28 Kasım 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2
28 Teşrinisani 1937 e Dün Geceki ve Bu Sahahki Haberler Hataydaki Fransız delegesi unsurları biribiri aleyhine tahrik ediyor Bütün anasırı Türkler aleyhine birleştirmek için çalışıyor Ankara 28 (Telefonla) — Bugünkü Ulus gazetesi Hatay hakkında dikkate şayan bir mektup neşrediyor. Bu mek- tuba nazaran 6 eylül 937 de Hatayda işe başlıyan Fransız delegesi Jorj Ga- To İlk vazife günlerinde anasıra karşı zahiren bitaraf vaziyet almış, hakikat- te anasırı biribirine tahrik için çalış- mağa başlamıştır. Garo Hataydaki un- surlardan Türklerden gayrisini toplu bir halde Türklere karşı cephe aldır- mak istiyordu. Bunun için aradaki ih- tilâları şiddetlendirmeğe çalışıyor, bu suretle Cenevre anlaşmasının tat- bikine mâni olmak istiyordu. Gâro, Antakyanın Bedirke köyü çer- kes reislerinden Kara Ömeri çağırarak çerkeslerin himaye edileceklerini söy- Jemiş, köylerinde eli silâh tutabilecek kaç kişi olduğunu sormuştur. Bu su- retle çerkesleri silâhlandırmak yolun- daki emelini ortaya atmıştır. Garo, Reyhaniyeye giderken Yenişehir köyü- ne uğramış, oradaki çerkeslere San- cakta bir çerkes bölüğü teşkil edilece- gini söylemiş, çerkesleri Türkler aley- hine tahrik etmiştir. Bayram yapılmasına mü- saade edilmiyor Adana 27 — Hhtayda yeni rejim 29 ikinciteşrinde ilân edilecektir. Halk bunun için büyük hazırlık ya- pıyor. Fakat, söylendiğine göre, Fran- mz delegesi © gün bayram yapılma- sını yasak etmiştir. inhisarlar ve Ziraat Vekâletlerinin kaldırılacağı söyleniyor Bu sabahki gazetelerde Ankaradan gelen bir haber vardı. Bu habere göre Meclis yarın toplanarak teşkilâtı esasiye kanununda oyapılacak ta- dilâtı görüşecektir. Bu tadilâttan sonra Ziraat ve İktisad vekâleti birleş- tirilecektir. Bugün deniz kısmı İktisada, kara ve hava kısmı Nafıaya bağlı olan deniz, kara, hava nakliye işleri İktisad vekâletinde nakliye müsteşarlığı halin- de birleştiriecektir. Gümrük ve İnhisarlar vekâletinin lâğvedilmesi de muhte- melâir. Buna karar verilirse vekâletin işlerinin bir kısmı Maliye, bir kısmı İkti- sad vekâletine tevdi edilecektir. İnhisarların bir banka şeklinde idaresi düşü- Ziraat veküiletile birleşecek İktisad vekâletinin isminin Dilli Ekonomi ve- kâleti olması muhtemeldir. Ankaradan yaptığımız tahkikata nazaran bu yolda bir şayia mevcud ol- makla beraber ne derece doğru olduğu malüm değildir. Küçük sanatlar kanununun temin edeceği faydalar Esnafa kredi temin edilecek, esnaf birlikleri kurulacak, kalfa ve usta yetiştirilecek Küçük sanatlar kanunu İktisad encümenince tedkik edilmektedir. Küçük sanaytin inkişafını temin ede- €ek olan bu lâyiha, küçük sanayii çırağından ustasına kadar korumak porni yin gire Kvedi nasıl temin edilecek ? Diğer :tarafdan, krediye muhtaç olanlara kredi temini için memleke- tin muhtelif yerlerinde Halk banka» ları kuran kanun da küçük sanayi kanunile çok yakından alâkadardır. Üç sene evvel Meclisten çıkmış olan bu kanunun meriyete girmesi bir gün meselesi halinde -bulunfuken onu küçük sanatlar kanununun ta- kib etmesi küçük sanayi erbabı için hakikaten çok mesud bir hadisedir. Küçük sanatlar kanununun küçük sanayi erbabına vadettiği krediyi Halk bankaları kanunu temin edecektir. Bu itibarla Halk bankaları kanunu- nun küçük sanatlar kanunundan daha evvel meriyete gireceği anlaşıl- maktadır, Esnaf