17 Mart 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 7
is « Eminim ki, İspanya haricinde kalmak 17 Mart 1938 Ispanyada vaziyet çok vahimleşti (Baş tarafı 1 inci sahifede) B. Çemberlaynin beyanati Londra 16 — İspanya meselesi hak- kında bugün Avam kamarasınra be- Yanatta bulunan B. Çemberlayn, İs- Panyada her iki tarafta da yabancı kuvvetlerin harbettiğini söyliyerek ez- Eümle demiştir ki: — Benim fikrimce, neticeleri her Me olursa olsun, Franko kuvvetleri- MİN son ileri hareketinin yalnız, bir- Şök zamandanberi kendi emrinde bu- lanan kuvvetlerin yardımı ile vukua Belmiş olduğunu gösteren inanılır bir delil yoktur. Muhalefet, Franko kuvvetlerinin Muyafakıyetinin, İspanyanın faşist devletlere ilhakı demek olduğunu Zânnediyor. İngiliz hükümeti, buna €vvelce inanmamıştar, bugün de inan! Mmamaktadır. Şimdiye kadar olduğu gibi, şimdi de Ve ademi müdahale politikamıza de- Yam etmek suretile İngiliz menfaat- lerine, sulha ve hürriyete daha iyi hiz- Met etmiş olacağız.» Mütareke tavassutu Londra 16 (A.A.) — İyi haber alan parlâmento mahfillerinde söylendi- ğine göre, Fransız ve İngiliz hükü- metleri Salamanka ve Barselon ara- ında bir mütareke akdedilmesi im- kânlarını araştırmak üzere İstişare lerde bulunmaktadırlar, İspanyanın Londra elçisi Azcarate dün müstacelen Barselona çağını. muştur. Fransa, İspanya hududunu kapadı Perpinyan 16 (A.A) — Hudud, İs! Panya cihetinden tamamile kapatık Mnıştır. İspanya cümhurreisi Fransa- ya gidiyor Tuluz 16 (A.A) — İspanya Cüm- hurrcisi Azana ile Harbiye Nazırı Pri- | €to'nun bugün buraya gelecekleri ha- Ya karargâhına bildirilmiştir. Barselon hükümetinin tebliği Barselon 16 (A.A.) — Mil! Müde- İsa Nezareti tebliğ ediyor: Şark cephesi: Düşman Montalban Mıntarasında şiddetli taarruzlarda bulunmuşlarsa da ilerliyememiştir. Düşmanın ileri yürüyüşünü keza An- doraru - Alceritza yolu üzerinde dur- durduk. 'Krivilen mıntakasında asiler Mu» da Alta'yı işgal etmişlerdir. Hava kuvvetlerimiz düşmanı mütemadiyen İzaç etmektedir. Düşmanın 4 tayare- #ini düşürdük. Biz de bir tayyare kay- Endülüs cephesi: Pazartesi günü düşmen yedi bölük Faslı askerden Mürekkep bir kuvvetle hatlarımızın #arkındaki 490 rakımlı mevkie hücum €derek bu tepeyi ele geçirmiştir. Fa- kat derhal bir mukabil taarruzla te Peyi geri aldık. Diğer cephelerde bir şey yoktur. Almanyanın general Fran- koya Barselon 16 (A.A.) — MM müdafaa Mezareti bir nota neşrederek Alman- Ya tarafından son zamanlarda asilere Verilen malzemeyi tesbit etmektedir. Notaya göre bu malzeme altmışı mü- İ raporla Vekâlete bildirecektir. tecaviz tayyare ve tayyare topurdan ibarettir. Notada bu malzemenin bir Alman bölüğü tarafından kullanıldığı tasrih edilmektedir. Hava kuvvetlerinin şefi general Ve- id isminde bir Almandır. Bu zatın m avinleri Nendorter ve Eterman isim- lerinde iki Alman binbaşısıdır. Almanya İspanyaya yeniden asker göndermiş Londra 16 (A.A) — İspanya sefa- retinden bildirildiğine göre, İspanya Hariciye nezaretine Almanyanın İs- panyaya yeniden müdahale etmeğe hazırlandığı hakkında pek sarih ma- lümet gelmiştir. Bu malümata göre, 30,000 Alman as- keri dün Alman vapurile İspanyaya sevkedilmiştir. Saragos 18 (A.A.) — Dün saat 18 de Kaspe'ye girenler lejyonerlerdir. 