20 Ocak 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

AKŞAM 20 Kânunusani 1938 Dün Geceki ve Bu Sabahki Haberler g İstanbul, imar plânına GÜNÜN HADİSELERİ Sovyetlerde neler oluyor? Türklerin nüfuslarına - | Hatayda vaziyet Muhtelif garp gazetelerinin Moskova milliyetleri yazılmıyor Türklere verilen mfus tezkerelerinin milliyet sütu- nuna Türk yerine “islâm, Sünni, , kaydi konuluyor Antakya 19 (Hususi) — Nüfus ya- ami işindeki dalavcralara devam odi- iyor. Hatayda Türklere verilen nü- fus tezkerelerinin milliyet sülununa 'Pürk yerine <İslâm, Sünni; kaydi konulmakis ve bu tezkereler hâlâ Su- riye damgasını taşımaktadır, Buna mukabil diğer anasıra veri- len nufus tezkerelerine Ermeni, Alevi ve Ortodoks gibi sarih milliyet kayıd- ları konulmaktadır. Bundan maksad Araplarla Türklerin tefrik edilmeme- sini temin etmektir. Halbuki anayasa- nın 10 uncu maddesi Türk ve Arapla- Ti ayrı ayrı birer cerimat olarak Ka- bul etmiş ve bu iki cemaatten çıkacak le intihabatta Türkler aleyhine isti- iade edilmesini düşünmektedirler, Kırıkhan 19 (Hususi) — Eşkıya Ko- muamelelerine mümkün olduğu ka- dar müşkilât çıkarılması ve hattâ bu gibi adamların Aktepe mıntakasında bile ikametlerine mümansat gösteri- mesi nahiye müdürü ile nüfus memu- runa emir verilmiştir. İskenderun 19 (Hususi) — İsken- derun yüksek mahkemesi şeri kadı- ağına Abdüllâti! Hazinedar tayin edil- miştir, İskenderun bidayei mahkeme- si müddelumumisi Hikmet te yüksek mahkeme müsteşarlığına getirilmiş- tir. Antakya 19 (Hususi) — Halep aü- fusunda, kâyıdlı ve öledenberi Halep- te oluran Abülgani adlı birinin biç- bir tahkikata lüzum görülmeden bir .saal zarfında nüfusa kaydedilerek tes- çil muamelesi ikmal edilmiştir. Bilâ- hare anlaşıldığına göre, bu zat Akte- pe nahiye müdürlüğüne tayin edil- mek için sureti mahsusada getirtil. miştir. Hatayda nüfus kaydi bulunmıyan Rum katoliklerinden Antuan Rusye namında birinin de yine hiçbir tahki- kata lüzum görülmeden müamelesi Bu husustaki kararnameyi aynen yazıyoruz « Ankara 19 ÇTelefanld) — İstanbul menkul kıymetler ve kambiyo borsa- sının kapatılması ve Ankarada bir borsa açılması hakkındaki kararna- me bugünkü resmi gazete ile neşro- Yanmuştur. Kararnameyi aynen bil diriyorum; Madde — 1447 numaralı kanunun ikinci maddesi hükmüne istinaden 1 nisan 1938 tarihinde Ankarada bir menkul kıymetler ve kanıbiyo bors&- “sı açılmasına karar verilmiştir. Madde 2 — Yine mezkür kanunun 55 inci maddesine müsleniden 1 pi- san 1938 tarhinden itibaren İstanbul menkul kıymetler ve kambiyor borsa- sının 3 sene müddetle kapatılmasına karar verilmiştir. Madde 3 — İstanbul menkul kıy- metler ve kambiyo borsasında asli Aza olarak halen kayıtlı bulunan 18 acente Ankara menkul Kıymetler ve kambiyo borsasında asli âza olarak çalışabilirler, Madde 4 — İşbu kararname neşri tarihinden muteberüir. Ayvacık kaymakamı Vekâlet emrine alındı Ankara 19 (Telefonla) — Ayvacık kaymakamı B. Kemal Vekâlet emri- ne mınmştır..,,,, Hariciye