9 Haziran 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

Dün Geceki ve Bu Sahahki Elfaberler Beynelmilel afyon Ihzari komitesi müzakerelerini bitirdi Türkiyenin taleplerini temin edecek bir formül bulunması vadedildi Beynelmilel mukaveleye esas olacak rapor bu hafta M. Cemiyeti istişari komitesinde müzakere olunacak Cenevre 8 (A.A.) — Anadolu sjan- sının hususi muhabiri bildiriyor: Beynelmilel afyon tahdidi konfe- ransı ihzari komitesi müzakerelerini bitirmiştir. Müstakbel konferansta yapılacak beynelmilel mukaveleye temel teşkil edebilecek muhtelif esasları muhtevi olarak hazırlanan rapor bu hafta Mi- letler Cemiyeti istişari komitesinde müzakere olunacaktır, En büyük af- yon alıcısı olan Amerikanın da işti- raki müzakerenin ehemmiyetini art- tırmaktadır. Son celsede delegemiz B. Necmed- din Sadak şimdiye kadar afyon zira- ati yapmamış olan memleketlerin muahedede tesbit edilecek bir tarih- ten sonra afyon ziraaline başlama- larının yasak edilmesi esasının kabu- Dünde ısrar etmiş ve bu mesele etre- fında kuvvetli münakaşalar olmuş- tur. Bazı murahhaslar bunu kabul etmek istememişler, delegemiz bunun mantıki olduğunu, bir taraftan afyon Ziraatinin tahdidine karar verilirken diğer taraftan bunun teşmiline mü- | saade etmek mantıksız olacağını, af- yon ziraatinin hususi mahiyeti icabi her hangi bir memleketin günün bi- rinde afyon ekmeğe mecbur kalmı- yacağını afyon ziraati yapan men- Jeketler ziraatlerini tahdid ederek | büyük fedakâruklara Katlamrken ! başkalarının yeniden afyon ekmeleri mili serveti birinden alıp ötekine vermek demek olacağını ve bunun beynelmilel ahilik menafi olduğunu, Sermayesi devletçe veri- len iktisadi müesseseler Bu müesseselerin idare ve mürakabesi lâyi Ankara 8 (Telefonla) — Sermaye- sinin tamamı devlet tarafından veril- mek suretile kurulan İktisadi mües- seselerin teşkilâtı ile idare ve müra- kabesi hakkındaki kanun projesini müzakere etmek üzere teşkil edilen muhtelit encümen o tedkik ve müza- kerelerini bitirerek projeyi Meclis umumi heyetine sevketmiştir, Bu lâyiha İle devlet tarafından ku- rulan iktisadi, sınai ve ticari mües- seselere aid müşterek ve umumi hü- kümler bir arada toplanmaktadır. Bu müesseselerin idare tarzları yeni sistemlere bağlanmaktadır. Bu ka- bilden olarak proje hükümlerine tabi teşekküller hükmi şahsiyeti haiz ve gene bu proje İle kendi hususi ka- nunları dairesinde mali ve Idari muhtariyete malik olmak ve mesuli- yetleri sermeyeleri ile mahdud bulur- mak üzere hususi hukuk hükümlerine göre idare olunacaklardır. | Proje hükümlerine tabi müesseselerin | idari, mali veteknik bakımından nezaret ve mürakabesi ile meşgul ol- mak üzere Başvekâlete bağlı umumi bir mürakabe heyeti teşkil olunacak- tür, Âzaları Vekiller Heyetince tesbit edi- Jecek olan bu heyetin kadro ve büt- çesi gene Vekiller Heyeti tarafmdan tayin olunacaktır. Iâyfhanın bir maddesine göre, ser- mayesi devlet tarafından verilmiş müesseseler elerinde bulunan teşeb- büsleri hususi hukuk hükümlerine göre idare edilmek