6 Nisan 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

8 Nisan 1938 GUNUN HADİSELERİ Acaba: düşman nerede? Hatırlardadır, bay Mussolini geçen hafta Senatoda müthiş bir nutuk söy» lemişti: İtalyanın askeri kudretini an- Yattı: Sekiz, dokuz milyon asker sefer» ber edebileceğini, yarım milyondan fazla işçinin harb fabrikalarında gece gündüz çalıştığını, İtalyanın en kuv- wetli hava ordusuna ve denizaltı filo- suna malik olduğunu söyledikten Bonra:'«En iyi müdafaa şekli, taarruz- dur!» dedi, Ortada, İtalya için göze görünen bir tehlike yok iken, ve durup durürken bu meydan okuma kime? diye İngiliz gazeteleri merak içinde. Bir İngiliz gazetesi diyor ki: «İtal- yanın bütün harp makinesi hazır, yak nız, birşey eksik: Düşman! 'Bu düşman Fransa değil, çünkü iki devlet arasında hiç bir ihtilâflı mese- Je yok. İngiltere olamaz, zira Romada iki devlet arasında anlaşma oluyor. Dedikoducu bazı gazeteler diyorlar | ki: Mussolini, ilk defadır ki - Avustur- yanın işgalinden sonra - nutkunda 'Berlinden hiç bahsetmiyor, Bilâkis, nutkunda Alp dağlarının aşılmaz bir sınır olduğunu söylüyor. Alman ordu- Yanı Alplerin tam öte tarafına yerleş- ti... Bu nutuk, Romada İngiliz - İtalyan anlaşmasırın ilk neticesi mi? Kızım sana söylüyorum, gelinim sen dinl . . Balkanlılar niçin toplanıyor? kanhlarım iki toplantısı oluyor. Bunların mânasını şöyle hülüsa ede- biliriz: Siyasi sahada anlaşmış, uzlaşmış, kaynaşmış olan komşu ve dost devlet- ler, şimdi ayni şeyi iktisadi ve kültü- rel kısımda da bir adım ileri götürü- yorlar.... İktisad sahasında şöyle bir ufuk gö- rünüyor: Eskiden rekabet yüzünden biribrimi- ze zarar vererek dünya piyasasına ar- zettiğimiz aşağı yukarı ayni cinste- yiz? Biribirimize ne satabiliriz? Ve en mühimmi: Öyle istihsal şubeleri var- dır ki, ancak geniş bir müşteri kütle- si mevcud bulunduğu takdirde mu- vaffak olur; mesel yalnız Türkiye ya- hud yalnız Yunanistan dahili piyasa- # onu yaşatamaz; bu cins istihsaller- den bir kısmını birimiz, diğer kismini öbürümüz kurarak, ve Balkanlara gö- ze değildir!» sanılan dev âsa teşkilâtı yapabilir miyiz? Böylelikle yalnız si- yaseten değil, iktisaden de bir muaz- zam devlet bütünlüğü arzedebilir mi- yiz? Manevi birliği daha berkleştirecek ' vlan matbuat Kongresinin de ayni za-' mana Taslayışı elbette gelişi güzel bir ! tesadüf değildir. Siyasi, iktisadi ve ma- nevi beraberlik arasında tabiatile bir insicam olmalı, Matbuat kongresinin önündeki ufuk da açık: Efkârı, bütün dünyadaki kargaşalığın rağmına mü- tecanis hazırlamak; kültür mübadele- &i ve saire... Balkan milletleri arasında eski de- virlerde mevcud olan düşmanlık his- leri yerine şimdiki emsalsız dostluğu ikame Kususunda, bütün Balkanlı meslektaşlarımızın büyük kizmetleri dokunduğuna göre, sulh fikrine kendi cirimleri dahilinde bütün insanlık ara- sında en fazla hizmet etmiş insanlar bugünlerde İstanbulda bir araya gel- miş demektir, Aki Gazeteciler Bursadan döndüler Çelik palas otelinin daveti üzerine Bursaya giden gazeteleri mümessilleri dün sâbeh öğleye ka- dar şehri gezmişler ve öğle yemeğin- den sonra otobüslerle hareket ederek Yalovaya gelmişler ve oradan da va- purla İstanbula dönmüşlerdir. Gazetecilere Çelik palas öteli mü- 'dürü ile Bursa Ses gazetesi sahibi B, Son dakika Ingiliz - Italyan itilâfının esasları Itilâfla bütün muallâk meseleler hallediliyor; Ingiliz gazeteleri itilâfın yakında imzalanacağını yazıyorlar Paris 6 (Akşam) — Londradan ge- len haberlere göre İngiltere ile İtalya arasındaki itilâfa artık tahakkuk et- miş nazarile bakılabilir, Londra gaze- teleri itilâfın yakında imzalanacağını büyük harflerle haber veriyorlar, İvning Standard gazetesine göre İn- vi - İtalyan itilâfının esasları şun- SE — > Centilmen itilâfına göre, İngil- tere, İtalyanın Akdenizdeki hayati i| menfâatlerini, İtalya de İngilterenin J ve İngiliz İmparatorluğunun Akdeniz- deki sörbestii münakalâtını tanıya- caktır. 