15 Ağustos 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3

os 1937 AKŞAMDAN AKŞAMA Sermayesizlere bir Gmit kapısı... Gazetelerde okuyoruz: Ankarada, Kooperatif usulle bir mahalle yapılı- yor; birçok vatanduşlar ayda yirmi l- ra kadar bir para ödemek suretile ev bark sahibi olacaklar, böylece bir taşla üç kuş vurulmuş oluyor. Yani, hem yurddaşları mal sahibi etmek; hem, merkezimizdeki mesken pahalılığının önüne geçmek; hem de, yurda mükem- mel ve mamür bir mahalle kazandır- mak «— Ferdi sermaye bizde âcizdir. O, bir şey başaramıyor. Onun için, olan- ca kuyvetimizi devletciliğe verdik!» Bu, artık, bizde bir mütearife hük- müne girdi. Ferdi sermayenin muvaffakıyetini, ancak pamuk, tütün, fındık, üzüm, in- cir gibi tabi servet menbaları başında, meselâ Adanada, Samsunda, Giresun- da, İzmirde görüyoruz. Lâkin, bunlar, ferdi sermaye teşkilâtından ziyade t0p- rağın marifetidir! Ferdi sermaye, teşkilât namına, an- cak devletcilikle elele verdiği zaman, bir şirket filân kurabilip dikkali cel- bediyor. Oda, sermayelerin yahud kombinezonların büyüklerine nasib oluyor. “ Anadoluyu gezen bir arkadaşımız, geçenlerde, gazetemizde şöyle yaz yordu: «Sovyetler sovhoz yarattık diye kır yameti koparıyorlar. Diğer rejimler de, ona yakın müesseseler ya- sattıklarını söyleyip teahür ediyorlar. Halbuki bizde de Turhulda, Zengulk dakta, Karacabeyde, kimi ziraat ve s9- nayie, kimi madenclliğe, kimi hayvan- cılığa dayanan kurullar var. Bunlar yorlar, Ne köy, ne de . huriyet rejimi esmasında kurulmuş, bambaşka ve yepyeni bir muaşeret diye ilân bile etmiş değiliz. Onlar iktisadi hattâ iç- timai bünyemizin en dikkate şayan müesseseleridir. «Devlet kurumu» ke- Mmesinin baş hecelerini alarak bun- Tara «devkur» diye bir isim takalım.» demiş ve bu müesseselerdeki hayatın nasıl olduğunu uzun uzadıya anlat- muşta, * Fakat devlet kurulları dev gibi in kişaf edip dururken, âciz ferdi serma- yeyi de başı boş bırakmak mümkün değildi. Netekim, rejim, onların ha- riçteki ticaretini teşkilâtlandırmağa uğraşıyor, küçük sanatları teşvik edi- yor. Yerli Mallar sergisi açıyor, ilh... Lâkin, bir şey acaba kendisinden beklenen muazzam neticeyi verdi mi: Kooperatifçilik... Kooperatifçilik ki, garpte, hiç yok- tan devâsa müesseseler yaratabilmiş, bizde ise, meşrutiyet zamanındaki kö- tü idareler yüzünden berbad bir bak- kal dükkânı intibamı bırakmıştar. Kooperatif, en küçük, en demokrat sermayenin, hattâ sermayesiz, gün delikçi insanın, mal, mülk, ticaretha- ne, fabrika vesaire sahiplerinden ok ması demektir. Kooperatif, iyi teşki- latlandırılacak olursa, devlet kuruk ları gibi azametli iktisadi mevcudiyet- ler yaratabilir... Netekim, Ankaradaki bina koope- ratifi, böyle bir gaye ile ortaya alılan- lar arasındadır. Bu Cumhuriyet rejk mi teşebbüslerinin muvaffak olması, muazzam bir sistemin memlekete gir- mesine yol açacaktır. Akşamcı AKŞAM istimlâk işi Belediye mütalâa- sını vekâlete bildirecek maddelerinin Dahiliye Vekâleti tara- fından tatiline lüzum görüldüğünü ye Belediyenin noktai nazarları sorul- duğunu yazmıştık. İstanbul