üzere kendilerine bağlı olmak Üzere kurulacak mesuli- yetli müesseselere devretmeğe mec- bur olacaklardır. Hariciye Vekili Şehrimizde bulunan Hariciye Veki- 'B. Tevfik Rüştü Aras dün akşamki ami Ankaraya £ gitmiştir. Çankırida 5 ha 5 hafif zelzele ni 8 A) —24 saat li KEŞ kenti tahdidi konferansı fedakârlıkların karşılıklı ve umumi ölması lâzım geldiğini söylemiştir. Bazı murahhasların böyle bir hak- tan vazgeçmek istemeleri Üzerine B. Necmeddin Sadak: — Bazı memleketler müstakbel ve mefrüz bir haklan vazgeçmezlerse Türkiye mevcut ve müsbet hakkın- dan nasıl tahdid feda- kârlığını : kabul edebilir.» demiştir. Nihayet bu meselesinin nazan dikkate alınmasına karar verilmiştir. B. Necmeddin Sadak bundan sonra afyon mukavelesini kabul ve tasdik eimiyen müstahsil tın almamaları esasını İleri sürmüş ve: — İnsani ideallere hizmetten bol bol bahsedildiğini işittiğim bu top- lantıda bunun teyid çarelerini bul- mak lâzımdır.» demiştir. Kanada mu- rahhası ve diğer delegeler bu teklifi kabul ettiklerini beyan etmişlerdir. Reis, bu teklife hiç kimsenin itiraz etmediğini söyledikten sonra delege- miz B, Necmeddin Sadak bu meselede itlifakın komiteye şeref verdiğini söy- lemiştir. Afyon tahdidini kontrol edecek bir uzviyetin tesisi konuşulur- ken B. Necmeddin Sadak Türkiyenin bizzat içinde temsil edilmediği hiç bir uzviyetin kontrolünü kabul edemiye- | ceğini ve kontrolüne bizzat İştirak etmediği hiç bir taahhüde girişmek | edetinde olmadığını söylemiştir . Türkiyenin talebini temin edecek bir formül bulunması vadedilmiştir. Müze ve rasathane memurlarının terfii Teşkilât kanununun onuncu maddesi değiştiriliyor Ankara 8 (Telefonla) — Rasadha- ne ve müzelerde çalışan memurlar- dan ahliyet ve liyakatleri görülenle- rin, diğer devlet memurları gibi, vaktinde terfi edeblimelerini temin için müze ve rasadhaneler teşkilât kanununun onuncu omaddesinin aşağıdaki şekilde değiştirilmesi ka- rarlaşmıştır: «Bu kanuna bağl; (Al cedveli ile derece memleketlerden | müstehlik memleketlerin afyon Sü- | Adii evrakın posta ile tebliği Hazırlanan kanun projesi meclise verildi Ankara 8 (Telefonla) — Adli evra- kın posta ve telgraf ve telefon idaresi vasıtasile tebliği hakkındaki kanun projesi bugün Meclise verilmiştir. Bu projeye göre arzuhal, lâyiha, davetiye, celbname, karar ve ilâmlar- la icra dalreleri ödeme emirleri, mah- | kemeler, sorgu hâkimliği, müddelu- mumilik, icra dairelerine âid diğer evrakın tebliği işleri posta telgraf ve telefon idaresi tarafından yapıla- | caktır. | Tehirinde mazeret bulunan hailer- de tebiiğ muameleleri ve hukuk usu- Yü muhakemesi kanununun 123 üncü maddesinin ikinci fıkrası şümülüne giren tebliğler hâkim veya alâkalı he- yetin tensib edeceği adliyeye mensup bir memur tarafından yapılabilecektir. Posta idaresinin tebliğ işlerine mu- kabil alacağı ücretler ayrı bir nizam- name İle tesbit edilecektir. Projenin bir maddesine göre tebliğ işlerinin tam bir intizam dahilinde cereyan ve mürakabesini temin için posta umum müdürünün riyasetin- de