2 — İki hükümet Akdeniz ve Bah- #ülharekeler yapılır ve yahud mev- cuları ıslah ve takviye edilirse iki hü- kümet biribirine malümat verecekler- dir, 3 — Süveyş kanalı harb ve sulh za- manlarında 1910 mukavelesi muci- bince açık bulundurulacaktır. 4 — İtalya Trablusgarbdeki kuv- vetlerini sulh zamanındaki miktara indirecektir, 5. — İtalya, İspanyadaki kuvvetle» rini çektikten-sonra bu-itilâf meriyes *te girecektir? & — İngiltere ile İtalya; İspanyanın Avrupa ve Afrikadaki “toprakları üzerinde hiç bir iddiaları olmadığını teyid ederler, 7 — İngiltere, firsat zuhurunda Milletler Cemiyetinin âzasını Habe- şistanın ilhakını tanımamak husu- sunda İaahhüdlerden vareste kılmak için lâzım gelen teşebbüslerde bulu- nacaktır. 8 — İtilâfta Sudan, Kenya ve İngi- Uz Somalisi ile Habeş hududlarının derhal tahdidi hakkında hükümler mevcuddur, 9 — İtalya, İngilterenin Aden üze- rindeki hâkimiyetini tanıyacaktır, 10 — İki hükümet, Bahriahmer sa- hillerindeki statükoya ve bu sahiller- | de buluna Arab hükümetlerinin i5- tiklâline riayet edeceklerini teahhüd ederler, 11 — İngillere Filistin statüsünü değiştirmiyeceğini, değiştirse bile İtal yanın" menfaatlerine hürmet ve ria- yet edeceğini temin eder. Franko ordusu Katalonyanın irtibat yollarını kesti Frankistler süratle akdenize ilerliyorlar. Hükümetçiler Guadalajarada taarruza geçti Saragos (A.A.) — Frankist kıtaat, | Akdeniz sahilleri boyunca giden yok. Jar, frankistlerin toplarının ateşi altın- dadır, Katalonyanın halihazırda İspanya- nın cenubu ile alâkası kesilmiştir. Hü- kümetçiler şiddetli bir mukabil taar- ruz yapmadıkları takdirde frankistle- rin bugünlerde denize kavuşmaları muhtemel ve hükümetçilerin böyle bir mukabi taarruz yapmaları ise ihtimal harlcindedir. Akdenize doğru Sarago 5 (A.A.) — Denize doğru İler- yen Franko kıtaları Morella kasaba- sını işgal etmişler ve bin kadar esir almışlardır. çi Milisler mukavemet etmeden ric'at etmektedirler. Saragos 5 (A.A) —Röyter ajansı muhabiri bildiriyor: 'Tortoza'nın zaptı haberi teeyyüd et- memiştir, Tortoza'ya doğru ilerlemek- te olan lejyönerler, general Arandanın kıtaatından daha ziyade sahile yakın iseler de daha büyük bir mukavemete “ maruz kalmaları muhtemeldir ve Mo- rella'yı zapletmiş olan general Aran- da kıtaatının denize doğru olan yarışı kazanmaları pek muhtemeldir, Hükümetçilerin taarruzu Madrid 5 (A.A.) — Hükümet kıtaatı, dün sabah Guadalajara cephesinde taarruza geçmişlerdir. Hükümet, kıta» atı, asilerin hatlarını zaptetmişler ve miktarlarının azlığına ve asi tayyare- lerin şiddetli bombardımanma Tağ- men kilometrelerce mesafe katettik- ten sonra Val dö Laga'yı işgal eyle- mişlerdir. İngiliz - Fransız - | İcra mütehassısı Sovyetkanferansı şehrimize geldi B. Çamberlâyn böyle bir konferansın ve İspanyaya | silâh gönderilmesinin aleyhinde Londra 5 (A.A.) — Avam kamare- sının dünkü celsesinde B. Çamberiyn, bir Fransız - İngiliz - Sovyet