11 Kasım 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

1 , ı ı t ) ! , t 4 İİ, pi se o Sahife 2 AKŞAM M “Teşrinisani 1937 Dün Geceki ve Bu Sahahki Haberler Japonlar Şanghayı tama- men muhasara ettiler Şimali Çinde Japon kuvvetlerini ileri hareketi devam ediyor Şanghay 10 (A.A) — Japonlar sa- | at 14,30 da Nantaoya taarruz etmişler- dir. Sahra bataryaları, Nantaoyu şid- dele bombardıman etmekte ve tayyare filoları da evlere ve cadde- | lere bombalar atmakta ve bilhassa dikkatlerini Whangpoo'deki antrepo ve rihtımlar üzerine teksif etmekte dirler, Çinli müdafiler, mitralyöz ateşi ile mukabele etmekte, Çin gambotları da bu mukabeleye iştirak eylemekte- dir. Yanan binalardan yükselen duman, bütün Nantao üzerinde bir perde teş- kil etmektedir. Tokyo 10 — Japon tebliğine göre, ven ezeli ordsu tarafından muhasara edilmiştir. “ln körfezinde karaya çıkarı- lan Japon kıtaları 9 ikineiteşrinde Sungkiang şehrini işgal etmişlerdir. Şimali Çinde Chansi eyaletinde Tai- yuan şehrinin temizlenmesi hemen kâmilen bitmiştir. Cenubu şarki isti- | kametinde ricat eden Çin kıtalarını i | takib etmekte olan Japon yürüyüş Ko- | Ju 8 ikinciteşrinde saat 18 de Taiyu- an'nın 70 kilometre şimalinde kâin | Kihslen şehrini işgal etmiştir. Japon Harbiye Nazır muavi- ninin sözleri “Tokyo 10 (A.A) — Yarı resmi bir vazife ile gittiği Şanghaydan avdet | eden Harbiye Nazır muavini Kumes- hiro Kato, Japonyanın her zamandan ziyade uzun sürecek bir harbe hazır- lanması lâzım geldiğini beyan etmiş- tir. Japonyada istihsalât seferber ediliyor Tokyo 10 (A.A) — Kabine, memle- ket istihsalâtının umumi bir şekilde seferberlenmesini istihdaf eden bir karun lâyihası kabul etmiştir. Bu lâ- | yihaya göreendüstriler, sermayeler, seyrüsefain, ithalât, malzemenin tak- simi ve el emekleri kontrol altına ko- nacak ve askeri tahsisat kuvvetlen- dirilecektir. Dünkü Meclis | müzakeratı | Atatürkün nutku ile hükü- Sovyet ihtilâlinin 20 nci yıldönümü I GÜNÜN HADİSELERİ Yeni üçüzlü anlaşmalar Son haberlere nazaran, o eski üçüslü Mifaklar yenileniyor. Fakat bu sefer da- ha başka ve daha vahim şekillerde Almanyayla Japonyanın kurduğu anti- komünist iorobeye Halyann da iştirakini | Böryef dostluğa mdbir hare- NN) ec sayan İE devletin bu yüzden müna- #ebatı tehlikeye Diğer taraftan oAmerikı, İngiltere ve Sovyetlerin bir üçüzlü cephe kuracakları heber verilmektedir. Harpteh evvel de “ayni vaziyet vardı: Avrupada, Üç devlet, diğer üç devlete &ar- şı vaziyet almıştı. 1914 harbi bundan çıktı. Fakat bü seferkinin eskisinden fur- kı ikidir: 1 — İttifakların o Avrupa değil, dünya mılkyasında olması. Zira, bir tarafa Ja- ponya, diğer tarafa Amerika giriyor. De- mek ki, bu ihtilâf, daha başlangıçta acun- sal bir 3 — Eski itilif ve ilifuki müsellesin çarpışması yalnız maddi menafi dolayısi- le idi. Şimdikinde gerçi maddi menafi var: (Kendi elindeki omenabii muhafaza etmek istiyenler bir cephe oluyor, yeni- den menabi ele geçirmek istiyenler başka cephe!) Fakst bu seferkine bir de mez- hep taassubu karışıyor. Antikorünistlik ve atnifaşlstlik... Onun için, bu çarpışma- mun 1914 dekinden daha feci olucağı güp- hesizdir. Habeş, İspanyol ve Çin nümuneleri meydanda... Bilhassa İspanyol barbi, tam manasile bir umum! prova idi. . Hariciye müsteşarımız Suriyede hararetle karşılandı Halk istasyonlarda heye- timizi şiddetle alkışladı Ankara 11 (Telefon) — Beyruttan bildirildiğine göre; Dış bakanlığı si- yasi müsteşarı B. Numan Menemenci- oğlunun istikbal merasimi