31 Mayıs 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4

ml Gelem ŞAM 31 Mavs 1837 ingilteredeki cereyan - Doktor Şahtın seyahati - Istanbul Londrada toplanmakta olan im- paratorluk konferansı hafta zarfın- da şayanı dikkat tezahürata sehne oldu, Bütün murahhaslar, İngiltere- nin, beyneimilei mübadelâtın serbes esaslar üzerine yeniden ihyası için yapılacak müşterek bir hareketin başına geçmesi tavsiyesinde bulundu- lar. Bir taraftan konferans bu tarz- da kanaatini izhar ederken, diğer ta- raftan liberal ve mesâi partilerine Mensup mebuslar da, bu ayın 25 in- de, parlâmentoda, dünya sulhü men- faatine olarak Oltava anlaşmalarının tadili lehinde beyanatta bulunmuş- Sardır. İzhar olunan bu temennilerin filiyat sahasına geçmesini esas İti- barile arzu etmiyecek hiç bir memle- ket yoktur. Ancak serbestiyi en çok tavsiye eden memleket İngiltere olmakla beraber, bu serbestinin bilâ kayd ve şart tetbikinden hasıl olan yiceler hakkında en çok tereddüt gös- teren de gene İngilteredir. Nazır Runei- man, mebuslara verdiği cevapta, İn- gllterenin, Oltava anlaşmalarının il- gasi neticesinde karşılaşacağı müşki- lt pek çok olduğunu, bu meyanda imparatorluk tesanüdü fikri terk edilecek olursa amele ücretleri dun olan rakip memleketler, fırsattan is- tifade ederek bütün müstemleke pi- yasalarını boğacaklarını söylemiştir. Söylenen bu sözlerden mu hem olarak Taymis gazetesi, ik- tisadi harbin modem silâhların- dar Olan köntenjantman , dum- ping, en ziyude mazharı müsaade memleket, gümrük mâniaları ve kambiyo tahdidatı gibi meselelerden mütevellid ihtilâfları halletmek Üze- re, Lâhey daimi hakem divanına mümasil bir nevi iktisadi hakem di- vanı teşkili lüzumunu ileri sürüyor. Mayıs zarfında Fransaya yapaca- ğı seyahati aylarca evvel ilân olu- nan doktor Şaht nihayet geçen haf- ta zarfında Paris sergisinde Alman pavyonunun küşad merasiminde ha- ar bulundu. Fransızlar tarafindan kendisine samimi tezahürat yapıldı. Doktor Şaht, gazetecilerle yaptığı bir muhaverede, muayyen bir prog- rTamla Parise gelmediğ!'ni, serbes mü- nakaşaları daima tercih ettiğini ve saten bunlardan daha çok fayda me- mul olduğunu söyledi, «Almanya, istikraz faiz hadlerinin indirilmesini talep edecek midir» sualine karşı Şaht «her borçlu gibi> cevabını ver- miş ve «sizin gibi yarım sosyalist bir memleketin yüzde yedi gibi yüksek bir faizde Israr etmesini nede olsa haksız bulurum; sözlerini ilâve et- miştir. Serginin tevlid ettiği samimiyet havası müzakerata müsait olduğu | için, resmi mahafil ile yapacağı te- | maslardan Almanya Ekonomi Nazi -| rının umumi sulhe yarıyacak ehem- miyetli neticeler eldo edeceği ümit | olunuyor. Berlin piyasası, elektrik ve kömür (Almanyanın Fransaya, ipti- dal maddelere mukabil, kömür ver. mesi muwzuu bahistir) fiatlerinde bir tereffü kaydetmek suretile bu netice- yi evvelden escomptez etmiştir. Amerika Birleşik hüküemetleri rei- si Roosevelt kongreye yeniden mü- him bir mesaj göndermiştir. Bunda: «Kadın olsun erkek olsun umum hal- kın arzusu veçhile âzami fayda ve hasılat elde edebilmesi için, insan menabiini israf etmeksizin bir iş standardı temin etmek» istediğini bil- dirmiştir. Bu suretle yeniden asgari yevmi- ye ücreti İle haftada âzami saj müddeti meseleleri Ortaya atılmış bu- Yunuyor. Büyük sanayi mahafili bu mesaji müteakip teklif edilecek ka- nun