22 Nisan 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3

22 Nisan 1938 AKŞAM —— AKŞAMDA.N AKŞAMAw Çocuk düşürmek hususun- da pek laübaliyiz! 23 nisan çocuk bayramı münasebe- tile istediklerimiz hududsuzdur. En rüşeymisinden başlıyalım: Türkiyede çocuk düşürmek çok lâü- bali bir şekildedir. Karı koca herhangi bir doktora gidiyor; fazla mukaddime- ye bile hacet görmeksizin: — Kaça olur bu iş? — Umumiyetle 50 lira... Fakat siz- den 25 lira alacağım... Ancak diğer bir tabipten rapor getiriniz. Rapor almanın müşkülâtı akla bile gelmediği için derhal pazarlık başlı- yor: — 15 liraya olmaz mu? 5 liraya ya- panlar bile varmış... Halbuki bayan, değil bir, hattâ ikiz, hattâ üçüz doğurabilecek ve yavrula- rına bol bol süt verdikten sonra kendi de kadınlık inkişafı noktasından bun- dan istifade edecek sıhattedir, maşal- Jah!... Önümüzdeki 23 nisan çocuk bayra- mı münasebetile, vaz kanunumuzdan İlim adamlarımıza, jinekoloğlarımız- dan onlara kolayca rapor gönderen diğer doktorlarımıza, aile büyüklerin- den ahlâk mürebbilerine, «Türk mil | leti çoğalsın!» diye kalbi heyecanla çarpan vatanperverlere kadar herkese heyecanla hitap ediyorum: İnsan namzedlerini bu kadar insaf- sizca katletmiyelim Doktorlar! Mektepten çıkarken galiba bir ye- mininiz vardı; onu hatırlatayım, Her din bunu günah sayıyor” Fakat | dinden de sarfınazar, garb hallının âdetlerini aksettiren romanlarda oku- yorum: ahlâkı sağlam anneler, sırf ev- lâd katili olmamak düşüncesile karm- larındaki yavruları aldırmaktan çeki. niyorlar; bu yüzden, hattâ icap ederse bir takım müşkülleri, belâları göze alı- yorlar... Bu yüksek düşüncelerden eski nesli miz tamamen mahrum değildi. Doktor- ların da pek mahdudları eskiden bu gibi ameliyatları yapmağı üzerlerine alırlardı. Şimdi, en yüksek insiyak- lardan, düşünce ve fedakârlıklardan büsbütün mahrum olduk demeğe ki- min dili varır? Gözü dumanlı mutaassıp degiliz el- bette, Herhangi müthiş bir felâketi doğuracak bir insan goncasını yok et- meğe - dal budak salmış hir ağacı kur- tarmak nevinden - cevaz verebilirz. Fa- kat normal şeraitte evlâd. besliyecek vaziyette olanlar hakkında olsun azı- tık tereddüd edelim. Biliyorum, denecektir ki: — Bu işi yalnız mahdud şehirlile- rimiz yapıyor. Köyler, gür bir insan pınarıdır ki, oralara henüz «medeni “ ahlâksızlıklar. girmemiştir, çok şükür! Fakat milletçe şehirli neslime birin- ti derecede ehemmiyet vermek mecbu- riyetindeyiz, Zira bir ırkın en önsaf ey- lâdları -mütefekkirleri, münevverleri, Sanatkârları - Hülâsa o milleti millet | €den kültürel evlâdları ekseriyetle ced beced şehirli ve münevver ailelerden çıkar, Halbuki maalesef en fazla züri- yetleri budanan da bunlardır. Doğan çocuklar için ebeveyne ma- AŞ zammı mı, azına çoğuna bakma- dan ikramiye mi, hattâ bir iki evlâdı olanından bile vergi muafiyitleri mi? Kanuni ve ahlâki daha yüksek ve şid- detli mânialar mı?.. Hülâsa çocuk dü- Şürmenin bugünkü keyfemayeşalığını önlemek üzere her ne lâzımsa,... Ve sonra: Kasabalara, köylere: ebe- Yeni Valide hanı Postane karşısın- da 80 odalı olacak Valide hanile müştemilâlı ay ba şında boşaltılacaktır. Bu müddet zar- İmda han ile müştemilâtıni rizasile tahliye etmiyenler zabıta marifetile tahliyeye mecbur edileceklerdir, Diğer taraftan Vakıflar idaresinin Eminönünde yapılacak olan yeni Va- lide hahı için hazırladığı proje, bele- diye tarafından tasdik edilmiştir. 