2 Ekim 1934 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4

mi Sahife 4 AKŞAM sa aş ŞA aş 2 Teprinicvvel pik Sayım vergisi Verginin indirilmesi gerek bükümet, gerek müstahsil lehinedir Ankaradan gelen haberler, Ma- liye vekâletinin sayım vergi inde tetkikatta bulunduğunu ve hazırlanmakta olan lâyihanın Bü- yük Millet Meclisine verileceğini bildirmektedir. Hazırlandığı ha ber verilen bu Jâyiha ile vergi miktarının yarı yarıya indirile- cekmiş. Her şeyden evvel şunu a ize ede- Him ki, sayım vergisinin indi si gerek müstahsil ve gerekse hü- kümet lehine büyük faydalar te- min edecek, hem köylü fazla yük- ten kurtulacak, hem de hükümet, yergi miktarının azalmasına rağ- men hazineye fazla varidat temi etmiş olacaktır. Şimdiye kadar koyun ve keçi- lerden elli, sığırlardan da doksan Kuruş sayım vergisi alınmaktadır. Anadolu köylüsü için davar ye- tiştirmek, iki taraflı bir menfaate dayanmaktadır. Bunlardan bi doğrudan doğruya tiftikten istifa- de etmek, öbürü de davarın güb- resini cılız olan tarlalara di vek fazla mahsul almağı temin et- mektir. Bilhassa, gübre için davar bes- lemek, Anadolu köylerinin pek cok kısmı için en önde gelen bir ihtiyaç halinde bulunmaktadır. | Tiftik fiati, evvelce, okka itiba- Tile, 200-250 kuruşa kadar yü seldiği zaman, alınmakta olan elli kuruş vergi köylü için mühim bir mesele teşkil etmiyor ve davarın verdiği mahsul vergiyi ödedikten başka, tuz parasma, çoban masra- fına da kâfi geliyor ve hattâ köy- in diğer vergisini de karşılıya- biliyordu. O zamanlar, davarcılık, köylü re, hem gübre, hem de tiftik cihe- “önden iki taraflı bir menfaat te- “min ettiği için, her köyde, hetlâ sayılık davar sürüleri bulunuyor ve hazineye bu milyon içinde, düştüğü çok fena vaziyet, bir kilo tiftiğin yirmi kuruşa ka- dar inmesi, buna rağmen sayım vergisinin eski şeklini muhafaza davar lerin yerinde bugün, yüzden, iki yüzden fazla davar olan köyler, ilmeğe başlanıldı in ağırlığı yüzünden da- warcılığı bırakan köylüler, ellerin- deki cins keçileri ya kesip yemek ve yahut ta yok pahasına satarak çıkarmak mecburiyetinde kaldı- lar, Sayım zamanları pazarlar, da- var sürüleri ile doldu ve mübalâ- gasız söylüyorum ki, 15-21 kiloluk bir keçi 30-40 kuruşa kadar satıl. dı, Bu suretle, Anadoluda mevcut var miktarı beş, altı sene evve- line nisbetle yüzde seksen dere- cesinde azalmış oldu. Ayni zaman. da, toprakları verim itibarile ka. biliyetsiz olan birçok köylerde, mahsul de gübresizlikten o nis- bette azaldı ve pek çok köylerde bire üçten, dörtten baska mahsul elınmamağa başlamıl: Hülâsa, sayım vergisinin fazla- bin pek çok köylerimizde hayli Sıkıntılı vaziyetlerin doğmasına sebep olmuştur. Çünkü, birçok ziraat mmtaka- larında bir keçi, vasati bir hesap- Ja bir kilo tiftik vermektedir. Ya- LBORSA | Istanbul 1 Teşrinlevvel 1934 ( Akşam kapanış Fitleri) Esham ve Tahvili Jet. dahi 97 | İş B Hamiline 10 Kuponsuz 1006 | > Moessis 106, ietkrazı— 97,—) 7. G Merkez Ünitürk1 20,60) Bankası GEO) > O #886) Anmdehuhises 2740 > ME 2850 Telfan 1060 Momosell £ 40,80. Terkos 18, » ON «615 Çimente as >. iha deği. 13460) Iş Banka 10) Şark > AG Para (Çek flatleri) Paris 1906) Soya Gök andin GlğTE) gi en Nev York © Bö,15) germ De Milano GS768İ Zn Atina eni Cenevre b Brnksel — Böü91) Bükreş Amsterdam 117,52) Moskova Teşekkür Kızım Günerin doğumu müna- sebetile Ortaköyde Şifa Yurdun- da Doktor Asım Bey tarafından yapılan ameliyedeki meharet ve hazakati yakından gördüm, Gerek doğumda ve gerek doğumdan sonra kısa zamanlar içine sığdı- rılmış yeni tedavi usullerini meha- retle tatbik eden ve hakikaten hastalara şifa veren bu güzel | Yurdun sahibi Asım | Beyefendiye aleni teşekkürleri arzeylerim. Doktor Akşam Matbaası Müdürü Ulu i| da wvvetli bir bilgisi vardır. 