projelerini alâka ile beklemek- tedir. Nevyork piyasasi bu haberler üze- rine hafta zarfında mütereddid dav- randı. Pamuk, buğday, kauçuk ve bakır fiatleri biraz tenezzül etti, Bu- na mukabil petrol fiatlerinde cüzi bir tereffü vardır. Hatay meselesi hakkında Cumhu- riyet - hükümetimizin Fransızlarla Cenevrede iki anlaşma imzalamas siyasi mahafilde olduğu kadar ikti- 82d ve maliye âleminde de çok iyi bir borsasında vaziyet tesir hasıl etmiştir. Gerçi Paris borsa- sında, bilhassa umumi serginin kü- şadı dolayısile, iyili ğru bir ta- havvül vukubulmamış ise de bunun sebebi Fransa hazine vaziyetinin nüz düzelmemiş o mektedir, İstanbul borsasında vaziyet İstanbul menkyi kiymetler ve Kambiyo borsasında iki haftadanbe- Tİ yüzde yedi buçuk faizli Türk bor- cu kâğıdlarının sukut: yoruz. Gerçi kupon ileri gel- mas e tediyatından sonra ahid olu- | | (25 mayıs kuponu 106 kuruş olarak | verildi) kâğıdların kupon bedelinden İ de biraz aşuğıya düşmesi âdettir, Lâ- | kin bu defaki sukut anormal bir su- rette iki Jirayı bulduğu için hamille- ri oldukça düşündürüyor. Halbuki bu tenezzülün sebebi son zamanlar- da Paristen arbitrajistler tarafından külliyetli mikdarda mal ithal edil miş olmasıdır. Malüm olduğu üzere Avrupada serbes dövizleri bulunan eşhası ferdie veya hükmiyeye, Cum- huriyet hükümetince, bu dövizlere mukabil 'Türk borcu veya Anadolu e müsaade olunmuş- adedeni istifade ede- rek İstanbuldaki bazı yabancı ban- kalar Pariste ehven fietle elde ettik- leri tahvilleri mühim Kârlarla İstan- bul borsasına arzetmektedirler. Şüphe yoktur ki bu sukut iâniha- ye devam edemez; çünkü bir taraf- tan talep artınca Paristeki piyasa yükselecek; diğer taraftan ucuz fia- tin cazibesi, amortisman sandığı zi idare elen ihraç müessesemizin ağlebi ihtimal müdahalesini istilzam edecektir. Unutmamalıdır ki hali ha- nr fiatlerine göre Türk borcu tah- villeri yüzde on birden fazla irad te- min etmektedirler. Cumartesi günü kapanış şunlardı: Birinci seri 18,50 lira (Eks-Kupon) İkinci seri 18,20 lira (Eks-Kupon) Üçüncü seri 18,10 lira (Eks-Kupon) Anadolu tahvilleri üzerine muame- lât haddi asğariye inmiştir. Fiatler de aşağı yukarı geçen haftakiler gibidir: Hisse sencdi 23,95 lira 'Tahviller 40 lira Mümessil senetler 43,85 lira Haydarpaşa 43 lira Haydarpaşa mümessil 47 lira Ergani istikraz kâğıdları 95,25 ku- Tuştur. Sıvas - Erzurumda 96,50 ku- rTuşta 10 para bir tereffü vardır. Merkez bankası geçen haftadanbe- ri yarım lira daha geriliyerek B8,50 Tirada kaldı. 'Endüstireyel kâğıdiar meyanında Aslan Çimento 13.65 lirada geçen haftaki flatini muhafaza ediyor. 'Tramvaylara 13,75 liraya satıcı çıktı. Diğer kâğıdlar meyanında geçen haf- tadanberi hiç değişiklik yoktur. fiatleri Borsa harici muamelât Türk altını 1055 kuruşta geçen hafladanberi bir kuruş yükselmiştir. Misir Kredi Fonsiye tahvillerinde de birer lira sukut vardır: 1903 tertibi 99 lira 1911 tertibi 92 liradır. AKŞAMİ Abone Ücretleri Türkiye © Bonebi SENELİK -1400 kuruş 2700 kuruş 750 > 1450 > 400 » 800 > 150 » — 3 Posta ittihadına dahil olmıyan ecnebi memleketler: Seneliği 3600, altı aylığı 1900, üç aylığı 1000 kuruştur. Adres tebdili için yirmi beş kuruşluk pul göndermek lâzımdır Rebiulevvel 20 — Ruzu Hızır 26 & İmsak Güsaş Öğle İkindi Akpam Yat K. 643 858 438 EİT 1200 159 Ya 2,17 ASTARI 1611 1933 2182 İdarehane; Babıkli