14 Haziran 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 8

Sahife 8 AKŞAM 14 Haziran 1988 05 Para Kırmızı derililer arasında Otomobil asrında Amerikada katır kervanları var! Her sabah binlerce insan Murad dağına çıkarak muradı için bağırır Kırmızı derililer arasında heykeltıraşlık merakı - Küçük çocuklara “Sürme çekme,, resmi Kırmızı derililerin kö; nin Bira fi bir takım uçsuz bucaksız yeraltı , bağırdığınız zaman S8- ren kıpkızıl yahklarla dalı .. Bunun için Ame rikanm her tarafından buraya, her ilâ binlerce meraklı tekrarlanıyor — Kırmızı derililere selâm!... Böyle dağ tepesine çıkıp ta kendi- sinin aksini dinlemek merakında olan genç Amezikalı kadınlar arasında ne T bağıranlar da var... Me Aşığım... Ne yapayım?... diye ğıranlar mu istersiniz? Yoksa gillmi gördünüz mü? diye nler mi?... le kıpkırmızı bir dağ var, Bura» ya Talih, yahut «Murad dağış diyor- lar. Her gün binlerce saf insan, gön- lündeki muradına kavuşmak kaygu- sile bu dimdik kırmızı dağın tâ tepe sine tırmanıyor. Taos'a geldiğimizin ilk günü zorla bizi Murad dağının tâ tepesine çıkardılar. Vakit sabahın ga- yet erken bir saati idi. Dağın tepesi mahşer... Evlenmemiş kızlar, âşıkla- rına kavuşamamış delikanlılar, ihti- yarladıkları halde hâlâ gözü sevda iş- lerinde kalan yaşı ilerlemiş kimse- ler... Hepsi, hepsi burada... Bağıran bağırana, Bundan sonra Amerikanın meşhur yeraltı mağaralarını gezdik. Ellerin- deki meşalelerle mağaraların bekçile- ri önümüze düştüler, Mağaraların küf kokulu, rütubetli yollarında ilerleme- ğe başladık. Ses burada aksettiği için | muradlarına iyiden iyiye kavuşmak istiyenler bir kere de yeraltı mağara- larının içinde bağırıyorlar. Bütün New Mexico, bütün Arizona | ve California bu yeraltı mağaraları | ve tarihten evvelki zamanlarda yaşı- yan hayvanların bakiyelerile dolu... Mağaralardan çıktık., 20 - 22 katı- rın çektiği kovboy kervanları kırmızı derililerin köylerine gelmişti. Bunla- | rin niyeti de mal almak. Bu otomobil asrında, otomobil bol- luğunda, Amerika gibi otomobil mem- leketinde böyle 20 - 22 katırla yola çı- kan kervanlara şaşmamak mümkün değil ... Yanımdaki arkadaşıma sordum: — Yahu burada otomobil sudan Yukarda 20 katırlı bir posta arabası, aşağıda meşhur yeraltı Mağaralarında ziyaretçiler ucuzken, 40-50 dolara az kullamimış bir otomobil almak kabilken böyle ka- tır kervanlarına raslamak insanı fe- na halde şaşırtıyor... Arkadaşım güldü: Z — Amerikada bazı mıntakalarda katırlar otomobile meydan okurlar. | Bilhassa kırmızı derlilerin yaşadıkla- rı dağlık arazide... Kovboylar kendi köylerinden kırmızı derililerin yaşa- İ dıkları mıntakaya gelmek için birçok dağlar geçmeğe mecburdurlar. Bura- | larda katırlarla iş görülür... Görüyor- sunuz ya, medeniyet ne kadar ilerler- se İlerlesin, gene insanlar tablatin esiri olmaktan kurtulamıyorlar, | Heykeltraşlık merakı Bu kırmızı derililer son derece heykeitıraşlığa meraklı insanlar., ka- yaları uzun, uzun, insan şeklinde, hayvan şeklinde yontup kendilerine * göre âbide yapıyorlar. her taraf bu Bunları gören Amerikalılar gülüşü- yorlar: — Hani kübik sanatkârlar bu âbi- deleri görseler: «Ne büyük, ne mü- kemmel şaheserler bunlar!» diye hay- ran olurlar.. diyorlardı. Hakikaten bu &âbideler de bazı kü- bik eserlere