teşekkülleri Öğrenildiğine göre, küçük sanatlar kanunu esnaf eemiyetlerini Jâğvet- mektedir. Buna mukabil esnaf teşek- Külleri arasındaki küçük sanayi şu- beleri teşkilâtlandırılacak, memleket- te iktisadi ve sinai teşkilâtı yeniden kuran ve henüz Meclise sevkedilme- miş olan kanunda olduğu gibi her küçük sınıf şubesinin de birer birliği olacaktır. Bu birlikler devletin mü- rakabesi altında faaliyete geçerek küçük sanaylin inkişafına, en başta, Belediye ile mukavele yapılacak Ustabaşılar belediye ile bir muka- vele yapacaklardır. Bu mukâveleye göre ustalar iş öğrenmeğe müstaid çırakları» kalfa ve kalfaları da usta | yetiştirmeğe mecbur tutulacaklardır. Kanunun göstereceği iki veya üç se- nelik müddet zarfinda geçireceği im- tihanlarda kalfa payesine erişeme- | diği görülen çırakların istidadlarına | rağmen muvaffak olamadıkları anla- | şildığı ve bu vüziyet defatla tekerrür | ettiği takdirde belediye ustalarla olan mukavelesini bozacak ve bu gi- bi ustalar bir daha yanlarında çırak | kullanamıyacaklardır. Muvaffak olan | çırak ve kalfalar, terfi ededekler ve | birer diploma alacaklardır, Çırak iş öğretilmek üzere istihdam, edilecek, gelen misafire veyahud çök- ça alış veriş yapan işçiye kahve, çay ısmarlamak için istihdam edilmiye- cektir, Mühim bir nokta Bugün esnaf teşekküllerinin adedi 34 dür. Küçük sanatlar kanunu bilu- mum esnaf cemiyetlerini lâğvettiği- ne göre 34 cemiyet birden dağılacak demektir, Fakat bu 34 cemiyetin için- de bakallar, sucular, kahveciler, ha- mallar, arabacılar, kapıcılar, kömür- cüler ve deniz küçük nakliye eshafı gibi cemiyetler de mevcuddur ki, bun- lar gerek manen ve gerek gördükleri iş itibarile «Küçük sanayi» teşekkül- lerinin dışmda kalmak vaziyetinde- dirler. Bü ve buna mümasil GÜNÜN HADİSELERİ Alman iktisad diktatörü Schacht'ın istifası Dün geç vakıt gelen telgraflar, Alman | İktisnd diktatörü dokter Sehachtın isti- fazını ve onun yerine doktor Funk'un ta- yinini haber veriyordu. Doktor Sehacht, dünyanın: en meşhur iktisadeılarından olduğu için ve Türkiye iktisadiyatını tedkik ederek bir rapor ver- mek üzere memleketimize de geldiğinden, münevverlerimiz arasında kendisini bil- miyen yoktur. Elyeym sltmiş yaşlarında olan iktisadı, 1919 dan itibaren Danimarkada © kalan bir hudud köyünde doğmuş; Kiel üniver- sitesinde tahsilini yaptıktan sonra İngiliz ticareti Üzerine bir tez hazırlamıştı. İkti- #adiyatı dalma bir İngiliz liberalı gibi te- lükki eden Sehacht, Almanyada solcenah fırkalarının hâktm olduğu devirlerde ban« Franko “istediğimi zafer sayesinde yaptıracağım,, diyor Tavassutu rddettişini, Hükümetçilerin kayıdsız ve şartsız teslim olmalarını istediğinide ilâve etti Bourgos 27 (A.A) — Havas ajan- #ının muhabirine beyanatta bulunan general Franko, ezcümle şunları söy- demiştir; «Zafer sayesinde arzumu yerine ge- tireceğim. Münakaşa kabul etmek is- temiyorum. Harbi kazanıyorum, Va- Jence hükümeti ile en ufak bir anlaş- mayı bile kabul etmiyeceğim, Tavas- sut için büyük bir devletin hükümeti- le fikir teatisinde bulunmağı kabul et- ku müdürlüklerinde bulunmuş, nihayet, Hazine komiseri olup kıymeti sıfıra inen markı altın söviyesinde tesbit etmekle bir iktisadi mucize yaptığına bütün dünyayı kall etmişti, Bilâhare Devlet bankası ba- şına geçmiş, bütçe müvazenesini temin ey- lemiş ve Almanyayı ekonomi