2 Şubat 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

Şubat 1937 omü SİYASİ İCMAL —.ğ..mu. M. Hitlerin son nutku » Almanya devlet şefi M. Hitler İngü- Yere Hariciye nazırı M. Eden ile Fransa M, Blumun nutuklarına Rayştapda mili sosyalist partisinin 13 başına gelmesinin dördüncü yıldönü- mü münasebetile söylediği nutukla ce- vap verdi, İngiliz ve Pransız devlet adamları, politikada yalnız kalmış ve İktisadi işlerde sıkışmış bir halde say- dıkları Almanya ile birlikte çalışmak ve kendisine yardım edebilmek için ne Dibi kayd ve şartlar düşündüklerini itah etmişlerdi. © M. Hitler dahi bunların telâkki ve Mazariyelerine nasıl baktığını ve ken- Üsinin wmdeleri ne olduğunu ve Al manyanın neler istediğini birer birer izah etti, M. Hifler İngiliz ve Fransız devlet adamlarının Almanyanın yalnız kal (dığı ve iktisaden düşkün olduğu tddi- larını reddetmiştir. Buna deli olarak İtaya, Lehistan, Avusturya ve Bulga- Titan ve diğer devletlerle olan samimi , münasebetlerini göstermiştir. » Mezariyat sahasında İngiliz ve Fran- mz devlet adamları ile bir fikirde olma- makla beraber fiiliyat sahasında bun- iları tatmin eedeek şeyler söylemiştir. “ İspanyada Almanyanın araziye aid bir emeli olmadığını ve Fransa ile Alman- VVa arasında bir ihtilâf çıkmasının ta- âvvur bile edilemiyeceğini ve Almanya- inen #ransadan arazi dileği olmadığını, bundan sonra Almanyanın muahede- ileri kendiliğinden feshederek emri var arr ner san Çifçili rak sahibi k yapanlar to kiler yapmıyacağını ve son olarak 4- manyaya harp mesuliyeti yüklelen Versay muahedesindeki maddeyi fesh eylediğini haber vermiştir. Bu sözlerden her biri İngiltereyi tat- min ve Fransayı teskin edecek mahiyet- tedir. M. Hitler İngiltere ile Fransanın kendi emniyetleri noktasından çok ehemmiyet verdikleri Belçika ile Hol- landanın bitaraflıklarını ve yerlerinin tamamiyetini teminat altına almağa Almanyanın hazır bulunduğunu ken- dilerine haber vermiş olduğunu söyle- mekle Londra ve Pöris hükümetlerini bir kat daha temin etmiştir. Almanya- nın kavi ve zayıf hiç bir devletten müs- temleke istemediğini de kaydetmiş ol- ması Avrupada iyi tesir bırakmıştır. diğini ve bunların haksız ve yersiz 24p- tedildiğini kadi bir lisanla haber verdi. Bu haber İ pek hoş görülmi- ngiterede kanaati artık İngilizler arasında da iyi ce yerleşmekte olduğundan bu haber burada bile şaşılacak bir şey sayılmı- yacaktır. M. Hitler bolşevizmi Alman- yanın ve bütün Avrupanın cah düşma- nu saydığını ve Sovyet Rusyası ile hiç bir zaman samimi olamıyacağını haber vermekle Almanya - Sovyetler zddiyet ve münaferetinin bülün vehâmet ve şiddetini muhafaza eylediğine şüphe bi- rakmamıştır. | olacaklar İstimlâk nasıl yapılacak ? Hangi topraklar istimlâk edilecek? İstimlâk bedelleri nasıl tayin edilecek? Pikara 1 (Hususi muhabirimizden) Uni kanunu projesinin son şek- v ve tedkik edilmek üzere tyler heyetine verildiğini bildirmiş- « Tek hedefi köylüyü topraklandır- yp Ve toprağa bağlamak olan bu lâ- anın içtimai hayatımızda mühim | vücude getirecektir. Şehir ve kasabalar halkından olup bini çifçilikte temin eden- ni başka maişiyet vasıtası olmayıp Pim yapacaklarını taahhüd eden- di de topraklandırılması lâyihanın Mtira ettiği esaslar arasındadır. Lâyihanın bir mâddesine göre icar, Yarıcılık, ortakçılık, marabacılık sure” We başkalarına aid topraklarda ziraat | yapanlar