Vekilimizle Efgan Hariciye Nazırı arasında telgraflar Ankara 19 (Telefon) — Saadabad paktınm Büyük Millet Meclisince tasdiki münasebetile Hariciye Vekili Dr. Teylik Rüştü Aras ile Afgan Ha- Ticiye nazırı Feyiz Muhammed Han mrasında samimi telgraflar teati olunmuştur. Meksika maslahatgüzar- lığımız Riyo de Janeyroya nakledilecek Ankürü 19 (Telefonla) — Büyük Mület Meclisinde kabul edilen son bir kanunla hariçte yeniden bazı se- faretler ihdas edilecekti. Haricye Ve- kâleti ilk iş olarak Meksikadaki mas- lahatgüzarlığımızın Riyo de Janeyro- ya naklini kararlaştırmışlır. Bundan sonra da Cenubi Amerikada tesis edeceğimiz elçiliğin merkezi tayin Son dakika Sovyetlerin Mançuri hududunda-tahşidatı Sovyetler 9 fırkâ ve 1500 tayyare tahşid ettiler Londra 20 (Akşam) — Tokyodan bildiriliyor: Mançukuodan gelen haber- lere göre harici Mogolistan ile bera- ber Sovyetler, Mançukuo hududunda 1500 tayyare ve topçu kuvvetlerile mücehhez 9 fırka asker tahşid eyle- mişlerdir. İngilizlerle Japonların çarpışmasına az kaldı Londra 20 (Akşam) — Tiyen Çin- de İngiliz ve Japöhkuvvetleri arasın- da bir müsademe vuku bulmasına ra- mak kalmıştır. Japonlar, beynelmilel mıntakaya girerek oraya illica eden Çinlileri almak istemişlerdir. Fakat İngiliz kumandanı, böyle bir harekete silâhla mukabele edeceğini bildirince Japonlar çekilmişler ve bir suitefeh- hüm vaki olduğunu bildirmişlerdir. B. Hitler bir çok nazırlarla Romaya gidecek Roma 20 (Akşam) — Hitlere, Ro- mayı ziyareti esnasında, Alman na- sırlarının ekserisi ve ezcümle'bariciye nazırı Baron Von Neurath, general Göring, doktor Göbbels ve mareşal Van Blomberg ile ve saire refakat ede- cektir, BE İngiliz - İrlanda konuşmalari iyi devam ediyor Londra 19 (A.A.) — Irlanda siyasi mahfelleri, hattâ B, de Valeraya pek mütemayti olmıyanlar dahi, dün ak- şam her zamankinden daha, ziyade mikbin görünüyorlardı. Bu mahfeller, müzakerelerin ticaret, finans ve mü- dafaa hakkında anlaşmaya doğru ilerlediği kanaatindedirler, Mısır kralının evlenmesi şenliklerine başlandı Kahire 19 (A-A.) — Kral Faruk'un evlenmesi şenliklerine, bugün Helio- polis hipodromunda bedevilerin ve köylülerin tertip ettikleri bir eğlence le başlanmıştır. Bu eğlenceye, büyük bir halk kütlesi ve bütün Kor dipio- matik iştirak etmişür. Bu münases betle Kahire'ye on binlerce köylü gel- muhabirlerinin yazdıkları mektuplardan bizim gazetelere geçmediğini tahmin etti- Bim şu calibi dikkat noktaları çıkardım: ! Maliye komiseri B. Cubar, selefi olan B. Grinko zamanında yapılan Iş bozar- hıklardan bahsetmiş, Sovvetlerdeki ete- mizliğins heniz bitmediğini söylemiştir. Meğer B. Orinko'nun idaresi altında ya- pılan yalnız casnilik değilmiş, düşman mahafilinden alman talimat Üzerine de hareket. ediliyormuş. Eski Maliye komiseri, bir kaç aydanbe- ri mevkaftur. # 5 Meşhur Çekacı ve şimdiki Dahiliye komiseri Nikola İejov, Sovyetlerin Sta- lin'den sonra en mühim şahsiyeti hali- ne gelmiştir. Yüksek çirada onun