26 Mayıs 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

9 ingiliz ticaret “gemilerine icabında top konacak İngiltere bir harb tehlikesi karşı- sında bütün ticaret gemilerini der-, hal teslih edebilmek için mühim tah- sisaf kabul ederek müessir tedbirler almıştır. Büyük yolcu gemilerinin güvertelerinde lüzumu halinde bü- yük topların derhal konabilmesi için top yatakları yaptırılmaktadır. Umum mühim limanlarda tüccar gemilerine lüzumu halinde hemen vermek için kâfi derecede top ve mü- himmat hazır bulundurulmaktadır. Bütün tüccar gemilerinin zabıtanı- na topçuluk dersleri gösterilmekte- dir, Bir harb tehlikesi baş gösterdiği zaman her İngiliz tüccar gemisi İn- giliz İmparatorluğunun en yakın bir limanına uğrayıp toplarını ve mü- himmatını alacaktır, Top ve mühim- matlar başka büyük gemilere torpil muhafaza edecek çelikağlar da ve- rilecektir, İngiliz bahriyesi her tüccar gemi- sini muhafaza edecek kadar harb ge- misi bunları kendi kendilerini müdafaa edecek bir hale getirmeğe karar vermiştir. Tüccar gemilerinin teslihi için İngiliz hazi- nesi bir sene evvel vapur kumpanya- larına 6,500 İngiliz lirası vermişti. Geçen sene bu tahsista 12,000 İngiliz lirasına (çıkarmıştı. Bu sene 60,000 İngiliz lirasına çıkarmıştır. İngiliz bahri tarihinde hazeri za- manda bahri ticaret donanmasını kendi kendisini müdafaa edebilmesi için bu kadar geniş mikyasta teda- bir alındığı görülmüş değildir. Diğer taraftan kafile usulü de muhafaza edilecektir. Yani harb tehlikesi gö- ründüğü zaman ana deniz yolların- daki İngiliz vapurları onar yirmişer gemi bir araya toplanarak kafile ha- İinde yollarına devam edeceklerdir. Bu kafileleri İngiliz muhrib filoları | himaye edecektir, Hastalarını korkutmamak için öldü Londrada bir çocuk hastanesi... Kırk hasta çocuğun yattığı büyük koğuşun yanında küçük bir lâbora- tuar var, Bu lâboratuarda hastaba- kıcı, 20 yaşında bayan Mari Con ça- lışıyor. Çalışırken benzin ocağını de- viriyor, bluzu tutuşuyor. Mari Con hemen koşup, koridorda duran yangın söndürme cihazımı ala- bilir, haykırıp imdad İstiyebilir... Amma haykırsa hastaları telâşa dü- şecek, yangın söndürme cihazını ak Karar resmi olursa.. Fransa kabinesinin posta memu- runun bisikleti vardır. Bisikleti dev- let verir amma, tamir masrafını ta- nımaz, Memur bundan müşteki... Ni- hayet derdini dinletti. Bu hafta çı- kan resmi gazetede şu karar yazılı: «Kabinenin posta memuruna bisik- letinin tamir masrafına karşılık ol- mak üzere her ay 20 frank verilecek- tir.» İmzalar: Başvekil, Adliye Vekili, Maliye Vekili, mak için koğuştan geçmesi lâzım, Mari Con ses çıkarmadan bluzunu söndürmeğe çalışıyor, muvaffak ola- muıyor, düşüp bayılıyor... Vücudu ya- nıyor... Neden sonra farkına varıyor- lar, tedavi altına alıyorlar, Ayıltıyor- lar... Kızcağız ayılıyor amma, İyi ola- muyor, canını kurtaramiyorlar. Son nefesini verirken: — Çocuklar korkmadı ya? diyor. Ölen krala hakaret Budapeşte mahkemesi, âvukat Se- regeliyi on beş gün hapse mahküm etti. Sebebi? Avukat Seregeli gazetelerden birin- de «Habsburgların cinayetis | serlâv- hasile bir makale yazmış ve bu maka- lede, on beş sene evvel Mader adasın- da ölen son Macar kralı 4 üncü Han- riye hakâret etmiş... Bilmeceyle şehir temizleniyor Avrupanın en pis şehri Kolonyadır. Bu güzel şehirde çöp kokusundan ge- çümez. Belediye nihayet sıkı bir mü- cadeleye girişti. Duvarlara ilânlar yapıştırıldı, rad- yoda konferanslar verildi, şehirliler. den