87) da çok kuvvetli bir bilgi Misafirlerimiz (Baş tarafı 1 inci sahifede) büyük bir ehemmiyet vermektedi Türkiye ile İsveç | arasındaki dostluk pek eskidir. Tarih bu dostluğu kuvvetlendiren hadise lerle doludur. Bunun için İsveç veliahtının ve muhterem zevcel rile çocuklarının memleketir Ziyareti bütün Türkler tarafından büyük bir sevinçle karşılanmıştır. Prens Hz. nin şahsiyetleri bu se- Vinci bir kat daha arttırmaktır. Prens Güstav Adolf Hz. 52 yı şindadır. İnceliği, nezaketi ve ca- zibesile İsveçte herkesin muhab- betini kazanmılır. Prensin idare, maliye, sanayi ve ticaret sahasın Konuşurken çok neşelidir ve k Prens hararetli bi Gifeyi sever, atletizm fe- sporcudur, İsveç derasyonunun müessislerindendir. Sigara ve içki içmez. Veliahtın. sanayi meclübiyeti çok maruftur. Stokholm mi zesinin tanzimins çok yardım et- | iştir. Arkeolojiye büyük merakı vardır. istikbalde kral olmamış ol- sa bir arkeoloji profesörü olmağı tercih edecekti. Sanayi sahasında da büyük bilgisi vardır. Veliaht Upsala üniversitesinde okumuş, sonra zabit olmuştur. Prenses Louise İngiliz kral ha- nedanına mensuptur, Nezaketi ve sedeliğile tanınmıştır. Çocukları otuz kuruştan fazla etmedi köylü, sayım vergisini için, tiftikten eline geçen paraya, bir onun kadar daha para ekle mek mecburiyetinde kalmaktadır. | Tuz parası, çoban masrafı bundan | hariçtir. Bu iki masraf ta köylü. | ye, hayli pahalıya malolmaktadır. Sayım vergisi indirildiği tak- | dirde, hazinenin bundan zarar lalaşacağını simdiden ve kati ola- | rak kestirmek pek güç bir şey de. Bir defa, ne şerait altında olur- sa olsun şimdiye kadar sayım za- manları yapılan davar kaçakçılı- ğının önüne geçilecektir. Vergi miktarı yarı yarıya indiği zaman köylü, davarının bir miktarını sa- yım memurlarının gözleri önün den kaçırmak için, haftalarca, hattâ aylarca dağ başlarında, uçu- rum kenarlarında gizlenmekten, barınmaktan vazgeçecek ve sürü- sünün hal sayısını memurlara || bildirmekten çekinmiyecektir, Ay- rıca, doğan davarlar, yok pahası- na elden çıkarılmıyacak ve tif için yetiştirilmeğe ve beslenmeğe başlanacaktır. O zaman, her iki | taraftan da sayı itibarile miktar | fazlalaşacak ve muhakkak bugün- | kü irattan fazla irat elde edilmiş olacaktır. Tiftiklerimiz için yeni ihraç ve sarf yerleri hazırlanıp onların sa- aş ve sü ümleri de göz önünde bu- lundurulursa, memlekete dışarı" dan para girmesi de temin edilmiş olacaktır ki, bu üç taraflı menfa- at, hem köylüyü, hem de hüküme- ik bir memnuniyet içine sokacaktır. Türk milletinin adeta bek ğini teşkil eden Türk köylü- ün daima büyük bir refah ve det içinde yaşamasını. temin için her çareye baş vuran değerli İsmet paşa hükümetinin, bu son kararı, Türk köylüsünü olduğu ka- dar hepimizi sevindirecek bir mac | hiyettedir. Hepimiz, | bir an evvel kanun haline