da JE mini mebuslar ayağa kalkıp alkışlıyarak selâmlamışlardır. İejov, Harbiye komi- seri Voroşilov'dan evvel zikredilmektedir. Malüm olduğu üzere, suikasdleri mey- dana çıkaran, kızılordu da dahil olmak Üzere, bütün Rusyada «temizlik. yaptı ran bu zattır. La Sovyetlerin mebusu meclisi mesabe- #inde “olan Yüksek şüralarındaki mebus- ların - diğer parlâmenlelarm âzalarma Kıyasla - şöyle bir kontrole tâbi tatula- caklarını, Stalin, tebarüz ettirmiştir: — Müntehipler seçtikleri bir mebusun beğenmedikleri takdirde, onu intihap. derresi henüz bitmeden azlede- rek yerine başkasını seçmek hakkını balrdirler. Bu, Sovyet kanımu esasisinin bir hususiyetidir. 4 Yüksek şüradeki .mebusların milliyet- lerine göre şöyle bir resm! tamif yapıl- muştar; 7 # 338 Rus, 30 Ukranyalı, 15 yahudi beyaz Rus, 12 Gürdü, 11 Özbek, 8 Tatar, 8 Kazak, 7 Azerbaycanlı, 4 Çuvos, $ Al man, 5 Aralarında uzun -senelerdenberi ihtilâf .Amsterdamın bön elbirliği etmeğe karar vermişlerdir. Birleşmelerinin esasını, faşlım ve harp aleyhdarlığı teşkli edecektir. i “İçtimai sulh,, Demokrat devletler harici siyasetlerin- de sulhperverdirler. Fakat kendi içle- rinde, içtima sulhü bir türlü tesis ede- . İşte İspanya'nın hali, işte Fran- yor. Deniyor ki: Totaliter devletlerin yaptığını - yahut zevahirde yapımş gö- Tündüğünü - bunlar beceremişorlar, Esa- Sen kuruluşları buna müânidir. Herkese söz hirriyeti, matbunt hürriyeti, teşkilât hürriyeti ve tabinille nelicede çarpışma... Demokrat rejimleri en fazla o işgal eden mevzulardan biri, yıpratıcı dahil mücadeleleri önliyecek bir çare bul- maktir. «İçtimai sulh!,. Fransa'yı da düşün- düren budur... Bu emel, demokrasile bir- Hikte nasıl telif edilecek?.. Kabine buhranmı hallettiler. Fakat bunun halli kolay deği. Diktatörlük kurmadan sınıf mücadelelerini halleden biri çıksa asrın en büyük adamı olacak amma, nerede? * Gayrimübadiller Gayrimübadillere iyhik olsun diye ma- had bonolar hazine bordlarile tebdil edilecekmiş diye dünkü gazetelerde. bik çıkt. Bu da iyi bir ger; Ellerin- de bono bulunanlar edecekti” Fakat şimdiki bono sahiplerinin pek sz! sayrintbadıldir. > Gayrimübadileri > fay. dalandırmanın en iyi usulü, mütebaki alacaklarına karşılık kendilerine para ya- hut hazine bonosu vermek ve hesapları. mi artik tasfiye etmektir. F. Tanur Otobüs meselesi Dahiliye Vekâleti bazi noktaların yeniden tah- kikine lüzum gördü Ankara 19 (Telefonla) — bulda otobüs meselesini tahkik eden müfettişlerin Dahiliye (o Vekâletine verdikleri rapor vekâlelçe tedkik edildi ve büzi noktalar hakkında tah- 'kikatın genişletilmesine lüzum görül dü. İstanbulda bulunan müfettişlere bu yolda talimat verilmiştir. Mület- tişler Dahiliye Vekâletinin tesbit etti. ği noktalar üzerinde yeniden esaslı tahkikata başlıyacaklardır. Becayişleri yapılan kaymakamlar Ankara 19 (Telelonla) — Uşak kaymakamı Âdil ile Doğrul kayma» kamı B, Kemalin becayişleri yapıl istan-. göre ne şekil alacak? İlim ve Sinan siteleri kurulacak, geniş