13 Aralık 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

SİYASI ICMAL: Çinde son vaziyet © Japonlar Çinin iktisadi “ ve ticari | merkezi beş milyon nüfuslu büyük Şanghay şehrini ve etrafındaki yer- leri zaptettikten sonra Çin devletinin payitahtı bir buçuk milyon nüfuslu Nankin şehrini de hücumla aldılar, zinde yirmi beş sene evvel Mangu süldlesinin saltanatına nihayet ve- rip ciümhuriyeti kuran ve Çini asri- leşlirmek ve birleştirmek için yeni bir inislâb hazırlıyan Sunyatsenin Nankine hâkim bir tepede bulunan » muhteşem türbesi şehrin sukulundan evvel Japonların eline geçmiştir. Çin» de yeni rejim ilân edildikten ancak On beş sene sonra yani bundan on sene evvel payitaht Pekinden Nanki- ne nakledilmişti, Çünkü yüz miyon nüfusu bulunan şimak Çinin daha ziyade Turaniler karışmış olan ve son defa üç yiz sene ve daha evvel binlerce sene biltün Çine hâkim olan halkı dalma tefevvukunu ve husu- siyetini muhafaza etmek fslediğin- den Sunyatsen çok defa Şimallilere mahküm olarak yaşıyan 250 milyon. den idare olunan bir memleket olma- yp her bifinin nüfusu otuz kırk mil yon olup vali ve kumandan adin: ta- nyan kaydıhayat şartlı şsergerdeler ve derebeyleri e idare edilen bir nevi mahalli hükümetler camiası oldu- ğundan ne Sunyatsen na de halefi Şang « Kay - Şek Nankinin etrafın- daki dört beş eyaletin haricinde mer- keziyet sistemini kuramamışlardı. Ordu da eyalet derebeyliklerinin top- layıp gönderdikleri modem terbiye ve talimden mahrum efraddan mik rekkeb idi. Alman zabitleri tarafın- dan teşkil edilen güzide fırkalar Şi mall Çinde ve bahusus Şanghayda eritildikten sonra Çin hükümetinin kendi merkezinde bile tutunmasına imkân kalmamıştır. Japonlar bundan sonra daha ziya- de çete harbi olacak harekâta devam etmek ls beraber sulhü merkezi ya Pekinde yahud Nankinde olmak üzere himayelerinde vilcude gelecek | yeni bir Çin hükümetile akdedecek- ler ve ellerindeki siyasi ve iktisadi vasıtaları kullanarak devletleri bu | Satış memurları ve şoförleri de ve edilirse rin yekünu on üç bini en, Me sele şudur: Amerikada E 5 kişi senelerdenberi kömür kaçakçılığı yapıyor Amerikada işsiz kalmış 8000 maden amelesi, kendilerine âit olmıyan yerlede kuyular kazakak kaçak suretile maden kömürü çıkarmakta, bunları ucuz fiatle satmaktadır. Satış teşkilâtında uğra- şanlarla beraber kömür kaçakçılığı yapanların mikdarı 13 bini bulmaktadır. bi olan kömür şirketleri hükümete baş vurmuşlardır. Fakat hükümet, siyasi düşünceler yüzünden, kaçak- çılara karşı bir şey yapamamakta. dır. Çünkü halk işsiz kalmış amele- ya taraftardır. , kaçakçılıkla geçinenle- Amerikada iktisadi buhran yüzün- u orta Çinden bu eski bilyük tazelemek istemişti, t Çin öledenberi bir merke Li yeni hükümeti tanımağa icbar ede- ceklerdir. Fe; Kazan aa Bir buse ne » kadar devam etmeli? den pek çok amele işsiz kalmıştır. Amerikanın maden havzasile meş hur Pensilvanya eyaletinde de bir çok kömür madenleri kapatılmış 8,000 bin amele işsiz kalmıştır. Bu amele geçinmek için kendi hesaplar rına kömür çıkarmağa ve bu kömü- Tü ucuz flatle satmağa başlamıştır. Pensilvanyada kömür çok boldur. Toprağı biraz kazınca kömür çıkar, Hükümet bunların reylerini kay- betmek istemiyor. Maden şirketleri nin ikame ettikleri davalardan da bir netice çıkmamıştır. Pensilvanya mahkemelerindeki jüri heyetleri ame ği ninden ibaret kalıyor. z lenin lehine karar vermektedir. Bir ie haftada 15-20 dol : Kömür işçileri, şirketlerle rekabet © yanl bizim paramızla 20 - 25 lira te f etmek için, çıkardıkları kömürü dar min etmektedir. Halbuki maden ii ha ucuz flatle satmağa mecbur olu. (şirketlerinin senelik zararları mil gi Bugünlerde Amerikanm Penşii- yanya valisi, İsveç kralının misafiri olarak Stokholmde bulunuyor. Va Jinin beraberinde maruf zevat, Ame rika