25 Nisan 1935 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 6
Sahife 6 AKŞAM 25 mc Osmanlıcadan türkçeye karşılıklar kılavuzu N. 30 — Öz türkçe köklerden gelen sözlerin karşısina (T. Kö.) beldeği(alâmeti) konmuştur. Bunların her bn hakkında sırası ile n (mütehassı anlar — Yeni konan eakklesi iyi ayırd edilmesi için, gereğine göre, ei de konulmuştur, — Kökü türkçe olan kelimelerin bugünkü i ügüm olan hak, aslı ü, ei Eau «(Fr.) Eau isik e > İle, bile — (Fr.) A («Maa -> ile bayi sözleri diniz aşağıdadır.) e rüler > Başka Man, maatteessüf — Yazık ki, Ör — Maatteessüf dediğinizi yapamadım : Yazık ki dediğinizi yapa- madı: Maölesef söyliyeceğim ki uz yerine ( getirilememiştir gözlem ki arzunuz yerine Esefie getirile- Maali — Yücelikler — Kıvançla, onur bilerek, övünçle Ma z m e — Seve seve, seve ei rif - 1 — Kültür, 2 — Bilimler ek: ye — Maarif Vekâleti > Kül Örn tör Bakanlığı. — Maarifin bir memlekette terak- kisi — Bilimlerin bir ülkede ileri gitme- si. Maaş — Aylık — (Fr.) Appointement iş in — Artığıyle, çok çok, Örnek: İstediğini maaziyadetin ver- di'— iz gok çok verdi. Maia Arka, öte, sonra — (Fr.) it Mabadı var — Arkası var, sonrasi yar R Maber — Geçit Mabeyn — Ara, aralık Örnek: ALE kA güvenerek ızdaki dostluğa gü venerek. il > ime Ör. ürk, türk & banadır > Atatürk, a türki; sizi — Tapacak (En genel m ÇEeİik lann) — salamında)” — Yaradı LK Cate 'anrı (Allah anlamına) — (Fr.) DE a ben anlamına) — ge ) Le Tout - ği 1 b ll amına re ay (Huda anlamina) Allah (müslümanlık ma- zi Fe Allah Yahuva (Yahudilik ma- budu) — Ge) Jehöva esatir mabudu dei) — İlâh — | ai : Mars, mitolojide harb 7 Ör nn mine — z — Mam mitolojide harb tan rısının SEP (EE) Dözme Örnek: m inn eli Venün, El le Mabut (sanem) — “vg idol — (Fr.) İdole Ulühiyet — Tanrı — e Divinitâ 2 > Tennis — — (Fr) At İhmd Tanrısızlık — (Fr.) Mi “Teli etmek — Tannsamak — (Fr.) Deli Eski insanlar ahcar ve car meli sie — Eski insanlar taş- ları ve ağaç) misatlardı/ elih — o Tannlaştırma (Fr.) Apothdose > Serüven — (Fr.) Aventur rnek Macer bir hayat geçirdi — Serüveni bir hayat geçirdi. Madame Örnek: El — Hayatta ol dukca Mademki — De, di rnek: Mademki böy le e başka türlü söz verdin? — Yapacak da, niye başka türlü söz ver- Madde - Madde (T. Kö.) - (Fr.) Ve article > Meddiğ — (Fr.) Materiel del” (Bak: adalet) > Mağden > Örnek: Rüfekasının isimi oldu — Arkadaşlarının imrencesi Mağdur, mazlum — elin uğra. yan, Mağfiret etmek — Yarlığamak Mağlüb — Yenik, yenilen — Vaincu (Fr.) — Yenilme, yenilim — sıkan üz- e) in rom — Ka Mağlübiyet Gr.) Döfnüte Bin panik skn iye Mağmum “insan “— Gamlı (üz- mal z m - Er) Dü sie» Örnek: Mağşus yağ — Karışık yağ Mağz ii Mah — Aş Mahabet > Aybarlik Örnek: umuzun mahabet manı yıldırdı — Ordumuzun eek düşmanı yıldırdı Mahal — Yer Mahalle — Uram Mahalli, mevzii — Yersel — (Fr.) Local , Örnek: Mahalli âdetler — Yersel tö- ler , rül Mahalli tahaffuz — Korunak Maharet — uzel — (Fr) Adresse, BE Örnek; EL işlerinde çok mahareti var iş işlerinde çok beceriği | (uzelliği) va; Talak Güzellikler, gökçelikler (Bak: hapishane) — Hepsevi Mahbub, mahbube — Sevgili, yavuk- (Bak: hapis) > Kapsık ek ii iki mahbus firar et- &i — Hapsevinden iki kapsık - açtı, Mahcub (Bak: hic. iğ — Utanga: (Fr.) Timide Mahcub etmek — Utandırmak — (Fr. ) Confondre e Sıkılganlık, utangaç- z Pp Timiditö olmak — Utanm: ak | Mae Buçlu, İri sınırlı, çev- rilmiş, dar — (Fr.) Lü Örnek: 1 — Yenii i mah — iki kitabı — hazine mi Verdi- ği sayılı bir iki kitabı bir li mi san- ie — Bu tarla; BD sağ tarafı bir çay ile an — Bu tarlanın sağ yanı bir çayla Kamile (sinirlidir). 