caddeler meydanlar açılacak, Lunaparklar vesaire yapılacak * Şehircilik mütehassısı B, Prostun, İs- tanbülun imarı için hazırladığı avan proje ile maket, Dahiliye Vekâletinin büyük salonunda teşhir edilmekte ve alâkadar zevat tarafından tetkik edii- mektedir. Avanproje umumi bir tas- vibe mazhar olmuştur. Vekâletin de tasvib ve tasdik edeceği muhakkak» tır. Bu proje mucibince İstanbul şeh- rinin istikbalde alhcağı şekil şudur: Eminönü ve civarı Eminönü genişletilecek, Yenicamlin sağ yanından 20 metrelik bir yol Kumka- pıya kadar uzanacak, eamlin sol cihelin- den başlıyacak 30 metrelik diğer bir yol da Sirkeciyi tâkiben Bultanahmede Asarı atika mahallesi ve inkılâb âbide: Baraybumu parkile yanındaki askeri bi- malar, Gülhane hastanesi, yanan Adliye Sarayı, Küçükayasofya, Sultanahmed ca- misi ve civarı, asarı atika muıntakası ad- dedilecek, evvelce de yazdığımız. vechile, “Tearet mektebinin bulunduğu yere M6 metre yüksekliğinde İnkılâb &bidesi diki- lecek, Sultanahmed camisinden — Azbıyık #emti ile Ahirkapıya kadar denize uza- han kısımda, anfitenir şeklinde küçük köşkler tarsında binalar inşa edilecektir. teatr şekline konulacak ve binalar bunun Üstüne sıralanacaktır. İlim ve Sinan siteleri Yeni- kapıda ihracat limanı açılarak düzetile- cektir. Kapalıçarşı muhafaza edilecek, Beyand tarafları ilim sitesi, Süleymaniye de Sinan sitesi olacak, her iki semtte do belaları e apiamal berlen, ve İranak Eminönü - Kyüp yolu açılıcak, Byüp mezarlıklarının yerinde gmele mahailele- Ti, Gazi köprüsünden Eyübe kadar vz2- nan kısım sanayi mintakası olacak, Gazi köprüsünden Eminönüne kadar uzayan kısım da dalili istihlâk işine aki madde- ve satışına tahsis poları vesair tes Yenikamda ihracat ilmanı texlsniı yan pilacak, Gazi bulvarı tamamlanacak, Be- yazıl - Fatih, Beyazıt - Aksaray yolları tevsi edileceklir. , Beyoğlu cihetinin imarı Beyoğlu taraflarına (gelince, Mecidi- ye köyü sayfiye yeri olacak, Azapzapı &lbetinde geniş bir meydan yapılacak, oradan Tozkoparan yolile Taksime kadar 30 metrelik bir yol açılacak, tramvaydan ri diğer nakil vasıtaları Beyoğlundan bula bu yoldan ineceklerdir. Azapkapı - Karaköy yolu genişletilecek," Karaköyde geniş bir meydan açılacak, Fermeneciler yolu genişletilecek, iki köp- rü arası küçük deniz sanayime tahsis edilecektir. Üç yol açılacak Karaköy meydanınm sağ cihetinde biri Galata rıhtım boyu, diğeri 20 metre kadar genişle:ilecek olan Karamustafapaşa yolu, Üçüncüsü, 20 metre genişliğinde açılacak Neöhtibey caddesi olmak üzere üç yol bv- Junacaktır. Karaköyden Kemeraltı, Kumbarıcıyoku- şu yolile Yüksekkaldırıma muvazi 39 metre genişliğinde yeni bir yol Be- yoğluna çıkan ve oradan inen tramvaylar yalnız bu yolu takib edeceklerdir. Tünel ve Taksim meydanları Bu yol Tünelin Beyoğlu tarafından açı- Yacak geniş bir meydanda bitecektir. Bu Maçka ve Kurtuluştan gelem tramvay- lar, Tozkoparandan, Tepebaşı buhrcesinin Barnalmezldden ba meydana çıkarak aşağı inecekler aşağıdan