sokaklara çöp ve kâğıt atmama ları rica edildi. ingilterede bir kaçırma teşebbüsü Otomobil kralını kaçırmak istiyen haydudlar yakalandılar Londra 25 (A.A. — İngiliz otomo- bil sanayli kralı ve birçok üniversite- Tere ve şefkat müesseselerine yardımı e maruf lord Nüfiyelt, geçen akşam Oksford yakınında Moris fabrikala- rının bulunduğu Kovley'deki büro- sunda bir kaçırılma teşebbüsüne ma- ruz kalmıştır. Lord, atelyeler kapandıktan sonra bürosunda çalıştığı sırada büyük bir otomobilden inmiş olan iki Kişi bü- roya gelerek kendisine de: otomo- billerine binmesini oemretmişlerdir. Lord, bitişik bir odada kendisini bek- lemekte olan bir dostunun nazarı dikkatini celbetmeğe kâfi gelecek bir müddet, şerirleri oyalamış, dostu da bu müddet zarfında polisi haberdar etmeğe muvaffak olmuştur. Bir kaç dakika sonra polislerle dolu dört oto- mobil büronun önünde durmuş ve polisler kaçmağa hazırlanmakta olan gerirleri tevkif etmişlerdir. Trakyada NailD hafriyat Dört senedenberi Trakyada yapılan hafriyatı mahallinde tedkik etmek Üzere Üniversite Arkeoloji enstitüsü talebesi, profesör Bozar ile profesör B. Arif Müfidin reisliği altında yakın» da Trakyaya gideceklerdir, Mekteplerde öğrelmenler talebeye bilmece yaptırıyorlar. Bu bilmeceler halledilince, muhakkak şehri temiz tufmanın faydalarını anlatan bir cüm - le meydana çıkıyor. Kolonya belediyesi, bilmeceleri ilk ve doğru halleden talebelere 2 mark mükâfat vereceğini Hân etti, Dar caddeler Kali eni cilieei, kısmen genişletilecek Şehiretlik mütehassısı B, Prostun hazırladığı nâzım plândaki mühün işlerle meşgul olunurken bazı çok ka: labalık ve pek dar cadde ve sokâklü- rın açılması da kararlaştırılmıştır. Bu cümleden olarak 'Tepebaşında As- ri sinemadan Galutasaraya kadar olan caddenin açılması muvafık görülmüş- tür, Şimdilik Asri sinemanın yanın- daki dükkânlar ve apartımanın bir kış- mı kaldırılarak cadde genişlölilecek- tir, İleride bunun karşısına gelen bi- nalar da kesilecektir. Bu suretle dö. nemeç yeri biraz genişliyecektir. e mmm ami) Avrupaya seyahat Muallimlere münevverlere mahsus 15 Temmuzdan 23 Ağustosa kadar bir tadkik seyahati hazırlanmıştır. Pire, Atina, Bren- dizi, Napoli, Roma, Floransa, Venedik, Vi- yana, Münih, Nurenberg, Frankfurt, Vis- baden, Kolonya, o Düseldori, Hamburg, Berlin, Laypzig, Dresden, Prag, Budapeşte, Bükreş, Köstence gezilecektir. 40 günlük seyahat, vapur, tren biletleri, pasaport, otobüsle etüd gezintileri, dubuliyeler, ye- mek, otel hepsi dahli (225) liradır. Kayıd başlamıştır. Beyoğlu Perspalas karşısı (ls) seyahat bürmuna müracaa, Tel 43042 Bir Alman eski ve yeni bütün musikialetlerindenmürekkep bir müze tesis etti Münihteki müzede en iptidai musiki aletlerinden bugün kullanılanlara kadar her türlü alet vardır. Musiki aletlerine dair yeryüzündeki bütün eserlerden mürekkep bir kütüphane müzeye ilâve edilmiştir yerinde olan her genç hayata atıi- dıktan sonra mutlaka bir nevi eşya ve Asar toplamaktan ve bunları ik mi yahud hususi surette tasnif et- mekten büyük bir haz duymaktadır. Kolleksiyonun hangi eşyadan mü- rekkeb olmasının bir ehemmiyeti yok- tur. Umum beşeriyetin yahud şu ve- ya bu milletin hayatında bir varlık teşkil eden her türlü eşyadan kollek- siyon yapılabilir. Bidayette ehemmiyetsiz ve fayda sız görülen eşyadan, toplandıktan sonra manevi ve maddi büyük fay- dalar elde edilmesi nadir hadiseler- den sayılmamaktadır. Meselâ Münihli Georg Neuner gençliğindenberi