Belediye- si bu hususta tedkikata başlamıştır. Yeni muaddel kanun lâyıhası bilhas- sa istimlâk işlerine taallük ediyor. Bilhassa altıncı maddesi, açılacak ve yahut genişletilecek olan birinci veya- hut ikinci sınıf cadde ve meydanlar- da yolun derinliğine göre her iki ta- raftadi binaların istimlâki hakkını şehir plânım hazırlıyacak olan Bele- diyeye vermektedir. Bu süretle yapıla- cak istimlik muameleleri neticesinde kalacak olan arsalar - münasip $€- kilde ve ifitiyaç görüldüğü nisbette- birleştirilecek ve gene plân muci- bince - ifraz edilecektir. Ancak istim- iâki yapılan arsaların sahipleri, bu şekilde ifraz edilmiş arsaları (mahdud artırma) usulüne tevfikan satacaklardır. Fakat bu usuldeki satış, arsanın istimlâkden evvelki muhammen kıy- metine tekabül etmediği takdirde, bu kabil arsalar için umumi artırma usüllerini tatbik ederek arsa sahibinin hukukunu temin edeceklerdir. Belediye, bu istimlâk işi hakında şehircilik mütehassısı B. Proste'un mü- talhasını sormuştur. Mütehassıs, bu husustaki raporunu bugünlerde riya set makamına verecek ve Belediye re- isliği de yeni muaddel kanun hakkın- daki mütalâasını Vekâlete göndere- cektir. Vekâlet, Belediyelerin mülalâasını aldıktan sonra kanun lâyıhasını ik- mal ederek Millet Meclisinin teşrini- sani devresine yetiştirecektir. Şehir bostanları Belediye tedkikat yapmağa başladı Şehir içinde bostanların şehir hu- dudu haricine çıkarılmasına Sıhhi- ye Vekâleti tarafından karar verildi- | ğini ve bu hususta tedkikat yapıldı. ğını yazmıştık. Haber aldığımıza gö- re, belediye de bu hususta tedkikat yapmağa başlarmştır. Bu tedkikat bos“ tanların vaziyetini, ne ile sulandık- ları, ne gibi mahsül (yetiştirdikleri noktaları etrafında yapılmaktadır. Bu tedkikat tamamlandıktan sonra Sıhhiye Vekâletine gönderilecektir. Bostanların şehrin haricine çıkarıl- ması için alınacak tedbirler meyanın- da iktisadi zaruretler de nazarı itiba- re alınmaktadır. Bugünkü Festival programı Bugün festival programı: Yakar cıkta köy eğlenceleri, - Dağcılık klü- bünde Türk - Rumen, Yunan amatör- leri arasında tenis finali, saat ll de Bebekle Moda arasında vilâyetler ara- sı yüzme mukavemet müsabakası, ve Modada atlama ve su topu şampiyo- nası müsabakalarile Taksimde Aske- Sanatlar akademisi resim şubesinde Mehmed Cemal Özgen. 2 kara - Yenişehir Yığitkoşucu sokağı No. 20 Nadide Haklı şikâyetler Caddeye hah silkenler Bu sütunda Belediyeden çok şi- köyet edildi. Bir de Belediyenin şikâyeti var. Onuda yurttaşlar dinlesin ve ona göre hareket ei- sinler, Şişli, Cihangir, Ayaspaşa gibi binaların en fazla tekâsüf ettiği yerlerde —ki medeniyet burularda en fazladır diye rivayet olunur— Belediye nizamlarına pek az riayet edilir; Sabah oldu mu, pencereler açılarak aşağıya halılar, yorgan- lar silkilir, tozlar, böcekler, mik- roplar «umumun istifadesine ar- golunur! Bu huydan vazgeçmeleri bütün apartıman sakinlerine - tavsiye edilmektedir. Yoksa, saten Bele- diyenin nizamnameleri arasında bu gibi münasebetsizliklerie mü- cadele vardır. Bu nizamnamedeki maddeler, tatbik