80 odadan ibaret olacak olan bu han, Postane binasının karşısında vakıf ma- ı bir arsada yapılacaktır. Bu arsanın bir kısmında salaştan binalar vardır. Bunlar da yıkılacaktır. Evkaf mü- dürlüğü bu bina sahiplerine de teb- ligat yapmış, 15 mayısta işgal ettik- leri binalları tahliye etmelerini bil dirmiştir, Yeni Valide hanı binası 1 haziran- da inşa Mina Befiereakz, İki talisi çarpıştı Osmanbeyden Şişliye doğru gitmek- te olan 2016 ve 2875 numaralı taksi | otomobilleri biribirlerile çarpışmışlar, her ikisi de hasara uğramıştır. Ticaret odasında Bir ihtisas komisyonu teşkil edilecek Ticaret odası, tacirlerden mürek- kep bir ihtisas komisyonu teşkiline karar vermiştir. Bu komisyon tacir. lere verilen ihracat ruhsatiyleri Üze- rinde tedkikat yapacaktır. Bundan başka muhtelif ihraç maddelerimizin vaziyeti ve iharacat işleri üzerinde de geniş etüdler yapacak olan bu komis- yonun mesaisinden çok faydalı netice ler alınacağı umuluyor. Ticaret odası dünden itibaren ko- misyon âzalarını seçmeğe başlamış” tir. Komisyon ilk toplantısını gelcek hafta pazartesi günü yapacaktır, Ta- cirlerin bazı müşküllerini de bu ko- misyon halledecektir. Resmi devair öğleden sonra kapalı 23 nisan milli hâkimiyet bayramı münasebetile bugün saat 13 ten itiba- ren bütün resmi daireler pazartesi gü- nü sabahına kadar kapalı olacaktır. Kömürden zehirlendi Nişantaşında Meşrutiyet mahallesin- de oturan yirmi beş yaşlarında bayan Edibe, mutfakta taş kömürü yakarak yıkanmakta iken zehirlenmiş, Şişli Ço- cuk hastanesine yatırılmıştır. Kalastan yuvarlandı Haseki hastanesi inşaatında çalışan Tevfik, üzerinde durduğu kalaslan dü- şerek bacağından yaralanmış, hastane- ye yatırılmıştır. ler... İptidai havzalarımızda sıhhi teş- kilât... Ebe mektepleri... İşte, 23 nisan çocuk bayramı müna- sebetile: Çocuğun doğmadan evvelki haline dair bunları istiyoruz... (Vâ-N0) — Şu hileli gıdaların da önüne ge- se çok iyi olacak bay Amca... .. Nasıl geçilir, bilmem, fakat her- halde ahlâki bir kalkınma hareketi daha olur... Haklı şikâyetler! Şamatayı kendileri kesseler ... Geçen akşam bütün bir trarmvay halkinin sinirlerimizi oynatan bir hâ- diseden bahsedeceğim. Saat altı sı- rTalarında Karaköyden Bebek hattı- na giden Lramvaydayız. Arka araba epico kalabalık... Zannedersem (oyol- da Kapılçinden üç kız ve üç erkek ol- mak üzere alti yahudi vatandaşımız tramvaya bindiler. Tramvaya binme- lerile beraber arabanın içerisi (nasil anlatayım avamca bir tabir vardır) kadınlar hamamına döndü. Yahudice bir gürültü bir grünü! biletçinin anlatışından #vil bir taharri memu- ru olduğunu anladığım bir zat ile tıbbiyeli bir talebe bu cürcunanın ke- silmesi için vo mecbur ol» duk. Kanunla bile susturulmaları düşü- nüldüğü halde sirf medeni bir insaf yüzünden sarfınazar ve müsamahaya nall olan bu kafa şişirici şamatalar daha ne kadar sürecek? Hoşa gitme- diklerini kendileri anlıyarak file is- Uskal beklemeseler. nefislerini tas- hih etseler olmaz mı? Kuruçeşmeden Ahmed Otobüs işletmek Mevcut otobüslerden bir kısmı haziranda çürüğe çıkarılacak Şehrimizde işliyen otobüsler 120 ka- dardır. Belediye, otobüs işletme mü- | saadesini verirken, kanunen kendisi- ne verilen imtiyazı istediği zaman İş- letmek hakkına malik olduğunz dair otobüsçülerden bir de teahhüdname almıştı. Bu itibarla belediyenin bizzat otobüs işletmeğe başladığı zaman olo- büsçülerin hiçbir iddiada bulunmıya- cakları