konferan- sının dünkü celsesinde B, Çambelrlayn, rak amele fırkası tarafından verilmiş olan teklifi reddetmiştir. Başvekil demiştir ki: «— Böyle bir şey, Fransa, Sovyet Rusya ve İngiltere arasında herhangi bir devlete veya deVletler grupuna karşı tecavüzi ve tedafüi bir ittifak akdi teklifinden başka bir şey değildir. Ji neticesi, Avrupayı ikiye ayırmak ve bizi içtinabı gayrikabil bir şekilde harbe sürüklemek olacaktır.» sİspanyaya yapılan esliha ve mü- himmat sevkiyatı üzerindeki smbar- göyu kaldıracak olursanız bu memle- kete ihtilâf halinde bulunan diğer ta- rafa silâh've mühirimat ve insanın Adeta akın edeceğine şahit olursunuz. Bu baptaki yardiğin. biraz sönra de- nize de şümul peyris“detöğini görür- sünüz. Vapurların battığına, hattâ deniz şahit olursu- > Har An bis Avrma harhinin rr. B. Leman tedkikatına Üsküdar veya Beykozdan başlıyacak Ankara ve İzmirde icra işleri etra- * fında tedkiklerde btlüran - İsviçreli mütehassıs B. Leman şehrimize gel- miştir. B. Leman dün kendisile görü- şen bir ımuahhririmize şu e bulunmuştur: — Ankara ve İzmirde icra işlerinin. gayet iyi tatbik edilmekte olduğunu gördüm. Ankara, İzmir. ve İstanbul tedkiklerimin neticesini mufassal bir rapor halinde Vekâlete arzedeceğim, Raporumu verinceye kadar kanunu- nuzda yapılacak değişikliklerin ma- hiyeti hakkında şimdiden bir şey söy» Jenemez. Azami on gün içinde râpo- rumu Vekâlete takdim edeceğim. Mütehassıs profesör, bu günlerde B, Çamberlayn, Kamaranın alkış- | Ziraat bankası umum müdür- lüğünde yeni muavinlik Ankara 5 (Telefonla) — Ziraat ban- kasında ikinci bir umum müdür mu- avinliği ihdasına karar verilmiştir. Bu muavinliğe banka teftiş heyeti relsi B, Mithatın tayini muhtemel- dir. Adana Millet mekteblerinde Adana 5 (A.A.) — Bugün Adana Millet mekteblerinden mezun olan 5528 kişiye törenle diploma verilmiş- “tir Adanada halkı okutma islerine - Sidet Almanlarının anlaşma şartları Çekoslovakya Lehistanla Küçük itilâfm vaziyetini öğrenmek istiyor Paris 6 — Pragdan gelen haberle- Te göre Südet Almanları, Çekoslo- vakya hükümeti ile bir anlaşma ak- detmek için şu taleblerde bulunu- yorlar: * 1 — Harsi ve fikri muhtariyet, 2 — İdari muhtariyet, $ — Alman kitab ve gazetelerinin serbesçe ithali, 4 — Siyasi af. Bundan başka yalnız “ Südetlerde değil, fakat Almanların kesif bulun- dukları yerlerde ayrı ayrı idari mın- takalar tesisini ve bu mıntakaların mahalli Alman halkı tarafından ida- re edilmesini istiyorlar. Paris 6 — Fransanın Varşova, Mos- kova, Prag ve Bükreş sefirlerinin işti- rakile, Pol Bonkur nezdinde akdedi- len mecliste Çekoslovakyanın, Fransa- rın yardım teminatından ve İngiltere- nin orta Avrupada çıkacak yeni hâdi- selere lâkayd kalmıyacağı hakkında» ki sözlerinden memnun kalmakla be- raber Prag hükümetinin daha fazla bir emniyet kazanmak için Almanya tarafından bir tecavüze uğrarsa Le- histanla Küçük İtilâf devletlerinin takib edecekleri hattı hareketi öğren- mek istediği tebarüz ettirilmiştir. . İstanbuldaki Almanlar Kara sularımız haricinde plebisite iştirak edecekler Avusturyanın ilhakı üzerine Alman- ya ve Avusturyada 10 nisanda reylâm yapılacağı malümdur, Şehrimizde bu- Yunan Almanlar bu reylâma iştirak etmek için 10 nisan sabahı Büyükde- reden Şirketi Hayriyenin bir vapuru- na binerek Kartdenize açılacaklar ve kara sularımız haricinde bulunacak bir Alman vapuruna binerek orada rey verdikten sonra İstanbula