Sahife 2 AKŞAM 31 Mayıs 1937 pa — Londra sefirimiz B. Fethi Okyarın beyanatı Türk İngiliz münasebatı, hiç bir zaman bugünkü kadar dostane olmamıştır Beyoğlu gazetesinin Londra muha- biri, büyük elçimiz B. Fethi Okyar ile bir mülâkat yapmıştır. Muhabir, B. Fethi Okyardan Türk - İngiliz münasebâtının vaziyeti hakkında fik- rini sormuş, mumaileyh de şu ceva- bı vermiştir: — Korkmadan - söyliyebilirim ki, Türk - İngiliz münasebstı hiç bir za- man bugünkü kadar dostane olma- mıştır. Muhabir İsmet İnönü ile B. Eden arasında vüku bulan konuşmalarda bir İngiliz - Türk paktı aktedilip edil- mediğini sormuş, B. Fethi bu suale şu cevabı vermiştir: Hayır, bir pakt miştir. Londrada mi akere Ce etmemiştir. Yalnız dostane fikir ter- | tileri olmuş ve muhtelif meseleler hakkında Türkiye ile İngiltere ara- sında tam bir fikir birliği mevcut ol- duğu sabit olmuştur. Sefirimiz, Türk - İngiliz ticari mü- nasebeti hakkındaki suale de cevap vererek bu sene içinde geçen seneye nisbetle Türkiye İle İngiltere arasın- daki ticartin artmış olduğunu arada- ki ticari münasebetlerin kuvvetlendi- rilmesine gayret edildiğini ve bı, iki tarafın da arzusu olduğunu söylemiş- tir, Silâhları bırakma konferansı bürosu Genevrede toplanıyor Büro Yunan delegesi B. Politisin reisliği altında çalışacak Cenevre 30 (A.A) — Paul Bon- courun riyasetindeki Fransız murah- has heyeti Cenevreye gelmiştir. Şimdiye kadar Ik! kere tehir edik mişolan silâhları bırakma konferan- sının, 932 senesinde başlamış olan bu esere devam edilmekte olduğunu ve ilk teşrin 1934 te Almanya Milletler ı vazgeçilmediğini tebarüz ettirmek için toplanması lü- | zumlu görülmüştür. Derpis edilen mukavelenin bir kıs- mının meselâ devletlerin askeri mas- raf bütçelerinin ilân edilmesine dair olan kısmının tatbiki silâhları bırak- ma meselesinde ciddi bir terakki te- min edecektir. Almanyanın ve İtalyanın iştirâki temin edilmedikçe konferansın müs- mir bir şekilde çalışamışayacağını id- dia eden İngilterenin talebi üzerine bazı hükümetler ve bilhassa şimal hükümetçilerinden biri askeri masraf bütçelerinin neşrile hususi . imalâtın kontrolü temin edilmedikçe büroya kati tekliflerde bulunmaktan vâzgeç- mişlerdir. Çekoslovakya Reisicumhuru Be- nes: silâhları bırakma konferansının Başvekilin mühim nutku Mecliste salı veya çar- şamba günü irad edilecek Ankara 31 — Başvekil İsmet İnö- nü umumi siyaset hakkındaki mü- him nutkunu Mecliste salı veya çar- şamba günü söyliyecektir. Bundan evvel Başvekil, Parti meclis grupun- da, Londra, Paris ve Atina ziyaretleri- nin intiba ve neticeleri, Hatay itilâfı © ve Cenevrede geçen gün imzalanan Türk-Fransız muahedesi hakkında aş arkadaşlarına izahat verecek- Hatayda be bayram 10 Haziranda büyük şenlikler yapılacak Arlakya 3 — Hatay itilâfının MI- Jetler cemiyeti tarafından tasdiki bu- rada derin bir sevinç uyandırmışlır, Hatayhlar, bu muvaffakıyeti temin eden Atatürk ve İsmet İnönü hükü- metine bitmez tükenmez şükran his- Jerile mütehassis bulunuyorlar. Has tay halkı, bu müvaffakıyeti 10 hazi- rTaportörlüğünden istifa etmiştir. Büro reis muavini ve Yunan mü- rahhası Politisin riyasetinde