15 bin kişiye baliğ olan sivil ahali şehir- den çikarılmıştır. Berlin 16 (A.A.) — İspanyaya AK man kıtaları yollanacağı hakkında yabancı memleketlerde dolaşan şa- ylalar burada kati surette yalanlan- maktadır. Franko kuvvetleri ilerliyor Barselona 16 (A.A) — Üç günden- beri Katalonya hükümet merkezi asi taarruzunun inkişafını derin bir heyecanla takib etmektedir. Düşman Katalonya köylerine 30 ki- lometre yaklaşmıştır. Bu halk ara sında telâş uyandırmakta. ise de so- kalarda tam bir sükünet vardır. Her tarafta âsayiş yerindedir. Siyasi gruplar ve sendikacılar sokaklarda, üzerinde halkı soğukkanlılığa ve mü- cadeleye davet eğen bandrollar sa nlı kamyonlar dolaştırıyorlar. Kata. | lonyayı tehlikeyi karşılıyabilecek su- rette hazırlamak hususunda her şey yapılmaktadır. Almanyanın tekzibi Londra 16 (A.A.) — Alman sefaret- hanesi, bir tebliğ neşrederek Alman- yanın Estonyaya Alman hücum kıta» atından 30 bin kişi ile bir takım mü- tehassıslar göndermiş olduğuna dair olan haberleri tekzib etmiştir. Et istihlâki artmakta devam ediyor İstanbulda et istihlâ:ki artmakta de- vam ediyor. Pazartesi günü mezbaha- da 2964 koyun ve kuzu 157 baş ta- sığır ve sair hayvan kesilmiştir. Zep- hediler hayvanların mecmuu 3121 dir. Geçen sene mart ayında kesilen hayvan miktarı 2500 ü tecavüz etme- mişti, e Türkiye - Çekoslovakya ticari münasebatı genişletilecek İzmir 16 (Telefonla) — Türkiye « Çekoslovakya ticaret anlaşması akdi etrafında Ankarada müzakereye baş- landığı bugünlerde, İktisad Vekâleti İzmirdeki ihracatçıların Çekoslovak- ya ile ticaretimizi genişletmek nok- bildirmiştir. Türkofis ihracatçıların dileklerini bir AKŞAM Şanghay Japonya burasını zaptede- ceğini tekzin ediyor Şanghay 16 (A.A) — Japon sefareti namına söz söylemeğe salâhiyettar bir zat matbunta beyanatta buluna» rak, Jâponların kuvvet istimal ede- rek Fransız imtiyaz mıntakasını zâp- tetmeğe karar verdikleri hakkında Şanghayda dolaşan şayiaları katiyet- le tekzib etmiş ve şunları ilâve etmiş- tir: — Hattâ Japonların bu hâdisenin yvukuuna intizaren imtiyaz mıntaka- sını tahliye etmelerini kendi tebaa- sından olanlara tavsiye ettikleri de iddia edilmektedir. Bu saçma haber- leri katiyetle tekzib ederiz. Pransız makamları ile idame ettiğimiz mü- naşebetler mafikereneldir. Sovyet | Rusya ve Çekoslovakya Çekoslovakya taarruza uğrarsa Rusya yardıma koşacak Paris 16 (A.A.) — Hariciye Nazırı Pol Bonkur, bu sabah Sovyet sefiri Suriç'i kabul etmiştir. Sovyet sefiri- nin hükümeti tarafından Prag hü- kümetine verilmiş olan teminatı tek- rar etmiş olduğu muhtemel görül- mektedir. Çekoslovakyaya karşi bir taarruz vukuunda Sovyet Rusya bu memleketin imdadına koşacaktır. Gerginlik artıyor (Baş tarafı 1 inci sahifede) Bunu yaparsa, Berlin bilmelidir ki, Fransa böyle tehlike karşısında tek bir adam gibi ayağa kalkacaktır. Marn ve Verdün'de Fransız âskeri- nin ruhu ölmemiştir. Mücadele şiddetlenecek? Prag 16 (AA) — Alman Südet partisi âzasmdan Frank, dün parlâ- mentodz beyanatta bulunarak ez- | cümle demiştir ki: — Çekoslovakyadaki Alman ekalli- yeti namma 18/2/9937 tarihli itilâf- tan memnun olmadığımızı resmen beyan ederim. Bundan sonra kültü- | rel hürriyetlerimiz ile iktisadi ve iç- timal teminatımız için daha büyük | bir şiddetle mücadele etmekliğimiz | lizım gelecektir. Alman gazetelerinin makaleleri Berlin 16 (A.A.) — Doyçe Alge- mayne Zeitung yazıyor: «Çekoslo- vakya, Avusturya hâdiselerinin meş- ruiyetini ilk önce tanıyan memle. ketlerden biridir. Bununla beraber «İngilterenin emniyeti ovakyanın emniyeti Çekoal: a — Adliye vekili B. Şükrü Saraçoğlu Ankara hapishanesini gezmiş ve yeni te- €dilen matbaanın açılış resminde bulunmuştu. Yukarıda, Adliye vekili ha- nede tedkikte bulunurken görünüyor. Londra 16 (A.A) — Bugün «Sivik müsavatş cemiyetinin yıllık toplan- tısında söz alan Avam kamarası müs- takil mebuslarından bayan Tatbon, diktatörlük memleketlerinin hareket- leri önünde İngilterenin acele muay- yen bir politika ilân etmesi lâzım ol- duğunu söyledikten sonra demiştir ki: « Farzediniz Ki, bir taarruza kur- ban olan Çekoslovakyanın yardımı- nâ koşan Fransa mağlüb olmuştur. O zaman bizim vaziyetimiz ne olacak? Fransanın hezimeti, İngilterenin de hezimeti demek olacaktır. Buna bi- naen, eraniyetimiz, Çekoslovakyanın