14 Nisan 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 12

Sahife 10 1. Nisan 1937 Çanakkalede büyük bir çalışma var Bilhassa köy kalkınma işlerine âzami ehemmiyet veriliyor Çanakkale (Ak ; şam) — Çanak- kale vali vekili mülkiye müfet- tişi Feyzi Gürel- le (Akşam) na- ,omına bir konuş- ma yaptım, kısa zamanda vilâyet umürunu vukuf- la kavrıyan ça» lışkan idare âmi- ri bana dedi ki: — Atatürk dev- rindeyiz, İlerile- me ve" kalkım- ma savaşında bir dakika durma- dan çalışmak lâ- zım. Artık sabit olmuş'bir hakikattir ki, hamlelerin daha verimli, devamlı, esaslı olabilmesi için bilgi, teknik ile muntazam bir programın şuurla tat- biki gerektir. Bunun içindir ki, işime başlarken herşeyden evvel genel duru- mu kavramağa çalıştım ve bir anaiş programı çizerek onun üzerinde yü- rümeğe başladım. Yapılacak işlerin bir kısmını para ile, mühim bir kısmı- nı da tenvir ve irşad yolile başarmağa çabalıyoruz. Paralı işleri, en mübrem ihtiyaçları göz önünde tutarak vilâye- tin hususi bir bütçesinin ve mahalli Çanakkale vali vekili B. Feyzi Gürel belediye, köy bütçelerinin müsaade- ? si nisbetinde yapabilmek için tahsisat koyduk, vilâyet umumi meclisi azaları vilâyetin dileklerini yerine getirmeğe çok çalıştılar ve müsbet mesai göste- re t bütçesinin 146 bin lirası ba- yındırlık, 210 bin lirası “ kültür, 16 bin lirası ziraat, 10 bin Jirası bay- tar, 68 bin lirası sıhhat işlerine ayır- dık. Başımızda Umumi Müfettiş general Dirik olduğu halde köy kalkınma iş- lerine azami kıymet ve ehemmiyet ve- riyoruz, general Kâzım Dirikle, geçen- lerde köy köy gezdik ve yapılan işleri Bursada milli oyunların sanlandırılmasına çalışılıyor 'k işlerini bitirdiler, 670 bin liralık , yerlerinde gördük, köylerde köy fidan- ıklarına, fenni arıcılığa, hayvan cin- sinin ıslahına, meyvalı ağaçlarin ve zeytin delicelerinin aşılanmâsına, köy- | lere gelir getirmek için köy fidanlık- ları kurmağa, şoseler etrafına ağaç dikmeğe, köy yollarını ana şoselere bağlamağa, tarım kredi kooperatifle- ri kurmağa başladık ve bu işleri yar pıyoruz. 18 martta, köy kanununun tatbiki- no başlandığının yıldönümünü kut- lamak için köylerde tören yaplık ve örnek köylerde elişleri sergileri ku- rarak ikramiyeler verdik, Vilâyette hergün sayısı çoğalan ve halen iş yapan tarım kredi koopera- tiflerini bazı mühim ihraç iskeleleri olan köy ve nahiyelerle kasabalarda satış kooperatifi yaparak takviye ede- ceğiz. Çanakkale ve Gelibolu Halkevleri- mizin faaliyetleri artmaktadır, mun- tazaman konferanslar verilmekte, Halkevleri açılan halk ve lisan dersa- hanelerile muhitlerine faydalı olmak- tadır. Yeni yapılan memleket hasta- nesi bitmek üzeredir, yakında her türlü sıhhi şartları haiz hastanemiz faaliyete geçecektir. , Viâyette pamukçuluğa ve soya fa- sulyacılığına, zeytinciliğe teşvik için esaslı faaliyet gösterilmektedir. Geliboluda birkaç evi yanan (Tay- fur) köyü halkına, Halkevi içtimai yardım kolu tarafından para ile yar- dım yapılacaktır. Köylere boğalar, cins tavuk dağıttık. Kazalarda aşım durakları yapıyoruz. İşte-size kısaca işlerimzin bir kıs- mından bahsettim, köy kalkımı için Bursada milli oyunların canlanmasına çalışan sporcu gençlerden bir grüp Bursa (Akşam) — İki hafta evvel Ankarada, yapılan (Uludağ gecesi), Bursada yepyeni bir gençlik hareketi- ne vesile teşkil etti. Atatürkün milli oyunlara verdiği önemi gören Bursa gençleri bu oyunları bir spor vazifesi halinde öğrenmeğe karar verdiler. Memlekette canlı ve neşeli gençlik is- tiyen Ulu Önderin emir ve irşadların- dan ilham alan bu hareketi, Bursa Halkevi kolaylaştırmak Üzere, meşhur tanburacı Osman Pehliyanın şehri- mizde kalmasını temiri edecektir. Bursa, milli