18 Mayıs 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

18 Mayıs 1937 RE ———— | SİYASİ İCMAL Macaristan silâhlanıyor /" Sulh muahgdeleri ite orduları 8on derecede tahdid edilen ve tayyare ve | tank gibi asri silâhları kullanmaktan menedilen mağlüp dört devletten ev- | velâ Almanya B. Hitlerin işbaşına gel- mesi üzerine gizliden kâfi derecede si- lâhlanıp bir gün Versay muahede- sindeki askeri kayıdları tantmadığını ân etmişti. Çok geçmeden Avustur- yadâ İtalyanın dostluğuna ve AL manğannı himayesine ve diğer devlet- lerin” göz yummalarına dayanarak Senjermen suah muahedesinin askeri maddelerini hükümden iskat etmişti, Şimdi sıra Macaristana gelmiştir. Bü devlet Almanya gibi gayri resmi olarak çoktan silâhlanıyordu. Avus- turya Cümhurreisinin Budapeşteyi Ziyareti münasebetile yapılan geçid resminde Macar ordusu diğer Avru- pa devletlerinin orduları gibi tank ve tayyare topları ile mebzul olarak mi- cehhez bulunduğunu bütün dünyd- © ya ilân etmişti. Macaristanın Harbiye nazırı gene ral Röder ahiren Berlini ziyaret öde- rek B. Hitler ve Alman ordusu erkânt Tuhaf çare Bükreş belediyesi, şoförlerle bele- diye zabıtası arısınduki münakaşa- Yara nihayet“ verrek için garip “bir Çevreye 'baş vurmuş. Bir habere gö- 1e, belsdiye işaret memurluğuna dil- 8İZ ve sağırları tayin ediyormuş. Dilsiz ve sağır memurlar, talimat- name hilâfına hareket eden otomo- billerin nurıarasnı - sessizce kâyde- diyor, ceza kâğıdını eve gönderiyor, #oför de şmeramını ancak gidip mer- , kezre anlatıyormuş. Bu süretie sokak ortasında müha- kaşa ihtimali bertaraf edilmiş. Fok adaları Alaska yarım adası civarında, İkl ada vardır: Pribilov adaları, Bu ada- İerm toprakları volkaniktir. Adalar. her zaman sis içindedir. Rus gemi- cileri tarafından bundan 350 sene &vvel keştedildiler. Bu adalarda insan barınamaz, canlı mahlük olarak yalnız fok ba- hıkları yaşar. Her sene bu adalarda binlecre fok öldürülür. 1911 de Rusya, Japonya, Amerika Ve İngiltere bir komisyon toplayıp ok balığı avı için bir talimatname Yaptılar. Balıkların nesli tükenmesin diye, İok balığı avı ancak yazın, fok yavru- ları büyüdükten sonra yapılıyor. B. Tahsin Uzerin nutku İstanbuldan Hopaya. bir sahil yolu yapılacaktır Trabzon 17 (Hususi) — Umumi Müfettiş B. Tahsin Uzer bugün Halke- Vinde iki buçuk saat süren uzun bir Mutuk söylemiştir. B, Tahsin Uzer Trabzon Ilmanının bir gün meselesi Olduğunu, pek kısa bir zamanda bir Şirketle anlaşılacağını, Erzincan ova- Sinan sulama işi etrafında bir proje Yapıldığını söyledikten sonra: — Trabzon, Erzurum ve Erzincan İçme su işi etrafında tedkikat yapılı Yor. Şarkta 16 şehir ve kasaba için €lektrik projeleri hazırlanmıştır. Iğdır İİ bu sene yapılacaktır. Dedi ve Hopa - Rize yolunun açıl dığını söyledikten sonra dedi ki: — İstanbuldan Hopaya kadar bir Sahil yolunun yâpılması Başvekil İs- Met İnönünün idealidir. Bu da yapı- Iscaktır, B, Tahsin Uzerin nutkuna göre, Er- Zurumda bir buçuk milyon lira. sar- İlle bir hastane