9 Temmuz 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

AiLE TENEZZÜHLERi Cumartesi gOnlerl 2,30 dan sonra Köprüden Boğaza Şirketi Hayriyeden ••> Elektrikli, hoparlörlü, 71 de kuvvetli salon orkestrası ve caz, 74 te yüksek saz heyetleri vardır. Büfeler nefis, fiatça mute. dildir. Bunaltıcı sıcak günlerde Boğazın hayat ve kuvvet veren saf havasını almak Lstiyenler bu fırsatı kaçırmamalıdırlar. nnhopinni uıl UnOGŞinCI yil umhuri cüin • RflQjl Sayi . 0UÖ4 Telefon: Basmuharrlr ve evl: 22366 Tahrlr hevetl: 24298 tdare ve matbaa Her San'atkfir pazar Muhteşem bir p^. saz heyetile y ^ Safiyeyi.. Bahçesinde dinleyıniz. Bayan tSTANBUL CAĞALOĞLO Teltrraf ve mektub adresl: Cumhurtyet, tstanbul Posta kutusu: fstanbul No 246 Sısmı 24299 24290 Cumartesi 9 Temmuz 1938 ÇUBUKLU V Malbuat Mes'elesi Itiraf etmeliyiz ki bugünkü matbuat kanunu rejime uymıyacak kadar uyuşturucu ve geridir III ransız Başvekillerinden biri, muhalif gazetelerin neşriyauna temas ederken bir gün: « Bana karşı yapılan hücumlarla iftihar ederim. O yazılarm şiddetine rağmen mevkiimi muhafaza edebilmem, mıl]et tarafından gb'rdüğüm itimadm en büyük delilidir.» Demiş. Kuv\retli söz. Büyük demokrasilerde, muhalefetsiz bir hükumet tasavvur olunamaz. Basta bulunan adamlar, sağdan soldan mütemadiyen hücuma maruzdurlar. Bu hücumlar, şiddetleri nisbet'nde bırer aciz alâmetidirler. Hükumetin muvaffakiyeti karsısında birşey yapamamak hırsile kendinden geçen muhaÜf işi küfürlere, isnadlara kadar vardırır. Fakat ne İngılterede, ne de Fransada gazete makalesile hükumet düsmez. Çü.ıkü o memleketlerde siyasî terbiyesi olgunlaşmış bir efkârı umumiyc vardır. Hükumetin devrilmesi, efkârı umumiyenin itimadı kalmadığı yahud da siyasî fırkalar arasında muvazene bozulduğu zaman vaki olur. Fransada hergün hükumete çatan sağlı sollu bir sürü gazete var. Bunlaı, satışı en az olan müesseselerdir. Hiç kimse, meselâ Başvekil Daladier hak'cndaki hükmünü Leon Daudet'nin makaielerıne dayanarak vermez. Birbirine zıd olan iki fırkanın gazetesi Action Français* ile Humanite hükumete muhalefet hususunda ittifak etmiş gibidirler. Buna rağmen bu gazetelerin satışı yüz binden aşağıdır. Fanatik taraftarlardan maada okuyucu Heyetimiz mühim Dün, süvari kıt'amızın Reyhaniyeye temaslar yapıyor girişi de tezahüratla kutlulandı Von Ribbentrop, Menemencioğlu ile çok uzun FransızTürk parlâmento grupu derin dostluk teminatlarının Atatürke arzmı Paris elçimizden rica etti bir mülâkatta bulundu. Heyet reisimizi İktısad Vekili de kabul etti Berlin 8 Anadolu ajansmın hususî muhabiri bildiriyor: Hariciye Nazırı Von Ribbentrop dün Berlin civarında Sonnenberg'deki maıkânesinde Menemencioğlunu öğle yemeğine davet etmiş ve akşam geç vake kadar ahkoyarak kendisile samimî bir şekilde görüşmüştür. Berlin 8 Alman Ekonomi Nazırı M. Funk, halen Berlinde