Meydanı- metin programı bestırılarak Atatürkle B. Kalenin arasında| ekber istasyonundan başlıyamk Ha- bütün memleket dağıtılacak Ankara 10 (A.A) — Büyük Millet | Meclisi bugün saat 15 te Refet Canı- | tez'in başkanlığında toplanmış, Çine- nin Demircidere köyünden Salih oğlu Ahmed ve Salih oğlu Osmanın ve Er- | dAncanın Slibis köyünden Mahmud oğ-| lu Muhiddinin ve Kilisin Arzap kö- | yünden Mustafa oğlu Çırık Osmanın, i Uşak'ın Hamidiye mahallesinden Ma- | zak oğullarından Mustafa oğlu Meh- medin ölüm cezalarına çarpılmaları ve Manisa mebusu Sabri Poprağ'ın | Vekâletler müsteşarlarının büyük Mil-| let Meclisi âzasından intihapları hak- | kındaki kanun teklifinin müzakere | sine mahal olmadığına dair mazba- ta okunarak kabul edilmiştir. Trab- zon mebusu Mitat Aydın ve arakdaş- larının Reisicumhurun yılbaşı nutku ile hükümet programının . bastırıla- rak bütün memlekele dağıtılmasına dair verdiği takrir de kabul edilmiş- tir. Bundan sonra Külahya mebuslu- ğuna seçilen Vedid Uzgören ile Beya- zıt mebusluğuna seçilen Dr. Hüsamed- din Kurol andiçmişlerdir. Meclis, pazartesi günü saat 15 te toplanacaktır. Belfastta i infilâk. İngiliz donanması gönüllü! toplama bürosu havaya uçuruldu <A Londra 11 (Akşam) — İrlandada Belfast şehrinde İngiliz donanması için gönüllü toplama bürosu ansızın havaya uçurulmuş, infilâk şehrin her tarafından duyulmuştur. Derhal tah- Kikata başlıyan zabıta, saatli bir bom- banın izlerini bulmuştur. Tahkikat İskelelerde bekliyen mallar İskelelerde bekliyen malları nakil için gerek Karadeniz, gerek Akdenize vapur seferleri arttırılmış, bilhassa Akdenizde İzmir - Mersin ve Karade- nizde de Trabzon - Bartın hattına ilâve vuprlar tahsis edilmiştir. Bu tedbirler de ihtiyacı karşılıya- mazsa yeni vapurlar kiralanmasın- dan başka çare kalmıyacaktır, Amerikanın Beyrut konsolo- sunu öldüren idam edildi Beyrut 10 (A.A) — Arverika gene- Tal konsolosu B. Marinerin katl / ciye Vekili B. Tevfik Rüştü Aras ile de telgraflar t teati. edildi Ankara 10 (AA) (AA) — ) — Sovyet ihtilâ- linin 20 nci yıldönümü münasebetile Reisicumhur Atatürk ile Sovyet Mer- kezi İcra Komitesi Relsi Kalenin ara- sında aşağıdaki telgraflar teati olun- ; muştur: İlkteşrin ibtilâlinin 20 nci yıldö- | nümü münasebetile hararetli tebrik- lerimi ve gerek şahsi saadetiniz, ge- rek dost Sovyetler Birliği milletlerinin refahı hakkındaki samimi dileklerimi bildirmekle bahtiyarım. K. ATATÜRK İlkteşrin büyük Sosyalist irtilâlinin 20 nci yıldönümü münasebetile vaki lütüfkâr tebriklerinizden mütehassis olarak samimi şükranlarımın ve şah- | si saadetiniz ile dost Türk milletinin refahı hakkındaki en iyi dileklerimin kabulünü rica ederim. M. KALENİN Ayni münasebetle Başvekil Celâl Bayar ile Sovyetler Birliği İcra komi- serleri heyeti reisi B. Molotov ve Hari- Sovyetler Birliği Hariciye Komiser mu- | avini B. Stomonlokof aralarında teb- rik ve teşekkür telgrefları teati olun- muştur. Buhran ve mu- vazene vergileri Gazetelerde görülen haberler tahminlerden ibarettir Ankara 11 (Telefonla) — Bir kaç gündenberi İstanbul (gazetelerinde buhran ve muvazene vergileri hakkın- da türlü türlü haberler çıkmaktadır. Bu vergiler için Büyük Reisin nu- tuklarındaki işaret ve hükümet prog- ramındaki izah malâmdur. Bu esas- Jar dahilinde salâhiyettar makamla- rın bu vergiler üzerinde bütçe muvâ- zenesine halel vermiyecek tenzilât ic- rası için tetkiklerde bulunacaklarına şüphe yoktur. İstanbul gazetelerinde- ki haberler tamamen gazeteci tahmin- lerinden