yapılacaktır. Erzu- Tumda şeker ve kaba şayak fabrika- , Trabzonda gübre, Pazarda dâ “ima kurutma ve ambalâj fabrikaları Açılacaktır. Trabzonda bir fındık satış ratifi kurulacaktır. Mutakada' bir senede 48 ilk okul, 4 orta okul, Trabzon ve Erzurumda Sanat okulları açılmıştır. Talebe SAY 6000 artmıştır. Trabzonda mo- rn bir se binası inşa edilecektir. | İ ile görüşmüş ve avdette Viyanaya uğ- rayıp yeni Avusturya ordusu başında bulunanlar ile mühim temaslarda bu- lunmuştu. General, memleketine dö- ner dönmez Macaristanın yalnız gay- ri resmi olarak silâhlanmak ve mi- kemmel ihtiyat kuvvetleri ile yetiş- | tirilmek ile kalmayıp Trlanon sulh | muahedesinin askeri ahkâmını kd dırmağa karar verdiğini söylemiştir. Lâkin ahdi ahkâmın fesh ve ilgası işi Müdafaa nezaretine aid olmadığındı.n | bu işi Hariciye nezaretinin başuraca- | ğını da ilâve eylemiştir. Bu işte Macar hükümetinin ne ka- dar azımkâr bulunduğunu isbat için memleketin müdafaası için icap eder tedbirleri dilediği surette almakta kusur eden bir hükümetin ve mille- #in mezarını kendi elile kazımış ola- cağını da ehemmiyetle kaydetmiştir. Macaristanın, silâhlanması, Orta Av- rupadaki eski siyasi vaziyet ve zihni- yetlerin şimdi tamamile değişmiş bu- lunmasından dolayı, sulhü tehdid ede- cek sarsıntılara sebep olmıyacaktır. Feyzullah Kazan Bah itikadlar Fransanın cenup eyaletlerinde ma- yıs ayı içinde kimse evlenmez. Mer- yem mayısta doğduğu için mukad- des bakirenin doğduğu ay izdivaç ayı sayılmıyor. Bizde de eski zamanlarda muhar- rem ayında evlenmezlerdi. Perşem- be gününü de izdivaç için uğur sa- yarlardı. . —. 'Norveçte de salı günleri evlenirler. Festival güzeli Pariste açılacak olan büyük ser- ginin bir de «Mis» i var: Mis sergi. Fransız gazeteleri: Bu güzele ne- den Mis diyoruz, sadece; «Bayan Ser- gi desek daha iyi olmaz mı? diye soruyorlar. İstanbul festivalinde de, festival kraliçesi seçilecekmiş!.. Neden krali- çe?... Sadece «Festival Güzeli» desek daha iyi olmaz mı?. Kırılmıyan saat Bay Katz adında bir saatçi, kırıl- maz bir saat icad etti ve satinin kı- rılmaz olduğunu da halka gösterdi. Bay Katz bir tayyareye bindi, bin metre yükseğe çıktı ve oradan saati | attı. Saat yere düştü, hattâ gömüldü. Saati aldılar, kırılmanuıştı, ve sanki sahibinin cebinde imiş gibi işliyordu. Vakıflar Ehemmiyetle takib edile- cek işler Başvekâletçe tamim edildi Ankara 17 (Telefon) — Başvekâlet tarafından umumi müfettişlere ve va- lilere yapılan bir tamimde vakıf umum | müdürlüğünün idare işleri hakkında vaki olan müracaatlerin iyi karşılan- ması istenilmiş ve müfettişi umumilik mıntakalarile vilâyetlerde O başarıla- cak evka! işleri hakkında her ay Baş- vekâlete bir rapor verilmesi istenil miştir. 