14 Mayıs 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

b Sahife 2 14 Mavıs G8 # Dü GÜNÜN HADİSELERİ Balkan antantı ve Bulgaristan Başvekil, Hariciye Vekili ve mal- yetleri bugün Yugoslavya seyahatin- den avdet ettiler, Aynı muhterem heyetin, daha evvel Yunanistanı 3i- yaret ettiğini, Belgrad dönüşünde de Solyaya < uğryarak Bulgar kralı tarafından kabul edildiklerini ve Bulgar Başvekili ve Hariciye Nazı- rı B. Köselvanof İle temasta bulun- duklarını kaydetmek; keza Vekilleri- mizin, sonbaharda Romanyayı da ziyaret edeceklerini Hâve eylemek lev- hanın daha tamam olması için lâ- uımdır. Başvekil sayın bay Celâl Bayar, 'Belgradda, radikal partisi merkezi de söylediği nutukta tebarüz ettirdi- ği gibi, Yugoslavya, bugün, refah içindedir; Stoyadinoyiç hükümeti, çok iyi çalışıyor ve muvaffak oluyor. Aynı refah ve kalkınma manzara- $ı, Türkiyede ve diğer Balkan ittifakı memleketlerinde de göze çarpıyor: Bizim bütün iktisadi, mali, içtimai ve ümran işlerimizin seneden sene- ye daha müsaid bir sahaya girdiği İstatistiklerle ve etrafımıza baktığı mız zaman gözle anlaşılıyor, Yuna- nistanın başındaki Metaksas hükü- meli de en medeni ve ileri memleket- derin gıptasını davet edecek devâsa bir içtimal muavenet teşkilât cihazı meydana getiriyor. Romanya da re- jim yıpratıcı mücadeleleri bertaraf etmiştir. Böylelikle, bütün Balkan ittifakı devletlerinin iç idareleri sağlamdır; memleketlerimiz huzur içinde inki- şaf yolunu tutmuştur. En buhranlı günlerinde bile sar- sılmaz, samimi ve sulhperver bir Bal- kan birliği siyaseti takib eden antant devletleri, böyle hallerinden mem- nun bir safhaya girmiş bulundukları bir sırada, elbette cihanın her tara- fında.da bu emniyet ve sükünlarını bozmıyacak bir sulh nizamının istik- tiyeceklerdi. şte Başvekilimizin kundaki: «— Biz Balkan anlartının yalnız Balkon sulhüne değil, fakat umumi sulhe de hizmet etmesini diliyoruz!u sözlerini bu ana sebepten neşet edi- yor diye telâkki ederiz. Tabildir ki, antantın dört devleti, her şeyden evvel, Balkanlardaki vah- deti daha berkleştirmeği amaç edin- mişlerdir. Başvekilimizin & Sofyadaki tema ımı da bu gayeye müteveç- cih sayabiliriz. Esasen, Bulgaristan- Ja Türkiye ve Yugoslavya arasında tam mânasile bir dostluk vardır; şi- meli garbi komşumuz, bize karşı iy niyetlerini muhlelif fırsatlarla izhar etmiştir ki başta Montröye derhal il İlhak ve Türk mekteplerinde yeni harf mecburiyetini teşmil olmak üze- re bu dostluk nişanelerini Türk halkı hoşnudlukla yâdeder. Bulgaristanla antanlın diğer dev- letleri arasındaki münasebat da gün- den güne İyiye doğru ilerlemektedir, Balkan antantile Bulgaristanın çok iyi münasebette olmaları, eskiden fitne, kargaşa ve ecnebi entrikası kaynağı olan Balkanları tam mâna- sile ideal bir kıta haline sokuyor. Yalnız bu keyfiyet, umumi sulhe şimdiden hizmetimizin (derecesini gösterir, Balkanlarda bu büyük amacın, Eelgrad nut- sulh ve sükünun, iyi komşuluğun”| tahakkukunu bugün artık vakıa' ha- line