sosyetesine mensup kadınlar da vardır. Vaktile Vilson kabinesinde Adliye Nazırlığı yapmış olan Pak mer'in dul karısı bir mübahase © nasında demiştir ki: «Bir buse am cak üç saniye devam etmelidir.» Ba- yormuş. Bir de filim sahnelerinde bir insanın öldüğü görülmemeli imiş Bayan Palmer bu sözleri İsveçte söylemekle büyük bir gaf yap- miş oluyor. Çünkü İsveçli Garbo'nun Lâdam O Kamelya filiminde öldüğü- nü daha geçenlerde gördük. Bir de gene Garbo «Fütuhats filiminde Va- levska rolünü oynarken bir busesi Bunun için 8,000 işçi sathi tertibat ile kömür çıkarmağa başlamıştır. Kömür çıkardıkları erazi kendilerine ait olmadığından bu erazinin sahi- yorlar. Şimendiferler kaçak kömür nakle! kömürler oto- büslerle naklediliyor. Bu yüzden geniş bir nakliye teşkilâtı, garajlar yonları buluyor. Bu sebeple son za- manda işsiz amele İle şirketler ar sında bir anlaşma yapmak için bas teşebbüslere başlanmıştır. Izmirde kömür buhranı Kömürün kilosu 8 - 10 Tire yolundaki cinayntin yan Palmer, Pensilvanya'nın filim sansörüdür. Onun fikrine göre Amerikada mevcut olan gayri mek- | iki üç diyo sayılmıyor. Uzatmak tup bir kanun filimde busenin Âzami | için yirmi - bir, yirmi - ik, yirmi - üç üç saniye devam edeceğini emreği- | diye sayılıyor. Bavulda birakılan miras Düğün hediyesi öldürdü kanın Detrlot şehrinden bü. | Geçen gün Londrmda bir kadın 80- iğine göre geçenlerde tütün kaktan evine döndüğü zaman koca arlarından Gaus orada vefat et. | Sin banyoda ölü bir halde bulmuş miştir. Gaus'un akrabasına bırak, | tür. Yapılan tahkikata adamın tığı servet müyonlara baliğ olmak- elektrik cereyanına tutularak öldü- tadır gü anlaşılmıştır, Ölüme sebep olan Gaus tarafından tanzim edilmiş âlet -bir elektirik sobasıdır. Bu soba olan vasiyetnamede eşyası arasında | bundan Üç sene evvel düğün hediye- bulunan bir bavul hakkında akraba. | si Olarak verilmişti. Zavallı sdam sının dikkati celbedilmekte ve bavul | banyoda üşüdüğü için o sobayı ya muhteviyatından yarımnın karısına | Karak ısınmak istemiş, eli dokunun- ve yansının da çocuklarına ait ol. | <8 Yanlış kontaktlan hasıl olan ce- duğu yazılmaktadır. Gaus ailesi dal | TSYaDA tutularak ölmüştür. ma tasarrufa rlayetle yaşadığı için | Yeni renklerde kasımpatı bavulda çok para bulunacağı ümit Fransanın Grenoble şehrinde Ar- edilmemiştir. Fakat bavul açıldığı | det isminde birbahçıvan yenibir zaman bütün aile büyük bir hayre- | Krizantem çiçeği yetiştirmeğe mu- te düşmüştür. Çünkü içinde üç mili- | vaffak olmuştur, Yeni kasımpatının yon dolar bulunuyordu. Bu paranın | renkleri aynen Fransız bayrağının bir milyonu banknot ve altın külçe. | Tenkleri gibi mavi, beyaz, kırmımdır. leri, iki milyonu mücevherat halinde | Renkler, Fransız bayrağında olduğu dat, gibi birbirine müvazi vaziyette ve gayet temizdir. Trikolor krizantem, ismi verilen yeni kasımpatı bun. dan sonra Fransada resmi ziyafetler. de süs olarak kullanılacaktır. Hindistanda ilk kadın hâkim Hindistan tarihinde ilk defa kay. dedilen bir vaka bütün Hindlilerin dikkatini celbetmektedir. Geçenler- de Travancore hâkimliği münhal ka- hunca vali bayan doktor Chandy'yi tavsiye etmiştir. Hindiiler çok mu- hafazakâr oldukları için bu kadının kabul olunmuıyacağı zannedilmiş ise de bayan Chandy'nin hâklimliği ittifakla kabul olunmuştur. Bu suretle cihanın en eski kültür üç saniyeden fazla devam etmişti. Galiba bu gibi ahvalde saniyeler bir, Tutankamon hırsizlari İngiltereden Amerikaya satılan ve Tutankamo'un Oomezarından çıka nlan gerdanliklardan, yüzüklerden, bıçaklardan ve salreden ibaret bazı antikaları havi bir sandık sevkedi- leceği esnada Londrada bazı hırsız lar tarafından çalınmıştır. Sirkatin mürettep olduğu tahmin edilmekte- dir. Çünkü hırsızlar hir çok sandık arasından yalnız bu antika sandığı