1 Haziran 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

Südetler her hususta tam muhtariyet istiyorlar Slovaklar da muhtariyet istiyerek teşebbüslerde bulundular Prag 31 (A.A) — Südet Almanlar. fırkası, taleblerini izah eden uzun bir tebliğ neşretmiştir. Bu tebliğ, 23 nisan z — farihinde Karlovivare kongresinde me- ” v —buslardan Kunt tarafından irad edilip gimdiye kadar gizli tutulmuş olan nut- kun bir Kulâsasını teşkil etmektedir. Bu hulâsada 14 nokta mevcud olup en mühimileri şunlardır: 1 — Südetlere aid arazinin kanunen tanınması, 2 — Çek devletinin ve etnik hudud- ların yeniden tensiki, Her etnik gru- pun kendisine hâs bir hükümeti bulu- nacaktır. 3 — Merkezi idare, bütün etnik gruplar arasında tevzi edilecektir. 4 — Südet grupu, mutlak bir mali muhtariyete malik ve kullanacağı pa- | Bir Ingiliz vapuru bombalar ile batırıldı İtalya iki vapur dolusu malzeme ve bir çok mütehassıs gönderiyor Londra 1 — Bir İngiliz vapuru | dün Valensiya limanına girerken Franko tayyarelerinin attıkları bom- balarla batmıştır. Bu, bir haf- ta zarfında tayyarelerin tecavüzüne uğnyan üçüncü İngiliz vapurudur. Paris 31 — Madam Tabouis, Oeuvre gazetesinde diyor ki: «General Fran- ko tarafından Ramaya bir heyet gön- derilmiştir. Heyet general Astray'ın reisliği altındadır, B. Mussolini heye- ti kabul etmiş, general Astray kendi- sine, general Frankonun bir mektu- bunu vermiştir. Mektupla yeni bir darbe indirmek Için her nevi takviye kuvvetleri ve malzeme istenmektedir. Cenovada iki vapur hazırlarımıştır. Bunlar 2 haziran sabahı Kadiks'e git- mek üzere yola çıkacaktır, Vapurlar- dan birinde 700 teknisiyen, tayyare- ci, makinist; diğerinde gene birçok teknisiyen ve malzeme bulunacaktır.» Figaro gazetesi bu habere inan mıyarak: «B, Mussolininin ademi mü- dahale komitesindeki mümessilinin - verdiği sözden nükül edeceğini zan- netmiyoruz.» diyor. Riyaseticümhur yatı bügün geliyor Yeni satın alınan Riyaseticilmhur yatı bugün İstanbula gelecektir, Cemiyetler kanunu Ankara 1 (Telefonla) Büyük Millet mecilsi Adiiye encümeni, ce- miyetler kanunu projesinin müzake- resini bitirmiştir. Proje bugünlerde heyeti umumiyede müzakere edile- cektir. Ceza evleri Ankara 1 (Telefonla) — Ceza evle- rinin mütedavli sermaye ile idaresi için Adliye Vekâleti tarafından yeni bir proje hazırlanmıştır. Projenin, meclisin bu devresinde künuniyet kesbettirilmesine çalışılacaktır. İzmitten Avrupaya diri kefal balığı gönderilecek Anküra 31 (Akşam) — İzmitten İk- tisad Vekâletine bildirildiğine göre, İzmit vilâyeti, İzmit sahilerinde meb- gülen bulunan kefal balıklarının iç ve dış piyasalarda sürümünü arttırmak Üzere, Avrupadan, balıkların istenilen yere diri olarak sevkini temin edecek tertibatı havi fıçılar getirtmiştir. Apolyond gölünde istakoz avlanması yasağı kaldırıldı Ankara-31 (Akşam) — Apolyond gölünde tatlı su istakozu avlanması Maliye Vekâleti tarafından yasak .ediümiş vebuda bazı şikâyetleri r © ücib olmustu. Bu yarak kaldırı rayı intihabda serbes olacaktır, 5 — Etnik bütün akalliyetlerin ihti- yaçları nazarı itibare almmak suretile bütün münakalât sisteminin yeniden | tensiki, & — Zabmta ve adliye işleri de dahil olmak üzere tam bir idari muhtariyet. Prağ 31 Siorakiar hüküme- te müracaat ederek kendilerine de muhtariyet verilmesini istemişlerdir. Çekoslovakyanın bir notası Berlin 31 (A.A.) — Çekoslovakyanın Berlin sefiri Masiny, bugün Hariciye Nazırı von Ribbentropu ziyaret ederek son günler zarfında Alman