pek ziyade benziyorlar, | Yalnız bir farkla ki bunları yapanlar katiyen mektep filân görmemiş, eski bir tabirle hudayi nâbit sanatkâr- lar... Kırmızı derililerin köyünde, evlerin önündeki çocuk bolluğuna hayret et- memek imkânı yok... Küçük bir s0- Dünyanın hiçbir tarafında kız ço- | cukları, kırmızı derililerin küçük kız- ları kadar «annelik; merakında de- ğillerdir. Bu çocukların en büyük merakı an- ne oyunu oynamaktır. Sonra burada biraz büyükçe kızlar, küçük kardeş- lerini bezlerle sırtlarına bağlayıp öy- le taşıyorlar, Eğer bir annenin 7-8 ya- şında bir kızı varsa bütün ev işlerini ona rahat rahat bırakabilir. "7-8 ya- şındaki kız kendisinden çok küçük olan kardeşinin bütün hizmetini gö- rür, onu sırtında taşır... Bunun için sırtında küçük kardeşini taşıyan 7-8 yaşında pek çok kız çocuklarına Tas- lamak her zaman için mümkündür. Böylelikle kırmızı derili kızları da- ba pek küçük yaşta ken anneliğe ali- gıyorlar.. fakat sırtındaki küçük kış kardeşile sokakta oyun oynıyan kız- lar da eksik değil... Kendisinden başka küçük kardeşi olmıyan kızlar da anneliğe özendik- leri için sırtlarına yalancı bebekler bağlıyorlar, Sürme çkme resmi Burada çok küçük yaşta iken ço- cuklara büyük insan muamelesi yap- mağa başlıyorlar. «Sürme çekmez me- rasimi denilen bir âdet var. 6-7 yaşı- na basan çocukların gözlerine kırmızı derililerin rahipleri tarafından «Mu- Yozgad mektupları Yozgad şehri süratle ve plânla imar ediliyor Ankaradan Yozgada hir tedkik heyeti gitti. Mg Ni « vali B. Feyzi Gürel'in gazetemize beyanatı Yozgaddan bir görünüş ii Yosgad (Ak- şam) — Son A aylar içinde Yoz. | gadın çehresini değiştiren bü- yük ve yeni, ye- ni imar faaliyet leri göze çarpi- yor. Vekiller heye ti kararile her vekâletin mu- rahhaslarından ve ecnebi müte- hassıslarından m) mürekkep ve İs- Ri yandi kân umum mü- —— dürü B, Cevdetin reisliği altında bu- lunan heyet Yozgada gelmiş ve yer deprenmesinden harap olan köyler üzerinde tetkikler yapmıştı. Tetkik- ler sonunda kâmilen harap olan Se- kili, Arifeoğlu, Göcerlive Buruncuk köylerinin birleştirilerek yüz elli ha- neli ve Sekili istasyonuna yeni ve modem bir köy tesisini kararlaştır- dıkları anlaşılmıştır. Zelzeleden birkaç saat sönra hal kın çadırlarını ekmek ve sair ihtiyacı- nı temin ve felâketzede vatandaşların imdadına koşmak suretile Yozgad va» Msinin gösterdiği büyük alâkadan dolayı Heyet valimizi tebrik &tmi Valimiz B. Feyzi Görel vilâyetin bü- tün kaza, nahiye ve köylerinde bir tet- kik seyahalına çıkarak avdet etmiş ol ması münasebetile kendisini müka- munda ziyaret ettim. Valimizden gâze- temiz namına intibalarını rica etmek- liğim üzerine şunları söylemiştir — Vilâyette nasıl çalışıldığını her. | kes gibi siz de görüyorsunuz. Bu hu- susta fazla söz söylemeğe lüzum gör- | müyorum. Atatürk devrinin en bariz ve müte- mâyiz vasfı bütün imar ve icraatın plân ve programa vaktin icaplarına tevfik etmek suretile mütemadiyen ilerlemektir. Biz de çalışmamızda bu yoldan yürüyoruz. Demiş ve muhtelif işler hakkında hülâsatan şu malüma- | tı vermiştir. Kültür işleri Kültür işlerine çok ehemmiyet ve- rilmiştir. Birçok yıl evvel başlanmış ve yarıda bırakılmış elli kadar okul vardı. Bundan (38) okul bitirildi, ve tedrisata başlatıldı. Kusuru da 938 