2 Şubat 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

İÇ SAHİFELERDE 3 üncü sahifede : Son hatıralar: Saray ve ötesi Halid Ziya Uşakhğil 7 nci sahifede : Yedi büyük denizci devletin donanmalarına ve yeni inşaata umumi bir bakış Abidın Daver V. J I JİK71 İSTANBUL CAĞALOĞLU yil S3]fl ! 40 l l Telgraf ve mektub adresi: Cunihuriyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbul, No 246 Telefon: Başmuharrtr ve evi: 22368. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve matbaa kısmı 24299 24290 umhuri Atatürkün Büyük Millet Meclisine teşekkürü Ankara 1 (A.A.) B. M. Meclısinin Devlet Reisi Atatürke Hatay işinde elde ettikleri yüksek muvaffakiyetten dolayı resmen teşekkür edilmesi için almış olduğu karar dolayısile B. M. Medisi riyaseti tarafından gönderilmiş olan telgrafa Atatürkün verdiği aşağıdaki cevab Kamutayın bugünkü toplantısında okunmuş ve sürekli alkışlarla karşılanmışbr. B. M. M. reisi Abdülhalik Renda Ankara Hatay mukadderatınm tespitini memnuniyete şayan görmüş olan Kamutayın hakkımızda taltif kararı vermiş olduğunu bildiren telgrafnamenizi büyük memnuniyetle aldım. Teşekkür ve minnetlerimi bildirmekle bahtiyar olduğumun Kamutaya arzedilmesini dilerim. K. Alalürk rf~ 31 Ilkokul öğretmenler*»^ * PLÂN ve D ÖRNEKLER: « . « „ . . Q«7 u3ll L ^UD3Î l " o l Lâtif Erenel Hasan BecrçetldHjı Ilkokul Öğretmenlerinin bir yardımcısıdır. v /, 2, 3 üncü sımflar çıkİT. Tanesi 75, cildli 100 ı Ahmed Halid Kitabevı J Yeni Tüıkiyenin Büyük Miibdii ve inkılâblar ((Atatürk yalnız memleket ölçüsile değil, dünya, medeniyet ve tarih ölçüsile Büyük Adamdır» Ankarada Hatay zaferinin tes'idi Ulu önder, Başbuğu olduğu ordunun ve gencliğin geçid resmini derin bir itminan içinde temaşa ediyorlar arb, umumiyetle, Türkiyeyi tanımaz. Bunun böyle olmasmda iki tarafın da kusuru vardır. Kendımizı tanıtmak için kuvvetli bir propaganda teşkılâtımız olmadığı için kusur evvelâ bizdedır. Sonra, garb da, Türkiyeyi öğrenmek için ciddî bir gayret sarfetmez. Bılhassa, Fransa, memleketimiz hakkında en az bilgisi olan memlekettir. Halbuki Türkiyede en çok bilinen dil fransızcadır ve Türkler, ecnebi menv leketler ve milletler arasmda, en iyi Fransayı tamrlar. Garbın ve Fransanın memleketimiz hakkmdaki bu bilgisizliğinin bazan öyle tezahürleri olur ki cehlin bu derecesine hayret ve teessüf etmemek kabil değildır. Meselâ, geçenlerde, Hatay meselesi münasebetile, bir Fransız gazetesi en son resimlerinden biri kaydile Atatürkün bir fotoğrafını koymuştu. Halbuki bu resim, en az 15 senelıkti. Çünkü, Atatürkün îstiklâl Harbi sıralarmda 1922 veya 1923 te alınmış kalpakh bir resmiydi. Fakat, Atatürk hakkur daki bu bilgisizlik, yalnız 15 senelik bir resmini en yeni fotoğrafı diye koymaktan ibaret değildir. Cumhurreisimiz, yalnız, Türkün En Büyük Şefi değil; bugünkü medeniyet âleminin en büyük şahsiyetlerinden biri, tarihin kaydettiği ve edeceği ender Büyük Adamlardan biridir. Atatürkün garbda, büyük bir şöhreti vardır. Halk arasmda, Onun ismini bilmiyen yoktur, diyebiliriz; fakat Büyük Türkü ve onun yarattığı Büyük Eseri, bihakkin ve ruhuna nüfuz ederek bilenler nekadar azdır. Halbuki garbın bütün tarih, siyaset, içtimaiyat, askerlik ve gazetecilkile meşgul simalan Büyük Adamı ve Büyük Eserini iyice bilmekle mükclleftirler. Çünkü Atatürk, yalnız Türkiyede değil; bütün şarkta yeni bir âlem yaratan bir dehadır. O, sade, bir harb kazanmış muzaffer bir kumandan ve bir millet