13 Ocak 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3

AKŞAM 3 Kânunusani 1937 AKSAMDAN AKŞAMA, mmm Kim döğüşüyor? Çok eski muharsbelerde ordular Şarpışmaz, iki tarafın seçme iki cen- Sâveri tek başlarına karşılıklı çarpı- Şalarmış. Son harpte muazzam ordu çarpıştı. Bu muharebelerde «razi, ekonomik menfaat, siyasi hâ- Kâmiyet gayeleri vardı. Zaman değiş- tikçe, galiba harplerin hem hedeli, hem şekli değişiyor: Devletler fikir Uğruna çarpışmaya başladılar; bu Şarpışma da kendi hudutları üzerin- de iki devlet ordularının muharebesi Şeklinde. değil, büsbütün başka bir Memleketin topraklarında oluyor. Bu bakımdan İspanya, son zaman harbinin ilk nümunesidir. Cumhuriyetci veya sosyalist bir hü- kümete karşı İspanyol ordularından hir kısmının isyanı şeklinde başlıyan dahili harbi, ilk zamanlar. daki asıl mahiyetini kaybetti, müs- takbel Avrupa harbinin küçültülmüş Mir enmuzeci oldu. Hakikatte, İspan- Yada döğüşenler şu veya bu dahili #bepten iki taraflı olmuş İspanyol lar değil, Avrupayı ikiye ayıran rejim İmanı uğruna çarpışan yabancılar dir. Zavallı İspanya bu kanlı tecrü- Deye harabiyet sahnesi vazifesini gö- tüyor, İspanyanın bugünkü manzarası Sadece şudur: Avrupa politikasını İkiye ayıran tek kuvvetli dâvâ, İtak Ya - Almanya birliğinin Sovyet Rus- Yaya açtığı mukaddes harbâir. Çünkü İtalya ile Almanyayı ayıran siyasi amiller olduğu halde, iki devleti | birleştiren tek âmil Sovyet düişmanlığıdır. İtalya ile Almanya, Dügün için doğrudan doğruya Rusya- Ya açamadıkları mukaddes ideal har- bini İspanyada tatbik ediyorlar, İs- Panyada cereyan eden muharebe tam Manasile bir İspanyol faşistliği ve İs- Panyol sosyalistliği cidali değil, İtal Ya ve Almanya ile Rusya arasında bir harptir. O derecede ki son günlerde “ereyan eden muharebeler iki tara- İn yeni bombardıman ve avcı tayya- Telerine ve hava tanrruzlarına karşı karadan müdafaa silâhlarına esaslı bir tecrübe olmuş... Hulâsa İspanyada, başka milletler İÜ amünki, mürinkkete büzük benl küçük çapta tecrübesi oluyor. Bu Oyunda, boğa güreşi gibi İspanyollar kan döküyor. İşin en acı tarafı şudur ki bu dahi: Mi barp, İspanya bakımından bitse bile, ekilen fitne tohumları uzun Seneler semere verecek, hangi taraf Şimdi galip gelse, İspanya daha uzun Seneler mahvolacak, harab olacaktır. Ve nihayet orada çarpışanlar hırsla- rını yenemeyince asıl harp sahnesin- de boy ölçüşeceklerdir. İspanya ihti- Mâli, Avrupada günün birinde patlı- yacak müthiş bombanın fitilidir. Dev- etlerin, ateşi söndürmek hususunda- ki gayretleri boşunadır. Alev ruhları sarmıştır. Yangınların en korkuncu manevi alevlerdir. Ayrupanın ruhun» da bu ateş bir kere tutuştu. Tarihe bakınız, en geç sönen harpler din mu- harebeleridir. Dahili mücadele bu asırda çok fena şey. Bu gibi memle- ketler başka (ihtiraslara sahne olu- yor. Hazer! Akşamcı Tramvay ücretleri | Açıkta kalan Tarife komisyonu bu ayın sonunda toplanıyor Önümüzdeki şubaltan muteber ol- mak üzere elektrik flatlerinin 14 ku- Tuş 10 paradan 12 kuruşa indirildiğini Buna sebep İsviçre frangı- nın kıymetinin düşmesidir. Elektrik şirketi birkaç sene evvel sermayesini İsviçre frangına tahvil etmişti. Bon za- manlarda, Fransız irangından sonra İs- viçre frangı da kıymetinden yüzde 30 kadar kaybetmiştir. Elektrik ücretinin inmesi üzerine tramvay flatleri de ucuzlıyacaktır. Tramvay flatlerini tayin edecek olan tarife komisyonu bu ay sonunda topla» nacaktır. Elektrik flatleri 90 para düş- tüğüne göre tramvay fiatlerinde de mevkiine göre 30 para ile 60 para ara- sında bir düşüklük muhakkak görülü- IE. Elektrik #atleri bir vakitler 18 ku- ruş 30 para idi. Bu miktardan 14 kuru- şa kadar düşmesine rağmen tramvay fiallerinde uzun zamanlardan beri bir değişiklik görülmemesinin sebebini tahkik ettik. Nafıa vekâleti