se- nesinde ikmal edilecektir. Bu seferki | teftiş seyahatımda görülen noksanlar için vilâyet hususi bütçesinden kâfi derecede yardım parası gönderilmiş- tir. Vilâyetin sahası çok geniş ve mek- tep adedi ihtiyacın çok dununda ol duğundan fazla çocuk okutmak için alınan tedbirler cümlesinden olarak —a sı derililer gözlerine çok ehemmiyet verirler ve dünyanın da en iyi gören, en gözleri kuvvetli insanlarıdırlar. Bir dağ tepesinden tâ uzaklardan gelen insanları seçerler. Onlar'için kuvvetli gözün de çok kaddes sürme» denilen bir nevi ilâç | kıymeti vardır. Çünkü bütün işleri es- sürülüyor. Bu Mâç gözleri de son dere- | kiden muharebe, şimdi de avcılıktır. > Feri N eğitmen kursuna 27 genç gönderilmiğe tir. Ayni zamanda üç nahiyede yat © lı mektep açılacak, mektepsiz köyler © rin çocukları buralarda okutturular : caktır. Bu mekteplerde marangozluk, demircilik gibi köylünün muhlaç ok duğu sanat ta gösterilecetir. Yine 998 senesi içinde Sorgun, Boğazlıyan gibi © iki mühim kazamızda ve Yerköy na” hiyesinde hususi idareden ayrılacak tahsisatla büyük mektepler yaptırılâ” caktır. Tarım işleri Ziraat bu memleketin başlıca verimi membalarındandır. Buna rağmen şim» diye kadar tahsisat verilmediğinden elde edilen neticeler kâfi gelmiyor” du. Ahiren yeni bir programla işe giri- şilmiştir. Yeni bir ziraat muallimi tahs sisatı verilmesi, asri kümes yapılması örnek fidanlıkları tesisi, sülçülük, yo» urtçuluk, arıcılık sanatları için de pir ra ayrılması bu cümledendir . Yozgat merkezindeki fidanlık, fenni kümes ikmal edilmek üzeredir. Kağnt arabalarının kaldırılması ve zirasi alât ve edavatırın temini için hususi idareye ait atelyenin genişletilmesi v8 buraya 200 lira maaşla bir mütehas- sıs celbi kararlaştırılmıştır. Bu sene ziraat feyiz ve bereketi diği” senelerden çok üstün ve verimli ola cağı anlaşılmakta ve hulkın sevinci artmaktadır. Bayındırlık faaliyeti Yeni senenin bayındırlık programi geçen senelerden daha geniş Yoz- gat - Yerköy, Fakılı - Boğazlıyan, Yo gad - Sorgun, ve Maden yolları üz€ | rinde daha çok çalışılacaktır. Memleketin en çok ihtiyaçlarından olan hükümet konağı, vali konağı otel gibi teşebbüsler de kuvveden fiile çıkmak üzeredir. Modem bir hükü- met konağı proje ve plânları yapılmış ve tahsisatı bu sene hükümetçe ve rileceğinden yeri hazırlanmıştır. Vali konağı için de bütçeye 44,000 Yira konulmuş ve bütçe yüksek tastikf arzedilmiş olduğundan bunun da har girandan sonra münakasaya konul ması kararlaştırılmıştır. Hükümet konağı bittikten sonra hö len hususi idareye ait bulunan bin& modem temiz ve her türlü konforu cami bir otel haline . konulacaktır. Bundan maada su projesi de münakar saya konulmuş ve müteahhide veril” miş olup yakında bunun da ikmalile su işi yoluna girmiş olacaktır. Memlekette spor Spor hayatı çok canlanmış bütün Yozgat gençlerini ateşlemiştir. Fut boldan sonra atıcılık, velospit, binici” lik kolları da faaliyete geçmiştir. Bü münasebetle sahası hazır olan sporu muz için iyi bir stadyom yapılması vilâyetçe göz önüne alınmıştır. 4 İzmitte Şark Pazarı Sadeddin / Yalım Ticarethanesi Kocaeli viliyeti mektep kitapları satış yeri. Mer nevi kırtasiye çeşitleri, ği © | 'Nauman dikiş ve yazı makineleri, Ko- dak fotegraf makine ve levazmi G. saire bulunur.