çalıştıkları bu arazide toprak: rlacaklardır. ,Piğer bir maddeye göre de üzerinde 7 Kurulmuş olan topraklar hakkın- ie «har tarafından mülkiyet iddia edi- Ve bu iddia hükmen sabit olursa, Y yerinden kaldırılmıyarak bu top- Yaklar istimlâk edilecek ve köylülere tahsis olunacaktır. Devlete ald olduğu salâhiyettar dal- tahkik ve tesbit edilerek muha- “irlerig topraksız veya az topraklı yerli tahsis ve tevzi olunan arazi hak kındaki mülkiyet iddiaları mesmü ol- uyacaktır. Ancak muhacirlere ve köylülere da- tilan araziye sahip olduklarını tapu dile isbat eden eşhas üç sene için- bu arazinin kıymetini hükümetten Mtiyecebilecektir. Topraklandırılan köylülerden bu Takları işletemiyecek kadar muhtaç Olanlara, ayrıca yardım edilecektir. İSTİMLAK NASIL YAPILACAKTIR? PL hükümete istimlâk hususun- Eeniş ve mutlak bir salâhiyet ver- Mektedir. « İstimlâkin lüzumu ve istimlâk edile- Arazinin miktar ve mahalli müfet- a umumilik mıntakalarında umum Müfettişlerin ve umum müfettişlik Muntakaları dışındaki vilâyetlerde va- Merin "arı üzerine Sıhhat ve içtimai Mâvenet vekâleti tarafından tasvip ten sonra toprağın bağlı olduğu k idaresince yapılacaktır, Bu iş için , Sblanacak kaza idare heyetlerine müd- “iumumiler de iştirak edecektir, İSTİMLAK EDİLECEK TOPRAKLAR A) En az beş senedenberi heyeti umu- miyesi sahibi tarafından hiç bir suret- le işlettirilmiyen topraklar, B) Kısmen işletilmekte olan top- raklardan: 1 — 200 - 1000 dekar olanların işle- tilen miktarı ile bunun iki mişlinden fazla kalan kısmı, 2 — 1001 - 5000 dekar olanların İş- letilen miktarının bir mislinden faz- lası, 3 — 5001 - 10,000 dekar olanların iş- letilen miktarı ile bunun yüzde yetmiş beşinden fazlası. 4 — 10000 dekardan yukarı olanların işletilen miktarının yüzde elliden faz- lası. 5 —icar, m alişilik ye ma rabacılık sureti ile işletilen topraklarla Üzerinde köy kurulmuş olan topraklar ve Ziraat ve Emlâk ve Eytam bankala. rına aid topraklar. C) Evkaf, vilâyet hususi idareleri, be- lediyelere ald çiflik ve fopraklardan âmme menfaatlerine tahsis edilmiş o- lanların bakiyesi, D) Cemiyetlerin ve şirketlerin ma- nevi şabsiyetlerine aid olan toprak- lardan bu cemiyet ve şirketlere lüzum- lu olan miktarlardan fazlası istimlâk olunacaktır. İSTİMLÂK BEDELLERİ İ İstimlâk edilecek toprakların bedel | lerinin tayininde 1914 yılı vergisi esas tutulacaktır. 1914 yılında vergiye rap- tedilmemiş bulunan topraklar tapu kıy- metlerinin dört imsli bedelle istimlâk olunacaktır. Bu miktar toprağın istim- lâk günündeki rayic kıymetniden faz- la görülürse o günkü kıymet üzerin- den muamele yapılacaktır. Vergi ve tapu kıymetler; olmıyan toprakların istimlâk bedeli idare heyet- leri tarafından emsaline göre tayin edilecektir. 2848 sayılı kanunun ikinci madde- sinde yazılı bir numaralı iskân mınta- kasında bu proje hükümlerine göre topraklandırılacak olanlara arazi mec- canen ve 2 numaralı İskân mıntakasın- da topraklandırılacak olanlare verile- cek arazi kanunu mahsusuna tevfikan borçlanma suretile verilecektir, İstimlâk edilerek arazi üzerindeki bir Tümum ayni hakları sakıt olacak haciz ve İpotek varsa kalkacaktır, AKŞAM > Yolcu salonundaki telörgüler Şimdilik bunların parmaklığa çevrilmesi kararlaştırıldı Şimdiki Galata Yolcu salonu ve rih- tımında vapur yoldularile bunları teşyi veya istikbale gelenleri ayırmak için yapılan telörgüler salonda çirkin