22 Nisan 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4

Bahife 4 Geçmiş zamanlar : Eski saraylar Harem hayatı, Kâhya kadın ve Hazinedar usta - Kadınefendilerin nöbetleri yük âmiri «Kâhya kadın» idi ki pa- dişahlar bu mühim ve muteber hizme- te gediklilerin en eskisini ve en dira- yetlisini ve zaptürabta kadir olanı in- tihab ederlerdi, Kâhya kadın pek ha- tırı idi. Selâmlıkta Silâhlar ağanın (başmabeyinci demek) ne kadar bü- yük bir mevkii ve nüfuzu ve ehemmi- yeti varsa kâhya kadının da haremde © derecede itibarı ve nüfuzu vardı. Memuriyetinin nişanesi olmak üzere padişahlar onlara som gümüş kaplı, süslü ve değerli bir «asa» ile padişa- hin mühim eşyalı sandıklarını ve do- Japlarını mühürlemek zere verdikle- ri kaymetli bir mühür idi. Bütün saray halkı ile beraber kadın efendiler de kâhya kadına hürmet ve riayet eder- lerdi. Padişahın validesi hayatta değil ise kâhya kadın valide makamını iş- « gal ederdi. Kâhya kadının «hazinedar usta» unvanlı bir muavini vardı ki bunun vazifesi muavinlikten başka padişa- hın çamaşırlarına bakmak harem da- iresinin idare işlerine nezaret etmek; sayfiyelere giden sultanlara, kadın efendilere refakat eylemekti, v.. i Harem dairesi sur ile yani duvarla çevrili idi. Yalnız üç kapısı vardı. Bunlar da daima kapalı dururdu, Ka- picılar hep harem ağaları idi. Padişahın on üç odadan mürekkeb hususi apartımanı harem dairesinin tam orta yerinde idi. Bu apartımanın en muhteşem ve süslü yerleri yatak odasile kabul salonu idi. Padişahın yatağı yüksekçe bir kerevet üzerine gerili idi. Atlastan sırmalı ve incili zarif bir cibinliği vardı. Yataklığın mukabilinde gene sırmalı nadide bir kumaş ile kaplı bir serkân minderi» bulunurdu, Bayramlarda ve sair Te$- mİ günlerde padişah, sultanların, ka- dın efendilerin, tebriklerini yatak oda- sının yanındaki salonda kabul eder- di ki duvarlarının kaplamaları süslü ve yaldızlı idi. Bu salonun dört tara- fında sırmalı ve incili kumaşlar ile kaplı birer werkân minderio vardı. Padişahın bu apartımanına «haremi hümayun hazinesin bitişikti, Bu ha- zinenin muhafızı bazinedar usta idi. Padişahın apartımanın bir köşesinde envai renkli kıymetli somalı mermer- lerle döşeli ve oymalı sütunlu bir de zarif hamamı vardı, Muslukları oyma- hı ve yaldızlı bronzdan ve gümüştendi. Padişaha hamamda hizmet eden ge- Gikli genç ve güzel ve endamlı cariye- Jerdi, Harem dairesindeki halkın en bü- ... Kadın efendilerin dalreleri padişa- hım bu hususi apartımanının ittisa. | linde idi. Bu dairelerin her biri ön on iki oda ve salondan mürekkebdi ve her dairenin bir de hamamı vardı. Filistin meselesi Anket komisyonu Kudüse vasıl oldu Londra 21 (A.A) — Hindistan hü- | kümetinin eski erkânından sir Con | Vudhed'in riyasetinde bulunan ve Fi- | Yistin meselesi hakkında bir anket yap- mağa memur edilmiş olan teknik ko- misyon, dün Kudüse vasıl olmuştur. | Komisyon, geçen sene tanzim edil miş olan Fllistinin taksimi