15 Ağustos 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

—————— —— © söyledi, sonra karakolda ifadesini de- 15 Ağustos 1937 —— mama AKŞAM SİYASI İCMAL: Japonyanın Çinde ihdas ettiği yeni vaziyet gk dei erir Mançurinin ve Jeholun cenup hü dudlarının emniyetini muhafaza ve dahili Mogolistan üzerinden Altaylara ve Şarki Türkistana doğru Japon or- dusunun harekâtına yol açık olması- nı temin eiçin 1934 senesinde Şimali Çinde idari muhtariyet ve gayri as“ keri mıntaka tesis esası üzerine Çinle anlaşmış olan Japonyanın ordusu son, hadiseler üzerine Pekin ve Tienisin şehirlerini ve bunların Peçili körjezin- deki limanlarını zaptederek buralara ek suretile yeni bir vaziyet ih Bu vaziyeti tanımak üzere yeni bir &niaşma yapmak icab ediyordu. Lâ kin Çin hükümeti bu vaziyeti tanı maktan imtina etmiş ve eski vaziye- #in iadesini ve Japon ordusunun yeni işgal ettiği yerlerden çekilmesini İste- miştir. Neticede Japon ordusu tekrar harekete geçti. Ötedenberi Jopon or- dusunun Garba doğru ilerlemesine mani olmak için dahili Mogolistanın Çahar ve Sutyuan eyaletlerinde tahki- mat yaparak vaziyet almış olan. Çin kuvetlerinin Pekin - Suiyuan demir- Yolu boyundaki mevkileri Japonlar ta aranma Aşıkı Recebe kocası Nuriyi öldürten Irfanın muhakemesi Cinayet masası “komiseri, maznunların itirafları hakkında mühim Fatihte âşıkı Ali Receble elbirliği yaparak kocası Nuriyi öldürtmekten | Suçlu İrfan adındaki kadınla annesi | İfakat ve katil Ali Recebin muhake- melerine ağır cezâ mahkemesinde de- vam edilmiştir. Bu celsede katil Re- cebi ilk isticvab ve tahkikatı idare eden cinayet masası komiseri B. Ali şan şahid olarak dinlenmiştir. Alişan | vakayı şöyle anlatmıştır: 2 — Cinayeti haber alınca maktul Nurinin evine gittik; Karsı İrfanı isticvab ettiğimiz zaman evvelâ, eve hırsız girerek kocasını öldürdüğünü Biştirerek kocası Nurinin, Receb ta- rafından öldürürldüğünü ve Nurinin elbiselerinin de kaybolduğunu söyle- di. Biraz sonra Nurinin elbiselerinin çalınmadığını, annesi İfakat tarafın- | dan evde saklandığını ileri sürdü. Evi Arattık, elbiseleri bulduramadık. o Sırada katil Recebi de yakalattırdık. Receb evvelâ bu cinayetten haberi olmadığını iddia etti isede İrfanın her şeyi anlattığını öğrenince o da itiraf ederek, mademki onlar hepsini söylemişler, ben de doğrusunu anla | tayım, Nuri beni evine davet ederek Yakı içirdi, münasebe! tekliflerde Tramvay şirketi ! Şehir içinde otobüs işletmek istiyor Son zamanlarda şehrin muhtelif yerlerinde otobüsler işlediği için tramvay şirketi Belediyeye müracaat etmiş, Taksimle Beşiktaş arasında olduğu gibi, şehrin muhtelif yerleri için getirteceği son sistem otobüsleri işletmeğe talip olduğunu bildirmiş te bu müsaadeyi istemiştir. Belediye bu teklifi tedkik etmektedir. Ancak şehir içinde otobüs işletmek imtiyazı kendi uhdesinde olduğundan Belediye - muvkkaten olsun - bütün | $ehir otobüs servisinin bir müesseseye | devrine taraftar değildir. Bu itibarie | tramvay şirketinin bu müracaatının l dâ reddedileceği tahmin ediliyor. Çatak köyünde bir cinayet İzmir (Akşam) — Ödemiş kazasi” hin Kiraz nahiyesine bağlı Çatak kö- yünde bir cinayet