tabiidir. Belediyenin getirteceği otuz oto- büs, bil! en işlek cadde ve semt- lerde işliyecek, ve bu hatlarda işliyen diğer otobüsler başka hatlara verile- cektir. Çok çürük olan arabalardan bir kısmi da haziranda yapılacak fenni senelik muayenede 4kartaya çıkarıla” caktır, Maarif müfettişleri teftişe çıktılar Maarif Vekâleti müfettişleri, bütün memleket içinde umumi bir teftişe çık- mışlardır.. Müfettişler, bütün vilâyet- leri dolaşacaklar, bu seneki tedris va- ziyeti ile gelecek sene açılacak olan mektep ihtiyaçlarını tesbit edecekler- dir, Müfettişlerin verecekleri rapora göre, Maarif Vekâletince tedbirler alı- nacaktır, Bakkal dükkânlarının tahdid edileceği doğru değil Dün bir gazete, şehrimizde mevcud bulunan bakkal dükkânlarının tahdidi için Belediye iktisad müdürlüğü tara- fından bir proje hazırlandığını ; yazı- yordu, Bu haber taniamile asılsızdır. Ancak yeni belediye zabıtası talimat- namesinde - diğer esnaf için de oldu- ğu gibi - bakkal dükkânlarının da half olacakları sihhi ve fenni şeralte dair yeni hükümler konmuştur, Bittabi bu hükümler, belediye zabıtası talimat- namesinin tatbik mevkiine konmasile tatbik edilecektir. Maamafih bu ted- birler arasında bâkkalların tahdidine dair hiçbir kayıd yoktur. Bay Amcaya gör BELEDİYE «. Pâzarlığın kalkmasiyle alıcı ve satıcı arasında nasıl bir itimad hasıl olduysa. | Şirketi Hayriye İlkbahar tarifesi pazara tatbik ediliyor tatbike önümüzdeki pazar gününden itibaren başlıyacaktır. Şirket bu seneki ilkbahar tarifesinde halk için birçok yenilikler yapmıştır, yaza tecrübe ma- hiyetinde olmak üzere ilkbahar tari- fesinde bazı direkt postalar ihdas odil- miştir. Bu suretle uzak iskelelerle köp- rü arasındaki yol azami! derecede kısal- tılmış olacaktır. Şirket halkın Boğaza rağbetini celp için bu sene yazın yapmayı düşündü- gü birçok yenilikleri ilkbaharda tat- bike karar vermiştir. Şirket cumarte- si günlerine mahsus olmak üzere 71 ve 74 numaralı vapurlarına sâZ ve caz ko- yacaktır. Sazı sevenler sazlı, cazı sevenler caz- lı vapurla boğaz gezintisi yapacaklar dır. Şirketi Hayriye, kendi ismine iza- | feten bir caz ekibi teşkil etmşitir, Ala- turka saz heyetinde de en meşhur ka- dın ve erkek sanatkârlarımız okuya- cak ve çalacaklardır. Şirket yazın ayrıca boğazın muhte- yerlerinde garden partiler verecek- Şipkeli bir ölüm Taşcı İbreli Gö cesedi mor- ga kaldırıldı Erenköyünde Sahrayıcedid civarın- da oturan bayan Şerife, zabıtaya mü- racaat ederek demiştir ki: «— Evimde kiracı olarak oturan 65 yaşlarında Taşçı İbrahim, odasında ölü olarak yalıyor. Kimsesi yoktur, haber veriyorum.» Polis memurları, bu müracaat Üüze- rine bayan Şerifenin evine gitmişler, İbrahimi, odasında ve yatakta ölü ola» rak bulmuşlardır, Belediye doktoru cesedi muayene ef miş, bazı yerlerinde yara ve bere İz- leri gördüğü için bu cihet hakkında Şerifenin malümatına müracaat edil- miştir. Şerife demiştir ki: — İbrahim, ayın on yedisinde Bos- tancıya gitmişti. Dönüşte Erenköy caddesinde yere düşüp yaralanmış, eva gelince, bana söyledi. Ben polise ha- ber verelim, dedi isem de lüzum olma- dığını, bir iki gün yatarak savuştura- çağını söyledi ve yattı, Fakat şimdi ölüsile karşılaştık.» Bu Sözler üzerine zabıta, Üsküdar adliyesini haberdar etmiş, müddei- umumi muavini Orhan tahkikata el- koymuş, Üsküdar adliye doktoru Hik- met te cesedi müayene etmiş, mofgd nakline lüzum göstermiştir. Morgun vereceği