tayyareleri tarafından Çekoslovakyâ arazisine yâ- | pılan yeni taarruzlar hakkında mu- | mailevhe bir nota vermiştir. Türk - Yunan dostluk paktı Mecliste Munzam muahedenin tasdiki | hakkındaki lâyiha Mecliste | Ankara 31 (Telefonla) — Başvekil | İ B. Celâl Bayarın Atinayı ziyaretleri esnasında imza edilen Türk - Yunan dostluk ve bitaraflık muahedesine | İ munzam muahedenin tasdikine dalr | olan kanun lâyihası Büyük Millet | | Meelisi Hariciye ve Milli Müdafan en- İ cümenlerince müzakere edilerek ay- nen kabul edilmiştir. | Lâyiha, Büyük Millet Meclisinin önümüzdeki Içtimalarında müzakere edilecektir. Hariciye Vekilimizin bu münasebet» | le Mecliste Türk - Yunan dostluğunu | tebarüz ettirecek mühim bir nutuk İrad etmesi muhtemeldir. Devlet dairelerinde çalışma saatleri Ankerg 31 (Telefonla) — Devlet dairelerinde mesai saatlerinin tayin ve tahdidi hakkında bir kanun lâyi- | hası hazırlandığı yazılmıştı. Bu lâyi- haya göre, haziranın 15 inden başla- | mak üzere resmi dairelerde mesai | saatleri 8 den 14 e kadar devam ede- | cektir, Eylülün 15 inden haziranın 15 ine kadar da mesai saatleri sabah saat $ buçukta başlıyacak 12 ye kadar | devam edecek ve öğleyin 1 buçuk sa- at latilden sonra saal 17 buçukta günlük mesai hitama erecektir. Matbuat kanununun bazı maddeleri değiştirilecek Ankara 1 (Telefonla) — Matbuat kanununun bazı maddelerinin değiş- tiriimesi hakkında yeni bir kanun projesi hazırlanmaktadır. İzmir zabıtası cüretkâr talebeleri yakaladı İ İzmir 31 (Telefonla) — Bucada i Kütür Ysesi müdürü B. Haydari ölümle tehdid eden onuncu sınıf tale- belerinden Manisalı Fethi oğlu Saba- İ haddin, Burdurun Tefenni kazasın- dan Nuri oğlu Ahmed ve Manisalı hel- vacı Riza oğlu Zeki bugün Buca ci- varındaki bağlar arasında gizlendik- leri yerde polisler tarafından yakalana- rak Adliyeye teslim edilmişlerdir. Tah- kikat yapılıyor. Âdi mahkümların bir müracaatı Ankara 1 (Telefonla) — Âdi suç- lardan mahküm olanlardan bir çoğu Adliye Vekâletine telgrafla müraca- at ederek affın kendilerine de teşmi- ini istemişlerdir. İstanbul Eünrüklörinde tedkikat Ankara 31 (Telefonla) — İktisad Vekâleti Ekonomik işleri müdür mua- vini B. İhsen İstanbul gümrüklerin- de tedkiklerde bulunmak üzere İstan- bula hareket elmiştir. B. İhsanın ted- tikleri 15 gün kadar süreçektir. | nezaret kabul Iplik imalâtı arttırdacak Yapılan temaslar iyi netice | verdi Ankara 31 (Akşam) — Devlet sa- DAYİ progaramında bulunan İplik fabrikalarından Malatya ve Erzurum | fabrikaları henüz ikmal edilip faali- yete başlamamıştır. Bu sebeple art- makta olan iplik ihtiyacını dahili ip- Uk fabrikaları temin edemeğiklerin- den, hariçten ithal edilen iplik mik- tarının ârtmakte olduğu ithalât ista- tstiklerinden anlaşılmaktadır. Malsiya ve Erzurum fabrikaları fa aliyete geçinciye kadar hariçten iplik ithalini doğru bulmıyan İktisad Ve- kâleti bugün mevcud iplik fabrikala- rının İmalâtını arttırmak suretile ha- Tiçten ithal edilecek ipliklerin mâöm- leketten teminini düşünmüş ve bu maksadla pamuk iplik imal eden | #abrikatörleri vekâlete davet eğerek onlarla yaptığı temas neticesinde bu arzunun temini kabil olduğunu gör- müştür. Bundan böyle yerli pamuk iplik fab- rikaları İktisad Vekâletinden aldıkla- rı direkli? mucibince imalâtlarını aza- mi surette tezyid edeceklerdir. Pamuk | iplik fabrikalarının imalâtındaki bu | tezyld piyasa ihtiyacını tatmin etme- diği takdirde Devlet fabrikalarının, | muvakkaten, hariçten memlekete ko- | laylıkla