ibarettir, Kazaen öldü.. Beşiktaş 'merkezi mürettebatından “Hakkı Kunterin İhlamur civarında ölü olarak bulunduğu yazılmıştı. Ya» lebe kadar bütün istasyonlarda de- vam etmiştir. Gerek Fransa hükümet mümessilleri, gerek Suriye memur- ları tarafından göslerilen hürmet eserleri ve istesyondaki tezahürler, Cümhuriyet hükümetimizi (temsil i eden siyasi müsleşarımıza karşı mü- i tad nezaket icablarının üstünde i dostluk bağlarının kuvvetini gösterir | bir hadise olmuştur. Halk istasyon- i larda heyetimizi şiddetle sikışlamış- lardır. ! Hariciye Vekâleti siyasi müsteşarı B. i Numan Menemencioğlu hududda, âli i komiser namına Trablusşam delegesi | tarafından karşılanmış ve yolda Su- riye hükümeti namına Kürtdaği ve İ Azez kaymakamlarile fandarme' ku- mandanları ve Müslimiyede Hataylı- lar namına selâmlanmıştır. Siyasi müsteşar Halebe muvasalâ- tında manda, hükümeti namına şimal ordusu kumandanı ile askeri heyet ve vilâyet erkânı tarafından karşılanmış, muvasâlat ve hareketinde bir müfre- ze polis tarafından resmi selâm ifa edilmiştir. Heyet bu sabah Trablusşa- ma varmış ve orada da askeri mera- simle istikbal edilmiştir. Delege evin- de istirahatten sonra heyet Beyruta hareket etmiştir. B, Numan Menemencioğlu, kendi- sile görüşmek isteyen matbuat mü. messillerine Fransa ile ziyaret ede. ceği Lübnan ve Suriye hakkında ga- yet dostane sözler söylemiştir. B. Celâl Bayar dün bazı se- firleri kabul etti Ankâra 10 (Telefonla) — Başvekil 'B. Celâl Bayar bugün Meclis içtima- ımdan sonra bazı sefirleri ve bu ara- da Amerika sefirini Mecliste kabul ederek kendilerile bir müddet gö- Tüşmüştür. ii Sıhhiye Vekâleti idari ve sıyası Ankara 10 (Telefonla) — Sıhhiye Vekâleti idari müsteşarlığına, Hfzıs- sıhha umum müdürü B, Asım tayin edilmiştir. Mezkür Vekâlet siyasi müsteşarlığına da mebus intihab edi- len eski idari müsteşar B. Hüsamed- dinin tayine edilmesi muhtemeldir, Mareşal Fevzi Çakmak bugün Ankaradan şehrimze geliyor Ankara 10 (Telefonla) — Genel kurmay başkanı mareşal Fevzi Çak» mak bu akşamki eksprese İstanbula! Brezilya faşistleri bir hü kümet darbesi indirdiler Bu hareketin başında bulunan Vargas, * italya gibi faşist bir devlet kuracağını ilân etti Buenos Aires 11 — Brezilyada bir hükümet darbesi vuku bulmuştur. Bu hükümet darbesi, bir taraftan âyan ve mebusan meclislerinin lâğvını, diğer taraftan da Brezilya devletinin İtalya gibi korporatif bir devlet olmasını İs- tihdaf ediyor. Bu hareketin başında, bizzat reisicumhur Vargas bulunuyor. Vargas millete hitaben bir beyanname neşrederek Brezilya kanunu esasisine bu yeni istikameti tayin ederken pek karışık olan beynelmilel vaziyetten mülhem olduğunu bildirmiştir. Valiler ile kumandanlar, bu hareke- te iltihak etmişlerdir. Vargus, kanu- nu esaside yaptığı bu değişikliği mil- letin reyi âmına arzedeceğini beyan eylemiştir. B. Litfinof Moskovaya döndü Brüksel konferansı bir karar verinciyekadar harp bitecek mi? Brüksel 9 — Dokuzlar konferan- sında Sovyet heyeti murahhasasına reisilik eden Hariciye Komiseri B. Lit- vinof Belçikadan ayrılmıştır. Zanne- dildiğine göre, B. Litvinof, Bu hare- ketile Sovyet Rusyayı icra komitesin- den ve tavassut için teşkil edilecek olan mahdud âzalı komiteden hariç bırakmak hususundaki teşebbüslere karşı hoşnudsuzluğunu izhar etmek istemiştir. Sovyet Rusya, her iki ko- mitede İtalyanın murahhası bulun- masından da memnun değildir. «Vakıa ikinci Sovyet delegesi B. Po- temkin Brükselde kalmış ise de bü- tün Sovyet