man- zara teşkil ettiğinden belediyece kaldı- fılması muvafık görülüyordu. Bu yüzden muhafaza teşki- lâtile belediye arasında bir ihtilâf da bakı- masında İsrar etmişti. Yolcu salonu gümrüklerden limana devrolunduktan sonra İstanbul lirşanmın modem tesi- satle techiz edilmek üzere bulunuldu- ğu şu sırada telörgülerin kaldırılması ilk olarak akla gelen bir iş olmuştur. Bununla beraber Liman idaresi telör- güleri şimdiden tamamen kaldırmak istemiyor, Esasen sekiz, dokuz ay sonra asri yolcu salonu inşatı biteceğinden telörgü davası da kendiliğinden halle- dilmiş olacaktır. Bu sebeple'Liman u- mum müdürlüğü şimdilik“yalnız çir- | kin manzaranın önüne geçmek mak- sadile telörgülerde tadilât yapacak ve bunları muntazam bir parmaklığa çe- virecektir, Bu hususta işe başlanmış- Şehir meclisi (Baş tarafı I inci sahifede) riğat ve masrafi 1,607,001 Jlra ile tevazün ettirilmşitir, Konservatuar bütçesi de varidat ve masraf olarak varidat ve masrafı 84,261, düşkünler evi masrafı 167,509 Şehir tiyatrosu bütçesi de varidat ve masraf olarak 14/775 lira olarak te vazün ettirilmiştir. Bundan sonrâ Ayaspaşada Maa- rif nazırı sokağının kapatılması hak- kındaki riyaset makamı kâğıdı okun- du ve mülkiye encümenine havale edildi. Bu takrire göre şehircilik mü- tehassısı MM, Proste de bu sokağın kapatılmasına muvafakat ediyordu. © “Temyizden sarfı nazar olunacak davalar için meclise gelen evrak ka- vanin encümenine, Silivride Çeltik çifliğinin bir köy halinde idaresi mülkiye encümenine, mezarlıklarda şahsi ve aile makberesi yapmak isti- yenlerden alınacak ücret tarifesi mül- kiye encümenine, vilâyet ve mülha- (Baş tarafı | inci sahifede) Vilâyet hususi idarelerine ve bele- diye hizmetlerine tayinleri idareli u- mumliyelere ald olan memurlar bu hiz- metlerinden geri alınarak devlet me- murluğuna iade kılındıkları zaman hu- susl idare ve belediyede geçen hizmet müddetleri, gerek memurluklarında, gerek tekaüdlüklerinde muteber tutu- lacaktır. Memurluk sıfat ve şartlarını haiz olmadığı halde kendisine devlet idare- sinde vazife verilenlere müstühdem de- nilecektir. Bunlar bu kanun projesi hü- kümlerinden hariç olup, haklarında mukavele mevcud ise, mukavele hü- kümleri, değilse umumi kanun hüküm- lerine göre muâmele yapılacaktır. KİMLER MEMUR OLABİLİR? Memür olabilmek şartlarının bahis bulunan ikinci fasılda askerlik fili hiz- raetini yapmış olmak ve yahud fili hiz- met yapmağa mâni bir malüliyet dola- yısile askerliği tecti edilmiş bulunmak, orta mektep mezunu olmâk (orta mek- tep mezunu talip olmıyan yerlerde ilk tahsili bitirmiş olanlar imtihan edile- rek İşe yarıyacağı anlaşılırsa mömurlu- ga alınabilirler.) Ecnebi ile nikâhlı ok mamak (nikâhsız oldukları halde ecne bilerle karı koca gibi yaşıyanlar da memurluğa alınamazlar.) TAYİN, TERFİ VE NAKİLLER Üçüncü faslda memurların sicille- rinin nasıl tutulacağı, dördüncü fasıl- da da memurluğa tayin, terfi ve nakil usullerine dair hükümler bulunmakta- dır. Açık memurluklarâ iptidaden memur alınmak için en az 15 gün evvel ilân 6- dilmek lâzımdır. Talipler birden fazla olduğu halde müsabaka imtihanı açıl- ması şarttır. Gene bu bakımdan, bir vekâlet-veya dairede memurluk inhi- lâl edince gene o vekâlet veya daire me- murlarından biri terflen tayin olüna- caktır. Vekâlet veya dairede, daire memür- ları arasında ehliyetli ve terfle hak ka- sanmış bulundukça