getirmiş olmakta, Bulgaristanı da Balkan antantı ile aynı yolda gü rüyoruz, P. Tanur Ankara 14 (Telefonla) — Hariciye Vekâleti tarafından yeni bir kurye ta- limatnamesi hazırlandı. Hariciye Ve kâletile elçilikler arasındaki gizli mu- habere evrakını ellerinde diplomatik pasaport olan memurlar götürecekler- âir. Bu memurlar Türkiye gümrük- lerinden çıkarken veya girerken hu- #usl eşhas gibi mühmeleye tâbi ola- caklardır. Konya çifçilerine iyi bir haber Ankara 18 (Telefonla) — Konya ovası sulama idaresinin çifçide birik- a Yeni Kurye talimatnamesi Mecliste dünkü müzakereler Vakıf malların taksitle satil- ması hakkındaki kanun kabul dildi Ankara 13 (AA) —| meclisi bugün B. Fikret Sılay'ın baş- kanlığında toplanarak, hudud ve sa iller sıhhat umum müdürlüğünün 1938 mali yılı bütçesini tasvib etmiş- tir. Bu bütçe ile idarenin masrafları karşılığı kabul olunan tahsisat 494,048 lira ve tahmin edilen varidat ise 594 bin 100 liradır, Yine bugünkü toplantıda vakıf mal- ların taksitle satılması hakkındaki kanunun ikinci müzakeresi yapılarak kabul edilmiş ve sigorta şirketlerinin teftiş ve murakabesi hakkındaki ka- nunda bazı değişiklikler yapılmasına ald lâyihanın da birinci müzakeresi yapılmıştır. Hapishanenin tarihi kıymeti araştırılacak Bu sebeple yıktırma işi bir müddet geri kalacak Ankara 13 (Telefonla) — Öğren-: diğime göre Maarif Vekâleti, Türk tarih kurumunun müracaatı üzerine İstanbul hapishanesinin tarihi kıy- metinin tesbit ve tedkikine üzüm görmüş ve keyfiyeti Adliye Vekâle- tine bildirmiştir. Bu suretle hapisha- nenin yıktırılması ve binnetice İstan- bul adliye sarayının yapılması bir müddet daha teshhüre uğrıyacak de- mektir. Bununla beraber Adliye Vekâleti İstanbul hapishane binasının yıktı- rılması için açılan ihalenin durdu- Tulması hakkında alâkadarlara he- nüz bir emir vermemiştir. Atatürkle Romanya Kralı arasında telgraflar Ankara 13 — Romanya milli bay- ramı münasebetile, Reisicumhur Ata- türk ile Romanya Kralı Karol ara- sında samimi telgraflar teati olun- muştur: İş bölgeleri âmirleri ayın 16 sında toplanıyorlar Ankara 13 (Telefonla) — İş dairesi reisliği, dairenin 1938 yılındaki faalt- yeti hakkında görüşmek üzere bütün iş bölgeleri âmirlerini Ankaraya ça- gırmışlır, Görüşme ayın 16 sında baş- ıyacak ve bir hafta kadar sürecektir. Fransa birçok gemiler yaptırıyor Programda 2 zırhlı, 1 kruvazör, 7 denizaltı gemisi var Paris 14 — Bahriye nazırı pek ya- kında mühim bahri inşaata başlana- cağını söylemiştir. 35 bin tonluk 2 zırhh, 8 bin tonluk 1 kruvazör, 7 de- Dizaltı gemisi, bir çok hafif gemiler yapılacaktır. Bunlar için 5 milyar 700 milyon frank sarfedilecektir. Paris 14 — Milli müdafaa istikrazı- nn $ milyar franklık birinci kısmı m günü tedavüle çıkarılacak- haa muharebeler Londra 14 — İspanyada Frankocu- lar 3 istikametten Kastello üzerine harekete başladılar, Burasını alırlarsa Valans tehlikeye girecektir. Amerika hariciye nazırı istifa etmiyor Vaşington 14 — Hariciye