heyeti murahhasasının Dokuzlar konfcransından çekilmesi ihtimali yok değildir, B. Litvinof, Japonya hükümeti teş- riki mesaiye karar:verirse Brüksele döneceğini beyan eylemiştir. Londra 10 — Gazeteler, B. Litvi- nofun Brükselden Moskovaya hare- ketini Alman - İtalyan - Japon anlaş- masının imzası dolayısile Moskovada bulunmasının lüzumlu görülmesine atfediyorlar. Daily Expres, İngiliz Hariciye Na- arının Brükselde bu defa İngili- Amerikan iş birliğinde yeni metodla- rın talbikini görüşeceğini söylüyor. Bu gazete diyor ki: «Brükselde işler bugünkü gibi yü- rürse ciddi bir karar vermezden ev- vel Çinde harp bitecektir. Japonya, Şimali Çinin büyük bir kısmını ele geçirmiştir. Yakında harekâtı durdu- racaktır, Çinlilerin mukabil taarruza geçmeğe kudretleri yoktur. teşkil vazifesinden feragat ettiğini bil- dirmiştir. Bir casusluk Yunan Hariciye Nezareti daktilolarından biri yakalandı "Atina 10 — Yunan Hariciye Neza- reti daktilolarından bayan Elli Rodo- kanaki hariciyeye ald bazı evrak kop- ecnebi olan dostuna verdi- ğinden dolayı tevkif edilmiştir. Dak- tilonun cenebi dostu da yakalanmış- tar. Kudüsteki suikastl Kudüs 11 — Eski Kudüste yeniden suikastlere başlandığından geceleri sokaklarda dolaşmak ve ışıkları sön- dürmek memnuiyeti iade edilmiştir. Camii Ömer kayyumu Seyyid Ensari Kudüste öldürülmüştür. Japonya cumartesi günü cevap verecek Brüksel 11 (Akşam) — Dokuzlar konferansı, dün hususi bir toplantı yapmış, B. Spaak Japonyanın ceva- “dana cumartesi günü bildireceğini de- “Türk - Yunan dostluğu bozulmaz, B, Metaksas hiç bir ecnebi devletinin Yunanistanın dahili işlerine karışamıyaca- ğını söyledi Atina 10 — Başvekil Metaksas Patras şehrinin şerefine verdiği ziyafette söylediği nutukta Yunanis- | tanın harici siyaseti hakkında ezcüm- | le demiştir ki: Balkanlı müttefiklerimizle müna- sebetlerimiz fevkalâde iyi ve sarsıl- mazdır. Türkiye ile olan münasebet- lerimiz ise, çok sıkıdır ve bozulmaz- dır. Avrupa ibtilâflarına biz ve mütte- fiklerimiz karışmıyoruz. Yunanistan bütün devletlerle çok dostça münasebetlerde bulunmakta ve sulhün muhafazası yolundaki her gayrete müzaheret etmektedir. Bizim idaremiz hakındaki Yuna- lehinde olmakla beraber ayni zaman- da her ihtimale karşı haklarının ve topraklarının müdafaasına da hâzır- lanmaktadır. Memleketin askeri ha- arlıklar için yaptığı fedakârlıklar muazzamdır, Belgrad garnizonu kumanda» nı kendisini öldürmeğe teşebbüs etti Belgrad 10 (A.A.) — Avala ajansı bildiriyoy: Belgrad gamizonu Okumarndanı general Tomiç gece yansı oda- snda kalbine bir tabanca kur- şunu sıkmak suretile kendisini öldür- meğe teşebbüs etmiştir, Sıhhi vaziye- ti çok ağırdır. Askeri makamat derhal tahkikata girişmişlerse de bu hareke- tin sebebini henüz tesbit edememiş- lerdir. Ancak son zamanlarda gene- ralin sık sık asabi buhranlar geçirdi- ği görülmekte idi. Profesör bayan Afet dün sör bayan Âfet, dün akşamki ekspres- Je Cenevreye hareket etmiştir Mtatürkün mühim beyanatı (Baş tarafı 1 nci sahitede) | | Başvekil Celâl Bayar Atatürke ce- vap verdi ve dedi ki: «— Atatürk, ben Türkiye Cümhu- de gayenizin de ne olduğunu çok iyi anlanış adamım, arkadaşlarım da böyle, «Size, affedersiniz, beni mazur görünüz, yalnız size değil, bütün Türk milletine benimle çalışan arkadaşla. rımla hemfikir olarak söz veriyorum ki Büyük Millet Meclisi huzurunda aldığımız taahhütleri muvaffakıyetle yapacağımıza kanaatimiz vardır.» | Bunun üzerine Reisicümhur Ata- türk Celâl Bayara ve bütün hazır bus