oyunlar » bakımından çok zengin ve olgun bir vilâyettir. Bil hassa dağ mıntakasındaki köylerde, bu oyunlar hâlâ oynanmaktadır. Şe- hir ve kasabalarda gittikçe unutulan bu ecdad oyunlarını ölümden kurtar» mak ve gençliğe mal etmek için baglı- yan teşebbüs, muhitimizde çok İyi karşılanmıştır. Şehir bandosundan ayrılan bir kol, bu iş için çalışanlarla birlikte, spor klüplerini ziyaret etmekte ve oyun bi- enlerle meraklıların bir listesini yap- maktadır, Yerli oyunlar arasında, bil» hassa Harmandalı ile Bursa dağ zey- beği ve Güvende denilen oyun, milli karekterimize çok (yakışmaktadır. Klüplerde yapılan ufak tefek dene- meler, gençleri pek ziyade alâkadar Yakında milli oyun derslerine baş- lanacak ve yetişen gençler tarafından klüplerde sık sık oyun geceleri tertip edilerek, milli oyunlarımızın halk Fakat bu yağmur ihtiyaca kifayeb edecek kadar değildir. Maamafih iki günden beri Karamanın bütün ci varlarına mebzül yağmurlar yağdı. lardan çok sevinmiştir. Etraf dağları, fazla mlkdarda kar yağruştu Çapakçurda ümran faaliyeti Vilâyet merkezinin havadar bir tepede inşasına başlandı Bingöl (Akşam) — Merkezi Çapak- çur olan Bingöl vilâyeti, Muştan alı nan Çapak. Maolikan, Bingöl ve Genç kazalarile Erzincandan ölınan Biğı kazasından müteşekkildir, Çapakçurun nüfusu iki bindir, ka- saba dere içinde kurulmuş olduğu için vilâyet merkezinin üstteki havadar sırtta yeni baştan tesisi muvafık gö- rülmüş, vilâyet konağı, belediye dal- resi, dispanser, vali evi, postane gibi müessesatın inşasına başlanmıştır. Bu yıl, gelecek göçmenler için yüz kadar ev yapılacaktır. Beş kilometre mesafedeki Mizren köyündeki iyi ve temiz suyun buraya isali için gerekli tedbirler alındığı gi- bi $e 15 meyilli akan Çevlik suyun- dan elektrik İstihsali de tekarrür et- miştir. Elâzizden başlayıp Balo ve Karaka- çan kazalarından geçerek Sulhana gi- den anayol kabill mürur bir hale 40- kulduğundan otomobiller Muşa ka dar kolaylıkla gidip gelmektedir. Ça- pakçur bol meşe ormanlarile örtülür, Kiğıdan Erzuruma kereste ihraç edil- mektedir. Belediye riyasetin! de üzerine almış bulunan değerli val! bay Şefik Bicioğ» lu, bu bakımsız kasabada güzel bir vi- lâyet merkezi vücude getirmek için takdire şayan bir gayret sarfediyor. Karanlık sokakları aydınlatmış bele- diyenin bin liradan ibaret olan sene- lik varidatını yedi bin liraya çıkarmış- tır, Hususi muhasebe bütçesi yüz bin Tira olup bunun $t 33 ü nafıaya, 96 20 si maarife, bakiyesi sağlık, ziraat ve baytar işlerine tahsis edilmiştir. Hü- kümet teşkilâtı tamamlanmıştır. Bu yıl her kaza merkezine bir hükümet tabibi tayin edilecek ve buralarda dis- panserler açılacaktır. bir Halkevi de açılmış- tır. Bu sene büyük bir bina yapıl ması mütasavverdir, Evin açılan kolla” rı faaliyete geçmiştir. Çapakçur ve Ki- Eida beşer, diğer kaza merkezlerinde üçer sınıflı mektepler vardır. Civar köylerden birisinde köy okulu açılmış- tır. Bu yıl yenileri açıla açılacaktır. Uşak ve havalisinde bereketli te tf yağmı yağdı Uşak (Akşam) — Havaların birden bire kurak gitmesile burada bütün hububat fatleri de Birkaç gündür bereketli yağmurlar yağdığından endişeler 3 endişeler zail olmuştur. Köy muallimleri | kursu Tekirdağ (Akşam) — Edirnede açı- lan köy muallimleri kursu grup şefli- ğine Tekirdağ ilk tahsil müfettişi bay Nureddin Biriz tayin edilmiş ve Hdir- neye gitmiştir. Lüleburgaz köylerinde anket Lüleburgaz (Akşam) — Lüleburgas köylerindeki varlık imkânlarını tes bit etmek ve köylünün toprak üstün» de yaşama ve yerleşme tarzını öğren» cektir. Behçet Kemâl, Halkevleri adlı gre le Gaziye özlen adlı şiirlerini de oku- muş ve çok alkışlanmıştır. İzmirde bisiklet