19 Nisan 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

ı a , ı 19 Nisan 1937 SİYASİ İCMAL Ispanyada kontrol başlıyor İspanyadaki dahili harbin hariçten İki muharip tarafa silâh ve görülü namı taşıyan muhariplerin gönderil- mesi yüzünden bir Avrupa harbini do- Durmasına mani olmak için Londra» daki beynetmilel komisyonun karar- | laştırdığı kontrol bugünden itibaren nihayet tatbik ediliyor. ve Portekizin ve İngiliz müstemleke- si Cebelittarik İspanya huâudları bo- yuna memur bilaraf müşahidler ile | İspanyaya mücavir ecnebi limanlar- daki bitaraf memurlar ve İspanyayi uzaktan abluka eden İngiliz, Alman, Fransız ve İtalyan harp gemileri İs- panyaya silâh ve gönüllü muharip girmelerini artık bilfiil menedecek- lerdir. Bu müessir kontrolun vazedilme- sini müleakip ayni komisyon İspan- yaya evvelce girmiş olan ecnebi gö- nüllü muhariplerin geri alınması me- selesi ile meşgul olmuştur. İtalya €8- | ki itirazında wrar etmemiştir. Sov- yetler birliği dahi İsponyaya ahiren külliyetli miktarda İtalyan muhariple- vinin gönderilmesine aid yaplığı şikâ- yel ve teşebbüsten vazgeçmiştir. Bey- nelmilel komisyon. şimdiye kadar mü- temadiyen çarpışan ve biri hdlis ko- Tuhaflıklar Amerikada Ohio eyaletinde, Allen #ehrinde Ralf Marşal udında bir gat var. Bu zat polis müdürü seçilmek İstiyor. Orada polis müdürleri te- yin edilmez, halk tarafından seçilir, Polis müdürü olmak istiyenler, şeh- rin meydanlarında mutuklar verip Propagandalarını yaparlar Ralf ise böyle şey yapmıyor. Şeh- rin en kalabalık bir yerinde karsı- nı bırakmış ve onğan yirmi beş adım uzaklaşmış ve emretmiş: — Bir sigara yak! Kadn sigarasını yakmış, ağzına koymuş, başlamış fosurdatmağa. Ralf belinden tabancasını çekmiş; ateş etmiş, karısının ağzındaki siga- Tajı ikiye bölmüş. £ Ralfı derhal Allen polis müdür- lüğüne seçmişler!... Gene Amerikada Seattle şehrinin umumi meclisinde cazbaniçı bir fza vardır. Bu zat Kalabalık yollar- da cazbant takınımı çaldırarak rey toplamıştır. Bu zat diyor ki: — Diğer arkadaşlarım gibi torba dolusu palavra ile âlemin başım Fransanın | ağrıtacağıma, cazbani çaldırıp rey toplamağa muvaffak oluyorum.. Oflahama eyaletinde oturan bay ve bayan Jaksenin iki kızı var, Bun- lardan birinin adı Apandisit, öteki- nin adi Menenjit... Bügünlerde bir / çocukları daha oldu, Onun adımda Kanser koymuşlar, Allah akıl fikir versin!. Var mı istiyen Londrada büyük bir mezad yapıl» dı ve müzayedeye konan eşyalar ara» sında iki olokar, bir araba, dört yangın tulumbası ve iki fil iskeleti vardı. Bütün bu eşyalar alıcı buldu. İş keletleri de bir çifçi aldı, bu kemik. lerden gübre yapacakmış! pa ik, <5 Ezine (Akşam) | münist ve diğeri dam faşist bulunan tin fikirlerinde kar- bu iki bülyükdevi şıkkı feragat göstermeleri üzerine Londradaki hava anlaşmaya müsald bir hal almıştır. Bunun için eski gönüllülerin nasl geri alınacağını tayin için teknik ko- mitesi bir plân hazırlamağa memur | edilmiştir. Bu suretle gönüllü mesole- sinin kökünden halline zemin hazır- lannış oluyor. Londradaki komisyon- da alâkadar devletlerin arasında vü- cude gelen bu anlaşma İtalya üe İn- gütere arasındaki münasebatta dahi ehemmiyetli selâh hasıl etmiştir. İki taraf matbuatı bu selâhtan memnuniyet göstermektedir. İtalyan- lar kendi dava ve moktai nazarlarının üstün olduğunu iddia ediyorlar. Çün- kü milletler cemiyeti kenarda kala- rak alâkadar devletlerin