kurtarmış yüksek bir devlet adamı olmakla kalmamış, bir devri kapryarak yeni bir devir yaratan ender bir inkılâbcı olmuştur. Atatürk, yalnız memleket ölçüsile değil; dünya, medeniyet ve tarih ölçüsile Büyük Adamdır. Bu itîbarladır ki bütün medeniyet âleminin Onun şahsiyetini ve Eserini tanr ması lâzımdır. Garb da bu lüzumu anlamış, Atatürkü ve Eserini tetkik ve tetebbü ederek her memlekette ciddî eserler ve yazılar yazılmağa başlamıştır. Türkün Büyük Başbuğunu ve Onun yaptığı büyük inkılâbı iyice kavrıyanlardan biri de, fransızca Le Temps gazetesinin bir müddet İstanbul muhabirliğini ifa eden ve şimdi de ayni gazetenin Roma muhabiri olan ^1. Paul Gentizondur. Memleketimizde iken, Türkiyeye karşı daima dost davranmış, dürüst bir muharrir olan Paul Gentizon, son zamanlarda bir Fransız mecmuasmda, Atatürk ve Eseri için, çok güzel bir yazı yazmış, Büyük Adamı ve Onun büyük inkılâbını çok kuvvetle tahlil etmiştir. Bu yazının bazı kısımlarını beraberce okuyalım: ABtDİN DAVER [Arkast Sa. 5 sütun 4 tel M. Eden Antakya meselesi etrafında izahat verdi «İhtilâfın tarzı halli tamamile memnuniyetbahştır» Londra 1 (A.A.) Avam kama rasında bir suale cevab veren M. Eden, «Iskenderun ihtilâfı hal şeklinin tama mile memnuniyetbahş» göründüğünü söylemiş ve şu sözleri ilâve etmiştir: « Tarzı hal, her iki taraf devlet adamlan tarafından gösterilen durbinlik ve bilgi, ve bir anlaşmaya vanlması için hiçbir çalışmayı ihmal etmemiş olan raportör Sandler'in enerji ve meharetinin bir neticesidir. Meselenin çok müşkül mahiyeti nazan itibara almırsa Milletler Cemiyeti himayesi ve bu cemiyetin nizamnamesi mef[Arkası Sa. 3 sütun 3 te] Evvelki gün Ankarada da, Hatay zaferi için büyük bir miting yapıldığım yazmıştık. Yukarıki resimler bu muazzam tezahürattan birkaç intıbadır: Abide etrafında toplanan büyük halk kütleleri; Bayan Nahide Balcı ve arkadaştmtz Mekki Said Esen hitabelerini töylüyorlar. Hitler'in nutku etrafında tefsirler devam ediyor Delbos'tın hitabesi Berlinde iyi karşılanmadı Yeni memurin kanunu dün Meclise verildi Lâyihada, memurların tayin, azil, nakil ve terfileri hakkında çok mühim esaslar var, her memurun gizli bir dosyası bulunacak Ankara 1 (Telelfonla) Memurlar hakkındaki yeni kanun teklifi bugün Meclise geldi ve memurin kanunu mu vakkat encümene gönderildi. Bu mühim lâyihanın başlıca esaslannı bildiriyorum: murlar arasmda vazife ve mes'uliyet noktasından hiçbir fark yoktur. Ancak üc retli memurlar bu kanunun 25, 26, 47, 48, 49, 54, 55, 56, 57, 71 ve 76 numaralı tekaüd kanunu hükümlerinden istifade edemezler. Madde: 3 Askerî ve adlî memurlar, hususî kanunlanna ve emniyet me murları, polis teşkilât kanunu hükümle rine tâbidir. Şurayi Devlet ve Divanı Muhasebat kanunlarmın intihab, tayin ve inzıbat muameleleri hakkındaki hususî hükümleri mahfuzdur. Madde: 4 Vilâyet hususî idarele lArkası Sa. 8 sütun 3 te] Japonyada kabine buhranı bitti M. Hayashi yeni hükumeti teşkil etti Tokyo 1 (A. A.) Japon buhranı bugün nihayet bulmuş ve yeni kabine M. Hayashi tarafından teşkil e dilmiştir. Japonya nın Vaşington sefi ri M. Hiro Hisa ito Hariciye Na zırlığına ve General Kotarono Kumaro M. Hayashi Harbiye Nazırlığına tayin edilmişlerdir. Son sb'zü ordu ve donanma söylemiş ve muvaffakiyeti elde etmiştir. Lâyihamn esasları Kanunun birinci maddesi memuru şöyIe tarif etmektedir: Bu kanuna göre devletin âmme hizmeti kadrosuna dahil daimî bir vazifeye ücretli veya maaşlı