döne- ceklerdir. ——— Türk Tarih sergisi Ankara 5 (AA) ıbulda, Dolmabahçe sarayındaki Türk Tarih sergisini mart ayı içinde ziyaret eden- Terin Sayısı on bin yetmişi mektep ta- lebesi olmak üzere 27,228 kişidir. Serginin açıldığı 7 ilkteşrinden mart sonuna kadar ziyaretçilerin adedi ise 96.366 ya baliğ olmuştur. Karabük fabrikasına aid maddeler Ankara 5 (Telefonla) — Karabük fabrikasına aid ham madde vesair eş- yanım Devlet demiryollarında ucuz ve Hariciye Vekili Bu sabah Romanya vapurile Mısıra gitti Hariciye vekili B, Tevfik Rüştü Aras, bu sabah saat dokuzda Romanya va- pPurile Mısıra hareket etmiştir, B. Tev- fik Rüştü Aras Kahirede beş gün ka- lacak, 14 nisanda, İskenderiyeden İs- tanbula mütevecelhen müfarakat ede- cektir. Memurlar kanunu bugünkü ihtiyaçlara göre hazırlanacak Ankara 5 (Telefonla) — Memurlar kanun projesinin bugünkü ibtiyaç- lara göre yeniden hazırlanması ka- rarlaştırılmış ve bunun için Başvekâ- let müsteşarı B. Kemalin reisliğinde bütün Vekâletler müsteşarlarından mürekkep bir komisyon teşkil edil- miştir. Komisyon tedkiklerine başla” mıştır. İtalya sefiri Ankaraya gitti Bir müddettenberi şehrimizde bu- Tunan İtalya sefiri sinyor Galli dün akşamki ekspresle Ankaraya git- miştir. Istanbul - Bükreş hava hattı B. Radelesko böyle bir hat tesisi için alâkadarlarla görüşeceğini söylüyor pesine > Balkân antantı iktisad Konseyi Rumen heyeti azasından sivil tay- yare teşkilâtı müdürü ve kumandan B. Radelesko dün kendisile görüşen bir muharririmize demiştir Ki: — Balkan antantı konseyinin top- lantısı münasebetile geldim. Burada alâkadarlarla temas edip İstanbul - Bükreş arasında bir hava hattı tesi- si meselesini de görüşeceğim. Ankâra - İstanbul arasında tayya- re seferleri mevcut olduğundan İs- tanbul - Bükreş hava hattı ile Anka- Ta da Bükreşe bağlanmış olacaktır. Biz bu hava hattını Ankaradan #on- ra Telâvive kadar uzatmak ve böy- lelikle Bükreş - İstanbul - Ankara - Telâviv hava hattı tesis eylemek isti- yoruz. Yugoslav heyeti reisi bu sabah geldi Balkan iktisad konseyine iştirâk edecek olan Yugoslav heyeti reisi bu sabahki ekspresle şehrimize gelmiş- tir. Yugoslav heyetinin diğer âzası, bugün konvansiyonel gele ceklerdir. Mahalli idareler umum müdürlüğü muavinliği Ankara 5. (Telefonla) — Dahiliye Vekâletinde yeniden. teşkil olunan mahalli idareler umum.müdürlüğü muayinliğine Vekâlet belediyeler şu- besi müdürü B. Dilâver vekâleten ta- yin ŞNRMİŞE Zira kongresi ruznamesi hazırlanıyor Ankara 5 (Telefonla) — Bu ayın 18 inde Ankarada toplanacak ziraat kongresinin rumamesini hazirlamiâk üzere zirdat işletmeleri kurumu umum müdürü B. Şefiğin riyasetinde bir komisyon teşkil edilmiştir. Maliye Vekületinde neşriyat ödürlüğü 3 Ankara 5 (Akşam) — Maliye mec- * muasının ihzar ve tabı işleri le uğraş- mak üzere Maliye vekâletinde 250 lira ücretli bir neşriyat müdürlüğü ihdas edilecektir. Neşriyat müdürlüğü mali tedkik heyetine bağlı olacaktır. Mal tedkik heyeti kadrosuna yüz lira üc- retli bir grafik memuru da ilâve edi- Jecektir. BEZE 7 TZ PN MÜESSİF BİR ÖLÜM Zahire ve Sanayi âleminde hususi bir tarifeye tâbi tutulması hak- kında bir kanun lâyihası hazırlan» mıştır. Lâyihada Karabük demir ve çelik fabrikası ham müddelerile diğer maddelerine sanayi teşvik kanununun | fevkinde bazı muafiyetler verilmesi. Şehrimizin tanınmış tüccar ve Fabrikatörlerimizden Bay Mustafa Çanakçılı dün vefat etmiş- 45; Orman büğüm seni 18 Ja Miyanttn