müsabakaları İzmir il (Akşam) — İzmir - Urla yolunda 30 kilometrelik bisiklet mü- sabakasında Üçokdan Bayram (bi rinel Doğanspordan Cahid ikinci geldi. .Adananın Florya: sayfiyesi de ası Ayas oroslardır Ayasa rağbet ve ihtimam gösterilse Avrupanın en güzel plâjı olabilir Ayas sahilinde bir Adana (Hususi muhabirimizden) — Florya İstanbulun nasıl en güzel plâjı ise, Ayas!... arasında üstü çinkolu birkaç yeni ev- cik, mazgallı, taştan in gibi kulübeler- le meydana gelmiş bir köy çeşnisi ve- riyor... Tektük ağaç varsada göze çarpmıyor... Bir köy, fakat neresine bakılsa ge- ne eski bie medeniyetin nişaneleri bel- UL. Ayas görünüşü gibi değildir, Bu şi- rin nahiye, cenubun ehemmiyetli bir transit merkezidir. İskelesizlikten dolayı haftada iki vapur gelebilmekte ve dış memleket- lere binlerce ton hububat taşımakta» dırlar. Bugün, Çukurovanın hububat ambarı olan Ceyhan, Ayastan 30 ki- lometre uzaktadır. Mersin Ceyhan a170 kilometre me- safede bulunduğu halde bütün sevki- yat bilhassa kış aylarında Mersin ta- rikile yapılmaktadır ki, buna yegâne âmil, Ayasa vesait olmamasıdır. Gene bu yüzden ihracatın hemen hemen dörtte biri Toprakkaleden yapılmakta ve Fransız hahtı bu yüzden oldukça para kazanmaktadır. Ceyhan, Ayas hatti yapılmış olsa şüphesiz Toprakkale yolile ihracat du- racaktır. Ayas, bugünkü halinde bile parlak bir istikbale namzeddir. Aya- sın ihracat bakımındaki bu ehem- miyetinden başka bir mazhariyeti da- ha vardır ki, bu da, sahilinin banyo- ya çok müsaid, çok güzel ve tabi! bir PlAJ olmasıdır. Yüzlerce metre, santim santim meytl | veren, kumu elenmiş bir deniz ve ya- lanmış gibi bir sahll hiç şüphesiz ki pek enderdir. Ayas bütün ihmale rağ- Gaziantep mezbaha batı görünüşü men Çukurovanın incisidir. Adananın sayfiyesi Toroslar Toroslar da Adanın sayfiyesidir. Adanalılar nisan iptidasında soluğu Toroslarda alırlar. Bölgedeki halkın hemen yüzde yet- miş beşi, mutlak şurette yaylâcıdır. Çukurovada, yaylâ bir ihtiyaçlır. Ni- san mayıs ayları, Çukurovanın tahiri- le «Göç» ağustos, eylülde «dönüş» ay- larıdır. Bu aylarda, şehirde yalnız iş güç sa- hibi erkekler, memurlar kalırlar. Yay- lâcılık, Adanada, Mersinde pek o ka- dar boşluk doğuran ve gözle görüle- cek derecede kesafeti düşüren bir hâ- dise değildir. Fakat kazalarda, yaylâ- Gılığın tesiri her bakımdan kendini gösteren zararlara mal olmaktadır. «Göç» aylarında kazaların sokak- ları çın çin öter... Fırsattan istifade etmek istiyen birkaç bakkaldan başka şehir çarşılarında açık bir mağaze ve dükkân görülemez. Cumartesi günleri oldu mu, onlar da kapalıdır. Çünkü, memur, esnaf, herkes yaylâdaki' ailelerinin yanma koşarlar, Haftanın : bugününde, bir haftalık yiyecek ve saire alınır ve yay- lâya götürülür. Bu âdet, Çukurovanın hem iktisadi, hem zirai ve hem içtimai gücünde bü- yük aksaklıklar yapmaktan halt de- Bildir. Gençlik teşekkülleri bütün cemiyet çatıları, bu aylarda faaliyeti durmuş bir vaziyettedir. Çünkü hemen bütün azalar şuraya buraya dağılmışlardır. Halbuki Çukurovada hiçte taham- mül edilmiyecek bir sıcak olduğu id- dia edilemez. ve buz fabrikası Gaziantep (Akşam) — 933 yılında (19) bin lira sarfile yapılan mezbaha- da kışı günde vasat! elli koyun, beş keçi, fiç dana ve sığır, yazın da seksen keçi ve yetmiş koyun kesilmektedir. Mezbaha resmi koyunun kilosundan dört, keçiden üç kuruştur. Birer kuruş da soğuk hava deposu resmi vardır, Mez- bahada'bu ay paça ve temizleme tesisatı yapılacaktır. 934 de (35) binlira sarfile günde üç buçuk ton buz çıkarabilecek kabili- yette bir buz fabrikası yapılmıştır. Soğuk hava depolarını da muhtevidir. Her iki müesseseden yılda yirmi beş bin lira temin edilmektedir.