emniyetine bağlıdır» İçtimada kabul edilen karar süre- ti, hükümetten, tahrik edilmeden bir taarruza kurban olan Çekoslovakya- nım Fransa imdadına koştuğu tak- dirde, Fransaya müzaheret deceğini derhal ilân ve İspanya hükümetine silâh ve mühimmat gönderilmesine müsaade etmesini istemektedir, Yazan: Sermed Muhtar Alas Güllü Agob öyle hinoğlu hinlerden ki nabiza göre şerbet vermenin kur du; mizaca göre müamelede me nendi yok. Sadrâzamdan, vekil vü- da civan olup çıkar... Güllo Agob yanımı gişeye vermiş, beşibiraradanın kasaya indiğini öğ- rendikten sonra, Ağzı kulaklarında, hikmetler savuruyordu. . Mabeyinci beye de gelsin koltuk: — Ben, mezmumu medih ve mem- duhu kadeh eylemem; yani ya İnei- ye boncuk, boncuğa incel demem ve bu yoldaki fikri de asla ve kat'a ka- bul etmem... Sen, Eşref beyciğim, velinimeti biminnet efendimiz haz- retlerinin kuronaları içinde en nadi- İ de bir cevhersin. Lâf gelişatında ben Güllü Agob isem cenabın da kat- merli bir güldür... Neden dolayı bir- birimize bu kadar ısınık ve cazibe- darız derlerse onun da sebebi mey- danda: Botanikten iki familya bir- birini çekoor, gül güle meyil edoor... Dalan, dalan, dalan!;... Hemen he- men, kilise çanlarına yaklaşacak kampana sesleri... Pembeten Eşref bey, Salisbori pal- tosunun göğsünü kavuşturdu. — Perde açılıyor!... dedi ve Gülü Agoba: — Şimdilik adiyot.. Hamzaya da: — Yetişelim Yağız! ... diyerek mer- divenlerden yukarıya vurdu. Iocası malüm, Holde, alt katta, sahneye bitişik olan 1 numara... Girdiler; kadife koltuklara yayıl- dılar. Biletlerini önden tedarik etmiş, komedyanın, monoloğların, düetle ve kuvarttoların sıralarını savmak için gazinoya kapağı atmış olan takım da yerlerine yerleşmişti. Şu aralık ortalığa kuşbakışı bir bakalım: Çatı katındaki kubbenin ortasın- da, 100 - 150 mumluk, muhteşeni bir avize... Mumlar dayanmadığı için cami kandilleri konmuş. Oyun başla- madan evvel, bocurgatla aşağı indi- riliyor; kandilleri yakılıp gayet ya- vaş yukarı çekiliyor, Firdolayı üç kat loca... (Benyu- ar) (9) denilen alt kattaki birinci si- nıflarda, güvez kadile perdeler ve koltuklar... İkinci katta, sahnenin tam karşi- sındaki gepgeniş locanın al kadife perdeleri kapalı; cephesi armai Os- manili; yaldızlı kartonpiyerler için- Sağında sadrâzam paşanın, solun- da valde sultanın baş ağasının lo- caları, Bitişiğindekiler vükelâyi fah- hamın ve vüzerayı zişanın. Partere gelelim: Sahnenin önünde orkestra ma- halli, Ensesinde çeyrek liralık husu- si koltuklar, Ardında bileti bir beyaz mecidiyeye birinci mevki sandalyeler. Onun da arkasında 10 kuruşluk ikinci, mevki... Çeyreğe olan paradi çatı ka- tında... Sahne at koşlturacak genişlikte, Rivayete nazaran Paristeki o (Şatle) tiyatrosununkinden bir iki metre ek- fransız mıntakası N A Ni e M o L i kader sıra sıra şeridli kollar; yaşları 30, 35 lik kişiler... En üst kattaki çeyreklik paradi de tıklım tıklım; 72 buçuk millet de ora- da... Şaka değil, Küçük Karakaşyanın menfaati bu. İstanbulun yarısı ona meftun, tutkun... Kalkık yakalı, saz benizli cılız genç, gene köşeleme kapımın önünde peyda oldu. Kampana seslerini duy- muş, dramın başlıyacağını anla muşta... Gözleri ilân lâvhalarında, derinle- re daldı. Elleri paltosunun Sağ avucunda bir mecidiye ile bozuk para vardı. Hususi koltuk bedeli olan 27 kuruş. Meydanlığa girdi. Mermer direkli na najl olarak herkese parmak ısırt- Şimdi elâleme karşı attân inin eşe- ğe mi binecek? Bu, © huriye karşı yerin dibine geçmek olmaz mı?... Ho- yapmalı yarabbi, ne yapmalı?... Bü- tün bu azab üç liranın başının al. tında. Üç lira onu bu gece müthiş bir işkenceden kurtaracak. Onu nasıl, nereden, kimden bul- malı?... Birinden ödünç almak müm- kün değil mi?.. Zihninde bir şimşek çaktı, Niçin mümkün olmasın? Yüzde