aşırmışlardır. Zabıta tarafından yar pılan takibattan bir netice çıkma mıştır, Antikaların başka memlekete satılması ihtimalinden dolayı Lon- dra zabıtası cihan zabıtasını radyo | memleketlerinden birinde ilk kadın ile vakadan haberdar etmiştir. hâkim, bu kadın olmuştur. Yüz sene evvel saman Buhara hâkimine gönderilen hediye Buhara hâkimi, İstanbula «Balta Kuli» adında bir selir göndermişti. Sefir, memleketine dönerken, Babıâli Buhara hâkimine bir hediye yollama» yı düşündü. Üzerinde Sultan Mahmudun resmi bulunan murassa bir kutu hazırlanarak, hâkime verilmek üzere sefire tevdi edildi, Bu hâdiseyi kaydeden tarih, şu mütalâayı ilâve ediyor: «Buhara gibi uzak yerden gelen bir sefirle müslümanlık hakkında müzakereye girişme- den ve buna ebenımiyet vermeden yalnız gönül hoş etmek için öyle muta- assıp bir memleket hâkimine tasvirli hediye göndermek Babrâli için şayanı teessüf ve taaccüplür.» kuruşa çıktı İzmir (Akşam) — Buy İzmirde başgösteren kömür buhranı şimdiye kadar görülmemiş derecededir. Sürek- li yağmurları müteakip mevsim icabı havalar biraz soğuyunca insafsız kö- mürcüler kömür flatini birdenbire s8- kiz - on kuruşa çıkarmışlardır. Yazın, kışlık kömürünü tedarik edemiyenler şimdi elleri böğürlerinde ne yapacak- larını şaşırıp kalımışlardır. İzmir şeh- rinin yıllık kömür ihtiyacı mühim bir kömür imal edilememiş, şimdi havs- de mmm e ” zamk mili ler, fiati daha fazla yükseltmek ve yüz- de beşyüz kâr temin etmek için depo- larındaki kömürleri saklamışlardır. Kömür fiatinin bu, görülmemiş yük- selişi karşısında ihtiyaç nisbetinde kö- mür tedariki için vali B. Fazlı Güleç bizzat alâkadar olmuş civar vilâyet ve kazalardan kömür getirilmesi için te- şebbüslerde bulunulmuştur. Bugünlere de yalnız deniz yolundan 300,000 kilo kömür getirileceği haber alınmıştır. Fakat bu miktarda ihtiyacı karşılaya- maz, Çünkü şehrin, bir yıllık kömür ihtiyacı 14 milyon kilodur. Her yıl İz- mire, Manisa, Kemalpaşa ve Alaşehir- le Akhisar kazalarından pek çok kö- mür getirilir, satılırdı, deniz yolulile gelen kömürlere nazaran bu semtlerin kömürleri dalma tercih edilegelmiştir.! Bu yıl, bu yerlerden İzmire hiç kömür dır. Halkın bu en mühim ihtiyacı ile çok yakından alâkadar olan Manisa valisi B. Dr. Lütfü Kirdar, zamanında tedbir aldırmış, kömür imal eden köy- lülerin yanlarına kadar giderek onla rı kömür imaline teşvik etmiş, bu ted- birler derhal semeresini göstermiştir. Şimdi Manisada gayet bol kömür var- dır. İzmirde de aksine, İzmir belediyesi, ihtikâra mâni öl- mak için tedbirler almıştır. İlkiş olarak kömür satıcılarının kömürle- rin üzerine flati gösteren etiketler koymaları temin edilmiştir. failleri yakalandılar Şoför Eminle muavini Aliyi rekabet yüzünden öldürmüşler adliyeye verilmişlerdir. Tahkikata gö- re cinayet, şoförler arasında Tire ve Ödemişten İzmire nakledilecek tü- tünlerin taşınması rekabetinden doğ- muştur, Şoför Osman, Amerikan kum»- panyalarının Tire ve Ödemişten satın aldıkları tütünleri kilosu bir kuruştan nakletmeği etmişti. Denizli nâkliyat şirketi, nakliye ücretini otuz- paradan kabul etmiş, bunun üzerine şirket şoförü Emin ve şoför muavini Ali Tireye gelince Osman onları teh- did ettirmiştir. Osman, bu tehdid ha- reketinden sonra: — Bizi nasıl olsa adliyeye haber ve- recekler veya yakalıyacaklar, şunla- rı temizliyelim de şikâyet etmesinler, Diye düşünmüş, Cafer, Mehmed ve Refiği bu cinayete memur etmiştir. Geceleyin bir otomobille İz- mir - Tire şosesi üzerine (gitmişler, Taşçeşme mevkiinden geçerken Refik ve Caferin attıkları kurşunlarla Emin» ve Aliyi öldürmüşlerdir. Katillerden Mehmed, suçunu itiraf etmiştir: — Caferle Refiği ben alıp Taşçeş- Heyeti mahsusaca verilen kararlara itiraz lâyihası Ankara 1i (Akşam) — Mi Mü- Tekdüğmü Çih konu eparlör. Karmızı lâmbelar ökse.