bulunan Türk ekonomik heyetine riyaset eden Türkiye Hariciye Kâtibi Umumisi Numan Menemencioğlunu bugün kabul etmişir. Görüşmeden, Türkiye büyük elçi sile Alman Ekonomi Nezareti müste an da hazır bulunmuştur. Neşredilen resmî bir tebliğe göre, bu Hatayın bayramı devam ediyor Türk Alman anlaşması îkttsad Nazırı da Numan Menemencioğlu ile görüştü Von Ribbentrop Menemencioğh görüşme esnasında TürkAlman tlcareî münasebetlerinin genişletilmesi ve bu münasebetler üzerinde halen tatbik e^ dilmekte olan ıslahî imkânlan mevzuu bahsedilmiştir. (a.a.) Çin ordusu Şanghayı tehdide başladı Yangtse şehrinde şiddetli çarpışmalar oluyor, Çinliler bir şehri geri aldılar . 1 '. . ^ bül«WTt?f*7r ~~" üla«WTt?f7r Siyasî olgunlugun mahsulü olan matbuat, efkârı umumiyeyi dikkatle takibe mecburdur. Başka türlü yapamaz. *** Bizde siyasî terbiyenin inkişafı Cumhuriyetle başladı. Bugün Türk gazetsleri, birçok Avrupa memleketlerine nazaran daha geniş bir hürriyete mahktirler. Çok kısa bir zamanda içtimaî bünyemizi ileri hamlelere tâbi tuttuğumuz halde kıskanc bir itina ile matbuat hurriyetıne ayırdığımız pay takdir edilecek kadar ehemmiyetlidir. Çünkü unutmıyalım ki matbuat hürriyeti aacak normal inkişaf zamanlannda mevzuu bahsolabilir. Harbeden bir mıllet, nekadar hürriyet âşıkı olursa olsun matbuat hürriyetini muhafaza edemez. Harb, memleketin bütün vasıtalari'e seferber olması demektir. Matbuat buna uymaktan müstağni kalamaz. Büyük ihtilâller ve inkılâblar da böyiedir. İçlimai bünye, yeni nizama alışıncıya kadar, yarıstan çıkmış terli bir atlet gibi ihtimam ister. Karışık hava cereyanlarına maruz kalması tehlikeli olabilir. Dünya ihtilâllerinin klâsik tipi olan Fransız ihtilâli de, hürriyet için kan dökülen bir hareket olduğu halde zaman zaman matbuat serbestisini sıfıra indirmeâe mecbur olmuştu. Millî Konvansyon aleyhine tahrik edîci neşriyat yapanlar idam olunurlar. Maddesi yüzünden kafasını giyotin bıçağma kaptıran muharrirlerin sayısı korkuncdur. Biz bu kadar ileri gitmedik, fikir hürriyetini hicbir zaman sıfıra indirmedik. Rejimın esas gayelerinden biri serbest düsünen ve düşündüğünü serbestçe söyliyen vatandaslar yetıstırmektir. Siyasî terbiyesi son haddine kadar inkisaf etmiş bir cemiyet istiyoruz. Bu neticeye varmak için başlıca iki çare görüyorum: 1) Matbuat kanununu münasib merhalelerle gevsetmek. 2) Muharririn mes'uliyetile hürriyeti arasında bir ahenk kurmak. Itiraf etmeliyiz ki bugünkü matbuat kanunu rejime uymıyacak kadar uyuşturucu ve geridir. Yazıcılarımızin hürrl\eti, sırtlarındaki mes'uliyet yüküne nazaran azdır. Mükemmel yüzme öğrendiği halde denize girmesine izin verilmiven delikanhya benziyoruz. Bu böyle devam ederse pısırık kalmamızdan ve havatın güçlükleri karsısında acınacak vaziyetlere düsmemizden korkulur. Matbuat hürriyeti, rejimlerin sağlamlığını ölçen