17 Mayıs 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 1

AKŞAM'ın Küçük İlânlarını Mutlaka Okuyunuz! KÜÇÜK İLÂNLARIMIZ Pazar, Salı ve Perşembe günleri çıkar, 'TOPANE Türkiye Birinci TERAZİ FABRİKASI ediniz. Her yerde arayınız ve SEN mamulâtını tercih markasına AYİ& dikkat ediniz, - “PA Mukavemet ve zerafet Sene 19 — No. 6673 — Flati her yerde 8 kuruş Şimendifer politikasına azimli PAZARTESİ 17 Mayıs 1937 Telefon: 24240 (İdare) —24249 (Tahrir) — 24248 (Müdür) — 20113 (Klişe) surette devam ediliyor Beş sene sonra Erzurum, Bitlis, Sürt, Vana trenle gidilebilecek Diyarıbekir 16 (Akşa) — Hüküme- timiz şimendifer politikasına azimli bir surette devam ediyor. Memleketin muhtelif kısımlarını biribirine bağlı- yan demirağlar gün geçtikçe: çoğal- maktadır. İki sene evvel Diyarıbekirde öten tren düdüğü azami dört sene sonra Vanda ötecektir, Bu suretle memleke- tin en uzak köşelerine kadar şimendi- ferle gitmek kabil olacaktır. Memnuniyetle haber aldığımıza gö- re Diyarıbekirden Cizreyede bir hat yapılacaktır. Bu hattın istikşaf işleri- ne başlanmıştır. Bu işle meşgul olan Devlet demiryolları inşaat mühendis- leri Cizreye doğru gitmişlerdir. İstik- şaf işi kısa bir zamanda bitirilecek ve hattın inşası için münakasa açılacak- tar. Irak hükümeti de Irak şimendöfer- lerinin Cizreden Bağdada kadar olan kısmını yapmak için hazırlığa başla- Buşlır. Bu suretle İstanbuldan Bağ- , dad ve Basraya kadar trenle gidile- bilecektir. Yeni hat Türkiye ile Trak arasındaki iktisadi münasebetleri çok artıracaktır. Hindistandan acele Av- rupaya gitmek İstiyenlerden bir çoğu 6 “uz " Pvan eğ YOVAN e VE Şarkta yapılan ve yapılacak olan hatları gösterir harita şimdiden, kısmen otomobille seyahat | ederek, bu yolu tercih etmektedir. Yeni hat yapıldıktan sonra yolcular- | dan çoğunun bu tarikle seyahat ede- ceği muhakkaktır. Van hattı Siirtden geçecek ve bir kol da Bitlise doğru uzatılacaktır. Di- ğer taraftan Sıvas - Erzurum hattı- nın İnşisı da İlerliyor. Bu suretle Şark vilâyetleri beş sene içinde demirağlar- la diğer vilâyetlere (o bağlanacak ve mühim bir inkişâfa mazhar olacak- tar. Demiryolları yapılırken şoselere- de büyük ehemmiyet verilmektedir. Halk kütlesi için kitaplar bastırılacak Dükkânlara asılan manasız tablolar! yerine yeni tablolar yaptırılacak Bir köy okuma odasında köylüler kitap okuyorlar Dahiliye vekâleti hem halkın zevki- ni yükseltecek, onları irşad edecek, hem de memleketteki edipleri, res- samları himaye edecek çok güzel bir teşebüste bulunmuştur. Teşebbüs şu- dur: Dahiliye vekâleti matbuat umum müdürlüğü halkın negibi eserler oku- Guğunu uzun tetkiklerle tesbit etmiş- fir. Bu tetdikden şu netice doğmuş- tur. Memleketimizde münevver züm- re için yapılan neşriyatin yanında ge- niş halk kütlesi ve köylü için de çok dikkate şayan ve çok çeşidli neşriyat yapılmaktadır. Münevverler için çıkarılan kitapla- rın tabı adedi azami Iki . bini aşmaz- ken, halk için çıkarılan Leylâ ile Mec- nun, Ferhadla Şirin gibi kitapların çok defa ellişer bin nüsha satıldığı anlaşılmıştır. Yeni harflerden sonra köylü için basılan kitapların, roman- ların, hikâyelerin sayısı, münevverler i- çin çıkan hikâyelerden, romanlardan çok daha fazladır. Bu halk kitapları- nın en kalını büyük puntularla basıl- muş olduğu halde 2-16 forma arasın- dadır, Flatleri de 15-60 kuruştur. Sa- tışlarına gelince bu kitapların en azı 10000 ve en çoğu da 50,000 nüsha sa- tılmıştır. Bu kitaplarda dil, üslüb son dere- ce berbattır. Bu eserler halka hizmet için değil para kazanmak için yazıl- mıştır. Bunların arasında Kerbelâ Şehidleri, Muhiddini Arabi tabirna- mesi, Hazreti Ali devler peşinde gibi halka fena itikadlar hattâ irtica fi- kirleri aşılıyanlar da vardır. İşte dahiliye vekâleti bunu nazârı itibara alarak bütün bu kitapları, halka çok faydalı bir şekilde yeniden yazdırmağa karar vermiştir. (Devamı, 4 üncü sahifede) Hariciye vekili Bükreşte | vaziyeti gözden geçirildi Bükreş 16 (Akşam) — Türkiye ha- | riciye vekili Tevfik Rüştü Aras bugün buraya gelmiş ve samimi bir surette karşılanmıştır. Öğle üzeri Romanya hariciye nazırı tarafından şerefine bir ziyafet verilmiştir. Akşam da Tür- kiye elçisi bir ziyafet verecektir. Doktor Tevfik Rüştü Aras bugün Romanya hariciye nazırile orta Av- rupa ve Balkanların vaziyetini tet- kik etmiştir. Yarın Cenevreye hare- ket edecektir. Bükreş 16 — Dokter Tevfik Rüştü sadi meseleler hakkında da görüşe cektir. Bükreşte bir Türk ticaret he- yeti bulunuyor. Hariciye vekilinin zi- yareti bu heyetin mesaisini kolaylaş- tıracaktır. Istanbul saylavlığı Parti namzedi ittifakla seçildi Abdülhak Hâmidden açık kalan İs- tanbul saylarlığı için dün şehrimiz- de intihap yapılmıştır. Rey sandığı saat dokuzda belediyeden intihabın yapılacağı üniversite konferans salo- nuna getirilmiştir. Konferans salonu seçim dolayısile bayraklar ve çiçekler- le süslenmişti, Rey sandığı teftiş heyeti tarafın- dan muayene edilmiş ve boş olduğu anlaşıldıktan sonra mühürlenmiştir. İkinci müntahipler guruplar halinde erkenden üniversite konferans salo- nuna gelerek reylerini atmışlardır. Saat on üçte bütün sani münte- hiplerin reylerini kullandıkları anla- şılmıştır. Saat on dörtte reylerin tas- nifine başlanmıştır. Neticede Halkpartisi namzedi bay Şükrü Âli Öğe ittifakla İstanbul say- Orta Avrupa ve Balkanlar Arâs burada yalnız siyâsi değil ikti- | Türk - Fransız ticaret müzakereleri ileriliyor Yakında bir anlaşma yapılması ve ticari münasebetlerin kuvvetlendirilmesi ümid ediliyor Ankara 17 (Akşam) — İki haftaya yakın zamandan beri şehrimizde bu- lunan Fransız ticaret heyeti ile hari- ciye ve ticaret vekâletleri mümessille- rinden mürekep heyet arasında ge- çen hafta başlıyan müzakereler de- vam ediyor. İki memleket arağında yeni bir ticaret ve klering anlaşması akdini istihdaf eden bu müzakerele- rin, daha ne kadar süreceğini kestir- mek mümkün değildir. Maamafih dostane bir hava içinde geçtiğine ba- karak yakında biteceğine hükmede- biliriz. Burada etraflı bir surette tahlili u- zun sürecek bazı âmiller iki memle- | ket arasındaki ticaret münasebetle- rini haylı gevşetmiştir. Geçici olması- na rağmen biraz dolambaçlı olan bu — âmillerin tesiriledir ki, 1923de harici ticaretimizde İtalya ve İngil- | tereden sonra üçüncü mevkli işgal eden Fransa, 1936 de «Almanya, Amerika birleşik devletleri, İngiltere, Çekoslo- vakya İtalyadan sonra olmak üzere» altıncı dereceye düşmüştür. Maama- fih 1923 - 1929 devresinde 1924 müs- tesna Fransa ile olan ticaretimiz da- ima pasif bir vaziyet < göstermiştir. Bundan sonra ise ticaret Balansı 1930, 1932, 1933 ve 1936 senelerinde Türkiyenin 1931, 1934 ve 1935 sene- lerinde Fransanın lehinde olmuştur. 1935 senesi Fransanın müstemle- keleri ile arasındaki münasebetlere fazla ehemmiyet verdiği ve bunlarla birlikte «kendi kendine yeter» bir im- paralorluk teşkiline germi verdiği senedir. Bu hususta alınacak tedbir- leri tesbit, etmek üzere teşkil edilen «mpazvtorluk konferansı» da gene bu sene içinde Pariste toplanmıştı. Her şeye rağmen Fransa piyasası bir çok ihraç maddelerimiz için «pek raühim» kelimeleri ile ifade edilebile- cek bir mahreç olmak kabiliyetini muhafaza elmekledir. Eskiden Fran- saya büyük mıkdarda sevkedilen ha- lı, keçe, pamuk, yumurta, ve zeytin- yağı ihracatımız son iki sene zarfın- da tamâmen durmuştur. Gene eskiden Fransaya başlıca ih- racat emtiamız olan meyvalarla tü- tün ihracatı da Fransa umumi idha- lâtında pek ehemmiyetsiz bir yer tut- maktadır. (Devamı 4 üncü sahifede) İzmirde Fener, Istanbulda Galatasaray rakiplerile berabere kaldılar, Ankarada Güneş galip (Tafsilât spor kısmımızda) — Allah bağışlasın, pek zeki çocuklar!,.. Niçin bir Alman mürebbiye tul» muyorsunuz?... | — Türkçe öğrensinler diye teyzesil...