adliye ve nafia ve posta İdaresi mümessillerinden mürekkep bir he- yet vücude getirilecektir. Projede kanunun teşkilât ve büt- çeye taallük eden kısımlarının 1 ha- iran 1939 dan itibaren muteber ola- cağı tasrih edilme edilmektedir. Tütün ekimi yasak olan yerler Yeni Tütün kanunile çifçi ve tüccarların menfaatleri uy- gun bir şekle getirilmektedir Ankara 8 (Telefonla) — Tütün ve Tütün inhisarı hakkındaki kanun 14- yihası Meclisin ruznamesine alınmıştır. Bu lâyiha ile 1930 senesindenberi tat- bik edilmekte olan Tütün kanununun tatbikatında, birçok noktalarında te- sadüf olunan güçlükler kaldırılmakta ve milli servetimiz arasında mühim bir mevki işgal eden tütünün ekim ve #hracatile dahili inhisara taallük eden işleri tütün çilçisi ve tüccarlarının menfaatlerine uygun bir şekle getiril- mektedir, Lâyihaya bağlı bir cedvele güre, tü- tün ekilmesi tamamen yasak olan vi- lâyetler şunlardır! Afyonkarahisar, An- talya, Ankara, Ordu, Erzincan, Erzu- rum, Elâzık, İçel, Ağrı, Burdur, Ço- rum, Zonguldak, Sıvas, Kars, Kasta- monu, Konya, Kırşehir, Kayseri, Gü- müşhane, Giresun, Niğde, Yozgad, Çan- maaş ve mikdarları tayin edilmiş olan ihtisas vazifelerine kayin olunanlar, kad- Toya göre değil kıdem ve sınıflarına göre maaş alırlar ve kanun dairesinde terfi ederler.» Bu hususta hazırlanan kanun lâ- yihası encümenlerce tedkik edilmiş ve Meclisin ruznamesine alınmıştır, Domino ve tombala takımla- rından da resim alınacak Ankara 8 (Telefonla) — Şimdiye | kadar hazine tarafından alınmakta olan oyun #letleri resminin bundan böyle belediye ve köy idarlerine bıra- kılması hakkındaki kanun lâyihası encümenlerce müzakere edilerek Mec- Misin ruznamesine alınmıştır. Dahiliye encümeni resme tabi tu- tulacak oyun Âletleri arasına domino ve tombala takımlarını da ilâve et- miş ve projenin buna aid maddesini göre değiştirmiştir. Butçe encümeninde muvahk görü- len bu ilâve ile donsino ve tombala takımlarından, tavla, dama ve şat- rTanç gibi senede üç lira resim alına- caktır, Edirnede buz fabrikasi Edirne (Akşam) — Şehir mezba- hası yanında kurulacak olan soğuk- hava deposu İle buz fabrikalarının proje ve keşifleri yapılmış, tasdik edilmek üzere alâkadarlara gönde- kırı, Maraş, Urfa, Van, Bingöl. Tütün ekimi kısmen yasak olan yer- — de lâyihada ayrıca güösterilmekte- Firar idam am mahkümları Hapishaneden bera beraber kaç- tığı arkadaşı Musayı da Hasanın öldürdüğü anlaşıldı Adapazarı 8 (A-A.) — Bir sene ev- vel Adapazarı hapisbanesinden ka- çp geçen hafta takip esnasında, mer- kez karakolu başçavuşu İdrisi haina- ne bir şekilde şehid eden idam mah- kümu dönme Hasan jandarma yüz- başısı Hakkının idare ettiği müfreze- nin takibinden kurtulamıyarak dün Geyvenin Kızılkaya köyünde sıkı bir çenber altına alınmış ve çenberden kurtulma imkânı olmadığını anlıyan cani silâhlle müfreze komutanına tes- Hm olmuştur, Cani şehre getirilmiştir. Kendisile beraber o hapishaneden kaçan Musanın bir müddet (evvel memleketine gitmek üzere kendisin. den ayrıldığını ifade etmekte ise