olunucaktır. Adliye yangını Tasnif neticesinde ehem- miyetsiz bir kaç dosyanın yandığı anlaşıldı i Üsküdar adliye yangını etrafında dün de tahkikata ve yangından kur- tarılan evrakın tasnifine devam edil miştir. Şimdiye kadar yapılan tahki- kat neticesinde (de yangında kasıd mevcud olduğuna dair hiç bir iz elde edilememiştir. Dünkü tasnifte mah- kemelere aid en mühim evrakın yan- gından kurtarılmış olduğunu ve an- cak sulh mahkemelerine &id bir kaç dosyanın yandığı anlaşılmıştır. Tah- kikat devam ediyor. Hırsız çocuk Çiklet dolu kavanozu aşırırken yakalandı 11 yaşlarında Mehmed isminde bir çocuk kaldırımcılık suçile polis tara fından yakalanmıştır. Mehmed; evvelki akşam üzeri, Üs- küdarda © Hakimiyet & caddesinde bakkal Alaeddinin dükkünma ekmek peynir almak bahanesile girmiş; Ala- İ ceddin bir aralık meşgulken camekân- da bulunan ve içerisinde 380 tane çiklet şekeri bulunan bir kavanozu aşırırken ve gömleğinin içine sokarak saklamak istemişse de, Alaeddin işin farkına varmış ve Mehmedi o vaziyet- te yakalıyarak karakola teslim et- miştir. Terazi hırsızı yakalandı Şehrimizdeki terazi ve dirhem fab- rikası geçenlerde meçhul bir hırsız tarafından soyulmuştur. Emniyet di- rektörlüğü ikinci şubesi, bu hırsızı bir müddettenberi aramakta idi Pohrat ismini taşıyan genç hırsız, çaldığı terazi ve dirhemleri dün Beya- tta Çadırcılariçindeki koltukculara satmak isterken kendisini takib et- mekte olan bir sivil memur tarafından cürmü meşhud halinde yakalanmıştır. Pohrat hakkımda zabıta tahkikatı de- rinleştirilmektedir. Daimt fotoğraf müsabakamız Amatörlere mahsus daimi fotoğraf müsabakamızın bu haftaki seçiminde (üçer liralık kitap) kazananlar: 1 - Güzel Mumhane caddesi 1 - 6 Yüksel, 3 » An- Ceylân, 4 - İstanbul elektrik şirketinde Mahmud Hersek. - Balat İğrikapı Yalovanın imari Gelecek mevsim villânın inşasına başlanacak İnşaat işlerini gözden geçirmek ü- zere Yalova kaplıcalarına giden Akay işletmesi müdürü B. Cemil yarin şeh- rimize dönecektir. Kâplıcanın sıhhat dirktörü B. Nihad Reşad da sihhi bakımdan tedkiklerine devam ediyor. Beş sene zarfında modem tesisatı ikmal edilecek olan Yalovanın make- ti hazırlanmıştır. Bu maket kaplıca- lara konulmuştur. Bu suretle müs- takbel Yalova kaplıcalarını halk gö- rebilmektedir. Oyun bahçelerile köşk- lerin İnşaatına gelecek mevsimde bâş- lanacaktır. İlk önce örnek olmak ü- zere etrafı bahçeli, villâ şeklinde bir kaç ev yapılacak, sonra arazi halka satılacaktır. Yalova kaplıcalarına yapılacak köşkler, Floryada inşa edilecek villâ şeklindeki evlerin ayni olacaktır. Garp musikisi konseri tehir edildi Üçüncü İstanbul festivali programı mucibince 15 ağustos 1937 tarihinde Fransız tiyatrosunda tertib edilecek olan Garp musikisi konseri tehir edil- miştir. Konser tarihi ayrıca bildirile- cektir, Yeniköyde bir cerh Yeniköyde Çaybaşında Borceli is- minde bir İtalyanın ahırında çalışan 20 yaşlarında Hüseyin, arkadaşı Şük- rü tarafından başına ağır bir sopa ile vurulmak suretile tehlikeli şekilde ya- rTalanmıştar. Polis tahkikata el koymuş olup, Hü- seyin