projesinin tatbik tarzlarını tedkik etmek tasav- | vurundadır. Komisyonun mesaisi ay- larca devam edecektir. Müteakiben proje, Milletler Cemiyeti konseyine ve tasdik edilmek üzere İngiliz parlâmen- tosuna arzedilecektir. Bundan sonra taksimi icra edilmiş olan Filistinin üç parçasında bir hükümet sistemi tan- | zim olunacaktır, Yahudi mıntakası, Arap mıntakası ve Hayfaya doğru İngiliz kontrolu gi- tında bulunacak olan koridor. Yol çavuşluğu kursu Çorum (Akşam) — Vilâyet mafıa dalresinde yol çavuşluğu kursu açılmış ve bu kursa 45 kişi iştirak etmişti, Üç ay devam eden kurstan çıkanların fen memurlarına yardımcı olarak ça- hşabilecek kadar bilgi sahibi oldukla- rı anlaşılmışlır, İ veren birinci Abdülhamiddi, Kâhya kadının, hazinedar ustanın, gediklilerin, ustaların acemilerin, €s- riyelerin datreleri de bunların arka tarafında idi. Hepsine mahsus bir hamam vardı. Kadın efendiler âdi günlerde padi- şahın izni veya kâhya kadının malü- matı olmaksızın biribirlerile görüşe- mezlerdi. Kadın efendiler, sultanlar gibi mü- cevherli tokalar takarlardı. Süslü ve | Kısa kollu ağır ipekli kumaştan elbi- | selerden hoşlanırlardı. Her zaman omuzlarında ince veenalâ kişmir şallarından örtüler bulundururlar ve bunlarla sarınırlardı. İkballer de en &lâ ipekli kumaşlar. dan kesilmiş süslü entâriler giyerler ve kışlıklarını kıymetli kürkler !le süs- lerlerdi. Gedikliler İle ustalar uzun etekli entari giyerler ise de kürk kul- Janmazlardı. Yalnız bellerine ikballer gibi şal kuşaklar sararlar ve yahud altın tokalı ve mücevherli kemerler takarlardı. #as Başkadın efendinin şehri tahsisatı on kese akçe diğerlerininki derecele- rine göre dokuz, sekiz ve yedi kese ak- çe idi. Kâhya kadının tahsisatı beş ve ha- zinedar ustanın üç kese akçe Idi, Kâh. ya kadının ayrıca yedi bin beş yüz kuruş seneliği vardı, Gedikliler ile ik- balletin üç aylık tahsisatları iki yüz elli kuruş, ustaların fki yüz, acemile- rin elli, cariyelerin otuz beş kuruş idi, Fakat padişahlar bayramlarda ve | mevlud kandilinde, kışlık saraydan yazlık saraya ve yazlıklar kışlık sara- ya göç ederken tekmil saray halkına bol bol atiyeler verirlerdi. Kadın efendilere hâmile olunca bir çok hediyelerden başka senevi 30 - 35 bin kuruşluk bir hâs tayin olunurdu. Yani tahsisat verilirdi. Harem halkına ve hele kadın efen- dilere bol bol mücevherler ve ihsanlar #3 Kadın efendilerden her birinin pa- dişahlia buluşmak için nöbetleri ve muayyen günleri vardı, Hasta olma- dikça nöbetlerinden şaşmazlardı, Pa- dişah nöbetçi olan kadın efendinin odasında geceyi geçirmezdi. Nöbetçi ka- dın efendiler padişahın hususi dairesine gelip geceleri kalırlardı. Kadın efen- dilerin padişah tarafından yemeğe da- vet olundukları vaki idise de bir oda- da bulundukları balde ayni sofrada yemek yemezlerdi, Her ikisine ayrı sofralar kurulurdu. Padişahın sofra- sına ancak sultanlar oturabilirlerdi, Padişahlar harem tarafında gezi- | nirlerken harem halkı