civarı “Türkiyeye karşı derin bir muhabbet duymaktayım, (Baş tarafı 1 inci sahifede) Kralın beyanatı dir. Bu sırada Kral Hz. gi nına yaklaşmış ve £ surette gülerek: İstediğinzi bana rdir; — Türkiyeye karşı derin bir mu- habbet duymaktayim. Beni buraya getiren de bu büyük muhabbetin bir eseridir. Londrada görüştüğüm muh- terem başvekiliniz İsmet İnönüne €es- ki muhabbetleri tazelemek ve yeni muhabbetler husule getirmek, bura- | da yaratılan yenilikleri görmek için Türkiyeye gelmek istediğimi izhar et- miştim. Ve bugün Türkiyeye gelmek saadeti- ni duyuyorum. Göz kamaştıran mu- yaffakıyetinizi büyük bir sevinç için- de takib ediyorum, ve böyle nice ni- ce muvafiskıyetlere ermenizi cenabı haktan dilerim. 'Türkiye şark mil- letleri için dalma piştar mevkiinde- dir. Ankarada büyük Atatürkü görece- ğim. Atatürk Hz. sevdiğim bir mem- leketin kıymeti ölçülmez bir reisidir. Kendilerine karşı duygularımın S&- mimiyeti çok kuvvetlidir. Ankaradan Şama ve oradan da memlekelime döneceğim. Şama yal- nız ziyaret maksadile gidiyorum. — Hatay meselesi hakkında düşün- celeriniz nedir? — Ben bu meselede'havi ve haşyet verecek bir mahiyet görmiyorum. Çünkü bu mesele nihayet iki kardeş arasındadır. Büyük kardeş, küçük kardeşine ağabey muamelesi eder. Onu öper okşar. Türkiyonindebu ağabey muamelesini esirgemediğine eminim, — Filistinin yahudiler ve arablar arasında ikiye bölüneceği söyleniyor. — Bu mesele oldukça muğlâktır. Ben bunun için de bir hal sureti bu- Tunacağını umuyorum. Fakat gerek arablar, gerek yahudiler Filislinin taksim edilmesine meyyal değildirler, Bizim hedefimiz Filistinin inkişaf ve istikrara doğru gitmesidir. Hariciye vekilimizin Paris konuşmaları (Baş tarafı 1 inci sahifede) Cenevre 30 — Milletler cemiyeti konseyi tarafından verilen karar müo- cibince Hatayda dil meselesi şu $€- kilde kalledilmişlir: Sancakta resmi dil Türkçedir. Fakat Arabca da Ikin- ci resmi dil olarak kabul edilmiştir. İlk mekteblerde, bulunduğu mahal- de hangi dil hâkim ise o dille tedri- sat yapılacaktır. Mahkemelerde ve asamblede iki dil de kullamlacaktır, Bütün kanunlar iki dilde neşredile- cektir. Halk idare ile münasebatında iki dilden birini kullanacak ve kendi- sine kullandığı dilde cevab verilecek» tir. Hatay asamblesi için ilk seçim ni- hayet 15 nisan 1938 tarihinden evvel yapılmış olmalıdır. i Konyada su işleri Konya valisi B. Cemal Bardakçı su mühendisleri ve gazetecilerle bir« likte Seydişehrine gitmiş, su işleri hakkında tedkikler yapmıştır. Pratik Farmakoloğların toplantısi Pratik Farmakoloğlera: Birliğimizin senelik umumi top- lantısı 18/6/937 cuma günü akşamı saat 21,30 da Eminönü Halkevinde XCağaloğlunda) yapılacağından sa- yın meslekdaşlarıinızın ik candan dileriz. Görüşülecek: 1: İdare ve mürakabe heyetlerinin raporlari. 2: Kalfaların bafta tatili ve y kanunundan istifadeleri. 