es ki trampeteleri ve davulları ve garib musiki âletlerini toplamağa merak etmiştir, On beş senede vücude getir- diği bu kolleksiyon Avrupanın bu gi- bi eşyaya ald hususi kolleksiyonları- nın en büyüğü ve en kiymettarı ol- muştur. Sırf bir heves ve merak sakası ile toplanan bu kolleksiyon kültür tari- hi için kıymettar bir mehaz olmuş- tur. Zamanımızdan itibaren geriye doğru milâddan evvelki zamanlara kadar muhtelif milletlerin ne gibi musiki âletleri kullanmış olduklarını yek nazarda anlamak ve kavramak için bu kolleksiyona dikkatle bakmak kâfi gelmektedir. Georg “Neunerin okolleksiyonunda binden fazla birbirine benzemiyen musiki âleti vardır. Bu eşya dört cins olarak tasnif edilmiştir. Birinci sınıf idisphone yani kendi kendine ses çi- karan &letlerdir. Çan, il, cırcır, kay- nana zırıltısı gibi âletler. İkinci sınıfı Membramphone yanl deri geçirilmiş âletler teşkil eder. Davul, dümbelek ve emsali çalgılar bu sınıfa dahildir. Üçüncü sınıfa mensub âletlere Gordophone namı verilmektedir ki keman ve emsali kirişli çalgılardır. ipek mahsulü Bu seneki mahsulün bereketli ve temiz olacağı tahmin ediliyor Bursa 25 (Akşam) — İpekböceği tohumlarından bu yıl tevzi edilen mikdarın 75 bin kutuya baliğ olduğu anlaşılmaktadır, Şu hale göre bu s8- neki tevzlat geçen seneden sekiz bin kutu fazladır. İpekböcekçiliği ensti- tüsüne gelen malümata göre memle- ketin ipekçilik mıntakalarında böcek vaziyeti çok müsald şartlar içindedir, Bursa ve civarında açılan böcekler henüz ikinci ve üçüncü uykudadır. Böceklerin sıhhi durumları ve dut yaprağı vaziyeti memnun olacak de- recede İyidir. Diyarbakır, Elâziğ, Antalya ve İz mir bölgelerinde böcekler askıya çık- mışlardır. Alanya ve Denizlide açılan kurslara Bursa enstitüsünden birer yardımcı memur gönderilmiştir, Bur- sa, Urfa ve Diyarbakırda da birer kurs açılmıştır. Bursa bölgesindeki teşkilât, askı mücadelesine büyük bir ehemmiyet vermekte ve her tarafta meşe dalla- rı yerine hardal, katırtırnağı, pamu: cak ve funda gibi askıya daha elve- rişli nebatlar hem tavsiye, hem de halka bedava olarak temin ve tevzi olunmaktadır. * 'Bu seneki mahsulün bereketli ve temiz olacağı kuvvetle tahmin oedili- yor ve bu neticeyi almak için elden gelen her yardım ve çareye başvuru- luyor. Son hafta içinde ipek piyasa- sı yeniden canlanmış ve stok mallar Üzerindeki muamele hararetlenmiştir. Dördüncü sınıfı Aeropuhone yani ne- fesle çalınan çalgılar teşkil etmekte- dir. Boru, fülüt, ney ve kaval gibi . Her sımf eşya hangi millete men- sub olursa olsun bir arada teşhir edilmiştir. Binaenaleyh iptidai ve müterakki bütün dünya milletleri- nin muhtelif musiki âletlerini bir arada görüb yekdiğerile mukayese et- mek kabildir, Georg Neunerin Münihte Man- hardstrassede geniş bir binada meş- her halinde tertib ettiği kolleksiyo- nun derili musiki âletleri şubesinde Koralıların iplik makarası şeklin- deki üstuvani davulları, Japonların kullandıkları küçücük davullar, gar- bi Afrikadaki tomtom denilen küp gibi büyük davullar hep ii aradâ teşhir edilmiştir . Yalnız bu davullar Afrikalıların ne kadar iptidai ve uzak Şarklıların ne kadar yüksek kültür sahibi olduk- larını ifade etmeğe kâfidir, Cenubi Afrikada Kolombiyada ki- zil tenlilerin bin sene evvel kullan- dıkları iptidai kaynana zırıltısı ya- nında Hindistanın şimalinde Nepal eskiden “kullan lan < trampeteler ile bir arada teş- hir edilmiştir. Çan dafresi çok Yengindir. Eski Mısıfhlârın. kullan