olmuştur. Köy muh- tarı B, Mehmed oğlu Emin, geceleyin erinde uyurken meçhul bir şahıs ta- | Tafından atılan beş tabanca kurşuni- le öldürülmüştür. Cinayet, esrarengiz bir mahiyet arzetmektedir. Muhtarın, her hangi bir meseleden kendisine müğber olan ve intikam besliyen bir gahıs tarafından öldürüldüğü kuvvet- le tahmin ödilmektedir. Adliyece tah- kikata başlanmıştır. ç rafından birer birer gaptedilmektedir. Buradaki Çin ordusu ile asıl Çin ara- sında demiryolu irtibatı bulunmadı- ğından Çinliler uzun müddet Japon ordusunun Türkistan üzerine ilerle- mesine mani olamıyacaklardır. Zaten Çin hükümeti burasının mü dafaasına o kadar ehemmiyet verme- mektedir. Bilâkis Sovyetler bütün Sibiryanın arkadan Japor ordusu ta- rafından tehdid edileceğini düşüne- rek Japon ordusunun Pekinin gür- binde yaptığı ilerleme hareketine da- ha ziyade alâkadar olmaktadırlar. Çin hükümeti cenuptan iki demir- yolu hattı üzerinden Şimali Çine doğ- ru kupvetlerini sevkelmeğe hazırlan- mıştır. Şukadr var ki bütün Japon donanması Orta Çinin kapısı bulunan Şanghayda ihraç hareketi yaptığın dar ve Çinin yeni paytahfı Nankini tehlikede bıraktığından şimale ilerle- mek istiyen Çin orduları arkaların- dan tehdid edilecektir. Umumi siyasi vaziyet Japonların geniş mikyasta askeri harekât yapmalarına müsait bulunuyor. Feyzulah Kazan mmm izahat verdi bulundu. Daha evvel de karısı İrfan- la konuşmuştuk, İrfan da Nuriyi is- temiyordu. Onunla elbirliği yaparak Nuriyi öldürmeğe karar verdik. Ben Kuriyi öldürecektim, onlar eve hirsiz gelip cinayeti işledikten sonra kaçtı- ğını söyliyeceklerdi. Konuştuğumuz şekilde yaptım. Ben Nuriji bıçakla öldürdüm. Telâşla ayakkaplarımı ev- de unutarak çoraplarla Fatihe kadar kaçtım, Orada çorapları da çıkararak çıplak ayakla Karagümrüğe gittim. Evden kaçarken Nurinin elbiselerini de alıp hırsız çalmış süsü verecektim, fakat buna vakit bulamadım; diye vakayı anlattı. Sonra müddelumumi ile beraber Nu“ rinin evine gittik, 'Kurinin elbiselerini ne yaptığını İrfanın annesi İfakate sor- duk. Haberim yok cevabını verdi. O zaman İrfan, anne, ben her şeyi anlat tım, elbiseleri çıkar, dedi, Bu defa İfa- kat bir yatağın kenarını açarak yün- ler arasından Nurinin kanlı elbiseleri- ni çıkardı. Ve bu suretle hepsi cinayeti f etdiler Sr Receble İria ve İfakat bu ifadeye itiraz ederek böyle bir şey SÖY- lemediklerini iddia etmişlerdir. Mah- keme, gelmiyen şahidlerin celbi için muhakemeyi başka güne bırakmıştır. Muallim maaşları Barem cedvelinde değişik- lik yapılacağı ı doğru değil Gazetelerden bazıları muallimlere aid barem cedvelinde bazı değişiklik- ler yapılacağı, 17,5 ve 22,5 liralık de- recelerin kalkacağı, bunların yerine 16 liralık derecelerin 20 ve 20 liralık derecelerin de 25 liraya çıkarılacağını yazıyorlardı. 