riayeten gözö- İ nünde durmazlar, kaçarlardı. l Salih Münir Çorlu Mütekaid büyük elçi Fransada şüpheli ecnebiler ' Geçen hafta 220 ecnebi Fransadan kovuldu Paris 21 (A.A.) — Dahiliye nazırı, dün nazırlar meclisinde memlekette bulunmaları arzu edilmiyen ecnebile- rin nezaret altında bulundurulması ve memleket haricine çıkarılması hüsu- sunda ittihaz edilmiş olan tedbirler hakkında izahat vermiştir. Prefelerin milli müdafaanın mena- İlini ve âmme emniyetini muhafaza için tarassud ve nezaret tedbirlerini takviye etmeleri lâzım gelmektedir. Geçen hafta 220 ecnebi memleket haricine çıkarılmıştır. Diğer taraftan nazır, memleket ha- ricine çikarılması icap eden ecnebilere hududa kadar memur terfik etmek su- retlle memleket haricine çıkarmak sistemini takviye etmek çaresini ted- kik etmektedir. İzmirde et fiati ucuzlatılacak İzmir 21 (Akşam) — Dahiliye vekâ- letinin emri dairesinde İzmirde et #i- ! etinin ucuzlatılması için tedkiklere başlanmıştır. İlk iş olarak mezbaha ücreti tenzil edilecektir, N AKŞAM 22 Nisan 1933 yaya müdahalesini menetmek İçin (Baş tarafı 1 inci sahifede) saadekârliklarda bulunmasını diple- masi yolile müleaddid defalar Prag hükümetinden taleb etmiştir. Son defa ilân edilmiş olan siyasi Affı umuminin İngiltere hiikümetinin teklifi üzerine yapılmış olduğu söy- lenmektedir. Affı umuminin ilânından sonra ©r- tada bir takım şayialar deveran et- meğe başlamıştır. Bu şaylalara göre Almazıya pek yakın bir zamanda Çe- koslovakyada müdahalede bulunmak teşebbüsüne kıyam edecektir. Öğrenildiğine göre İngiltere hükü- meti, Prag hükümetine südet Alman- lara yapmağa mütemayil olduğu mü- saadekârlıkların bir Jistesini müm- kün olduğu kadar kısa bir müddet zarfında tanzim ederek Paris ve Lon- draya bildirmesini teklif etmiştir. Çe- koslovak hükümeti, Fransa ve İngilte- re tarafından tasvib edildikten sonra bu listeyi neşredebilecektir. O zaman Londra ve Paris, bu teklif. ler südet Almanlar tarafından red- dolunduğu ve Alman hükümeti bu reddi Prag hükümeti üzerinde bir tazyik icrası için vesile ittihaz eyledi- ği takdirde Berlinde müşterek bir te- şebbüste bulunacaklardır. Bu meselenin yakında Fransız ve ve İngiliz devlet adamları arasında yapılacak müzakerelerin başlıca mev- zularından birini teşkil edeceği be- yan edilmektedir. Gaz maskesi almak mecburiyeti kondu Prag 21 (A A.) — Bu hafta Çekos- lovakyada gaz maskesi salın alınması mecburi kılınmıştır. Bunun için şehir- | lere iki ay ve bütün memlekete altı ay mühlet verilmiştir. Çocuklar için sa- tan alınan maskeler, ufak gelmeğe baş- ladığı zaman tebdi) olunacaktır, Diğer taraftan Pragda ikişer bin ki- şi alabilecek sığınaklar inşa edilecek- tir. Habsburglar (Baş tarafı 1 inci sahifede) Führer aleyhine yabancıları imdadı- na çağırmış ve Habsburg ailesine, Aİ- man tarihinde son iftirakçıyı çıkar- mak hacaletini vermiştir. Korrespondansın dediğ gibi, bütün Alman milleti tarafından yapılan ple- bisit