çalışa- şacaktır. Arthur Hendensondan in- hilâl eden riyaset makamına henüz kimse tayin edilmemiştir. İtalya yeni bir teklifte bulunmadı Milâne 80 (A.A.) — Popolo d'İtalla gazelesi, Mussolininin Amerikan gö İ zetecilerile geçende vukubulan mü- ! lâkatına ait mühim bir noktayı tas- | rih etmektedir. Bu gazete, Düçenin Roosevelti bir cihan konferansı tertip etmeğe da- vet ettiğinin doğru olmadığını yaz- maktadır. Popolo d'İtaliâya göre Mussolini sedece, Amerika Reisicum- | huru silâhlar meselesile meşgul ol- İ mak üzere bir konferans hazırladığı takdirde İtalyanın bu konferansa iş- tirâkinden emin olabileceğini söyle“ miştir. Düçe, şimdiki halde silâhları bi- rakmanın mevzuu bahsolmuyacağı kanaatindedir. Mevcut eilâhları azalt- mak meselesine gelince bu işe her şeyden evvel müstakbel silâhlanma programlarını tahdid etmekle başla- mak lâzımgelmektedir. i Surlar haricinde garip bir cerh Hayriye, kendisini yara- lıyan adamı tanımıyor Dün, Surlar haricindeki kırlar çok | kalabalıktı. Yazın ilk pazarlarından | #stifade etmek istiyenlerden bir kısmı kale dışanlarına dökülmüşlerdi. Bir çok kimseler açıkta içki içiyorlar, dev- riye gezen jandarmalar, vakit vakit | çıkan kavgaları yatıştırmak için uğ- raşıyorlardı. Bu sırada, beylerbeyi gazinosu is- mini verdikleri yerde bir kadın çığlığı kopmuş ve o civardaki halkı tlâşa eyi Hayriye İsmindeki bu ka- dının yüzünden ve ellerinden kanlar veye Kaçıyor, kaçıyor!.. diye de bağı- yöre, . Jandarmalar, bu kadının çığlığına yetiştikleri sırada, bir genç te koşa- rak gidiyordu. Jandarmalar bu deli- 'kanlıyı hemen yakalamışlar ve vuru- lan kadının yanına getirmişlerdir. Yaralı kadın, vuran gencin bu ol- madığını söyleyince jandarmalar onu bırakmışlardır. Hayriye, kendini vuranı tanıma- makta, yalnız eşkâlini tarif edebil- mektedir. Yaralı kadın tedavi altına alınmış Hariciye vekili | Temmuz ayında Moskovayı Sofya 29 (Akşam) — Ankaranın yeni Sovyet elçisi bay Karski Tür- kiyeye gitmek üzere buradan geçer- ken Kambana gazetesine beyanatta bulun! tur. Sefir, Türkiye hariciye | vekili bay Tevfik Rüştü Arasın tem- ceğini | söylemiştir. geçerek gidecektir. Briand i için merasim Fransız Hariciye nazırı mühim bir nutuk söyledi Paris 30 (A.A) — 13 Haziranda Hariciye Nezaretinin merasim âvlu- sunda dikilecek olan heykelin açılı- şından evvel Briand'ın (hatırasını tebcilen Reisicumhur Lebrun ile na- arlar ve diplomatların iştirâkile bir kaç merasim yapılacaktır. Dün akşam müteveffanın 75 inci yıldönümü münasebetile Lebrun, Herriot ve Delbesün iştirâkile Sor- bonne üniversitesinin büyük anfite- atrında müheyyiç bir nümayiş tertip edilmiştir. i Debols, Briandın canlı bir portre- sini yaparak onun bütün mânasile bir hatip olduğunu söylemiş ve de- miştir ki: Brinandın sesi elddi, tesirli ve ok- şayıcı idi. İri gözlerinin şuaları kim- senin nazarından kaçmazdı. Asabi ve İnce ellerinin hareketi hâlâ göz- lerimin önündedir, Brlandın sulh davasından aşağıdaki 3 ders çıkarılır: 1 — Beşeri sahada ülüvvü cenap. 2 - Diplomasi sahasında pozitivizm. 