bir ölçüdür. Hududda ilk karşılaşma: Fransız milisi, Kadınlar, Hataya ilk grren kıt'anın kumandanına süvarimizin elini sıkıyor çiçek takdim ediyorlar 20 senenin matemini temsil eden bu Reyhaniye 8 Türk ve Fransız kıta lan Tunuslu nişancı taburunun kuman küçirk Türk kızı Türk kumandanıriın kaatınm birbirlerile temasını temin etmek danını selâmladı. maksadıle Kırıkhandaki süvari kıt'amız Antakya başkonsolosumuz ve Parti sabaya ayak basmasile birlikte mateminbugün öğleden evvel buraya gelmiştir. reisi ve erkânı bu merasimde hazır bu den sıyrılarak al beyaz elbisesile ve büyük bir heyecanla kıtaata hoş geldin etti. Halk askeri 16 kilometre mesafeden lundular. karsıladı. Birkaç yüz atlı birikmisti. ReyReyhaniye baştanbaşa donanmışt.r. Yavrucağız temsil ettiği rolün kutsî tesiri haniyeye bes kilometre mesafede Çatal Buradaki manzara îskenderun ve An altında hüngür hüngür ağlıyordu. Bütün hüyükte ise 500 atlı, bir o kadar da ya takyadakinden farklı ve daha pitoreskti. hazır bulunanları da ağlattı. Çerkes karya kahraman Türk askerini bekliyordu. Köylü kadınlar çift arabaları üzerinde deşlerin uzun elbiseleleri manzaraya başKasabada ve civarında toplanan halk on çok çesidli frapan renkte elbiselerle na ka bir ahenk ilâve ediyordu. Süvarileri Bir Japon tank miifrezesi bini geçiyordu. Belediye önündeki mey zarı dikkati çekiyordu. Albay kasabaya miz çok muntazam geçtiler ve dakikalardanda geçid resmi yapıldı. Ve asker tak girerken kurulan takın önünde siyaha bü ca alkışlandılar. Hongkong 8 Çin gönüllüleri efraviyeli alayın kumandanı albay Şükrü rünmüş minimini bir Türk çocuğu tara dı, Sanghay'a şiddetli bir mukabil taar[Arkası Sa. 8 sütun 4 te] Kanadlı ile Reyhaniveye dün gelmiş o fından karsılandı. ruzda bulunmuştur. Şanghay'm garbm daki yabancı imtiyazlı mıntakaîarda oturanlar, top seslerini bariz bir surette işitmişlerdir. Japon mümessilleri hakikî vaziyeti ortaya koyacak olan bu taarruz haberini gizlemeğe çalışmaktadır. ileri yürüyüş esnasında diğine göre, Şanghaydaki Japon makamları, beynelmilel ve Fransız imtiyaz mın* takalan makamları nezdinde» dün, ma # hasamatın yıldönümü sabahı cereyan e * den kanlı hâdiseleri protesto ederek bıj hâdiselerin tekerrürüne mânî olmak için icab ettiği zaman tedbir almak hakkınî muhafaza ettiklerini bildirmişlerdir. lArkast Sa. 3 sütun 1 &e\ Bulgar Başvekili diyor k i : «Türkiye ile dostluk münasebatımız inkişaf etmektedir!» Köseivanof, Balkan paktmın Bulgaristan menafiine muhalif olmıyan hedeflerini takib etmekte olduklarını söylüyor Sofya 8 Başvekıl ve Hariciye Nazırı Köseivanof mebusan meclisinde Kralın nutkuna verilecek cevab müzakere edilirken aşağıdaki beyanatta bulunmuş tur: meğe ve nihayet devletin otoritesini kuvvetlendirmeğe lüzum vardı. Asılsız haberler Türk Rus dostluğu sağlamlığmı muhafaza etmektedir Şanghay'daki