nazırı B, 'Hul, reisicumhur B. Ruzvell'in İngi- Tiz - İtalyan anlaşması hakkındaki beyanatı üzerine istifa edeceğine dair çıkan haberleri tekzib etmiştir. Macar kabinesi istifa etti Budapeşte 13 (A.A) — B. Daran- yinin istifası üzerine, Kral naibi a miral Horty, B. İmrediyi kabinenin teşkiline memur etmiş ve bilahara yeni Başvekilin getirdiği listeyi tas- Berutta Türkiye lehinde tezahürler Binlerce halk «Yaşasın Atatürk, yaşasn Türki- ye» diye bağırdı Berut 13 (A.A) Anadolu ajansının hususi muhabiri bildi- riyor: Mevlüd münasebetile Be- rutta her sene yapılması mutat merasime giderken, başkonsolo- sumuz, caddelerde toplanan bin- lerce halk tarafından «Yaşasın Atatürk, yaşasın 'Türkiye» nida- larile emsalsiz coşkun tazahüratla selâmlanmıştır. Kendisine ay yıl dızlı müteaddid Obüketler veril miştir. Matlirke teşekkür Ankara Şehir meclisi bir takriri ittifakla kabul etti Ankara 13 — Ankara şehir mecli- sinin toplanlısında vali ve belediye reisi B. Nevzad Tandoğan, Atatür- kün” belediyeye teberrü ettikleri em- lâki bildirmiştir. Bu münasebetle mecliste büyük tezahüratta bulunul- muştur, Ankara halkının minnet ve şükranının bildirilmesi için bütün belediye âzasının imzasile bir takrir verilmiştir. Taktir uzun alkışlarla kabul edilmiştir. Bu münasebetle belediye reisi şu sözleri söylemiştir: «— Heyeti aliyenizi ve şahsımı çok büyük mazhariyete ermiş addediyo- rum. Binaenaleyh şahsan hem sizi, hem de kendimi tebrik ederim. Ar- kadaşlarımın, Atatürke daima sıhhat ve saadet temennilerini de bu güzel hislerinize iliveten -armader arzederim.» Ankarada şiddetli zelzele Ankara 14 (Telefonla) — Bu sabah yediye on kala bir saniye süren şid- detli bir zelzele oldu, halk dışarı fır- Tadı, Zelzele muntakasında hükümet adına tedkikler yapmış olan heyet ra- porunu Başvekâlete vermiştir. Ankara 13 (Telefonla) — Haber alın- dığına göre Ziraat bankası zelzeleden zarar gören halkın Bankaya olan borç- larını tecil edecektir. Bu hususta ted- kiklere başlanmıştır. Nafia Vekâleti ile İstanbul elektrik şirketi arasında müzakereler Ankara 13 (Telefonla) —- Nafia Ve- kâleti ile İstanbul elektrik şirketi ara- sında bundan bir hafta evvel başlıyan “ müzakere ve temaslara bugün de de- vam edilmiştir. Bugünkü toplantıda gene raşa esası etrafından görüşül. | müştür. Müzakerelerin nasıl bir neti- ce vereceği henüz belli olmamakla beraber iyi bir hava içinde cereyan ettiği kaydedilmektedir. Nafia Vekâ- leti müzakerelerin sonunda bir tebliğ neşrederek varılan neticeyi bildire- cektir. Orman mektebi son sınıf ta- lebesinin tedkikleri Bolu 13 (A.A) — Yüksek Orman mektebi Son sınıf talebesi profesör B. “Tevfik Ali'nin başkanlığında Bolu'nun Karadere ormanlarında tedkikat ve tecrübeler yapmak üzere Eskişehir- den bugün şehrimize geldiler. Orman orta mektebine misafir oldular, Şe- reflerine Parti ve Belediye birer ziya- fet vermiştir. 