de Musanın da bu şerir tarafından kat. Jedildiğine dair deliller bulunmuştur. Uruguaydaki Nazi mektepleri hakkında tahkikat yapılacak Montevideo 8 (AA) — Mebusan meclisinde bir sosyalist mebusun tale- bi üzerine meclis Uruguaydaki nazi mekteplerinin tarzı mesaileri hakkın. ve taka, aral üzere ii ko- Saragos 8 (A.A.) — Havas ajansının muhabiri bildiriyor: Franko kıtaları dün cenup istika- metinde ilerlemelerine devam etmişler- dir. Şimdi Castellona 25 kilometrelik bir mesafede bulunmaktadırlar. Bir İngiliz vapuru batırıldı Londra 9 — Franko tayyareleri Va- lensiyanın şimalinde bulunan ve İn- gilizler tarafından işletilmekte olan Gamiya limanını bombardıman etmiş- lerdir. Limanda bulunan bir İngiliz tarama gemisi 5 bomba isabeti ile bat- mıştır. Umumi mağazalar ve şimendi- fer atölyeleri harab olmuştur. Alikante, WValensiya, Likoeras şe- hirleri dün de tayyare hücumlarına uğramışlardır. 280 kamyonluk levazım Paris 8 (A.A) — Epok gazetesi, hü- kümetçi İspanyaya ald 280 kamyonluk levazımın Dünkerkte iki ecnebi vapur tarafından karaya çıkarıldığını bildir- mektedir, Jurnal gazetesi de bu kamyonların Barselona gitmek üzere yola çıktığını baber vermektedir. İngilterede infial Londra 8 (A.A) — İspanyol liman- larında demirli bulunan İngiliz vapur- larının sık sık tecavüze uğraması, İn- giliz efkârı umumiyesinde büyük bir in- Işçi kursları Lâyihanın encümenlerce mü- zakeresi bitti, cuma günü Mecliste görüşülecek Ankara 8 (Telefonla) — Sınai mü- esseselerde ve maden ocaklarında mesleki kurslar açılmasına dair olan kanun lâyihasının encümenlerce mü- zakeresi bitmiş ve lâyiha Meclisin Cuma günkü rüznamesine alınmıştır, Encümenlerde bazı tadillere uğrı- yan lâyihanın aldığı son şekle göre, bürolarında çalışan memürlar hariç olmak üzere bir senede kullandığı işçi ve müstahdemin sayısının gündelik vasatisi yüzden daha fazla olan ma- den ocakları ile teşviki sanayi kanu- nunda tarif edilen sınai müesseseler- de çırak, kalfa ustaların mesleki bilgilerini arttırmak üzere kurslar açılacaktır. Açılacak bu kurslarda tesdrisat, çalışma zamanı dışında olmak üzere haftada en çok altı saattir, Kursa de- vam edenler kurs nihayetinde imti- hana tabi tutulacaklardır. İmtihan- da muvaffak olamıyanlar o mücsse- selerde çalışmağa devam ettikleri tak- dirde mütcakib kurslara devama mecbur olacaklardır. Kursların ted- ris ve idare masrafları müessese sâ- hipleri tarafından tediye edilecektir. Kurs açmakla mükellef olan mües- seseler tanzim edilecek nhizamname- nin neşrinden itibaren üçay içinde bu mükellefiyetlerini ifa etmedikleri takdirde 50 liradan 500 liraya kadar ağır para cezasına çarptırılacaklar- dır. Tekerrürü halinde bu cezg iki kat olarak tertib olunmakla beraber kurs açılıncıya kadar müessesenin kapatılmasına da hükmolunacaktır. ramları ve bu kursların müddeti pro- jenin neşri tarihinden itibaren altı ay içinde İktisad, Sıhhat ve Maarif Vekâletlerince om hazırla” nacak bir nizamname fle tesbit edile- cektir. Askeri fabrikaların programları Milli Müdafaa