3: İdare ve mürakabe heyetlerinin. alindi yanda yil DA 2 anlamı Yukarıda Türk Hava kurumu reisi nutkunu söylerken, aşağıda Başvekil İsmet İnönü, Bayan Sabiha Gökçene madalyayı takarken seçimi, 4: Serbest görüşmeler, İMetresine hoş görünmek için adam öldürmüş! Amerikada 23 yaşında bir genç bir çok cinayetlerin faili Amerika gazeteleri metr görünmek için şimdiye kadar birkaç kişiyi öldürmüş genç bir haydudun unası, tafsilâtı ile sahif ni uyorlar. Gazetelerin, bu hay- dudun cinayetleri hakkında verdikle- ri tafsilât, bütün Amerikada derin bir heyecan ve alâka uyandırmıştır. Şimdiye kadar cinayetlerin, ya aşk ve intikam yahud da para ve delilik yüzünden ika edildiği biliniyordu. Bir adamın, metresini eğlendirmek için vicdanı titremeden birçok hemcinsi- nin canına kıydığı görülmemişti. Bu vicdansız haydudun adı Lester Brokelhust'dur. Kendisi henüz 23 ya» şındadır, Kalilin ve cinayet arkadaşı metresinin yakalanması, bir tesadüf eseridir. Geçen hafta Nev-York civarında, bir yolda nöbet bekliyen bir polis, plâka- | sı düşmüş bir otomobilin süratle geç- mekte bulunduğunu görünce, şoföre durmasını emretmiştir. Şoför verilen emre itaat edeceği yerde arabasının süratini arttırarak kaçmak istemiştir. Bunun üzerine nöbetçi polis, moto- sikletine atlıyarak otomobile yetişmiş- tir. Polis, şoförün hüviyetini sorduk- tan sonra, otomobilin içine bir göz at- mış ve kırmızı lekeler görmüştür. Po- is bu manzarâ karşısında, şoförden: — Bunlar kan lekeleri mi? diye sor- muştur. Şoför, yanında oturan ve henüz on sekiz yaşında görünen genç kızı bir elile kucaklıyarak polisin bu susline: — Evet cevabını vermiş, sonra da polisi hayrete düşüren bir soğukkan- nlıkla tafsilâta girişerek demiştir ki: — Arkansasta bir adam öldürdüm. , Cesedini, otomobilin arka tarafına yüklediğim için bu lekeler, yaraların- dan akan kanlardan hasıl oldu. Polis, bu ifade üzerine şoför ile genç reflkasını derhal karakola götürmüş ye orada yapılan İsticvabı neticesin- de, bu genç haydudun daha birçok ci- nayetleri meydana çıkarılmıştır: Ahlâksızlığından ve çocuk iken iş- lediği birçok suçlardan dolayı bir is- lahhaneye sevkedilmiş olan Lester bir gün fırsatını bularak buradan kaç- mış, İllinois vilâyetinde, kendisinden beş yaş daha küçük olan Bernice Fel- ton namınde bir genç kızla tanışmış- tar. Ahlâkları ve tabiatleri biribirine benziyen bu çift beraber yaşamağa Ka- rar vermşiler, geçinme parasını teda- rik için de ufak tefek yankesiciliklerle işe başlamışlardır. Bu sıralarda genç kız gebe kalmış, nikâhlarını kıydır- olarak yakalandı Lester ve metresi Berri, mak için Salt Lake Cityye gitmeğ$ karar vermişlerdir. Fakat otomobille" ri bulunmadığı için yoldan geçen bİr şoförden kendilerini arabasına alm sanı rica etmişlerdir. Yolda Lester, ş08 förü müstakbel karısının gözü önün“ de öldürmüş, cesedini bir hendeğe âit mış, sonra da çaldıkları otomobili8 yollarına devam etmişlerdir. Kati) çift iz vermemek için Texasasa gitmişler, orada bir meyhane sahibin öldürdük” ten sonra otomobille kaçmışlardır. Bu haydud âşıkların üçüncü Kur banı, Arkansasa giderken yolda vala dıkları bir amele olmuştur. Lester ara basile amelenin yanına varınca, t& bancasını çekerek birkaç kurşuni& yere sermiştir, Haydud Lester, bu cinayetleri * v8 daha birçok cürümleri, meresine KOŞ görünmek için işlediğini, sevgilisinin öldürdüğü adamların can çekişir vâr ziyetlerini büyük bir hazla temaş& ettiğini söylemiştir. Bu haydud çiftin otomobilinde, v8 oturdukları yastıkların altnda kanik © bezler, matraklar, birkaç tabanca bus Tunmuştur. Haydudun metresi arka” daşınm işlediği cinayetleri itiraf el* mekle beraber, bunlarda hazır bur lunmadığını iddia etmektedir Eskişehirde AKŞAM neşriyatı «Ses - Işık» mücssesesinde satı- hr. «Akşam» gazetesine abone olanlara hususi tenzilât yapılır. Kahraman tayyareci Sabiha Gökçen