arasında doğrudan doğruya anlaşma olman İtalya e Almanyanın şiddetle itiraz ettikleri müşterek emniyet davasına yeni bir darbedir. Diğer taraftan İn- siminin beynelmilel havada huzur ve sükün içinde yapılacağı | İngilizleri çok sevindirmiştir. Feyzullah Kazan Hırsızlara karşı Bir zamanlar Amerikada en çok para getinren iş hırsızlıktı. Bugünse bunun aksi, hırsızlık en az kâr bıra- kan iş oldu. Bunun sebebi, hırsıztara karşı mü- ehdele için icad edilen âletlerdir. Son samanlarda öyle bir âlet icad eğik di ki, daha hırsız kasaya yaklaşma” dan düdük çalıyor, ışıkları yakı- yor, hırsızın resmini çekiyor. Bir âlet daha var ki, bu âlet yak mz hırsızlara karşı değil, ayni za- manda yangına karşı da Kullanilı- yor. Bu âlet, icabına göre, ya poli- se veya itfaiyeye telefon eder, şayet ayni binada telefon varsa, o tele- fonu da çalar, Bu iki âlet te elektrikle işlemekte- dir. «Elektrik gözü denen adese Karanlikta «enfra - ruj» şualarile f0- | tografı alabiliyor. Hırsızlara karşı . radyo dalgası de kullanılmağa başladı Daha hırsız kasaya yaklaşmadan, vücudundan çıkan radyo şunları bu tertibattaki elektrik muvazenesini harekete ge tirir ve zil çalar. Tahsildarların çantalarını muha- faza için de çare bülundu. Eğer bi- Ti, tahsildarın çantasını çekip ala cak olutsa, çanta tabanonlarını üç el ateşeder ve hırsızın İzi kaybol masın diye peşi sıra duman birakir. Havadan anlıyan hayvan Çam ağaçlarına musallat olan tw tılar mükemmel birer rasathane müdürüdür. Yağmur veya kar yağa- cağını evvelden anlarlar ve katiyen yuvalarından dışarı çıkmazlar, Hayvanat mütehassısları bugüne kadar yağmur veya kar fırtınasına yaklanmış bir tek tartıla tesadüf et memişlerdir. — Kazamıza bağlı Geyikli ve Bergos köylerinde Ziraat ko- operatifleri büyük bir törenle açılmış, bu münasebetle hararetli nutuklar söylenmiştir, Törene civar köyler halkı ile mektepler talebesi iştirak etmişler- dir. Yukarıki kılişe, kooperatifin açılış töreninden bir e gösteriyor , İ tan sonra eve dönüyormuş. gütere de yeni kralın taç giyme mera- | AKŞAM LAnasını yaralıyan|Ç eza muhakemeleri usulü çocuk Bu işi namus yüzünden yaptığını söylüyor (Ak- şam) — Kemal Paşalı on üç Y şında Kemal a- âmün bir çotu- gun anası Hedi- yeyi tabanca ile yaraladığını bil- dirmiştim. Ke İzmir mali bu hüreke- ON /. te sevkeden âmil ( ; # ötuz altı yaşın- deki Oünasının Anasını yaralıyan beğenilmiyen ve oo küçük Kemal hoş görülmiyen bir hayat oyaşamasıdır. Kemal Mezarlıkbaşında Nevibin kahvesinde çıraklık #diyor, babası Mehmed de seyyar macun satıcılığı yapıyor. Ke- malin anası Hediye, sık sık evden ka- çayor, ötede beride haftalarca kaldık- Son Za- manda Hediye Kemalin akrabasın- dan Çolak Hüseyinin evine kaçmış, bir haftadan beri eve dönmemişti. Aanasının, yabancı erkeklerle bu tarzda görüşmesini bir türlü hazme- ğemiyen küçük Kemal, etraftmdakile- rin, belki de babası Mehmedin teşviki- le üç liraya bir tabanca teğarik etmiş, Çolak Hüseyinin evine gitmiş ve ora- da bulduğu anasına tabancayı ateş ederek Hediyeyi göğsünün sağ tara- fından ağır surette yaralamıştır. Ço- cuk, bu cinayeti işledikten sonra kaç- mışsa da zabıtaca tabancasile birlik- te yakalanmıştı. Küçük Kemal diyor Ki: — Aanamm çirkin hareketi beni çok üzüyordu. Bu namus meselesinin nasıl temizleneceğini çok düşündüm, kahvede çalışarak biriktirdiğim para ile bir tabanca aldım, Bundan baba- mın haberi bile