'Tamimde vakıflar idaresinin ehem- miyetle tesbit edeceği işler de zikre- dilmektedir. Bu işler arasında iradları müsaid olmıyan mahallerdeki lüzum- £uz vakıfların ve kadro harici hayra- tın satış işlerinin en kisa bir zamanda bitirilerek buralardaki teşkilâtın il gası, kadro harici cami ve mescidlerin vesair lüzumsuz hayrat ve arsaların işe yaramaz ve yapılacak tamir mâs- raflarile mütenasib irad temin ede- miyecek bir hale düşen akarların da hemen satılması, son tasnifte bir çök yerlerde lüzumundan fazla cami ve mescidi bırakıldığı yapılan tadkikler- den anleşildiğından hakiki ihtiyacın valiler tarafından çok yakından ted- kik olunarak bu işin bir kerre daha gözden geçirilmesi ve fazlaların kad- ro harici çıkarılması, bazı camilerde açılacak hizmetlere yarım aylıklı ve- Hil tayini suretile tasarruf yapılması gibi işler vardır. AKŞAM Iş kanununun tatbiki hazırlıkları Iş yerleri için de bir talimatname hazırlanıyor İş dairesi üçüncü mıntaka Amiri başmüfettiş B. Halük Ankaraya git- nıiştir. Bölge âmiri İş kanununun tatbikatı hazırlıkları etrafında şim- diye kadar yapılan işler hakkında iza- hat verecek ve bazı direktifler ala- caktır. İş kanunu 15 hazirandan itibaren tatbik mevkiine konacağından pek az bir zaman kalmıştır. Bu münase- betle yeni çıkarılacak talimatnamele- rin biran evvel hazırlanması bekleni- yor. Bu arada bir de iş yerleri için bir talimatname hazırlanmaktadır. İşçi- lerin çalışma tarzı, sıhhi tertibat ve sair hususlar hakkında olsn bu ta- limatnameye işçi haklarının korun- ması bakımından ehemmiyet verili- yöt. ğ Üçüncü mıntaka müfettişleri beyan- nâme veren iş yerletinde tedkiklere devam ediyorlar. Ondan az işçi çalış- tıran bazi: müesseselerin beyanname vermedikleri görülmüştür. Bunlar da beyanname almağa, ve doldurup iade etmeğe mecbur tutulacaklardır. Çün- kü gerçi kanun bugünkü Şeklile 10 dan az işçi çalıştıran yerleri çerçeve- | si içine almıyorsa da yeni çıkarılacak bir talimatname ile bu gibi müesse- selerde kanuna tâbi tutulacağından 15 hüzirana kadar bütün iş yerleri- nin tesbiti bitecektir. Kasa soyan çokuklar Üçü yakalandı, dördüncüsü aranıyor Müştak, Abdülcelil, Emin ve Kemal adlarında, 17, 18 yaşlarında dört ço- cuk Beyazıdda. mahellebici Abdül- kadir adında birinin dükkânındaki kasayı soymak suçundan yakalana- rak Adiiyeys teslim edilmişlerdir. İlk tahkikata nazaran evvelce bir müddet Abdülkadirin odükkânında çıraklık yapan Emin, ustasının ka- sasında dalma para bulunduğunu öğrenmiş ve dükkândan çıktıktan sonra arkadaşlarile birleşerek kasa- yı soymağa karar vermişlerdir. Bun- Jardin Müştakla Kemal - bir gün Ab dülkadire giderek yanında çıraklık . yapmak istediklerini söylemişlerdir. | Abdülkadir kendilerini kabul etmiş, © gece dükkânda Abdülkadir de be- raber olarak bir odada yatmışlardır. Gece iki hırsız dükkân sahibinin ka- sa anahtarlerını sakladığı yeri gör- müşlerdir. Ertesi gün bunlar vaziyeti Abdül- calile (o anlatmışlardır. Dört çocuk plânlarını yapmışlar, o gece gene Müştakla Kemal dükkânda Abdül kadirin odasında yatmışlardır. Gece yarısı arslarında o karalaştırdıkları gibi Eminle Abdülcelil arka taraftaki İ bahçeden dükkâna girmişlerdir. Yataklarında uyuyor gibi yaparak beklemekte olan Müştak ve