gelen bazı dokumaların ima- latını bırakmak suretile piyasanın ih- tiyacına tekabül edecek nisbette iplik imal edecekleri istihbar edilmiştir. Gerek hususi ve gerekse Devlet fab- rikaları İktisad Vekâletinin arzusuna tevfikan, tezyid edecekleri imalâtla- rından bir kısmını şimdilik stok ef- | mekle mükellef olduklarından, eile- rinde dalma flat spekülâsyonlarına mani olacak miktarda her numaradan #plik stoku bulunduracaklardır. Bu hadler dahilinde iplik imalâtının Vekâleti tarafından sıkı bir kontrole tabi tutulacağı anlaşılmak- tadır. Son dakika Gemberlayn B. Edene nezaret teklif etti B. Eden kabine genişletil- medikçe nezaret kabul etmiyeceği cevabını verdi Londra | — İyi bir membadan öğ- renildiğine göre B. Çemberlayn son Vikend esnasında B. Edenle görüşe- rek kendisini kabineye girmek için kandırmağa çalışmış ve mühimmat nezaretini teklif etmiştir, B. Eden, B, Çurçilden amele partisine mensub B. Strine kadar her fırkadan mümessil- Jer alınarak kabine tevsi edilmedikçe etmiyeceği cevabını vermiştir. B. Çemberlayn, B. Edeni kabineye almak suretile sınai mer- kezlerde muhafazakâr partisinin sar- İ silmiş olan vaziyetini kuvvetlendir- mek istiyor, Avusturya borçları İngiltere ile Almanya are- sındaki müzakere kesildi Londra 1 — Avusturya borçları hakkında İngiltere ile Almanya ara- smda cereyan eden müzakereler ke- slimiştir.. Berlinde bulunan İngiliz murahhası, pek yakında Londraya dönecektir. > Amsterdamda siyasi bir cinayet Amstördüm 1 (A.A) — Ukranyal masyonalist albay Konuvaleti öldü- ren Sovyet ajanı Valuhun eşkâlini ve kati hüviyetini polis tesbit etmiştir. Dissinof ve Petroviç adlarını da taşı- yan bu adam, rusca, ukranyaca, ak manca ve İransızçayı mükemmel Süs” rette konuşmaktadır. l Dün Geceki ve Bu Sakhahki Haberler Sovyet Rusya Çine daha fazla yardım edecek Maamafih bu yardım Sovyetler birliğini bir harbe sürükliyecek derecede olmıyacak Moskova 31 (A.A.) — Havas üjan- I sının muhabiri bildiriyor: İyi haber alan mahfiller, Uzak Şark) (aki Sovyet ordusu kumandanı me reşal Bluher ile Çin meclisi reisi Sun- (o'nun ayni zamanda Moskovada bu- Junmelarındanı bahisle, bu hâdisenin te- sadüf eseri olmadığını tahmin et mekte ve Çin devlet adamının, Av- Tupaya yaptığı seyahatten sonra Av- | rupa devletlerinin büyük bir kısmı- | nın Çine karşı vaziyetlerini Sovyet | İlderlerile birlikte tedkik etmek üzere Moskovaya gelmiş olması muhtemel | olduğunu beyan etmektedirler, Ayni mahfillere göre, Çinin bugün- kü maddi ve manevi vaziyeti Sovyet- lerin nazarında, Sunfo'nun Sovyetler birliğinin merkezini ilk ziyaret ettiği zamansi nisbetle daha kuvvetlidir. Sunfo'nun Sovyetler birliğinin Çin- de daha büyük bir askeri yardımda bulunmasını istemiş olması mümkün olduğu gibi, Sovyet liderlerinin de Çin ordusuna daha çok miktarda malze- me göndermeği kabul etmiş olmala- rı muhtemeldir. Fakat bu yardım her halde Sovyetler birliğini Uzak Şarkta | bir harbe sürüklemek tehlikesine ma ruz birakacak miktarda olmıyacak- tır, Insiliz gazetelerinin hararetli makaleleri Bütün gazeteler Türk - ingiliz anlaşmasını şiddetle alkışlıyor Londradan bildiriliyor: İngiliz ga- zeteleri Türkiye ile akdedilen ticari Milğfi oOmüttefikan O alkışlamakta, yet izhar ederek, İngiliz hükümeti- nin diğer hükümetlerle de böyle iti- laflar akdetmesi temenniyatında bu- Tunmaktadırlar, Deyli Telgraf'ın makalesi Deyli Telgraf gazetesi (Kıymettar bir ticaret anlaşması) serlevhası altın- da neşrettiği başmakalede diyor