gelen İer de bu meydandan &İstikldi enddesini takib edeceklerdir. Taksim meydani, hilenin gerefle mü- tenasib bir şekle konulacaktır. Luna park “Taksimden Dolmabahçeye kadar uza- nacak kısımda &sri bir bina tama park tesis edilecek, bünün yanmda daimi sergi bi- nası yapılacak, Sürpagob İle civarı ve Harbiye mektebinin yan ela sayfi- ye yeri haline Çin hükümetinin sulh şartları Çin hâkimiyetine ve tama- miyetine riayetkâr bir sulh istiyor Hankeu 19 (4 (a4) ) — Çin hükümeti, Japon beyannamesine cevap addedilen | bir deklarasyon neşretmiştir. Bu dek- larasyonda ezcümle şu satırlar okun- maktadır: Çinin müteaddit vesilejerle göster- diği barış arzusu devam ediyor. Çinin silâhlı mukavemetinin tek hedefi, Ja- ponya tarafından tehdit edilen mevcu- diyetini korumaktır. Çin, hâkimiyet hukukuna ve toprak bütünlüğüne rla- yet eden barış şartları elde edinciye kadar mukavemete"devam edecektir. Alman tavassutu neticesiz kaldı Berlin 19 — Neşredilen bir tebliğ- de Almanyanın Çin ile Japonyanın arasını bulmak için tavassut ettiği, fa- kat bu tavassutun neticesiz kaldığı bil ditilmektedir. * Kanadada bir papas mektebi yandı Enkaz altından 30 cesed çıkarıldı, 22 ağır yaralı var Montreal (Kanada) — Montreal ci. varında Sacre-Cocur de Sainte-Hyaci- uth papas mektebi dün gece çıkan şid- detli bir yangın neticesinde harap ol- muştur. Şimdiye kadar enkaz altından, ek- serisi kül haline gelmiş 30 kadar ceset çıkarımiştır. 22 ağır yaralı vardır. Bun- lar ateşten kurtulmak için pencereler- den atlıyarak azaları kırılanlardır. 'Mektebin yalnız duvarları kalmış- tr. Yangının bir infilâk “neticesinde çıklığı anlaşılmakta ise de infiâkın se- bepleri henüz meçhuldür, — sağcı iki gazete yeniden Teruelde kb devam ediyor Franko kuvvetleri yeni bücumlarda bulundu Barcelona 19 (AA (A.A) — Resmi te Uğ: Kıtalarımız Teruei cephesinde asilerin hücumlarını geri püskürtmüş- lerdir. 1205 rakamlı tepeyi istirdad et- tik. 4 düşman tayyaresi düşürdük İki tayyare zayi ettik. Franco tayyareleri Akdeniz sahilin- deki şehirleri ve bilhassa dün Sagou- te, Benicasini ve Valanc'ı bombardı- man etmişlerdir. Valanc'da 8 kişi öl müş 22 kişi yaralanmıştır. Salâmanca 19 (A-A:) — Resmi teb- Uğ: Terüel cephesinde yeni mevziler işgal ettik. Cümhuriyetçilerin muka- bil taarruzları akamete uğramıştır. Son iki gün zarfında 12 düşman tay- yaresi düşürdük. > Ankara tıp fakültesi Ankara 19 (Akşam) — Ankarada açılması kararlaştırılan tib fakültesi, 1941 senesinde faaliyete geçecek ve 1200 talebesi mevcud olacaktır. Linç kanunu Bir Amerika ây , âyanı beş gündenberi söz söylüyor Vaşingion 19 (AA) Kenter Dik Lulzyana senatörü Ellender, cuma gününden beri kısa fasılalarla müte- madiyen söz söylemekte ve kanunu tenkit için mütalâalarını Mısıra ve m bile kadar götürmektedir. omanyada İn evvelce kapatılan intişara başlıyor Bükreş 19 (A.A.) — Bundan birkaç sene evvel kapanmış olan müfrit sağ- cı iki gazete Caludeorul ve Cuvantul yakında tekrar çıkmaya kaymak, “