Kemal, arkadaşlarının geldiklerini görünce yatağında uyuyan Abdülkadire his- settirmeden yavaşça anahtarların ye- rini arkadaşlarına işaret etmişlerdir. Eminle Abdülkadir sessizce şiltenin altından anahtarları almışlar, bun- lardan Abdülcelil kasayı açmış ve içindeki 420 lirayı aldıktan sonra tek- rar anahtarları yerine bırakıp kaç- mışlardır. Ertesi sabah erkenden Müştakla Kemal de dükkândan savuşmuşlar ve Valde hanında. birleşerek parayı pay etmişlerdir. Fakat Eminle Ab- dülcelil paranın .bir kısmını saklıya- rak arkadaşlarına kasadan 160 lira aldıklarını söylemişler ve onlara kır- kar lira vermişlerdir. Biraz sonra dükkân sahibi Abdül kadir kasanın soyulduğunu görünce bu işin Müştakla Kemal tarafından yapıldığını anlıyarak polise haber vermiş ve tahkikat neticesinde bun- lardan Müştak Taksim civarında Hü- seyin adında bir arkadaşile bu hır- sızlık etrafında münakaşa yaparken yakalanmıştır. Müştakın itirafı üze- rine vaziyet yukarıda yazdığımız şe- kilde anlaşılmış, Abdülcelir ve Emin Mali vaziyetimiz seneden seneye salâh buluyor (Baş tarafı 1 inci sahifede) Bu seneki kazanç vergisi tahsilâtı- na göre, tahminde yapılan fazlalı- ğın sebebi bu sene bütçedekf”mas- Taf tertiplerinin maaş ve ücret ki sımlarına vaki ilâvelerden ileri gel mektedir. Yapılan müzakerelerde, bu verginin ticari ve sınai teşebbüs- lere ait şekil üzerinde vaki olan Şi- küyetlerin daha ziyade tahakkuk ve tahsil şekillerine ait olduğu anlaşıl makla şikâyetleri bertaraf edecek şekilde usullerde değişiklik o yapılma- sı lüzumlu görülmüş ve bu tadilâtı ihtiva eden ve yasılasız vergilere ait olup hazırlandığı hükümetçe ifade olunan lâyfhanın bir an evvel Mec- lise sevki temenniye lâyik o bulun- muştur. Vergi kaçakçılığı Söke zeytinyağı fabrikası müdür ve muhasebecisi mahkemeye verildiler İzmir 17 (Telefon) — Kuşadasında, Söke İtalyan zeytinyağı fabrikası müdür ve muhasebecisi haklarında vergi kaçakçılığından dolayı yapılan tahkikat bitmiş, muamele vergisinden 38954 lira, müstahdeminin kazanç vergisinden 11871 lira cezalı vergi ta- hakkuk ettirilmiş ve 50,325 lira mali- yece tahsil edilmiştir. Fabrikada kanuna muhalif olarak çifte defter tutulduğu, müsaadesiz ©0- nebi işçi çalıştırdığı tesbit . edilmiş İzmirden Ankaraya 15 atlet gitti İzmir VT (Telefon) - — 19 mayıs bayramına iştirak etmek üezere bu- radan 200 kişi ve 15 atlet Ankaraya gittiler. Bir Rumen torpidosu Tamir edilmek ve havuzlanmak üzere İstanbula geldi Sezar Ferdinant adlı bir Rumen tor- pido muhiribi tamir edilmek ve hâ- vuzlanmak üzere limanımıza gelmiş- tir. Torpido bu sabah havuza girmiş- tir. Birkaç gün içinde tamiratı biti- rilecektir. Romanyanın Türk havuzlarına gön- derdiği harp gemilerinin üçüncüsünü bu yeni gelen torpido teşkil etmiştir. Rumen torpidolarının tamiri için Türk havuzlarının seçilmesi, evvelki torpi- doların çok iyi havuzlandıklarını gös- termektedir ki, bu cihet umumi bir memnuniyet uyandırmıştır. Bilyalı gazozlar müsadere edilecek Bundan bir kaç