gelme- sini dört gözle bekliyoruz. Talât Mümtaz bu kararın n zamana kadar tif kilosu prenses İngrid ve prens Bertil kendilerine refakat etmektedir. Bu perşembe akşamı SARAY Sinemasında JACK PAYNE | VE ONKEY TRAŞI NUM SENFON iile Güzezel ve hareketl filminde caz, dans ve eğlenceler vardır. yanda Bediş Şehir Tiyatrosu curum ve HM CEZA N NN Bu akşam saat 20 de 20 Tatile Yazan: FM, Dasto- “Terceme Reşat Nuri YENİ NEŞRİYAT HOLIVUT Holüvutun tep te büyük sinemalarda gösterilecek #- Himlerin mevzuları ile çok güzel renki resimleri ve en son sinema haberlerini havi olarak intişar etmiştir. am TURK (Ben bir Pranga Kaçağıyım) Sümine bir nazire olarak yapılan dehşetli bir Gn AÇAK! KA 'NİRBANKS Jr, - LORETTA YOUNG Heyecan - Aşk ve Fedakârlik e | sinema- dı Şehzade | başı HİLÂL Sineması SEFİLLER İkinci ve son devresi 2 gül daha gösterilecektir. Bu son gününden istifade edi Taze meyva (Baş tarafı 1 inci sahifede) niçin ihracatçı memleketler ara- sına giremiyor? Türkiyenin taze meyva ihraç et- mesi için ne gibi çarelere baş vur- mak lâzımdır? Yapılan tetkikatı meyva ihracatı, göre, taze ferit serma- yedarların yalnız başına başaraca- ğn bir iş olmaktan çıkmıştır. Yunanistanda olduğu gibi, Tür- kiyede de taze meyva müstahsil. leri devlet demiryolları, vapurcu- luk müesseseleri, Ziraat bankası bir araya gelerek taze meyva ih- racatı şirketi teşkil etmelidirler. İhracat için bu tarzda kurulan bir | şirket alıcı memleketlerde büyük müşteriler bulabilir. Almanyada ve diğer memleket lerde bulunan ticaret mümessille- rimiz, ve alıcı müesseseler Türki- ye taze meyvalarının buralarda yer bulacağına dair teminat veri- yorlar. Taze meyva nakliyetında en | im meseler | soğuk hava te- isatı olan vagonlardan istifade etmektir. Türkiye için taze meyva ihracat yolu, şark demiryolları: dır. Bulgar, Yugoslavya şimendi- fer idarelerinin yaptığı gibi ki | ra İle soğuk vagonlar tedarik et. kündür. Böyle bir işe gi- zaman, bu ciheti şark 'demiryolları temin edecektir. Bur rada bir mesele hatıra gelmekte- dir. Türkiye meyva vagonlarının rakip memleketlerde her hangi bir bahaneyle bekletilmemesi de İs- zumdır. Bunum için bu memleketle- rin şimendifer idarelerile anlaş- malar yapmak lâzımdır. İkinci bir yol daha vardır: Se- lânik yolile merkezi Avrupaya ta- 7e meyva salmak im itibarile, en evvel id- ilir, İzmirden soğuk hava | tertibatı olan vapurlara üzüm dol- durup Selânik limanında, gene İzmir üzüm- ayni tesisala malik olan vagon- lara doldurmak kabildir. Bu mey- va işi Selânik limanının transit faaliyetine de tesir elliği | gibi, Türkiye için kazançlı bir yol ola- bilir, Taze meyva ihracatının çifçi için de büyük faydaları görülmek- tedir. Bulgar tütüncüleri, ayni za- manda bağ işlerile meşguldürler. Üz leri lerini sattıkları için, vaziyet- düzeltmek imkânın: elde ediyorlar, bunun neticesi olarak tütünlerini daha ucuza satmakta bir mahzur görmüyorlar. Demek oluyor ki, taze meyva işi, ayni 2a- manda diğer i üzerine iyi tesirler yapan bir iş- | tir, Yapılan bir hesaba göre yalnız Almanya, dışarıdan bizim para ile 120 milyon liralık taze meyva ihsal maddeleri almaktadır. Türkiye Almanyaya ihracat yaptığı takdirde, bu yekü- nun onda birini elde etse, ihracat Alâkadar daireler taze meyva ihracatı işine sahamız genişliyecekti