neticesinde birleşmenin mutan- tan bir surette teyidi üzerine, Avus- turya artık enternasyonal münkaşa- lara mevzu teşkil edemez. Bu keyfiyet, Otto dö Habsburgu himaye eden ve | binnetice Alman dahili işlerine karış- mak istiyenlere hatırlatilmak lâzım- | dir. Bulgar - Yugoslav hudud muahedesi teati edildi Belgrad 21 (A.A) — B. Stoyadinoviç dün Bulgaristanın Belgrad sefiri B, Popof'u kabul etmiştir. Bu münâse- betle hudud işaretlerinin muhafaza, himaye, tamir ve rekzine ve Yugos- lavya krallığı Ne Bulgaristan krallığı arasındaki kat'i hududu gösteren di- ğer alâmetlere mütesllik olan ve 9 son- teşrin 1935 de Sofyada imza edilmiş bulunan mukavelenamenin tasdikine sit vesaik teati edilmiştir. Amerika bankalarının ihtiyat akçesi fazlaları Vaşington 21 (A.A) — Amerika bankalarının ihtiyat fazlaları, bir re- kor teşkil etmekte olan 3,850 milyon dolara baliğ bulunmaktadır. Bu ra- kam, Federal Rezerv Bord'un tarihin- den şimdiye kadar görülmemiş olan bir miktardır, 1935 senesine aid olan bundan evvelki rekor 3,300 milyona baliğ bulunuyordu. BUGÜN MELEWte IPEK manyanın Çekosloyak- Çoçuklar sinemaya JEAN HARLOV Fransızca CLARK GABLE 1-TEHLiKELiİ AŞ 2-LOREL - HARDİI giremiyecekler (Baş tarafı 1 inci sahifede) | Ancâk altı yaşını bitirmiş olan çocuklar ahlâklarnı kuvvetlendire- | cek, bilgi, görgü ve duygularını arttı- | racak olan filim ve piyesleri seyrede- | bilirler, Bu filim ve piyesler Matbuat umum müdürlüğü teşkilâtına ve vazi- | felerine dair olan kanunda yazılı mü- rakabeyi yapacak olan makam veya heyet tarafından ayrılacak ve alâka- darlara bildirilecektir. On iki yaşım bitirmemiş olan ço- cuklar güneş battıktan sonra sinema ve tiyatroya kabul olunamıyacaklar- dır. o Projede yazılı memnulyetlere muahlif hareket edenler beş liradan eMi liraya kadar hafif para cezasına | veyâ üç günden bir aya kadar hafif | hapis cezasına çarpılacaklardır. : Gene bu kanuna aykın giden tiyat- | To veya sinema müdürlerinden 25 1i- Tâdan 100 liraya kadar hafif para ce- | zası alınacaktır. Tekerrürü halinde 2 | aya kadar hapis cezası verilecektir. | Proje neşri tarihinden 3 ay sonra | muteber olacaktır. 23 Nisan Çocuk bayramı programı | Eminönü Halkevinden: i Zönlsan Ulusal Egemenlik ve © Çocuk | bayramı aşağıdaki program gibi kutlana- caktır: 1 — Beyazıd zısydanında tam saat (10) da İstiklâl marşi ile başlıyacak o(Çeevk | haftası açılma) törenini sast (11) de E- yan kutlama program; ib edecek- | Mi Şehir bandöru refakatile çocuk mar- * Çocuklum hitap, Halkevi başkanı A- gâh Sirri Levend tarafından, | ©) Çocuklar namına mukabele, Talebe- den biri tarafından, g) Şiirler. İki talebe tarafından d) Şehir bandosu refakatile söylenecek İstiklâl marşı ile törene son verilecek, | | 2 — Bu töreni müteakip kazanın hafta- hk şenlik programından olan Meydan temsili başlıyacak ve Evimiz gösterit şu- besi tarafından gene Beyamd meydanın- da (Kahraman) piyasi oynanacaktır. $ — Saat (10) dan itibaren (Beyazıd meydanında yapılacak törenleri ve mey- dan terasilini İstanbul radyosu da yaya- caktır. Bu iübarla umumi yerlerdeki rad- yoların saat (10) dan itibaren sayın hal | kımızın faydalanmalarna açılmasini sa- | hiplerin ederiz. 