3 - Gayrette sebat. Emniyet davasi, Brlandın hiç bir vakit tamikinden hâli kelmadığı bir meseledir. Brlandın emniyet de- diği şey kollektif idi. O bunu öyle düşünyordu. Bu sebepten dolayı Mil- letler Cemiyetine fevkalâde merbut idi, Briandın dalâl ve kinin muzlim kuvvetlerine karşı meydan okuma- sında hepimiz kalbin ve aklım en samimi ilcatının nidasını işitebiliriz. Hariciye vekilimizin nutku Paris 30 — B. Briyandın heykeli açıldığı sırada burada bulunan Tü kiye Hariciye vekili B. Tevfik Rüştü Aras, bir nutuk söyliyerek mütevef- fanın suhe hizmetlerini yad ve teb- cil etmiştir. Otomobil tramvaya çarparak parçalandı Içinde bulunan Recep ile Ismail yaralandı Dün gece Ağacami civarında bir otomobil - tramvay müsademesi ol- muş ve otomobil parçalanarak içinde bulunan iki kişi de yaralanmışlardır, i Vaka şöyle olmuştur: 297 nuinaralı vatmanın idaresinde bulunan 205 numaralı Sirkeci - Tak- sim tramvayı saat yirmi bire doğru Taksimden #şağıya doğru gelmekte olduğu bir sırada Ağacamlinin ya- nındaki sokaktan şoför Ahmedin ida- resindeki 27130 numaralı otomobil âni olarak çıkıvermiştir. Bu vaziyet kar- şısında vatman bir müsademenin önü- nü alamamış ve çarpışma olmuştur. Çarpışma neticesi tramvayın ön kısmı hasara uğradığı gibi, otomobil de kısmen parçalanmıştır. Bu sırada otomobil içinde bulunan, Kasımpaşa- da oturan Recep ve İsmail isimlerin- de Iki genç te muhtelif yerlerinden yâralamışlardır. — “ Vakayı müteakıp, polis ve seyrise- fer memurları tahkikata el koymuş- lar, iki yaralıyı da Beyoğlu hastane- sine kaldırmışlardır. Yatman ve goför zabıtaca yakalan. mişlârdır. Kaza vaziyeti yerinde tes- in | bit edildiği cihetle münakalât ta bir ziyaret edeceği söyleniyor! muz ayında Moskovayı ziyaret ede- | Fakat hareket | tarihi henüz tesbit edilmemiştir. Bay | Rüştü Aras, Moskovaya Tahrandan | i 27 ölü İspanyollar Alman Doyçland Cep zırhlısına bomba attılar 78 Gölde vii, var, Alda üsleri erkânı! derhal Hitlerin riyasetinde toplandı a Berlin 30 (A.A.) — Alman ajansı | emsali görülme- nılması çök güç bir hadi olmuştur. Bolşevik İspanyol tayyare- leri hiç bir sebep olmaksızın bir Al- man harp gemisini bombardıman et- mişlerdir. Bu gemi İspanyol sahilin- de demirli bulunuyordu. Bu bombar- dıman neticesinde 20 Alman babri- yelisi ölmüştür. Alman hükümeti bu hadise hakkında aşağıdaki dekleras- yonu neşretmiştir: «Daha bir kaç gün evvel bolşevik İspanyol tayyareleri Palma limanm- da demirli bulunan İngiliz, Alman ve İtalyan gemilerinin üzerine bom- balar atmışlar ve bir İtalyan gemi- sinde altı subayı öldürmüşlerdi. Bu- na rağmen Alman gemilerine bu limanda durmakta devam etmeleri emrolunmuştu. 29 mayısta Deutechland zırhlısı İbiza önünde demirli bulunuyordu. Bu zırhlı beynelmilel deniz Kontro- lüne tahsis olunan gemiler arasında- dır. Buna rağmen zırhlı akşam sa- at 18 ilâ 19 arasında Valânsiya bol- şevik hükümetinin ansızın oraya çıkan ve pike ile inen iki tayyaresi tarafından bombardıman edilmiştir. Gemi istirahat halinde olduğundan efrad geminin başındaki sipersiz murabbada toplanmış bulunuyordu. Bombalardan biri bu murabbaın or- tasına, tıpkı bir kaç gün evvel İtai- yan subaylarının dairesine olduğu gibi düşmüştür. Bu caniyane