yoktu. Ben babama: — Annemin bu gidişi nereye vara cak?. Diye sordum, Bana; — Sakın anaha bir şey vü kalkışma, Allaha bırak. Dedi. Birkaç defa anama haber) yol- ladım, eve dönmesini bildirdim. Bera- ber yaşadığı Çolak Hüseyine şikâyet etmiş, Hüseyin, kahveye geldi, beni tehdid etti: — Seni gebertirim, dedi, beni ana- mun aleyhine kim tahrik ettiğini sor- du. Ben de kızgınlıkla: — Kahveci Osman. Dedim. Halbu- ki Osmanın bunda ölükası yoktu. Anamın aldığı yaradan ölmesini te- menni ediyorum, Bu namus meselesi bence başka türlü temizlenemez. Yaralı Hediye çok ağır ve tehlikeli vaziyettedir. Adliyece tahkikata de- vam ediliyor. Iş kanunu Üçüncü mıntakada iş beyannâmelerinin tevzii bitmek üzere İş kanununun tatbikatı için hazır uklara devam ediliyor. İş dairesi üçün- cü mıntak& âmiri baş müfettiş bay Halük bugünlerde Zonguldağa gide- cektir, Bay Halük Zonguldakta iş yer- lerine iş beyannamelerinin dağıtılma- sile meşgul olacaktır. Bu suretle üçün- cü mıntakaya dahli bütün vilâyet ve kazalardaki iş yerlerine beyanname- lerin dağıtılması bitirilecektir. Diğer taraftan, iş kanununun tab bikinevesas teşkil edecek olan nizam- name henüz çıkmamıştır. Bu münase- Petle tatbikatta güçlüklere tesadüf o- Ianmaması için nizamnamenin biran evvel alâkadarlara tebliği beklenmek- tedir. İş dairesinden başka resmi, hususi bazi iktisadi teşekküller de ka- nunun tatbikatı sırasında çalışacak, bu arada milli Sanayi birliği de kön- | feranslar tertip ederk işçilere kanu. nun ehemmiyetini anlatacaktır, Bu nİsamnameden başka iş kanununun ikinci maddesinde tarif edildiği şekil- de bir de tallmatname hazırlanması kuvvetle muhtemeldir, Bu talimatna- me undan az işçi çalıştıran müosse- lelikle bazı iş yerlerinin kanundan kaçmak için işçi adedini azaltmala- n, ameleye yol vermeleri gibi yolsuz. lukların önüne geçilecektir, Sahife 5 kanununda tadilât Tadilâtın hedefi uzak ve sarp yerlerde adaletin süratle tecellisini temin etmektir Ankara 17 (Akşam) -* Memleketi- mizin bazı yerleri jeolojik teşekkülle- ri itibarile çok sarp araziye maliktir. Bu gibi yerlerde kurulan köy ve na- hiyelerin çok geniş bir saha işgal etmelerine mukabil nüfusu azdır. Bu hal oralarda bazı kanunların ve bilhassa ceza muhakemeleri usulü kanununun tatbikini çok (güçleştir- mektedir. Tatbikatta muhtelif şekil- lerde tecelli eden bu güçlüklerin en mühimmini, ekseriya bir çok müşkü- lâtla elde edilen suçluların hazırlık ve muhakeme safhalarında serbes bi- rakılmaları zarureti hasıl olunca bunların bundan bilistifade izlerini kolaylıkla kaybederek kaçmaları teş- kil ediyor. Bundan her ne kadar er ve geç yakalanıp lâyik oldukları ce- zaya oçarptırılıyorlarsa da aradan geçen müddet içinde cezanın tehizib edici tesirleri azalıyor. Sonra yine ceza usulümüzde iddia- name tebliği, sorgu hakimi ve mah- keme tarafından ittihaz olunan tev- kif kararlarına itiraz hakkı gibi neti- ce üzerine pek de müessir olmıyan bazı merasim vardır ki bu merasimin bu gibi yerlerde tatbiki adaletin sür- atle tecellisine mani teşkil ediyor. İşte bunları ve bunlara benzer ği- ğer bazı güçlükleri önlemek için memleketin böyle bir takım coğrafi ve mahalli hüsusiyetler arzeden bazı yerlerinde; adalet teminatının ana hü- kümleri mahfuz tutulmak şartile, u- mumi usul kanunundaki muamele ve mühletlerden bir kısmının kaldıni- ması veya kısaltılması bir zarüret ha- Tini almıştır. Netekim hükümet