4 — Gece saat (20,30) da Evimizin Gül- hane parkı içindeki Alayköşkü salonunda (Yalnız bir Kelime) piyesi temsi) edilesek- tir. Bu temsile sit davetiyeler hergün Ca- Ealoğlundaki merkez büromuzdan alına- Bu akşam Nöbetçi eczaneler Şişi: Asım, “Taksim: Kürkçüyan, ân Krtuğrul, Kalyoncukul- .afiropnlos, Beyoğlu: İstiklâl cüddesinde Galatasaray, Tünelde Mat- koriç, Galata: Okçumusa caddesinde Yeniyol, Fırdıklıda Mustafa Nal, Kasımpaşa; Vasıf, Hasköy: Helicioğ- Yanda Barbut, Eminönü: Mehmed Kâzım, Fatih: Şehzadebeşında Asaf, Karagümrük: Mehmed Fuat, Bakir- köy: HUâ), Bariyer: Asaf, Aksaray: Yenikapıda Sarım, Beşiktaş: Halid, Fener: Balatia Hüsameddin, Kum- kapı: Cemil, Küçükpazar: Hikmet Cemli, Samatya: Yedikulede Teofilas, Alemdar: Ankara caddesinde A. Neşet, Şehremini: Ahmed Hamdi, Kadıköy: Sadık, Yeldeğirmeninde. Üçler, Üs- küdar :Çarşıkoyunda: Ömer Kenan, Heyballada: Tumas, Büyükada: Halk, Her gece açık eczaneler; : Tarabya, Yeniköy, Emirgân, Rumelihisarı, Or- taköy, Arnavutköy, Bebek, Beykoz, biyeneiiue ve Anadoluhisarındaki 66- ece açık! kadar altın değerinde olan yıldız (e KK x Bu pazartesi akşamı $ A K sözlü Çevirdiği filimleri ağırlıkları Tamamen renkli, Fransızca sözlü NAPOLEON'UN METRESİ filminde en şayanı hayret kadının samimi hayatını canlandıracaktır. SARATOGA ":" 21 — Nisan — 98 (AKŞAM KAPANIŞ FİATLERİ) TAHVİLLER Türkborcu I peşin 19,525 Türkborcu 1 vadeli 19,575 Ergani 95. — PARA (ÇEK FİATLERİ) 2 Madrid 120884 Bertin 196,78 150418 Mekik “m 4890 | Bednpere ei Bükreş | 1654730 Atina B87660 | egrad 345238 Çenevre 310 İ yokohama 27208 Sofya 4020 | Stokholm 308 Amsterdam 14233 | Londra 0 Prag 221515 İ Moskova al MiLLi sinemada BUGÜN iki süperfilm birden Mihracenin Gözdesi TÜRKÇE SÖZLÜ SARI ZAMBAK MARTHA EGGERTH Fiatlerde zam yoktur. Bugün TÜRK sinemasında 5 Münir Nureddin KONSERİ FRANSIZ Tiyatrosunda ARTO BENON PİYANO RESİTALİNİ 3 Mayıs salı akşamı 21 de SARAY sinemasında verecektir. Yerler evvelden satılmaktadır. gun TURAN TİYATROSU Hakkı Rusen ve arkadaş- ları, Madmarel Miçe - Perçef varyetesi birlikte ŞEHZADEBAŞI GÖNÜL KİRACISI komedi 3 perde Beyoğlu Halkevinden: 20/4/9538 cumartesi günü akşamı san$ 230 da Evimizin Beyoğlunda İstiklâl cad- desinde Nurziya sokağında Parti kurafın- daki temsil salonumuzda bir tonplantı yapılacak! 1 - Konferans: Çocuk ter- biyesi) öğretmen bey Reşad tarafından. 2 - Temsili 3 - Herkes gelebilir. CEMAL SAHİR - Memeleketimisin eh kıymetli mozisyenleri ve en kıymetli artist- terile AŞK RESMİ GEÇİDİ Paramount opereti bir . kaç güne kadar şehri- mizin bütün tiyatro- larında temsil ediliyor, MİRİAN HOPKİNS SHARP) A A NV A Sinemasında LORETTA YOUNG DON AMECHE PERİLER DİYARINDA TÜRKÇE SÖZLÜ