3 — Mahdud bir saha içinde — Dar ke bir alan içinde. dudülfikir — Darkafalı — (Fr.) rnğ izm e ik vi İİ Mahfi iyi m) z 7 Seni Derge, 2 — Klub, Mü Bek elli) Mahfuz — Mahir — : Becerikli, uz, uzelli — (Fr.) Habile, adroit rnek: Mahir bir na — — Uzel. li bir doğramacı, İN pe içyüz Örnek: Mahiyeti meçhul vi eek > bei bilirmi, mi PE basi > ey Fr.) Kai öyapie - > h > (Fu) Con- damn& Örnek: Sin iğ hüsnü muame- le een > Kasanıklara karsı iyi dav- — (Fr.) Asservi — Kölemen Örnek: Mahküm millet — Kölemi vi en etmek — Kasamak — Condamne; Örnek: M Mahkeme. küm etti — a ümiyet Condamnation Mahkümi; esaret Yili )Esclavage, servitude olmak (hüküm giymek) — Mahlök (Bak: Er) Crdaturı (Fr.) halk) — Yaratık -2 8818) o yazılarını gazetelere vereceğiz. fransızcaları yazılmış, ayrıca örnek- işlenmiş ve kullanılan şekilleri alınmıştır: Aslı ak olan hüküm, türkçe «çek» kökünden gelen şekil gibi. Erimiş, eril — Katık, (Bak: halis) EE) Mülanş Örnek: Mehlâr yağ — me yağ. (Bak himaye Korunuk benim mahmim- dir — : Bu çocuk api Hamalağlmdar. Mahmul — Yüklü > Baygın, süzkün — (Fr.) Langoureux Mahreç — Çıkıt, sürüt — (Fr.) bei Pİ binanın sokağa dadır — Bu ek so- Teci ar aka? kağa iin ayari, 7 ir üzüm ve incirlerinin başlı- ca Sail i Amerikadır — İzmir üzüm ve incirlerinin başlıca sürütü Amerika- rek — Yörüncü, yürüncü, dön- ge — (Fr.) ib — Özdeş, içli dışlı, gizli — (Er) İtme Mi — Gizli olarak . mahremi A Conideni — İçki daşlılık, özdeşlik, Yakı râz — Giz- deş gizlilik Mahrukat — Mahrum — Örn ri acak s Rahattan mahrum kalmiş bir ek: Rahattan yoksun kalmış bir a- ri etmek Yoksund Örnek: Sizi hiç bir seyden mahru etmek istemem — Sizi biç hir eyi yoksundurmak Hm Mahrumiyet, husran yoksuntu > Yoksunma, Mahrum olmak — Yoksunmak — Tuta *k: Deynime mahsuben şu asi Borcuma tuta şu Örn m kab ul ediniz. — — Ürün Mahsul, bi sene daha iyidir- Ürün 1 Mi yıl daha iyidir. Örnek: Mahsuldar” rez — Ve- rimli “topraklar Verimsiz m eme ördüm orada mah. sur silin alel m. “kaş "kaldı. çi nn a Örmek Çoc lara has amli > (Fr) Sensible a e Ona iii Bi adanelı ğı daha 5 cukluğunda mahsüs olmuş- — (sezilmişti). Mahsüs v e mamahsla — — Belli belirsiz ma” — dr ) Senilemeni lk e (Er) z — Korkunç — (Fr.) Terrible Mahud eğ anlamma) > Her- p bildiğimiz, hani şu ) in mahut kitabında da in herkesçe bili- iz) kitabında da ya: Grande silika Mahv — Yokoloma Mahvetmek — Bitirmek, kületmek, yoketmek Mahviyet — Şilginlik, alçak gönüllü. Tük Mahvolmak * — Bitmek, o külolmak, yokol Yapi Örnek: O mahvolmuş bir adamdır — bitmiş m Gael bir adamdır. ei ancak Ss Mahzen > Mahzuf — Çıkarılmış, kaldırılmış — (Çekinecek, sakınca — havalideki Anc bi çe- telerin elleri ve çetesinin mevcudiyetini ehemmi- yetle karşıladı, Ciddi bir muka- vemet ve süratli bir hareketle 1 koymak mümki iyı elli neferi emri haber verdiği © tarafa ğru hareket ettirdi. (Bundan Dz avcı taburunu da bütün zabit ve efrad kadr. li Resne- den çıkararak Bulgar