darlığından kurtaran bir çok tedbirler almıştır. Niha- yet «Tamirat borçlarının sonu. diye bir kitap neşretmiş ve bu icidiasında da haklı çıkmıştır, «Her hangi bir nazariyenin hilâfına ha- rekek edebilirim!iz o düsturunu kendine Teber edinecek kadar realist olan Sehacbt bizzat Nazi olmamakla beraber, Hitlerle arı- laşabilmiş, Almanyanın yeni rejiminde de i#ktisadiyatm başına (getirilmiş, herşeye rağmen markı düşürmemiş, işsizliği azalt- mış, büyük teslihat için para bulabilmiş; yine de mali ve ticari müvazeneyi muha- faza edebilmiştir. Doktor Sehacht, muhtelif nutüklarında Söylediği gibi, Almanyanın buzükkü gayri tabil şeraite müstenid iktisadiyatını bey- nelmilel übadele İle tabiileştirmek isti- yordu. Bunun için de geniş selâhiyetleri ele geçirmek arzusunda idi. Fasliyetinde tamamen şmüstakıl olmak istiyen. meşhur İktisadcı, nihayet Nazi otoritesile ihülâf haline gelmiş; halâ Devlet bankasının müdürü kalmakla bş- raber, MİNİ İktisad Nezarelinden etmiştir. 15 kânunusani 988 den İtibaren, doktor Funk onun yerine geçecektir. 1800 da Şarki Prusyada doğan bu.zat, aslen gazs- tecidir, 1923 de, doktor Schacht'ın teknik müşaviri olmuş, 1973 den itibaren de Hitlere iktisadi işlerde müşavirlik etmiştir. Pro- yaganda Nezaretinde Gosbbels'e muavin- Bik ediyordu. sufa 3 Almanya şimdiye kadar iki başlı gibiydi. İktifad diktatörü Sehacht'ın işten ayrıl- mâsı üzerine bu ikilik zall olmuştur. Artık iktisadiyata da hâkim olacak bir baş kal- miştar. F.T. Birinci umum müfettiş istifa etmedi Ankara 271 (A-A.) — Birinci umu- mi müfettiş B. Abidin Özmenin İsti- İası hakkında çıkan haberler asılsız. dır. Yakalanan kaçakçılar ve kaçak eşya Ankara Yi (A A.) — Geçen bir haf- ia içinde gümrük muhafaza teşkilâ- tı, biri yaralı seksen sekiz kaçakçı, bin kırk üç kilo gümrük Kaçağı, on dokuz Kilo inhisar kaçağı, yüz üç "Türk lirası yüz kilo afyon ile yirmi altı kaçakçı bayvanı ele ani ele geçirmiştir. Lansburynin Prağ seyahatı Londra 27 (A.A.) — Tanınmış sulh- culardan İngiliz mebusu Lansbury 9 ilkkânunda Çekoslovakyaya gidecek- tir. Pragda iki gün kalarak relsicum- hur ve Başvekil ile görüşecek ve on- dan sonra Varşova ve Viyahâya da gi- edecektir. Türk kraliçelerinin aşkı Çinceden tercüme edilmiş eski Türk efsaneleri THOMYRIS © Ouncu sahifeğe Yedinci pata > mubharriri tiğime dair çıkan haberler tamamile asılsızdır. Harb, muharebe meydan- larında olduğu kadar iktisadi ve içti- mai sahalarda da.tarafımızdan filen kazanılmıştır. Muhasematın sona er- mesini ancak askeri manada kabul et- mek istiyorum, Kararlarımdan şüp- he eden bütün İspanyollara hain gö- zile bakacağım ve onların cezaların o suretle vereceğim. Valence hükümeti bana mütareke teklif edecek olursa, onunla temasa bi- le geçmiyeceğim. Askerlerini ilerleme- Son d Türk-Ingiliz tica- ret münasebetleri ar görüşmeler mü- him neticeler verecek Ankara 28 (Telefonla) — Evvelki gün ayrılan İngiliz hazi- ne müsteşari B. Valet, Ankarada bu- lunduğu esnada Türk - İngiliz tica- Tet münasebetleri hakkında Türko- fis müdürü B. Bürhan Zihni ile uzun temaslarda bulunmuştur. Bu temaslarda Türk - İngiliz ti- caret münasebetlerinin inkişaf te- mayülünü bir kat daha hızlandır. mak, İngiliz kliringinin tam bir mükemmeliyette işlemesini temin et- mek için mutabık kalınmıştır. Türk - İngiliz ticaret münasebet- lerinin her İki tarafın lehine