sene evveline ka- dar kullanılan ağızları bilyalı ga- zozlar, belediyece sıhhate mügayir görülmüş ve bu şişelerle gazoz satıl- ması yasak edilmişti. Bu yasağa rağ- men bazi gazoz fabrikalarının gene bilyalı şişelere gazoz doldurarak sati- şa çıkardıkları ve gizlice sattıkları haber alınmış ve belediye zabıtasına verilen bir emirle bunların sıkı su- rette takibi ve gazoz arabalarının ve bakkal dükkânları hakkında da ayni muamelenin tatbiki bildiril miştir. müddeiumumiliğine teslim edilmişlerdir. Hırsız çocuklar çaldıkları paranın bir kısmile elbise, fotograf makinesi ve saire Satın almışlardır. Hırsızlık etrafında Adliye tahkikata devam ediyor. Encümen mazbataya şu cümlelerle nihayet vermektedir; Mali vaziyetimiz seneden seneye İ pek açık bir surette salâh bulmuş olup hazine vaziyetimiz de bu salâh ile mütenasip olarak ihtiyaçları ge nişlikle ve kolaylıkla temin edecek bir halde bulunuyor. Paramızın is- tikrar ve kıymeti bir çok memleket- ler için gıpta edilecek şekilde devam etmektedir. Bu neticeler, Başbakan İsmet İn- önünün aldığı isdabetli tedbirin mahsulüdür. Kendilerini bu muvaf- fakıyetlerinden dolayı tebrik eder ve onun bu hususlarda kıymetli yar. dımcıları olan Maliye vekili ile diğer vekil arkadaşlarının dahi bu mu- vaffakıyetlerde devamlarını temenni Yağsız sütler Yanlış etiket koyanlar mahkemeye verilecekler Süt müstahsilleri geçenlerde bele- diyeye müracaat ederek kaymak altı ve yağsız süt satan sütçülerin de ta- limatnamede yalnız halis süt satanla- rın kaplarına yapıştıracakları kırmi- zı renkteki etiketi kullandıklarından şikâyet etmişlerdi. Belediye bu şikâyeti haklı bulmuş, bunun men'i için alâkadarlara emir vermiştir. Fakat halis süt sattıklarını idâin eden müstahsillerin sütlerin yağ hiplerinden para cezası alındığı gibi yağsız süte halis süt etiketi kullan- dıkları için kendileri mahkemeye de verileceklerdir. Parasız musiki konserleri Beren LL : elemanlarla on beş günde bir halka parasız konserler verilecektir. Bu münasebetle hazırlıklara baş- uyan Beyoğlu Halkevi yaylı sazlar ve büyük orkestra, oda musikisi, ağız çalgıları şubeleri tesis edecek ve bir de koro hazırlıyacaktır. Bu Şubeleri değerli mı lah Şevket, Sezai Asal ve Cemil De- neler idare edecektir. Bu sahada çalışmak istiyenler bir hazirana kadar Beyoğlu Halkevine müracaat ederek kaydolunacaklar, ve bir haziranda yapılacak bir ele- meden sonra iki hazirandan itibaren musiki faaliyetine girişilecektir. Memlekette büyük bir ihtiyacı tak- dir etmiş olan Beyoğlu Halkevinin girişeceği bu faaliyet ayni zamanda genç musiki İstidadinrının keşfedi- mesine sebep olacaktır. Politika vaziyeti sn vahim hadiselere karşı da hazir bu- lunmalarını tavsiye etmektedir. diyor Londra Vi (A-A.) — Resmi maha- olmadığını söylüyor. Bu mahafii, B. von Blombergni Londrayı ziyaretinin siyasi vaziyet hak- kında noktai nazar teatisine vesile vermiş olduğunu söylüyor ve görüş- melere başka bir mâna atfeditmemesi lâzım geldiğini ilâve ediyor. ©