ki; Gerek İngiltereye, gerek Türkiyeye esaslı istifadeler vadeden bir ticaret an» laşması yedi hafta süren müzakereden sonra aktedildi. Türkiyenin 1930 sene» sinden itibaren ithalâtım ziyadesi ile tahdid etmesi İngiltere ile ticaretini çok azaltmıştı. Filvaki son iki sene zar- fında İngilterenin Türkiye ile ticareti (Devamı onuncu sahifede) Ceza kanunu Ve 6eZa muhakemelerinde tadilât Lâyiha adliye encümenince kabul edilerek heyeti umumiyeye verildi... | e * Ankara 1 (Telefonlay — Cezs ke nünile ceza muhakemeleri usulü k&- | nununun bazı msddelerini değişti- ren lâyiha Adliye encümeninde gö- | rüşülmüş ve Meclis heyeti umumiye- sine sevkedilmiştir. Yeni lâyihada ceza kanununa, re- jim! korumayı istihdaf eden yeni hü- kümler ilâve olunmuş ve bü maksâd- Ja kanunun 18 inci maddesi değişti- rilmiştir. Kanunun 105 inci maddesindeki suçlarda Amme davasının düşmesine ald mühletin sadece kabahatlere aid olduğu tavzih edilmek suretile değiş- tirilmiştir. Kanunun 141 ve 142 nci maddele- rindeki «şiddet kullanmak»: kaydı kaldırılmış, şiddet kullanmak hali | de cezayi arttırıcı bir sebeb olduğu bu maddelerde gösterilmiş ve gene bu maddelerde geçen sene teşkilâtı esasiye kanununa konan, Türkiye cumhuriyetinin ana vasıflarım gös- teren esaslara mugayir maksadin ce- miyet teşkil veya herhangi bir fiil ve hareketin cezalandırılacağı fasrih olunmuştur. Memleketimizi (o slâkalandırmıyan başka memleketlere müteşllik casus- luk hareketlerinin de suç sayılacağı tasrih olunmuştur , Silâhla isyan ve isyana teşvik hal- lerinde boğucu, yakıcı ve bayıltıcı gazler neşreden vasıtaların da silâh sayılacağı hakkında kanuna madde- ler ilâve edilmiştir. Ceza usulü muhakemeleri kanunun- da da, ceza kanununun tatbikatını daha kolaylaştıracak bazı mühim de- gişiklikler yapılmıştır. Üzüm kurumu limited şirketi Ankara 31 (Akşam) — 'Türkiye İş ve Ziraat bankaları üzüm kurumu Mimitsd şirketi anonim şirket hali- me ire edilmiştir... Evlenme yaşı Erkekder için 17 kazlar için de 15 olacak Antara 1 (Telefonla) — Adliye Vekâletinin evlenme yaş hadlerini indirmek için tedkikler yaptığmı ve buna dair Meclise bir kanun projesi İ verileceğini evvelce bildirmiştim. Öğrendiğime göre evlenme yaşı erkekler için 17, kızlar için 15 olarak tesbit edilmiştir. Buna ald hazırlana cak kanun lâyihası bugünlerde Bü- yük Millet Meclisine verilecektir. Meriyete giren kanunlar Ankara (Akşam) — Büyük Millet Meclisinin son içtimalarında kabul edilen kanunlardan sigorta şirketleri- nin teftiş ve mürakabesi, Devlet De- miryolları bir kısım işletme işlerinin sureti idaresi ve Demiryolları inşaat mukavelelerinden münbals gümrük resmile diğer vergilerin mahsubu, ödünç para verme işleri kanununun bazı maddelerile tayyare resmi hak- kındaki kanunun bâzı hükümlerinin değiştirirmeleri, meccani leyli tale- benin mecburi hizmetlerine dair ka- nuna zeyil ilâvesi, ispençiyari ve tıb- bi müstahzarlar kanununun 18 inci maddesinin değiştirilmesi ve bazı hü- kümlerinin kaldırılması ve müvazene vergisi kanunundâ bazı değişiklikler yapılması hakkındaki Kanunlarla Devlet, ve Limanları iş- letme umum müdürlüğü 1938 mali yıh bütçe kanunu resmi gazete İle neşredilerek meriyete konulmuştur. Vazife şehidi başçavuşun cenaze merasimi Adapazarı | — Bir sene evvel ha- pishaneden kaçan Dönme Hasan ile idam mahkümlarından Kâzımın pu- susuna düşerek şehid olan jandar- "me başçâvuşu İdrisin cenazesi aske- ri merasimle defnedilmiştir. İki hay dudun takibine kuvvetler çıkarılmış-