geniş- Jemesi için her türlü imkânlar ol- duğu bir kere daha meydana çık- mıştır. ğe devam etmektedirler. ekızıllar» tes- Yim olmak istiyorlarsa silâhlarını bı rTakmalıdırlar, Herhalde bunların Ka- yıdsız ve şartsız olarak teslim olmala- n veya çarpışmaları lâzımdır. Başka bir şey kabul etmiyorum Japonya Frankoyu tanıyacak Londra 21 (AA) — Londranın Sö- lahiyettar Japon mahfilleri, Toklo tü- kümetinin pek yakında Franko hükü- metini tarıyacağını tahmin etmekte- dirler: ” Bu mahafi,' Japonyanın Prankist İspanyada mühim mehfaat- leri olmakla beraber bü tanıma key- fiyetinin mühik oldüğünü beyan et mekte ve buna iki sebeb göstermekte- dirler: > 1 — General Fraswunun muvaffaki- yeti, 2 — Komünist aleyhdârı paktın im- 2as1. «Bu pakt mucibince Japon hü- kümeti ile İtalya ve Almanya arasında tesanüd husule gelmesi şartlar.» akika Kırtasiyeciliğe karşı (Gümrük gm EE vekâleti bir talimatname hazırlıyor Ankara 28 (Telefonla) — Güm- Tük ve İnhisarlar Vekâleti Kırtasiye- ciliğin kaldırılması - için . Bakanhğa bağlı dairelerin takip edecekirri usül leri bir talimatname şeklinde tesbit etmektedir, Bu tallmatnameye göre muhtelif meselelerin ağızdan telefonla hallin- de mahzur yoktur. Kâğıdların geliş gidişinde lüzumsuz vakit kaybol. masının önüne geçilecektir. Evrak defterlerine yazılan şerhler en lü- zumlulardan ibâzet olacaktır Italyada Fransa aleyhine neşriyat 'Milletler Cemiyeti maliye ve Paris 28 (Akşam) — Giornale ö'İta- jiktisadi tedkikler şubesine bir) yi; Lei eee Bahriye an. Türk memuru alınacak rının Tulon şehrinde söylediği bir Ankara 28 (Telefonla) — Milletler Cemiyeti umumi sekreterliği 1 ikin- kânun 938 den itibaren Milletler Cemiyeti maliye ve iktisadi tedkikler | memur hükümetimize bildirmiştir... ç Ankarada bir elma gecesi Ankara 28 (Telefonla) — Yüksek ticaret ve iktisad mektebi mezunları birliği çarşamba akşamı Ankara Halkevinde bir elma gecesi tertibine karar vermiştir. Bu tekzibe rağmen İtalyan matbu- atı hücumlara devam ediyorlar, Hariciye umumi kâtibi dün İtalyan Altınordu - Ankaragücü maçı | maslabalgüzarını kabul etmiştir. Arikara 28 (Telefonla) — Dün ya- | Bu mülâkatta Fransa aleyhindeki pılan Altınordu - Ankaragücü maçı- | neşriyatın görüşüldüğü zannedili- nı Altınordu İ - 4 kazanmıştır. yor. Ankarada yeni Kolej binası | Soyadı almıyanlardan alına- açıldı cak cezaların tahsiline Ankara 27 — Türk Maarif cemiyeti başlanıyor tarafından Ankarada kurulacak ko- lej için yaptırılan bina bugün me- rasimle açıldı. Merasimde Başvekil, Nafia, Milli Müdafaa, Ziraat, . Güm- rük ve İnhisarlar Vekilleri, ek davetliler bulundu. Bir İngiliz destruvayeri Çeşmede İzmir 27 (Telefonla) — Akdenizin kontrolüne memur bir İngiliz des- truvayeri Çeşmeye gelmşi, müretie. batı dışarı çıkarak kasabayı gezmiş- tir. Destruvayerin Çeşmeden hare“ ketinden sonra Sakız adası arkasın- Me a | s9 da mahiyeti anlaşılaman Ankara 27 — Soyadı almıyanlar- dan alınacak para cezalarının tahsili emval kanunu mucibince alınması Dahiliye Vekâletinden valilere bildi- rilmiştir. Deniz bank lâyihasi Ankara 27 — Bugün Meclis mali- ye encümeni toplanmış ve Deniz Bank lâyihasını tedkik etmiştir. Lâ- yiha pazârtesi günü bütçe encüme- aş el eme i Prens Seyfeddinin cesedi. Mısıra nakledilecek | Geçende ölen Misırlı prens Seyfed« dinin cesedi mezardan çıkarılarak tahnit edilmiştir. Yakında Mısıra zl