olarak salâhiyetli ma M. Yvon Delbos kamca tayin edilmiş olanlara «memur» Chauteua Ruox 1 (A.A.) Ha denilir. riciye Nazın M. Delbos buradaki ölüler Madde: 2 Maaşlı veya ücretli meabidesinin küşadı münasebetile söyledıği nutukta ezcümle demiştir ki: « Milletler Cemiyetine kat'iyyen bağlı kalarak, emniyet usullerini iltizam ettik ve bunun takviyesini müdafaaya devam ediyoruz. Müşkülâh mucib bütün ihtilâfların Milletler Cemiyeünde hallini tavsiye ettik. Fransa ve Türkiye, Ce nevrede toplanan devlet adamlarının muzaheretile Milletler Cemiyetinin müessir bir varlık olduğunu isbat etmişlerdir. Ingiltere ile olan büyük samimiyeti miz, Küçük Antant, Polonya ve Sovyetler Birliği ile olan anlaşmalarımızın sağ lamlığı bizim için hep birer garantidir. Harbe karşı olan mücadelemizde diğer devletlerin ve bilhassa büyük Amerika demokrasisinin de muzaheretini görüyo Milâno mülâkatı Seylâbdan sonra soğuk Amerikada yüzbinlerce kişi müthiş bir sefalet içinde... Diğer nazırlar Londra 1 (A.A.) M. Hayaski, kendi seçtiği devlet adamlannın iş ba [Arkası Sa. 3 sütun 3 tei Kont Ciano, Hariciye Vekilimizle görüşmek üzere Romadan hareket ediyor Ingiltere ve Italya arasmdaki itilâfa temas eden Doktor Riiştü Aras «Bu anlaşma bizim haricî siyasetimizin esas fikirlerine uygundur» dedi Teşkilâtı esasiyede yapılacak tadilât Ankara 1 (Telefonla) Teşkilâtı e ruz.» [Arkast Sa. 8 sütun 1 dei sasiye kanununda tadilât yapılması yolunda 150 imza ile Meclıse verılmiş o lan tâdil teklıfi Teşkilâtı Esasiye encümenine havale edilmiştir. Encumen bu akşam Meclis iç/timaından sonra toplanarak tâdili istenen noktalar üzerinde tetkiklere başlamıştır. Öğrendığime göre teşkilâtı esasiye kanummun Vekile niyabet hakkındaki 49 uncu maddesinin de tâdili mutasavverdır. Bu madde mezun veya herhangi bir sebeble mazur olan bir Vekile îcra Vekilleri heyeti azasından bir diğerınin muvakkaten niyabet edeceğinden bâhistir. Yeni bir kanunla sıyasî Cumhuriyette, senelermüsteşarlıklar ıhdas edılmekte oldu • ğundan bu maddenin de tâdili icab etdenberi büyük romanmektedir. Amerikada suların bastığı mıntakada bir kasaba cımızın yeni bir eserini Fırka Grupunda siyasî müsteşarlar Nevyork 1 (A.A.) Illinois, cenub tün vahimleştirdiği haber verilmektedir. bekliyen okuyucularıhakkındaki kanun projesmi hazırlamak taraflannda yağmakta olduğu bildirilen M. Roosevelt'in beşinci yılı üzere raportör tayin edilen Hasan Samızın haklı sabırsızlıkkar ve yağmurun Mississipi ve Ohio va kutlulandt ka projeyi tamamen hazırlamış ve Fırlarına pek yakmda nidılerinde sakin bulunan insanların endi Nevyork 1 (A. A.) Reisicumhur ka Grupuna vermiştir. Bu projenin de şelerini bir kat daha artırdığı ve soğuğun M. Roosevelt'in riyasetinin beşinci yıl yarınki Fırka Grupu içtimaında konuhayet verecektir. binlerce yurdsuz insanın sefaletini büsbü§ulacağı anlaşılmaktadır. lArkası Sa. 4 sütun 3 U\ Biz insanlar Peyami Safanın Yeni romanı Dr. Rüştü Aras Roma 1 (Hususî) Hariciye Nazr rı Kont Ciano Türkiye Hariciye Vekihnı karşılamak üzere yarın tayyare ile Milânoya gıdecektir. Türk ve İtalyan Hariciye Nazırları arasında çarşamba günü vuku bulacak mülâkata büyük bir ehemmiyet verilmektedir. Şımdiden birçok yabancı gazete Kont Ciano muhabirleri Milânoya hareket etmiş bulunmaktadırlar. M. Eden'in beyanatı Londra 1 (Hususî) Hariciye Nazın M. Eden Avam Kamarasının bu günkü celsesmde Hatay anlaşması hakkında şunlan söylemiştir: [Arkası Sa. 6 sütun 6 da]