taraftndan 926 tarihli mukavelede va- hid fiatleri çok yüksek olduğu için elektrik flatleri 18 küsür kuruştan 14 kuruşa düştüğü halde tramvay fiatle- rine tesir yapamamıştı. Şimdi tatbik edilen 923 mükavelesinin hükümleri ise daha müsaid olduğundan tramvay flatlerinin tayininde müessir olacak- tar, Sinema ilânları Belediye, mecmua dağıtılamıyacağını bildirdi Bazı sinema ve tiyatrolarda el ilânı yerine temsil edilecek piyes veya filim için çıkarılan mecmualar muayyen bir ücret mukabilinde halka satılmakta» dır. Belediye, damga resminden kurtul- mak için buna baş vurulduğunu ileri sürerek defterdarlığın fikrini. sormuş” tur. rine iştirâk etmiştir. Blediye bunun ü- zerine yaptığı bir tamim ile sinema ve tiyatroların el ilânları yerine mecmu- 8 dağıtamıyacaklarını alâkadarlara bildirmiştir. Türk-Fransız ticaret anlaş- masını Fransa feshetti Türk - Fransız ticaret anlaşmasının Fransa tarafından vakti gelmeden fes- hedildiği haber veriliyor. İki memleket arasındaki anlaşma 20 aylıktır ve bü anlaşmanın hitamına üç aylık bir müddet kaldığı zaman iki taraf tem- did veya feshine karar vereceklerdir. Türk - Fransız ticaret anlaşması 935 senesi ağustosunun on üçncü günü yapılmıştır. Bu vaziyete göre buakşam anlaşma 17 inci ayını doldurmuş ola» caktır. Binaenaleyh Fransızlar yarin yapacakları fesih tebliğini dün yap- makla üç gün sabredememişlerdir. ZA mm iLE LE km — Peder anlatırdı: Rahmetli şair Eş- ref çok yaman adammış bay Arığa,., | mıokşıyarak hicvetmezmişi,., ' ... Hicvettiği adamı, senin gibi, Sırtı” i işçiler Lâstik fabrikalarının vaziyeti tetkik ediliyor lerini' durdurduklarını yazmıştık. Bu yüzden 2500 amele açıkta kalması hâ- disenin esaslı şekilde tetkikini icabet- tirmiş ve dün tahkikata başlanmıştır. Ticaret odası da bu işle meşgul olmak- tadır. Tahkikat sırasında fabrika sa- hipleri, direktör ve işçileri de dinlene- cektir. Açıkta kalan 2500 amele iş bü- rosuna müracaat elliklerinden büroda amelenin vaziyeti bakımından tetki- kata başlanmıştar. Diğer taraftan, fabrikaların kapan- ma karari ortaya ikinci bir mesele çı- karmıştır. Bu da, lâstik ayakkabıların hariçten ithalidir. Bu takdirde yerli sanayi vaziyetinin bozulacağı zanmo- Tunmakta ve ayakkabıcılar telâşa düş- mektedirler. Çünkü yapılan iddialara göre hariçten gelenler yerli mamulât- tan daha ucuza satılabilecektir. Yapılmakta olan tahkikat neticesin- de alınacak tedbirler merakla bekleni- yor. Hangi hoca Said? Dün bir matbuat davasına bakıldı Yedigün mecmuasında muharrir bay Hüseyin Cahid tarafından yazılan «İlk meclisten bası simalar» başlıklı hatırat serisinde aleyhine hakaret âmiz neşriyat yapıldığı iddiasile eski ve öl müş Elâziz mebuslarından Hoca Sa- id veresesi tarafından Elaziz mahkeme- sinde bay Hüseyin Cahid aleyhine bir dava açılmıştır. Dün asliye birinci ceza mahkemesin- de bay Hüseyin Cahidin istinabe tari- kile istiçvabı yapılmıştır. Bay Hüseyin Cahid mabkemede mecmuanın. mev- «— Ben bu yazımda davacı Elâziz mebusu Hoca Saidden bahsetmedim. Benim bahsettiğim Hoca Said eski Üş- kup mebusudur. Esasen yazımda da ilk meclisi möbusan hatıralarını yazı- yorum. Halbuki Elâziz mebusu ilk mec-) iste mebus değildi. Ancak yazıda rum- eli vilâyetleri mebuslarından biri de- nilecek yerde bir kalem hatası olarak şark vilâyetleri denilmiştir. Hüdise bunz dan ibarettir, Demiştir. Esasen kendisi Elâziz mahkemesine gidemiyeceğine dair ey. velce de mahalline bir rapor gönder- |! mişti. mahkeme istiçvaptan sonra ev. rakı Elâziz mahkemesine gönderecek- tir. Elektrik şirketi erkânının isticvabı Gümrük kaçakçılığı ohâdisedinde #uçlu görülen elektrik şirketi erkânın- dan 9 kişi ihtisas mahekemsi müddei- umumiliğince islintak edilmişti. Suç- Iuların müstantiklikçe çağrılmasına başlanmış, adlarını evvelce yazdığımız. zevat celbedilmiştir. Henüz başlıyan istintak safhası ne- ticesinde verilecek karara göre Suçlu. ların mahkemeye tevdii belli olacaktır.