'Talebenin tedkikine çok elverişli olan Karadere ormanları her nevi ağaçların bulunması itibariyle zen- gin ormanlarımızdandır. Profesör Tevfik Ali talebenin çok istifade ede- ceğini söylemiştir. Alman havai seyrüsefer kumpanyasının bir teklifi Ankara 13 (Telefonla) — Luft Han- za isimli beynelmilel Alman havai sey- rüsefer kumpanyası Nafia Vekâletine müracaat ederek memleketimizde sey- rüsefer yapmak için bazı tekliflerde bulunmuştur, Alman kumpanyasının İ Tescil muamelesi her tarafta devam ediyor. Hatayda geçen her dakika Türk menfaati aleyhine ilerliyor Delege Garo, Ankara kararlarının | İfatbikatına aid emirleri imzaladığını i söylüyorsa da tatbikat görülemiyor İskenderun 12 (A-A:) — Anadolu ajansının hususi muhabiri bildiriyor: Dün Reyhaniyedeki tazyik hareketleri üzerine Türk mümessille- rinden büroyu terketmeleri ve büro reisi Larafından davet edilen muhtar- ların da bu tazyik karşısında mümes- #illerin yerine kaim olmaktan İstin- kâf etmeleri üzerine delege Garo ile komisyon âzalarından bazılarının Reyhaniye'ye gittiklerini | bildirmiş- tim. Bu sebeble Reyhaniye bürosun- da dün tescil muamelesine devam edilmemiştir. Bugün tescili işlerine tekrar başlandığı bildiriliyor. Bununla beraber propagandacıların tazyikleri- İ ne ve hattâ bazı memurların yolsuz | faaliyetlerine devam ettikleri haber verilmektedir. İskenderun 13 — Delege Garo, dün akşam bir suare vermiş ve bu Suarede Ankara kararlarının tatbi- katına aid emirleri tamamen imza ettiğini bildirmiştir. Fakat bugün dahi tatbikat hakında her hangi bir malümat elde etmeğe muvaffak olu- namı » Garo ile Ankara'da kararlaştırılan ve hemen tatbiki artık kati bir zaru- ret alan tedbirler, Türk camiasile cemaatler hakkında müsavi muame- * Çekoslovak Almanları meselesinin uyandırdığı gerginlik azalıyor Almanya bu meselenin sulh yolile hallini ve silâha müracaatı düşünmediğini bildirdi . Henlein Londrada görüşmeler yaparak İngilterenin , müzaharetini temine çalışıyor Londra 13 — İngilterenin Berlin sefiri B. Henderson, Alman Hariciye Nazırı B. Ribbentrop'u ziyaret etmiş ve Çekoslovakya meselesi hakkında görüşmüştür. İngiliz sefiri çok kati bir lisan kul lanmış ve Almanya Çekoslovakya ile harp ederse bunun (İnglitere ile de harbe sebeb olacağını o anlatmıştır. Alman Hariciye Nazırı Almanyanın Südetler meslesinin iyi bir surette hallini istediğini ve silâha müraacati asla düşünmediğini söylemiştir. Almanyanın noktâi nazarı Londra 13 — Dün Berlinde İngiliz sefiri B,*Henderson ile Alman Hari- ciye Nazırı arasında yapılan konuş- | ma ve Südetlerin şefi Henlein'in Lon- | draya gelmesi siyasi vaziyetteki ger- ginliği azaltmıştır. İyi haber alan mahfillerde söylen- diğine göre Almanya Südet, meselesi- nin her şeyden evvel Çek hükümeti- ni ve Henlein'i alâkadar etiği kanaa- tindedir. Henlein'in Londraya gelme- si de bunu gösteriyor. Henlein, Südet- lerin davasını İngiliz ricaline an latacaktır. Zannedildiğine göre Hen- lein, İngiliz Hariciye Nezareti müşa- viri Vansittart ve müsteşarı Cadogan ile görüşecektir. Henlein İngilterenin müzahe- retini