ve Devlet Demiryolları atelyelerinde açılacak kursların prog- ramları da Nafıa Vekâleti tarafından tesbit olunacaktır. Kız enstitüleri ve sanat okulları sergisi Ankara 8 (AA) — Sergievi'mizde açılmış olan kız enstitüleri ve sanat Franko kuvvetleri cenup istikametinde ilerliyorlar Bir Ingiliz vapuru daha batırıldı İngilterede şiddetli bir infial var Kurslarda tatbik edilecek ders proğ- ei pe 9 Haziran 1938 fial tevlid etmiştir. Lord Halifaks, bugün vaziyeti tedkik edecektir. Bazı siyasi mahfillere göre, Frankist- lerin bu şekilde hareket etmelerinden maksad, Cümhuriyetçi Ispanyaya her veçhile yardım edilmesine mani ol- maktır. Barselen 8 (A A.) — Dünkü hava hücümü esnasında bir Hollanda kö- mür gemisi ciddi şekilde hasara uğra- mıştır. Hollandalı bir zabit ağır suret- te yaralanmıştır. Ademi müdahale ser- İvislerinde çalışan bir İngiliz memuru 6? gözünden hafifçe yaralanmıştır. Fransanın tedbirleri ve İngiltere Londra 8 (A A.) — İspanyadan Fran- saya geçen tayyareler tarafından Fran- sada yapılan cevelânlarla bombardı- manlara karşı Fransa tarafından itti- haz edilen hattı hareket, diplomasi mabafilinde umumiyetle tasvib edil- mektedir. Diplomasi yolu ile yapıla- cak teşebbüslerle protestoların fayda- sız olacağı ve sadece askeri bir müda- faa meselesi mevzuubahis olduğu mü- talâasını ileri sürmekte ittifak edil- mektedir. Mesuliyetler meselesine gelince, bu meselenin ancak hududu geçen bir tayyarenin yere düşürülmesi takdirin de kati surette halledileceği mütalâa | sı serdedilmektedir. i Balkanlardaki ırkdaşlarımız Sıra ile Türkiyeye nakil ve iskân edileceklerdir Romanya ve Yugoslavyadaki ırkdaş» larımızın sıra ile memleketimize na- kil ve iskân edilecekleri malümdur. Bir kâç ay evvel Yildizda toplanmış olan Balkan İktisad konseyi, alâkadar hükümetlerin bu hususta kolaylıklar göstermelerine karar vermişti, Dün Ankaradan gelen Trabzon mebusu B. Hasan Saka !le iskân umum müdürü B. Cevdet, dön Perapalasta, Romanya ve Yunan sefirleri ve Yu- goslav general konsolosunun iştiraki- le bir içtima aktederek bu meseleyi görüşmüşlerdir. Müzakereye bugün de devam edilecektir. Hamidiye kruvazörü Hanya limanına vardı orada 3 gün kalacak Atina 9 — 'Türk bahriye mekteb gemisi Hamidiye kruvazörü dün Giri- din Hanya limanına vasıl olmuştur, Hamidiye zabilanı ile talebesi şerefine ziyafetler verliecek ve kabul resimleri tertib edilecektir. Türk mekteb gemisi, 'Hanyada üç gün kalacaktır. Bir katil yakalandi Katil tayfa İsmail, Yalovaya sevkedildi Yalovanın “Çanarcık nal nahiyesine bağ 1 Kumderede oğlu Mehmedi, tabanca fe öldürdükten sonra kaçan Çınars cıklı İsmall dün gece yakalanmıştır. Katil İsmail, Millet yapurunda kö- mürcülük yapıyordu. Olnayeti işledik- ten sonra kaçan İsmail, Aksarayda Katlı, muhafaza altında Yalovayâ gönderilmiştir. ri Hastalığı dolayısile izin ale” cak memurlar Hastalığı dolayısile mezuniyet ai mak isteyen memurların serbes he“ kimlerin raporlarına istinad ettikleri görülmüştür. Hastalık münasebetle Izin alacak Saniser behemehal 20