taar- ruzun' neticesi: Yirmi asker ölü. ve TO asker de yaral, İkinci bir bomba da yan köprüye isabet etmiş ve fakat ancak ehem- miyetsiz hasar yapmıştır. Gemi, harp ve seyir kabiliyetinde hiç bir ârıza olmadığı halde Cebelüttarıka hare- ket etmiştir. Yaralıları oraya çıkara- caktır. Zırhlı tayyarelere kaliyen aleş etmemiştir. Hitlerin riyaseti altında bir toplantı yapıldı Berlin bildiriyor: Münih ziraat sergisinin © küşadı münasebetile orada bulun makta olan Hitler Dutschland zırh» ma karşı yapılan sulkasd haberi rini küşad esnasında almıştır Merasimden sonra Hitler, o esnâ- da Berlinden Münihe gelen Harici- ye Nazırı Von Ncurath ile görüşmüş” “© tür. si Saat 1435 de Alman donanması © başkumandanı amiral Rörder hu- susi bir tayyare ile Berlinden gek © miş ve derhal Hillerin yanına gide “ rek uzun bir mülâkatta bulunmuş” tur. ğ Hitler yanında Von Neurath ve amiral Röder olduğu (halde saat 16 da Berline hareket etmiştir. Saat 18,30 da başvekâlette Hilerin riya- seti altında Bahriye Nezırı mareşal Ven Blomberg, Hariciye Nazırı Von Neurath, donanma başkumandanı amiral Röderin iştirâkile bir Loplan- tı yapılmıştır. 27 ölü, 78 yaralı Berlin 31 — Doyçland zırhlısında- ki yaralılardan dört kişi daha ölmüş- tür. Şimdiki halde zaylat bilânçosu şudur: 27 ölü, 15 iağır, 63 ü hafif olmak üzere 78 yaralı... Ağır yaralr lar Cebelüttanık hastanesine alelâcele Kalâirilmışlardır. i Evvelâ Alman zırhlısı taarruz etmiş Paris 30 (A.A.) — Velânsiya hükü- meti, Alman Deutschland zırhhsı hadisesi Hukkında nöştettiği bir teb- © iğde, evvelâ bu zırfilmın tayyarelere taarruz etmiş olduğunu ve fayyar& lerin de mukabele etmek mecburiye- tinde kaldığını bilâirmektedir. Romada heyecan Roma 50 (A.A.) — Ademi müdahale komitesi emrinde olarak İspanyol sularından geçen Alman harb gemi- lerinin İspanyol tayyareleri tarafın- dan bombardıman edilmiş olması ef- kârı umumiyede fevkalâde heyocan 30 (A.A.) — Alman ajansı | uyandırmıştır. İcra işleri ve mahkemelerde çabukluk için tedbirler alınıyor Cürmümeşhud kanununun şamil olduğu cürümler sahası genişletilecek İcra işlerinin ıslahı ve muamelele- rin daha çabuk neticelendirilmesi için Adliye Vekâleti yeniden bazi tedbirler almak üzeredir. Bundan başka mahkemelerde de sürat temi- ni için çalışılıyor. Adliye Vekâletinin elindeki istatis- tiklere nazaran ceza mahkemeleri- mizden son üç sene zarfında çıkan işlerin sayısı gittikçe oartmakladır. 1934 le 220bin, 1935te 240 bin, 1936 da ise 260 bin İş çıkarılmıştır. Adliye Vekili B. Şükrü Saraçoğlu, Büyük Millet Meclisinde müzakere Bütün Adliye cihazının. gayret ve faaliyeti vatandaşlara mümkün ol- ve Mer gün'işi biraz daha tesri ci mektir. İcra işlerine gelince bunda da izni mi sürat temini için tedkikat yapıyo” Tuz, Bundan başka, icra kanunumu" zan ana ve İlk vatanı olan İsviçrede bu işin başında bulunan bir veya ikİ kIğİ celbederek onlardan alacağım4 . mütalâaların inzımamile son kara- rımızı vereceğiz. Böylece icra işleri de iyileşme safhasına girmiş ve bira? daha süratlendirmek imkârını yer- Paris 30 (A.A.) — Paris -Soir ge zötesinin bildirdiğine göre eski Ba vekil Tardicu yakında madmazel 1 due