girişildiği ve bu iş müsbet neti- eler verdiği takdirde, bu yüzde memlekete 10-15 milyon lira gi Teceğini tahmin ediyorlar. Taze meyva işi ihracat listelerinde tü- #ünden sonra ikinci mevkii tuta- caktır. Odun ve kömür fiatleri Belediye iktisat müdü rimizde odun ve kömür fiatleri muhtekirler tarafından gayri tabii surette yükseltildiğine dair şikâ- yetler üzerine tahkikata başla mıştır, İVeni umumi meclis (Baş tarafı 1 inci sabifede) ederse namzeiler arasında reyle- rin hayli dağılacağı anlaşılıyor. Dün yalnız belediye şubelerin- de sandık vardı, Bugünden iti- baren şubelerdeki sandıklardan başka mahallelere de sandıklar konacaktır. Belediye şubelerindeki sandık- lara hangi mahalleye mensup olur sa olsun herkes rey atmaktadır. Yalnız hangi mahalleye sandık konulursa o mahallenin münte- hipleri © gün belediye şubelerin- deki sandıklara reylerini atami- yacaklardır. Bugün Beyoğlunun bir sandi- ğı Mecidiye ve Kâğıthane köy- lerine, Beşiktaşın bir sandığı Teş- vikiye camii avlusuna, Eminönü sandığı öğleden evvel Beyazıt ve öğleden sonra Şehzadebaşı ca- milerine, Üsküdar sandığı İrakı- yeci Hacı Mehmet camiine, Fatih sandığı ilk mektebe, Kadıköy sandığı ilk mektebe, Sarıyer san- diğ Beykoz sandığı Kanlıca polis karakalu- na, Adalar sandığı Heybeliye gi- decek, Bakirköy sandığı da mer- kezde kalacaktır. Dün şehrin muhtelif yerlerin. de konulan kürsülere halk hatip- leri intihap hakkında nutuklar söylemişler, akşam İstanbulun her tarafı donanmıştır. Radyo intihap gecesi İstanbul umum meclisi intihaba- Rumelikavağına, İ na başlanması münasebetile bu akşam İstanbul radyosunda bir in- tihap gecesi tertip edilmiştir. Saat on sekiz buçukta Nakiye hanım yurttaşlara intihaba iştirâk vazi- felerini hatırlatan bir kitabe söye İeyecektir. Nakiye hanımdan son- Ta şehir bandosu tarafından de- ğerli musiki eserleri çalınacaktır. Bundan sonra İffet Halim ha- ım, bu münasebetle yazdığı bir iirini okuyacaktır Iffet Halim ha- üirinden sonra şehir bando" su bazı parçalar daha çalacaktır. Bundan sonra Galip Bahtiyar bey, belediye intihabı hakkında bir hitabe söyliyecektir. Yaş meyva nakliyatı Geçen sene zarfında şark de- miryolları hattında 11,198 ton yaş meyva nakliyatı yapılmıştır. Nafia başmüfettişliği bunun n$ kadarının ecnebi memleketlere ihraç edildiğini araştırmaktadır. ihracat tacirleri, tarifelerin yüke sekliğinden şikâyet ederek hariçte iş yapabilmek için bu meselenin memleket iktisadiyatına uygun bir şekilde halledilmesini temin et mek üzere hükümet nezdinde 1 şebbüsatta bulunmuşlardır. Unkapanı köprüsünün tamiri Unkapanı köprüsüs bir sene- den beri yapılan tamiratı çok ile- rilemişti. Geçen sene kışın köp- rünün âni bir fırtına tesirile yı- kılacağına ve bazı dubaların ba- tacağına ihtimal verilmişti. Fakat mevcut dubalar hemen tamami tamir edildiği için artık köprünün dubaları. itibarile bir tehlikesi, kalmamatır. Bu kış devam edilecek tamirat köprüdeki bozuklukların teferrü-' atına taallük edecektir. Sahte doktor Sadettin efendi isminde bir adam kendisine seyyar doktor:sü- sü vererek ötede beride uydurma ilâçlarla hasta tedavi ederken cür- mü meşhut halinde yakalanıp ad- iş ye teslim edilmiştir. İkinci ceza mahkemesinde yaz pılan muhakemede Sadettin efem- di altı ay müddetle hapse mah- küm edilmişti