diğer vekâlet veya daireden veya hariçten memur alına- mıyacaktır. AZİL VE SINIF İNDİRME Projenin beşinci faslında, tahvil mu- ameleleri ve sebepleri gösterilmekte, altıncı fasflmda inzibat cezaları hak- kında hükümler bulunmaktadır. Projenin en yeni hükümleri arasın- katı için 937 senesinde çalışacak İs- tlmlâk hakemlerinin tayini riyaset divanına havale edildi. Bu evrak havale edildikten sonra riyasetin bir tezkeresi okundu: Çu- bukluda eski Mısır Hidivi prens Ab- bas Hilmi paşanın Kuleli köşkü ile diğer iki köşkile, ahırları ve korusu- nun 60 bin liraya şehir namına sa- tın alınmasi tekli? ediliyordu. Reislik makamı, bu paranın 20 bin lirasını bu sene, 40 bin lirasını da önümü deki iki sene içinde ödeyecektir. Meclis, bu teklifi kabul ettik sonra dağıldı. Perşembe günü tekrar toplanacaktır. ş Yeşilköy hattı Devlet demiryolları dokuzuncu İş- letme müdürlüğü banliyö tarifesinde küçük bir değişiklik yapmıştır, Bu de- ğişikliğe göre cumartesi akşamları Bir- keciden Yeşilköye 11,55 de kalkan tre- nin hareket saati yarıma çıkarılmıştır. Bu suretle halkın İstanbuldaki eğlen- da bilhassa sınıf indirmek ve azil hü- kümleri vardır. Sınıf indirmek, memurun maaşça bir derece aşağıya indirilmesi şeklinde 0- lacaktır. Azil, memurun iki aydan bir seneye kadar hizmetten uzaklaştırılma: $1 şeklinde tarif edilmiştir. İkiden faz- W azil cezası gören memur hakkında mezuniyet müddeti ne kadar olursa vlsun tekaüd kanununun on üçüncü maddesi hükmü tatbik edilecektir. İNZIBAT KOMİSYONLARI İnzibat komisyonlarının sureti töşek- külünden bahseden yedinci fasılda ko- misyonların vekâleti vilâyet we kaza in- Zâbat komisyonları namlarile üç kisma ayrılacağı zikredilmekte ve her komis- yonun vazife ve salâhiyetleri ayrı ay- rizikredilidkten sonra sekizinci fasılda | memurların izinleri ve hastalıkları hal- lerinde verilecek mezuniyetler hakkında hükümler bulunmaktadır. EVLENMEKTE İZİN ce zamanı bir müddet daha uzatılmış oluyor. Tarifede esaslı bir değişikliğe lüzum olup olmadığı etrafında yapılan ted- kiknta bir taraftan devam olunmakta- dır. Tecrübe devresi nisan İptidasına kadar devam cedcektir. Elde edilecek neticelere 'göre bir kış tarifesi hazırla” hacak ve gelecek kış mevsiminde tatbik olunacaktır. Yaz tarifesi de hazirana kadar tanzim edilecektir, Alpullu ile Kırklareli arasında otoray işletilmesine başlandı Devlet demiryolları tarafından Alpul- lu ile Kırklareli arasında işletilmesi ka- rarlaştırılan oto raylar dünden itibaren faaliyete geçmişlerdir. Oto raydan şim- dilik tren ücreti şlınacak, lüzum gö- rüldüğü takdirde ileride ayrıca bir ta-, rife de hazırlanacaktır. N Projenin dokuzuncu faslı memuri- yetten ayrılma, onuncu faslı da memur- lann O yapamıyacakları hareketleri muhtevi bulunmaktadır. Bu faslın bir maddesine göre, nikâh- tan evvel Türk tabiiyetini iktisap etmiş ölanlarla evlenmek memurun mensup olduğu vekâletin izinine vabeste ola- caktır. VEKÂLET EMRİNDE BULUNANLA. RIN MAAŞLARI 1lLinci faslı vekâlet emri, azil ve işten el çektirmenin hukuk! ne- ticelerine hasredilmiştir, Bu faslın ihtiva ettğli hükümler ara- sında şunlar vardır; Müsteşar, umumi müdür ve birinci sınıf müdürlerle vali, kaymakam ve zâ- bıta âmirleri ve ecnebi memleketlerde- ki memurlar hükümetçe görülecek Sahife $ Tüzum üzerine mensup oldukları vekâ let emrine alınabileceklerdir. Vekâlet emrinde bulunan memurla- rın maaşları tem olarak verilecek ve memurluğa aid bütün hakları mahfuz olacaktır. Azledilen memurların hizmet müddetlerine göre verilecek maaş şu nisbetler dairesinde hesap edilecektir. 