dıkları çanlar ve Romaâhlarin çok sevdikleri çanlar bir arada gösterilmiştir. Çinden getirilen bir çah 3,000 sene evelki bir zama na âlddir. Muhtelif rhemlekellerda at, deve, merkeb gibi hayvanatın bo- yünlarına ( takılan çah ve zillerden birçoğu bu kölleksiyonda vardır, Bu gibi çan ve sillerin en eskileri İrandan gelmiştir. Cavadan gelen manda boynuna * takılan çanlar güs yet sanatkârane yapılmıştır. Kollek- siyonun en kıymettar parçası Vene- dilli bir ustanın 1567 senesinde imal ettiği bir uttur, Bütün mevcud sa yısı beş olan bu utlardan biri yakın- larda Berlinde 42,000 marka yani halkının gayet sanatkârane yapılmış ; , Xolei bu gibi âletleri bir arada gösterilmiş- tir. Nepallilerin kullandıkları zırzır- ların sapları kuş şeklindedir, Bu sünt © kuşa dokunmak koca bir zırdtıyı çi * karmağa kâfidir. İnsanların İlk'mu- siki âleti kaynana zırltısı olduğu kültür tarihi ile sabittir. Bunün çı- kardığı tonlar iptida! İse do küllanışı hayli sanata bağlıdır . Bu koleksiyonda teşhir edileri eş- yadan anlaşıldığı veçhile zil en ziya“ de cenubi Çinde, Birmanyada ve Ca- va adasında yerli ahali tarafından kullanılmaktadır. 'Trampete dairesinde cenubi-Ame- rikanın Peru yerli ahalisinin istirid- ye kabuğundan yaptıkları trampete- ler; Almanyanın büyük şehirlerinde leri bu kadar yakifine tasnif edilme miştir. r. Erganideki bakır Sabıka | ve tesisatı ikmal ediliyor. Fabrika ve teferrüatı önümüzdeki Cumhu- riyet bayramında işlemeğe başlayacak Diyarbakır (Akşam) — Ergani Bakır cevherinin daha fenni bir tarz- da istihsal ve izabesi için birkaç s6 nedenberi bakır 've fabrika sahaların- da hummalı bir faaliyetle çalışılmak- ta idi. Bakır döküm fabrikası ikmal edilmiştir. Üç bin kilovatlık elektrik saniralının inşaatına devam edilmek- tedir. Santralın temel aksamı bitmiş ve demir inşaatına başlanmıştır. En çok ehemmiyet verilen bakır izabe fırınlarına aid temellerin in- astı tamamile ikmal edilerek ma- kinelerin mantajlarına başlanmıştır. Bu fırınlar ikmal edilince derhal ina liyete geçilerek bakırın eritilmesine başlanacaktır. (300) yataklı modem bir de amele pnasiyonu yapılmakta» dır. Pansiyonda sinema, banyo, mü- talâa ve konferans Salonları gibi medeni ihtiyaçları temin edecek bü- tün tesisat bulunacaktır, Bakır mağeni şirketince iki yüz | bin lira sarfedilmek suretile yirmi | beş yataklı bir de hastane yapılacak- tır. Hastanenin hazılanan pro je ve plânları vekâletçe tasdik edilmiş olduğundan şimdi hastane mahallinin istimlâki ve diğer inşaat sının biraz üst kısmına tesadüf eden ve pek çok zaman evvel işletilerek | geniş ve uzun bir tünel haline gelen | büyük. galeriden bakır. cevherinin daha seri bir tarzda çıkarılarak fab- rikaya nakli için galerinin üst kıs mina tesadüf eden ; toprağı kaldır. | | mak ve bakırı meydana çıkarmak mliyon metremikabı toprak kaldırı- | larak bakır cevheri sathına m tır. Şimdi bu kısımda mâden cevhe- rini “kolaylıkla çıkarmak ve nakledi- lebilmek için nilhaniki birçok tesisab | vücüde getirilmektedir, Bu işler bit- tikten sonra faaliyete geçildiği za- man bakır cevheri yukarı kısımdan | açılan sana bacalardan büyük gale- riye inecek ve oradan dekoviller vâ- | sıtasile yüksek izabe fırınlarına dö-| külerek eritilecektir. Bından sonra hadde fabrikasın- da istenilen şekillere konularak piya» saya arzedilecektir, Cümhuriyet bay- ramında fabrika ve tesisat işleri tama» mile bitirilerek faaliyete geçileceğini memnuniyetle haber aklık,