5 Yaptığımız tahkikata göre muallim- lerin barem cedveli, devlet memurları | barem cedveli esaslarına dahil oldu- | ğundan muallimler hakkında istisnal bir barem tadilâtı yapılması kabil değildir. Binaenaleyh verilen habe- rin doğru olmadığı anlaşılmıştır. Belediye emirlerine riayet etmiyenler Eminönü mıntakasında - Belediye emirlerine riayet etmiyen 96 kişi, Fa- tih mıntakasında da 37 kişi yakalan- mış ve para cezasile cezalandırılmış- lardır. Bundan başka Fatih fırınlar rında yapılan kontrolde 119 ekmek çeşniye muhalif görülmüş ve müsa- dere edilmiştir. Dün Köprü üzerinde çivili yol has ricinde bir taraftan öbür tarafa geç- meğe teşebbüs eden 34 kişi yakalana» rak para cezasile tecziye edilmişler« dir, * Sahife 5 Lokomotif ve vagon fabrikası Ingiliz şirketi mümessili nafıa vekâleli ile temâs için Ankaraya gitti Memeleketimizde kurulacak olan vagon ve lokomotif isbrikası inşaatı- ni üzerine almak istiyen İngiliz mü- essesesi mümessili B, Wayt Nafia Ve- kâletile temaslarda bulunmak üzere dün Ankaraya gitmiştir. İngiliz iş adantinın temsil ettiği mü- esseşe, Karabük demir ve çelik fabri- kalarını yapmakta olan müessese Şir- ketine mensuptur. Müessese memle- ketimizde bir vagon ve lokomotif fab- rikası kurulması mevzuu bahis olma- sı üzerine müstakbel fabrikaya aid proje ve tekliflerini hazırlamıştır. Müzakerelere yarin Ankarada başla- nacaktır, Görüşmeler sonunda İngiliz mümessili Londraya giderek neticeyi müesseseye bildirecek ve iki taraf a- rasında bir anlaşma temini için esas müzakerelerde bulunmak üzere Lon- dradan bir heyet gelecektir. Lokomotif ve vağon fabrikasının da Karabükte kurulması münasip gö- rülüyor. Buna sebep demir fabrikala- rının da Karabükte olmasıdır. : . Iki ayda 8 bin » . göçmen geldi. Romanyadan da 17,000 göçmen gelecek Romanyadan göçmen nakline de- vam olunuyor. Hisar ve Nazım vapur- ları şimdiye kadar İimanımıza Kös- tence arasında dört sefer yapmışlar- dır. Nakliyata başlanalı bir buçuk i- ki ay zarfında Romanyadan 8000 ka- dar göçmen gelmiştir. Bunlar Anâdo- luya yerleştirilmekledirler. Yalnız 3500 kadarı doğrudan doğruya Urla» ya çıkarılmışlardır. Nakledilccek göçmen adeği 25,000 olduğuna göre Kösteceden daha 17,000 göçmen gelecektir. Bunlar da Anadoluya . yerleştirileceklerdir. Va- purlar 3000 göçmen daha getirmek ü- zere Köstenceye gitmişlerdir. Vapurlar her seferinde 3000-3500 göçmen getirmektedirler. Bu müna- sebetle nakliyatın sonu ancak teşri- nisani nihsyetlerinde alınabilecektir. Bunlardan kendi yessitile memle- ketlerinden ayrılıp Anavatana gelen göçmenler de vardır. Meselâ Bulga- ristandan bu şekilde bir çok kimseler gelmişlerdir. Bunlar da kısmen Trak- yaya ve kısmen de Şehrimize getiri- lerek Anadoluya sevkedilmektedirler. İzmirin kurtuluş bayramı İzmir 14 (Akşam) — İzmirin 9 ey- Jül kurtuluş bayramı, bu sene fevkalâ- de bir şekilde kutlanacaktır. Bunun için zengin bir program hazırlanmak- tadır. Partide vali B, Fazlı Gülecin riyasetinde yapılan toplantıda prog- ramın esasları tespit edilmiştir. İzmi- rin kurtuluş bayramına muhtelif vi- lâyet ve kazalardan heyetler gelecek, iştirak edecektir. ocuk dayaktan mı öldü? mir 14 (Akşam) — İzmirin Ak tındağ köyünde 6 yaşında Mustafa Kaya adında bir çocuk, köy muhtarı B. Hıfzının karısı Bn. Hatice ile kız- ları tarafından dövülmüştü. Çocuk bir hafta sonra hastanede ölmüştür. Çocuğun ölümü şüpheli görülmüş ve yapılan otopside tropikadan öldüğü anlaşılmıştır. Bir katil yakalandı İzmir (Akşam) — Beş sene evvel Kiliste bir Arab karısını