rapora göre, ülü- mün hakiki sebebi anlaşılacaktır, İlkmektep imtihanları İlkmektepler | baziranda imtihan- larını ikmal ederek tatli edeceklerdir, Orta mekteplerle liselerde 20 mayısta imtihanlar başlıyacak, 28 mayısta bi- tirme ve 2 haziranda da olgunluk imti- hanları yapılacaktır, Bütün lise imti- hanları 20 haziranda tamamlanacak- İSTANBUL HAYATI ——— — Kazancın kolayı ! Köprünün ortasında önüme dikildi. Yaşı yirmi ile yirmi beş arasında, vü- cudü sapasağlam, sadece üstü başı pejmürde idi, Avucundaki bir kaç kuruşu wratarak- kulağıma doğru eğildi: — Bay ağabey. Şu halime bak, Al- lah kimseyi düşürmesin. İşsiz kaldim. İstanbulda bir fabrikaya yerleşmek için başvurdum. Bir haftadanberi ge- lip gidiyorum. Bugün muamele bitti, Yarın işe başlıyacağım. Şimdi Kadı- köyündeki evime dönüyorum, Fakat... Gözlerini açıp kapıyor, boynunu büküyor, sesi titriyordu. Tekrar avucundaki bir kaç kuruşu göstererek devam etti: — Bilet param çıkışmıyor. Tam üç kuruş otuz para noksan, Sabahtanbe- ri bir lokma ekmek de yemedim. Bilet paramın üzerini tamamlar da beni evime gönderirsen büyük bir sevab iş- lemiş olursun. İstersen şu paraları sana vereyim. Üzerini tamamla, bana bir bilet al. Doğrusu ya, vaziyetinden şüphelen- dim. Bir de inadım tuttu, Kendisile beraber iskeleye kadar inip bir bilet aldım, Elindeki paralarla da ekmek | almasını söyledim, Ondan ayrıldıktan sonra tesadüf et. tiğim bir arkadaşla lâfa daldık. Kala- balık arasında ayak üzeri konuşurken arkadan biri omuzuma dokunarak mırıldandı; — Bayım, Biz, iki arkadaş Kadıkö- yüne gitmek için bilet aldık. Fakat acele bir işimiz çıktı, Siz de iki kişisi- niz, Eğer bilet almadınızsa bizim bi- letleri kırkar para aşağısına size sata- lim! Bilet almak istemediğimi söylemek üzere döndüm. Karşımda, biraz evvel | kendi elimle biletini aldığım delikan- yı görmeyim mi? Yüzümü görür görmez birdenbire şaşaladı. Bir kaç defa yutkunduktan sonra süratle ge- riye dönüp kalabalık arasına karıştı. O sırada karşımdaki arkadaş söylen- meğe başladı: — Hay utanmaz hay. Sabahleyin vapurdan çıkarken bu adam karşıma dikildi, Arkadaşımın sözüntü keserek biraz evvelki hâdiseyi anlattım, — A birader, Beni de böyle kandır- dı. dedi, Gördünüz mü kazancın kolayını!.. Kısa bir hesabla, günde on kişiyi ay- ni şekilde kafese koysa bir lirayı cebe atar, Gerçi, beni bir daha avlıyamaz amma, İstanbulda yufka yüreklinin kıtlığı yok ya! İskeleler, istasyonlar da saymakla tükenmez. Yaz günlerinde hem ziyaret hem ticart. Cemal Refik ——ğ—ğ—— m B. Raufi Ankaradan avdet etti Denizyolları idaresi müdürü B. Rau- fi Manyas dün Ankaradan şehrimize gelmiştir. B. Raufi, yeni tayin edildiği Denizyolları işletmesi müdürlüğünün muhtelif işleri üzerinde İktisad vekâ- letinden direktifler almıştır. Alman tezgâhlarına ısmarlanan yol- cu vapurlarından Trak vapuru gele- cek ayın on beşinde limanımıza gele- cektir, Vapuru karşılamak için bir me- rasim programı hazırlanacaktır, Mayi mahrukat depolari İstanbul gümrükleri baş müdürlü- ğü tarafından hazırlanan mayi mahru- kat depoları talimatnamesi bugünden itibaren tatbik edilecektir, Memurla- rın bu talimatnameyi tatbikte güçlük çekmereleri için bir kurs açılmıştır. (0 .. Bu da arada yeni bir emniyet ba- ğı olacak, Müşteri esnaftan bir şey alırken gözünü dört açmıya mecbur kalmıyacak!,, B, A, — Hilekârlar karşısında ak danmamak gayretiyle parlıyan zekö- larımız körlenecek desenel..