1 — Hizmet müddeti 15 seneden az olan memura esas maaşı ile emsali ha- sıhnın dörtte biri, 2 — Hizmet müddeti 15 seneden yir- mi seneye kadar olan memura €5â5 mâ» aşı ile emsali hasilinin üçte biri, 3 — Hizmet müddeti 20 sene ve bun- dan yukarı olan memura esas maaşı ile emsali hasilinin yarısı. 4 — Azledilen memura hiç bir suret» le iki seneden fazla maaş verilmiye- cektir. > Azledilen memurlardan hizmet müd» deti 15 seneye kadar olan memurlar dört sene içinde ve hizmet müddeti 19 seneden yukarı olanlar altı sene içinde halz oldukları memurluk derecesine muadil veya bir derece aşağıdaki bir hizmete tayin edildikler halde o memü- riyeti kabul etmeğe mecbür olacaktır. Aksi takdirde tekaüd kanununun 1$ üncü maddesi hükmü mecbur! olarak tatbik olunacaktır, Muhakeme altına alınmış bulunan memurlar hakkında bu muamele mus hakemenin neticesine bırakılacaktır. Azledilen memurlar vilâyet veya be- lediyelere veya sermayesinin en az ya- rısı devlete ald olan bir mücssesede ve- ya imtiyazlı şirketlerde vazife aidıkla- Tı takdirde kendilerine maaş veriimiye- cektir, Projenin son faslı olan 12 nci fasıl da müşterek hükümlere tahsis olun- muştur, .|,. Dış politikamıza . dair (Baş tarafı 1 inci sahifede) tekmil siyasi çabalamamıza hâkim bu- Tursunuz. Yalnız bir noktanın tebarüz ettirilmesi üzerimize büyük borçtur: Bahsettiğimiz bütün faaliyetler esnâ- sında Türkiyenin gerek dilile, gerek ef- âlile ne kadar sulh dostu olduğunu âle- me göstermekteki israrı... İzaha çalıştığımız siyaset kullandığı metod itibarile de iki unsura irca edi- lebilir sanıyoruz; 1 — Eski devirlerden kalmış bilü- mum pürüzlü işleri ciddiyet ve ve- kar içinde olarak gerçek bir nısfet ve uzlaşma duygusile halletmek. 2 — Bize yalansız surette sulh muhib- bi görünen her devletle gerek dostluk ve gerek mütekabil emniyet misakla- rı yapmak. Sükün ile düşünün; hemen teslim edeceksiniz ki, Türkiyeyi harici borç- larını ciddi bir nizama koymak, cihan sulhünü temine yarıyan her milletler arası faaliyete iştirak etmek, Cemiyeti Akvamü aza olmak, hattâ Parlâmen- tolar birliğine girmek ve saire gibi ha- reketlere sevkeden başlıca Amil gene bu medeni ve ileri zihniyettir. Bunun- la insani bir fahr duymakta haklıyız. Avrupada mevcud sulhün esaslı İsti- nad direklerinden biri olan Balkan anlaşmaları da başka bir ruhtan mı çıktı?. Tekmil şu verimli uğraşmalar Türkiyenin gerek umumi barış ve ge- rek medeni yarış davasında insanlığa ettiği değerli hizmetlerdendir. O sebepledir ki, seviniyoruz ve sevin- meliyiz. Verdiğimiz tafsilâttan ne netice çı- kar?.. Bizre dünya gözü önünde belirmesi feydalı olan noktayı işte hülâsa ediyoruz. Atatürk «Yurdda ve cihan- da sulh» prensibini tatbik için cehle, karanlığa ve menfi fikirlere harp aç- mış idi. Onun ilhamı altında çalışan İsmet İnönü hükümeti de aşağıdaki düsturu tatbik etti diyebiliriz: Dalma tırmalayıcı hatıralar, kinler ve hurafeler yerine her zaman yeni sev- giler ve yakınlıklar doğurucu, merd, cesur ve haksever sulh duygularını koy- mak! Bu düşünüşün şimdiye kadarki ve- rimi malâm. İnanalım ki, o verim yar rın dahâ bereketli olacaktır, Fazıl Ahmed Aykaç ANAY rr a Memurlar kanu dün Meclise verildi