19 Mayıs 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 1

" va Bugün sahife Sene 19 — No. 6675 — Fiati her yerde 5 kuruş ÇARŞAMBA 19 Mayıs 1937 Telefon: 24240 (İdare) —24249 (Tahrir)— 24248 (Müdür) — 20113 (Kilşe) 19 Mayıs bayramı 19 Mayıs 1919 senesi mayısının 19 uncu salı günü sabahı Yalnız bu sene değil, yalnız bu ay, | hattâ yalnız bugün ve bü sabah vak- ti değil; Mustafa Kemalin Samsunda yatan topraklarına ayak bastığı an, © küçük ve bölünmez zaman, Türk tarihinde yeni bir devrin başlangıcı ölarak her Türkün can evinde yaği- ğor ve yaşıyadaktır. Osmanlı “devleti gibi çürük, pusulası bozuk bir vapur galib devletlerin hakkımızdaki duygul ibi kudurmuş, coşmuş Karadenizin amansız dalgaları ara- sında yol alın büyük insan, vâpurun çürüklüğüne bakmıyarak ve denizin kudurmu: rerek nasıl selâmet k ıyorsa gene O kapıldığı müt- layıp şerefi- ğına kavüş- top yok, tüfek yok, pa- yok. Sadece mil- milletini kendi yüreğin- t duyan Var olan mil- n bir baş arı vermeğe let, kendine milleti yor; için canını Aziri olan Mustaf Kemal, ondan, mill ık tanımıyor Onun Mustafa Ke- mali anıt hama- katle aklığa; © öldü- renlere ve ölümlere isyan; ettiği ve mili an ettirdiği gündür. Türk mi fa Kemalin şahsında kendini buluyor ve gene onun şah- sırkla, öz varlığına tecevüz edenlere taarruz etmek dretini Türk tarihinde ha yılının 19 may lamıştır Mustafa Kem: msuna çıkı- $ı; korkunç bir felâketin pençesinde inliyen - bir sevgiliye, vatana, onu kurtarn koşup gelen bir âşığın Bu ardan sonradır ı istiklâl savaşı başlıyor. Bu-savaşla yurdda b yor “ve yeniden “hayat şeref başlıyor, haysiyet baş- devlet başlıyor. - Savaş çe- tindir. Düşman yaman, hainler inat- çı, Osmanlı devletini hâlâ yerlerde sürünse de muhafaza etmeğe çalı şanlar duygusuz, akılsız ve insafsız“ dır. Fakat bunların topuna birden İs- yan eden mületin başındaki büyük insar İ, samimi, fedakâr, azimli, cesur kahramandır, Mustafa Ke- tepeden tırma hlanmış bir O; yenilmiyor, yeniyor. dış bütün düş- ir. Cumhuriyet, bu galebenin ebedi remzidir Mustafa Kemal, bu mucizeyi yas Samsuna ayak basali, yıl geçti. Demek bugün (Devamı 4 üncü Sahifede) Hasan « Âli Yücel mal im kahir arı yeni Gençler jimnastik hareketleri yopıyorlar Bugün memleketin her tarafında spor ve gençlik bayramı kutlana- caktır. Sabah ve öğleden sonra bü- yük merasim yapılacaktır. Sabah- leyin mektepliler ve sporcular ken- dilerine tahsis edilen mahallerde top- landıktan sonra Cumhuriyet âbide- sine çelenk koyacaklar ve saat do- kuz buçukta Taksim stadında umu- mi bir geçid resminden sonra jim- nastik hareketleri yapacaklardır. Anadolu tarafındaki mektepler ta- lebesi ve sporcular Fenerbahçe sta- dında geçid resmi ve jimnastik ha- reketleri yapacaklardır. Öğelden sönra bu iki stadda fut- bol maçları yapılacak, Halkevi spor- cuları, spor hareketleri yapacaklar- dır. Topkapı, Şişli, Bakırköy, Şem- sipaşa, Şeref, Üniversite, Beyoğlu spor sahalarında da merasim yapı- lacak, akşam — Halkevlerinde istifa- deli toplantılar yapılacaktır. Başvekilimizle İngiltere devlet adamları arasında temaslar Türkiye ve İngiltereyi alâkadar eden konuşmalar iki tarafı memnun edici bir hava içinde yapılmaktadır Londra 18 (A.A) — Türkiye Başvekili İsmet İnönü ile İngiltere devlet adamları arasında sık sık temaslar devam etmektedir. Ayın 14 ünde Hari- ciye nazırı Eden ve Maliye nazırı Çemberleyn ile yapılan konuşmalar müteakip günlerde Baldvin, Çemberleyn ve Eden ile tekerrür etmiştir. Ba- 4 defalar uzun süren bu temaslar esnasında Türkiye ve İngiltereyi alâ- kadar eden meselelere temas edildiği ve konuşmalraım iki tarafı memnun €dici bir hava içinde yapılmakta olduğu anlaşılmaktadır. B. Litvinof, Pa- rise hareketinden evvel Başvekil İnönü İle uzun süren bir mülâkat yapmış eden de hazır bulunmuştur. İtalyan gazetelerinin Roma 18 (A.A.) — İtalya Kral ve Kraliçesi, bu sabah sarâyn £ trenile Budapeşteye bareket o etmişlerdir. Prenses Marie de