zarurete uyarak, ceza mühakemeleri usulü kanununun koyduğu prensiplerden ayrılarak ba- zı İstisnaları ihtiva eden bir kanun projesi hazırlıyarak Büyük Millet Meclisine vermiştir. Bu proje encü- menlerde müzakere edildikten sonra umumi heyete sevkedilmiş iken adli- ye encümeninin talebile yine bu encü- mene geri verilmiştir. Proje; hazırlık tahkikatı, ilk tahki- kat ve duruşma başlıkları altında üç fazla ayrılan 37 maddeden mürek- keptir, Ceza muhekemeleri usulü kanunu- nun takib vazifeleri le tahkik ve hü- küm vazifelerini birbirinden tamamen ayırmış, şahsın emniyet ve hürriye- tine taalluk eden bütün salâhiyetleri sureti mutlakada hakime vermiştir. Ancak bu kanunun tatbik edilece- ği yerlerde suçluyu ele geçirmenin müşkülâtından ve suçun ikâini mü- teakib ele geçmemiş veya serbes bıra- kılmış olan suçluların memleketin asayişi için tehlikeli bir unsur halini almalarından ve tahkikatı > işkâl et- melerinden dolayı Cumhuriyet müd- deiumumisine hazırlık tahkikatında ele geçecek suçlunun tevkifi sallikiye- ti verilmiştir. Mamafih bu tevkif salâhiyeti mut- lak olmayıp hukuku âmme davasının açılmasına kadar muteber olacak ve her halde biraydan fazla devam et- meyecektir. Bu gibi yerlerde işlenmekte olan Suçların vehameti dolayısile içtimai bünye üzerindeki sarsıntıların berta- raf edilmesi ve muhitte müessir bir intiba husule getirilebilmesi için en kısa bir zamanda cazaya çarptırılma- Sı projede birinci derecede göz önünde bulundurulmuştur. Bunun için ağır cezai cürümlerden maşmun bulunanların ilk tahkikat sırasında İevkiflerine lüzum görük memiş olsa bile son tahkikatın açılma» Sı kararı ile tevkifleri ve duruşmanın mevkufen yapılması mebcuriyeti ko- Bulmuştur. Ayni mevzu kanunun tatbik oluna cağı yerler vekliler heyeti tarafından tayin olunacaktır. Bandırmada tütüncülük İşçiler biran evvel ima- lâthanenin faaliyete geçmesini bekliyorlar Bandırma (Akşam) — Şehrimizde tütüncülüğün faaliyet merkâzi olan İnhsarlair depolarında hümmeh bir çalışma göze çarpmaktadır. İnhisarın Gönen, Çakır, Agonya, Bulıkesir, Manyas ve Kapıdağ muntakalarında idare namına satın alınan tütünler Kâmilen bu depolara gönderilmekte- dir. Burada muayeneleri yapılan tü- tünler partiler halinde işlenmek üze- Te hazırlanmaktadır. İmalâthanenin pek yakında açıla- cağı ve Bandırmada stok edilen tü- tünlerin işlenmesine başlanacağı bu- rada büyük bir sevinç uyandırmakta- dır, Senelerdenberi bu imalâthaneler- de işlemekte bulunan 200 aile ima lâthamenin biran evsel açılmasını beklemektedir. İzmir 18 — Ziraat vekâleti hayva. natın gıdasını arttırmak maksadile bu yıl geniş mikyasta yonca ekimi yapılmasını kararlaştırmış, İzmire 500 kilo yonca tohumu yollamıştır, bü tohumlar kazalarda rençbere tevzi © dilecek ve sulak yerlere ve kabili yer olan mmtakalara ekiletektir. Kayasdaki inekhane içinde ayrıca yancalıklar tesis edilecektir. Ziraat vekâleti, bu husus için gön- derdiği bir tamimde yoncalık tesis ©- Gen her çiflik bu yoncalıktan istifade derecesini; senede kaç defa biçtiğini ve her biçişte ne kadar mahsul aldı. ğını bildirmesini de tavsiye etmek- teör. Kız kollejinde müsamere Dün Arnavutköy kız kollejinde bir seleri de kanuna tâbi tutacaktır. Böy- | müsamere verilmiş, talemeler tara- tındün Grandük İsimli bir piyes temsil edilmiştir. Talebeler piyesin temsilinde çok muvaflak olmuşlar, ermenin talebelerin ailelerinden, MAR MAİ