Beyoğlu hastanesine yatırılmış- tar. , Sırt hamallığı Bugünden itibaren üç kazada daha menedilecek Beyoğlu, Eminönü ve Fatih beledi- | ye şubeleri hududu dahilinde olduğu gibi bugünden itibüren Kadıköy, Us- küdar ve Beykoz belediye hududları içinde de arkalıkla her nevi eşya ha- mallığı yapılması menedilmiştir. Her üç kazada da daha evvelden tertibat alındığından dün bu kaza- lardaki hamallara tebliğat yapılmış- tır. Beş gün sonra da yani 20 ağus- tostan itibaren Sarıyer, Adalar ve Bakırköy kazalarında da sırt iamal- lığı kaldırılacaktır. Bu suretle beş gün sonra İstanbul belediye hududu içinde eski tarzdaki hamallık tama- mile kalkacaktır. Belediye, henüz iskelelerde tahmil ve tahliye işlerini temin edecek vinç- ler yapmadığı için şimdilik umumi- yetle deniz nakliye vasıtalarından Ka- ra nakliye vasıtalarına, ve bu vasıta- lardan mağazalara ve hanlara yükün boşaltması ve yükletilmesi için sırt hameallığı yapılmasına müsaade ver- miştir. Mamafih sirt hamallığı pren- sip itibarile tamamile kalkacağından vapurlardan ve diğer nakil vasıtalar rından yük nakli için vinçler ve mü- Sahife 3 a İbni Sina ve aşk tedavisi Ankarada doktor İzzeddin Şadan aşkın tedavi edileceğine dair bazı beyanatlarda bulunmuştu. Doktor İ İzzeddin Şadan aşkı, gözleri karar- mış âşıklara evvelâ müshil içirerek tedavi edebileceğini söylemişti. İzzeddin Şadanın bu sözleri her tarafta hayretle karşılandı. Aşk teda- vi edilir mi? Çok eski türk hekimlerinden ve âlimlerinden Nizamil Aruzinin bir kitabını okudum. Burada İbni Sina- nın hayatına, tedavi usullerine dair bahisleri okurken bir şey dikkatime çarptı. Bugünkü dünya doktorlarınm ye ni yeni meşgul olduğu aşk tedavisini bundan ne kadar evvel İbni Sina yap- se teşhis edememiş, hastalığınm ne olduğunu anlıyaniamış, Bunun üzerine İbni Sinaya baş- vurmuşlar, İbni Sina hastanın âşık olmasından şüphelenmiş.. hastanım yanında: — Baha bu şehrin bütün sokakla- rını bilen birisini çağırmız. demiş. Şehrin bütün sokaklarını iyice bilen bir adam hastanın yanına gelmiş. İbni Sina elinde hastanın nabzı ada- ma: mahallelerini... demiş. Adam bütün mahalleleri birer briez saymış... Her mahallenin ismi geç- — tikçe İbni Sina hastanın nabzına dikkat edermiş. Nabızda bir fevkalâ- delik yok. Nihayet sıra bir mahalle- nin ismine gelince hastanın nabzı dehşetli atmış. İbni Sina bu mahallede bir şeyler olduğunu anlamış ve yanındaki ada- ma: — Şimdi bu mahalledeki bütün sokakları say.. demiş. Adam mahallenin bütün sokakla- rını saymış. Nihayet bir sokağın is miş. İbni Sina? — İşte demiş, senin hastalığın bu.. sen bu kıza âşıksın... Aşkın tedavisi de ilâcı da o kızın visalidir.. onunla le yapmışlar ve genç iyi olmuş. Şimdiki doktorlar aşkı müshülle tedavi ediyorlar. Eskiler müshil yeri- ne sevgilinin visalini tavsiye edi- Bu kitapta gene meşbur bir türk hekiminin ameliyat için bayılttığı hastasını nasıl ayılttığını okudum. Hekim hastanın evinin bütün pen- atıyor. başlıyor evde şiş kebabı pişirmeğe.. Evin her fa- rafını kebap dumanları sarıyor. ke- bap kokusunu işitince hasta ayılıyor.