Savole, Kont Ciano ve Macaristanın Roma sefiri, ayni trenle Budapeşteye gitmişlerdir. Roma 18 — Gazeteler İlalyan hü- kümdarlarını istikbal için Budapeş- tede büyük hazırlıklar yapıldığını yazıyorlar ve İtalyan - Macar dost- luğundan bahisle İtalyanın Macar davasına gösterdiği kuvvetli müza- heretten dolayı Macaristânın İtal şükran borcu olduğu nokta- sında israr ediyorlar Bünunla beraber Budapeştede mü- zakere edi olan meselelere bir nihte bülunulmamaktadır. Siyasi müşahidler, İtalyan gazete- erinin şimdiye kadar Romanın pek mergubu olan «Macaristan için adâ» let mevzuunu» süküt ile geçiştirme- lerini İtalynanın ahiren Belgrad ile yaya akdetmiş olduğu muahedename ve adaletten bahsetmemelerinin sebebi nedir? ve bu mülükullan iki taraf beşuş bir sima ile ayrılmıştır. Londra 18 (A.A.) — Türkiyenin Londra büyük elçisi bu akşam Başve- kil İsmet İnönü şerefine bir ziyafet vermiş ve bu ziyafette Hariciye nazırı İtalyan Kral ve Kraliçesi Budapeşteye gidiyorlar artık Macaristan için < ; NE A İtalya kral ve kraliçesi Bükreş ile mukarenet vücude getir- mesi ihtimalleri dolayısile Macaris- tanın eraziye müteallik metalibatı üzerinde ısrar etmenin Roma hükö- metince mevsimsiz telâkki edilmekte Pariste mühim diplomatik görüşmeler başlıyor Görüşülecek meselelerin başında orta Avrupanın vaziyeti bulunuyor Paris 18 (A.A.) — Gazeteler, Lon- dradan sonra, bir kaç gün için Parisin diplomatik faaliyet merkezi olacağını kaydetmektedir. Excelsior gazetesi diyor ki: Bu sabah B. Delbos, Hariciye nezaretinde B. Litvinovu kabul ede- cektir. Öğle üzeri Hariciye tarafın dan verilecek ziyafet esnasında da devam etmesi muhtemel olan gö- rüşmelerde İspanyada vaziyetin in- kişafları ile Fransız - Sovyet paktı mevzuu obahsolacaktır. Fransiz - Sovyet paktı etrafında, muhakkak olan cihet, Fransayı Sovyetler birli- gine bağlıyan bu anlaşmanın halen yapılmakta olan beynelmilel görüş- meler çerçevesi dahiline ne suretle girebileceğinin ve yahut hiç olmaz. sa iki numaralı Lokamo misakinın akdine ne suretle engel olamıyaca- ğının görüşüleceğidir. B. Delbos, yarın sabah da Avustur- ya Hariciye nazırı B. Guido Seh- midt'i kabul edecektir. Sanıldığına göre, Avusturyanın bugünkü vazi- yeti, bu fikir teatisini mecburi bir hale getirmiştir. - Bu görüşme esna- sında, orta Avrupayı ve Tuna hav- zasını alâkadar eden bütün mesele- ler mevzuu bahsedilecektir. Diğer taraftan, evvelce Avusturya ve Ma- caristan devlet adamları arasındaki görüşmeler» mevzu teşkil etmiş olan bir Avusturya - Macaristan oyakın- laşması ihtimalinin de, bu görüşme- lerin devamı ve bunların yerinde (Devamı 4 üncü sahifede) Hariciye vekilinin mühim beyanatı “Milletler cemiyeti bir mecburiyettir,, diyor Bükreş 18 (AA) — Havas ajansı muhabiri bildiriyor: Dün akşam Cenevreye hareket eden B. Tevfik Rüştü Aras, evvvelki gün B. Tataresko ile mühim bir görüşmede bulunmuştur. B. Tevfik Rüştü Aras, gazeteci- lere beyanatta bulunarak ezcüm- le demiştir ki: «Türkiye ile Sovyetler birliği arasındaki mükemmel münase- bat, suth eserine yardım eder ma- hiyettedir. Milletler Cemiyeti bir mecburiyettir. Bulgar - Yugoslav paktı tabil bir şeydir. İtalyan - Yugoslav paktı katiyen Balkan paktına ktisad vekili bugün Ankaraya dönüyor Vekil dün de muhtelif ziyaretlerde ve mühim tedkiklerde bulundu Şehrimizde bulunan İkti- sad vekili B. Celâl © Bayar tedkiklerine des vam ediyor, Vekil dün sa- bah ve öğleden sonra saat dört te İş bankasın- da meşgul Ol- muştur, İktisad vekili B. B. Celâl Bâ- Olar Baya rılarak beraberinde Eti Bank umum müdürü B; İlhami Nafiz olduğu hal de üniversite konferans salonuna git- miş, kömürden petrol İstihsali hak- kında verilen konferansı dinlemiştir. İktisad vekili bugün öğle trenile Ankaraya dönecektir. Liman işleri B. Celâl Bayar, liman işleri etra- fındaki etüdleri sırasında liman iş- letme idaresinin hazırladığı projele- Tİ tedkik etmiş ve muvafık bulmuş- tur. (Devamı 4 üncü sahifede) Dara ii Ni