öldüren ve İzmirde saklanan Mahmud oğlu Meh- med, zabıtaca tutulmuştur. Katil, Mehmed oğlu Ahmed adına yazılı sah- te bir nüfus tezkeresi taşımakta idi. Kilise gönderilmiştir. Sevgilisini bıçakla vurdu Çeşme (Akşam) — Çeşme kazasi- nın Kadı Ovacık köyünde Hüseyin oğ- lu Ahmed, ayni köyden seviştiği İs- mail kızı Umriyeyi bıçakla iki yerin- den ağır surette yaralamıştır. Çeşmenin lıca ve-Plâj köyünde Ha- san oğlu Ahmed, İbrahim ve Saatli Mustafa, köpek boğuştururken arala- rında kavga çıkmış, - İbrahim bıçakla Saatli Mustafayı sol bacağından yar ralamıştır. krom, linyit Ankara (Hususi muhabirimiz yazı- yor) — Maden tetkik ve arama ensti- tüsünün, yeraltı servetlerimiz araştır- malarındah yeni ve bütün memleketi sevindirecek haberler gelmektedir. Bu buluşlardan, memlekete yeni bir iş sa- hası ve bütçeye döviz kaynağı olacak değerde olanlarının istihsal plânları hazırlanmakta ve tesisata başlanmak» tadır. Altın ve gümüş Gümüşhane şehrinin yanıbaşında bulunan ve bu kasabaya adını vermiş olan eski simli kurşun madenlerinin yeri gezilerek jeolojik evsaf, geçen ba- harda tetkik ettirilmişti. Bugün büs- bütün kapalı bulunan bu maden ocak- larının yeraltı vaziyetini tenvir ede- cek ve imalâtın hangi tarihlerde ne gibi sebeplerle terkedildiğini göstere- cek hiç bir emüreye raslanmamıştı. Bu madenden vaktile çok zengin cev- herlerin senelerce çıkarılmış olduğu bilinir, Araştırmalar sırasında ocak ağızlarındaki toprak harmanlarında tek tük toplanan cevher parçaları çok yüksek ayarda gümüş ve altın muh- teviyatı gösterdiğinden mağaraların enslitüce açlırılmasına ve yatağın İçine girilerek cevherin iyice tetkikine karar verilmiş, icab eden malzeme gönderilmişti. Gelen haberlere göre, araştırmalar müsbet neticeler vermiştir. Maden çok yüksek ayarda ve miktar itibarile bir işletmeyi idare edecek derecede çok altın ve gümüş cevheri ihtiva et- mektedir. Kati etüdler bitmek üzere- dir. Cıva Konya vilâyelinin Sızma denilen yerinde, bir kaç bin sene evvel imalâ- ta sahne olup, bundan otuz sene ev- vel Withall şirketi tarafından bir müd- det işletilerek tekrar bırakılan bir cıva madeninin jeolijik etüdü yapılmış, es ki imalâta girilerek bunların plân ve maktaları çizilmiş, bir çok nümuneler alınarak tahlil ettirilmiştir. Bu muayeneler yatağın derinleşti- | rilmesine değer olduğunu gösterdiğin- den galeriler sürülmüş ve sondajlar yapılarak yatağın genişliği tesbit edil- miştir. Çalışmalar, beklenildiğinden daha yüksek bir netice vermiştir. Civa madeninin yanında, tesadüf eseri olarak, bir de bakır ve kurşun zuhuratına raslanmış, bunların tet- kikleri de başlamıştır. Yeni kromlar Guleman civarında, Kündikân kö- yünde Sorudağ, Bahro derelerinde oldukça mühim ve bilhassa zengin ayarlı krom zuhüratı keşfedilmiştir. Bunlar miktar itibarile Guleman kromlari kadar çok olmamakla bera- ber, kalite itibarile daha yüksektir. Bir kararla işletilmeye konulan Gule- man krom madeninin zengin birer ihtiyatını teşkil ediyor. Tayin ve terfi listesi henüz tebliğ edilmedi Yeni emniyet teşkilâtının tatbiki münasebetile yapılması bildirilen u- zırlanan liste, henüz emniyet müdür- “lüğüne tebliğ edilmiştir. Mamafih, emniyet müdürlüğü kad- rosunda, bir çok terfiler bulunduğu söylenmektedir. Müstakil emniyet müdür ve memurluklarına terfi edi- lerek taşra şehirlerine tayinleri söy- lenilenler arasında birinci şube mü- dür muavini, ikinci şube müdür mu- avinlerinden B. Fahri ve B. Mir'at baş memurlardan B. Tevfik, B. Cevad, B. Tahsin, üçüncü şube müdürü B. Mahmud, beşinci şube müdürü B. Şükrü vardır. i Bunlardan başka, şubeler kisim A- mirleri arasında da terfi edenler mey- cud bulunmaktadır, Bu ay sonuna kadar yeni terfiler Yeraltı servetimiz Bir çok yerlerde yeni madenler bulundu Bunların arasında altın, gümüş, cıva, ve bakır var Guleman kromlarının bugün yer üstünde görülen kısmı olan 200.000 tonluk kısmı ile beraber yeraltındaki imtidadı olan kısmı ve bu Son bulu- nanlar, krom servetimizin milyonlar- ca tonu aştığını tesbit ettirmiştir. Bu- gün memleketimiz, bu yeni buluşlar- la beraber, dünyanın krom bakımın- dan en zengin memleketidir ve hazır- lanan plâna göre, 1940 dan sonra dün- hazine senede 9 - 16 milyon liralık bir döviz kazanacaktır. Yeni Linyitler Çetinkaya, Divriği hattının cerrubu- na düşen Vasİldan mevkiinde görülen iyi bulunmuştur.” Butada bir metre kalınlığında olan tabâka tekrargöz- den geçirilmiş ve işletilmeye kâfi ge- lecek miktarda linyit olduğu tesbit edilmiştir. , Burası, son senenin yeraltı servet- lerimiz bakımından en mühim hâdi- sesi olan Demirdağ (Divrikte bulunan muazzam demir cevherimize Ekonomi bakanımız bu ismi vermiştir) yaki- ninde olması, demir cevherinin istih- saline yarıyacak enerjiyi; buraya ku- kân vermektedir. Ayrıca Malatyanın - yanıbaşında bulunan Hatun Suyu linyit yatağı gezilerek buradaki je0- lojik bünyenin genişçe bir sahaya ya- yılmış olduğu ve tersiyer tabakaların oldukça düz ve sakin bir surette te- şekkül etmiş olduğu görülmüştür. Malatya bez kombinası ve bu hava- liye ikinci beş senelik plân mucibin- ce kurulacak olan fabrikalar, ucus enerjiye ihtiyac gösterdiğinden, kö- mür tabakasının Kaytanlı oluşuna rağmen bu cevherden enerji istihsall cihetleri araştınılacaktır. Madenin genişliği bu arzunun tahakkukuna imkân vermektedir. ? Yeni bakırlar Orta Anadoluyu dolaşan ekip, de- minbeli'nin şarkına düşen Kızıl Mezrag mevkiinde bir bakır zuhuratı ile karşı- laşmıştır. Cevher fakir ayarlı gözük- mekle beraber, genişçe bir sahayı iş- gal ettiği hissini veren bu yatak hiç bir eski imalâta sahne olmamıştır, Bu itibarla maden üzerinde tetkikler başlamış ve büyüklük hakkındaki ka- naatlerin yerinde olduğu görülmüştür. Akdağ madeni üzerinde çalışan ekip, muhtelif yataklar arasındaki jeolijik vaziyetlerin tesbiti için harita üzerin- de bunların rapta ile meşgul olmakta- dır. Bu iki madenle bakır servetimis yeni kıymetler kazanmış oluyor. Çalışmalar faaliyetle devam etmek- tedir. Toprağın yüzünde yeni zaman- lar şehirleri kuran cumhuriyet, topra» Eın altından bu inşa ve kuruluş için temeller ve kaynaklar buluyor. Vatan» daşa Iş ve hazineye döviz kaynakları- dır. Poliste terfiler | Pantolon hırsızı Mehmed elindeki bohça ile kaçarken yakayı ele verdi mumi nakil ve terfiler hakkında ha- Lâleli civarında Taşhan bir odâ»