| Sahte şahdetname Iki kişinin suçu tesbit edildi, ad- liyeye veriliyorlar Sahte şehadetname tanzim eden ve muntazam bir tarife dairesinde talip- lerine veren birıgrupun meydana çık- tığı yazılmıştı. Bu grupun başında Sultanahmedde oturan Ziya isminde biri ile Asım is- minde diğer biri vardır. Asım, ilk önce kendi namına sahte bir Darüşşefaka şe) hadetnamesi uydurmuş, bundan sonra Ziya ile birleşerek muhtelif orta mek- teplerle liseler namına şehadetnameler tanzim etmişler ve iki yüz liradan beş yüz liraya kadar bunları satımışlardır. Maarif müdürlüğü, bu sahtekârlığa bir ihbar ile vakıf olmuş ve hemen tah- kikata başlamıştır. Tahkikat neticesinde Ziya ile Ası- mın suçları tesbit, edilmiştir. Polis de bunların suçunu tesbit ettiğinden bun-| lar adliyeye verileceklerdir. Meseleye büyük bir ehemmiyet veren Maarif müdürlüğü bu sahte şehadet- namelerin kimlerin elinde bulunduğu- nu tahkike başlamıştır. Bir mektepten çıkmadıkları halde sahte şehadetname- yi hamil olanlar hakkında da kanuni takibat yapılacaktır. Bundan başka Maarif vekâleti yakında bir tamim ya- pacak memuriyet ve saire için şehadet namelerle müracaat edenlerin ellerin- deki şehadetnamenin sahte oldup olma»! dığının anlaşılması için bu şehadetns- melerin verildiği mekteplerden sorul- madan evvel bir muamele yapılmama- sını bildirecektir. Havagazı Fiatler 50 para kadar düşecek Hava gazı şirketlerinin sermayesi Fransız frangına göre tayin edilmiştir. Fransız frangının kıymeti düştüğün- den yakında toplahacuk hava gazı tari- fe kamisyonlarınm hava gazı fiatleri- ni indiyecekleri muhakkak görülüyor. Haya gazı fiatlerinde 50 para ka- dar bir düşüklük olcaklır. Şimdiki hal- de Yedikule ve Dolmabahçe gaz fiat- leri 7 kuruş 10 para, Kadıköy gaz fi- Sahife ? İSTANBUL HAYATI: mammaliinmemkindine Anadan doğma masum Yaşı Kırka yakın. kafasmı bacak- larmın arasına sokacak gibi öne eğ miş. İki gözü Iki çeşme. kirpikleri birleştikçe damlıyan yaşlar, fırça gi- bi uzamış sakallarının arasından sü- . davacı davasını anlatırken i i " ui ji i İ i SESE i i i li i li Bı şi huzurunda şunun bunun zararına sarfettiği bu zekâ oyununun hesabını veriyor. Reis soruyor: atleri de 7,5 kuruştur. — Sen altı senedenberi hiç mühke- ç meye gelmedin mi?.. Üniversiteye girmek istiyenlerin| Hüseyin gene boynunu bükerek bir müracacaati e kr ti a Hariçten lise bitirme imtihanlarma; || — Sd A : evvel gene böyle bir iftiraya uğradım. girecek olanlar halkkındaki talimatna- || yaksın yere bir ay hapis yattım. Bay meye göre bunlar, yalnız liselerin son || i mecburdurlar. Bu imtihandan sonra da)' olmasıdır. Bir adamın adı çıkacağına İ 9, 10, 11 inci sınıfların derslerinden top: |! cam çıksın vesselâm... lu olarak olgunluk imtihanmı vere. | (Hüseyin tepindi, çirpındı, ağladı rek lise mezunu olurlar, Fakat bunların üniversiteye veya madığını iddin etti. Meğer yüksek mekteplerden birine girmeleri |, £17 anadan doğma masum iken kete için tekrar olgunluk imtihanına girmö- ar rm ri leri lâzımdır. Bu gibi vaziyette olan- Vi kemeye getirilen âçi sü dolu şişeleri lar Maarif müdürlüğüne müracaat ©- | ne yapmalı”. Şahidlerin çağrılması derek, üniversiteye. girmeleri için, son | çin Hüseyinin muhakemesi olgunluk imtihanmdan istisna edilme-| güne kaldı. O, gene göz yaşları lerini Tica etmişlerdir. rek mahkemeler çıktı. — C, R. Bay Amcaya göre... ». Basarmış küfürü!... Abdülhamif .. Çok da akıllı imiş. Meselâ mezar | OB. A — Demek ki akilsizmışlı.. taşma «İstemem ben fatiha, Tek —1U sinlar taşımı!» diye yazmış!,.. Amma | B.A. — Akıllı olsağdu yam değil nü taşı gene çalmışlar, o da başka meselel,| zama taş bile koydurmazdı!.,