çetesile (?) müsademe etmek üzere di- ğer bir yoldan süratle sevketti. T. abur binbaşısının gösterdiği bu gayret âş, esini bi- her alacağı en tabii tedbirlerdendi. Nihayet, yüz ki- i gibi kırıcı, dökücü bir Bulgar çetesinin birden! kasabayı basması ve burada her türlü zulüm ve tecavüze kalkışması ihtimali çoktu. Binaenaleyh, böyle Heci bir vaziyete imkân vermemek için, çete en A ) bunlı arı dağı ezmel ç hiç Meni are Resnedeki bu kuvvetlerin, doğ- ruluğu şüpheli, bir haber üzeri- ne kasabayı boşaltarak getesini takibe ri. Ni ticelendirmişti. Niyazi be vetlerin Resneden ayrıldığını e rünce hergün giydiği elbisesile a gelerek kendisine iltihaka karar veren mülâzim Yusuf Ziya efen- diyi de orada görünce çok se- vindi, Genc mülâzım, bu tarihi günün alaca karanlığında büyük ir heyecan ve e içinde kışla- gelmiş, şefini bekliyordu.. Niyazi bey, ilin uzaklaş- tırmak istiyordu Niyazi bey, Resneden öğle MEL ti ayrılma; det daha vardı. Fakat daha şim- bey çeteye girenler birer iki- kışla civarına toplanmağa mil Bu hal Niyazi be- ye büyük bir sea vermişti, De- mek hu ılâb uğruna hayatlarını tehlikey; e koyarak çe- teye girenler, evvelce verdikleri sözden geri dönmemişler, içlerin- den mühim bir ; tarih hu- zurunda, memleket oakardrakı hesabına oynayacakları büyük ro- a RU Mustafa Ragıb amazzü | Dah edebilir ve kasabadan laşabilirdi?. müfrezesine silâh MEŞRUTİYETTEN ÖNCE Manastırda patlıyan | tabanca mm Sıra No. a çıkış saati henüz gelmö 60 çıkıb uz? O, bu müşkül vaziyetten il keri inzibat çavuşu) birini tı ve: — Oğlum, dedi, şimdi aldım, Bulgar çetesile yapıla t ehemmiyef bu müsademe gayet hel dir. Ben de hazırlanıyorum, gil Besli, ye aynen söyle anl kul gördüğü için Niyazi âfi değil. run bütün zabitanı v8 Binb* bu emilen lâyık olduğu eh€” miyeti Niyazi b binbaşıyı nasil telâş am vine ur kumif/ danı binbaşı R a Res belediye üirinde buldu. Tab kumandan yanında Ref Fahri bef nahiye dek jandarma mülâzimi Yaşar efef' vardı. Kanun çavuşu, yin sözlerini o kadar Niyazi İ ni i eda ile anlatmış, tehlikenin eb iyetini canlandırın! - bu izahat karşısında her ü avranmal ız di lari” Ta yoktu, Esasen eşkıya 1s) bi ve kasabanın emniyet ve 8 yişinden gerek birlikte, kendi başlarma . ör de mf bulunuyorlardı. Zi bat ? - Bunda yz e göl TSU- nuz? da Kel görüyor- sunuz olmak — Hazlanmak Örnek; Pek mahzuz oldu — Pek haz- landı. Maide — Sofra Mail — Eğik Öndeki Bu direk maildir — Bu direk eğiktir. Maili inhidam (Müşrifi Barab)i& Yıkılmak üz üzere, yıkkın — Geçim — (Fr.) Subsistan Örnek: Mais sözlüğe uğramıştı gözlüğe ğ b vr iü ün mâna ve mahiyetini Yere ir Bulgar a gerisi iş ob ii, örs beyin emri- | imtimali karşısında kendileri” irmeğe lerini hem- | ve ailelerinin de hayatları bir serileri olan in arzuları- | lâkete uğ na Ga razı © olmuşlardı. (Devamı * Makabi — Ergesi para eri ei p mek: İşin ala aşa z Maksem > 1 — Böleç, 2 — İşin öncesi Makale Çe) Acle Makarrı ii iakamı İlme, e z m Bedir — (Fr.) Capitale ie gep (Fr.) Reçu Maksud (Bak: meram) Makta — Kesit — (Fr.) Coupe Maktu — Kesme ü a ek — imi beğenik Y al Sirek liği Örnek: Mi hr (ören) haraket etmi Örnek: Gayrimakul vee düşüne! düş Usalmaz Sim Örnek: “Sözde ve işte dışarı > — Sözd madan dışarı makuliy” e ve işte" İİ vali ei eman Gİ a Gİ. <a cl İİŞYEY 7