temine çalışacak Londra 13 (A.A.) — Henlein öğle yemeğini Çörçii ile birlikte yemiştir. Zannedildiğine göre Henlein Südet Almanları lehine bir müzaheret te- min etmek için Londraya gelmiştir. Londradaki dostlarına Südet Alman- larının bir ihtilâf çıkmasını arzu et- meğdiklerini fakat Çekoslovak hükü- metinin kuvvet istimal ederek kendi. lerini mahvetmesinden korktuklarını söyliyeceği tahmin edilmektedir. bu teklifleri Nafla Vekâletince tedkik Londra 13 (A.A.) — Yorkshire Post le yapılmasını istihdaf ediyor Farah pi bunların tatbiki her gün etresi güne kalıyor. Delege Garo'nun iyi niyetin O den kimse şüphe etmemektedir. An j cak geçen her dakika Türk menfaati aleyhine olarak yürüyor, 'Türkle 'Türke düşman olan arasın R da bir müsademe olur ve bu çarpış* mada, Türk taarruza uğrar ve gen de kendisi, hemde yalnız kendisi tevkif edilirse bunu yapan ve yapik masına müsamaha eden memuru © hemen berteraf edilmesini ve yerine W böyle hareket etmiyecek olanların konulmasını istemek kadar tabil bir” hareket olamaz. İşte Türkün istediği İ sadece budur. Muhalifleri, durmadaf <Türiler Hatayın basbayağı işgalini istiyorlar» diyedursunlar Cenevre'd8 Ankara'da kararlaşan budur, Deleg8 Garo'nun tatbik edeceğinde tereddüt etmediğimiz tedbirler de bunun için dir. İsdenderun 13 (A.A.) — Anatolü ajansının hususi muhabiri bildiriyor Hatay statüsü ve Cenevre anlaşmır sının Suriye tarafından tasdik eğik miş olmadığı malümdur. Buna rağ” men dün akşam delege Garo'nun vef” diği suarede arab nasyonalist müs messiilerinin davetli olarak bulun © ması nazarı dikkati celbetmiştir. hazırladığı Südetler meselesinin hak line datr plâmn sulhcuyane mahiy& ti hakkında İngiltere hükümetine teminat verecektir. Çekoslovakya ekalliyetler için bir nizamname hazırlıyor Prag 13 (A.A) — İyi haber ala” mahfillere göre hükümet tarafında hazırlanmakta olan Milletler statüsü bu aym sonunda hazır olacaktı. © Statü yüz kadar maddeden mürek* keptir. Henlein Almanyada siyasi görüşmeler yapmış Prag 13 (A.A) — Prager Mittağ gâzetesi Henlein'in her halde Alma” yada siyasi bir görüşme yaplığıni ” yazmaktadır. Bu gazeteye göre He lcin'in çarşamba günü otomobille Şi mali Bohemyadan hareket ettiği hak de Kroydon'a ancak perşembe günü varmış olması bu iddiayı isbata KAİ gelmektedir. i Prag 13 (AA) — Henlein partisi «Gönüllü müdafaa servisi; (İsi F alacak olan muhafaza teşekkül 1 vücuda getirmektedir. Almanyadaki hücum sineği benziyen bu teşekküller parti tar fından tertib edilen içtima ve nümâ yişlerde inzibatı temin edecekler Südetlerle meskün mıntakada yam gın çıktığı zaman ateşin söndürüf mesine yardım edeceklerdir. Henlejf muhafız kıtaları bu teşekküllerin zası arasından seçilecektir. Karabükte belediye tey yapılması muvafık görüldü Ankara 13 (Telefonla) — Karabük”, te belediye teşkili hakkındaki ler bitmiştir. Nüfusu gittikçe artan bö sanayi merkezinde belediye teşkili vücude getirilmesi muvafık görül e eee Eye EF ge vssuassan mesa #eroewe seye Zi