hâdiseler Tokyo 8 Domei ajansmın bildir Ankara 8 (A.A.) Samimiyet ve resanetini her vakit muhafaza eden ve edecek clan Türkiye Sovyet münasebatı etrafında Hatay meselesi vesilesile isaa edilen muhtelif şekil ve tnahiyetteki haberlerin hepsi de tamamile asılsız olduğunu Anadolu Ajansı beyana mezundur. Bir deniz kazası oldu Trak vapurile bir yelkenli çarpıştı, kayık batti ve tayfalardan birisile bir çocuk boğuldu Kudüsün her yeri işgal altında Ingiliz kıtaatı fevkalâde tedbirler aldı Kudüs 8 Bu sabah Yafa kapiii civarında bir Arab otobüsüne atııan bir bombadan üç yolcu ölmüs, on beş yolcu yaralanmıştır. Bu suikasdi yapan bir Yahudi kadınla iki erkek levkif edılmiş tir. Kudüs 8 Fılistinin bütün mühim noktalan Ingiliz kıtaatı tarafından ışga edılmiş bulunmaktadır. Hayfada askerî devriyeler sokaklr.r da mütemadiyen dolaşmaktadır. Yafada dünkü hâdiseler üzerine protestolar devam eylemektedir. Bir çarpı« ma esnasında bir Ingiliz polis memuru bıçakla yaralanmıştır. LArkası Sa. 8 sütun 4 te] Trak vapuru Dün, îstanbul limanında iki kişinin boğulmasıle neticelenen feci bir deniz kazası olmuştur. Hâdisenin tafsilâtı şudur îstanbul limanına mensub İnebolulu Yusuf oğlu Salih kaptanın 20 tonluk Namrk Kemal ismindeki yelkenlisi, İzmitin Dil iskelesinden aldığı kumu Beşiktaş iskelesine bosaltmak üzere sahile yak'aşırken, saat 12,45 de, Kızkulesi açıklannda Trak vapurile karşılaşmıştır. Bu sırada yelkenli Fındıkh istikametinde ilerlemekte ve Trak da Tophane rıhtımından kalkıp Dolmabahçe önlerinde demirlemeğe gitmekte idi. İki gemi, birdenbire karşılaşmca et raftan çığlıklar ve istimdad sesleri yükselmiş, fakat çok geçmeden yelkenli ikiye bölünerek sulara gark olmuştur. Başta Salih reis olduğu halde Namık Kemal yelkenlisinin bütün tayfa ve hamulesi denize dökülmüş, manzara karkunc bir hayat ve memat sahnesi halini almış; [Arkası Sa 8 sütun 5 tel ÜADtR NADt Hükumetin uysal gayretleri ve Bulgar milletinin vatanper v e r 1 i ğ i sayesinde memlekette nizam ve « Son dört seasayisi tesise muvafne içinde memleket fak olduk. Vakıâ ameb'uslarm ıştırakı nayasanın bahsettiği olmaksızın idare ebazı hürriyetleri tahdilmiştir. Şunu be did eylemekte deyan ederim ki bu M. Köseivanof vam ediyoruz. Famüddet zarfında hükumet hareketlerinin kat bunu Bulgar milletinin yüksek menbütün mes'uliyetini tamamile deruhde e faatleri namına yaptık. Hükumet 1935 der. 1935 te iktidar mevkiine gelirken tarihli beyannamesinde milletin memleket Kralın tavsiyeleri mucibince memleket idaresine iştiraki imkânlarının ve şartlate nizam ve asayişi tesis için cid rının tetkik edileceğini bildirmisti. Memdî tedbirler almağa, kanunu şiddet lekette anayasa dairrsinde demokrası ıdale ve fakat adılâne bir tarzda tat resinden başka hicbir seyi tesis etmeğı akbik etmeğe, sosyal sulhu muhafaza eyleİArkası Sa. 8 sütun 5 te]