15 Eylül 1934 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 7

15 Eylül 1934 Sahil 7 Artistler cinsi cazibeleri olmadığını nasıl anlatacaklarını şaşırdılar Janet Gaynorun sanat hekkında düşünceleri Paris 7 (Hüsusi) — Sevimli si- nema yıldızı Janet Gaynor ile bu- rada yaptığım mülâkatın ilk kıs- mını geçen sün göndermiştim. Ar- tistle Bulenya ormanında göl ke- marındaki kahvede konuşuyorduk. O esnada güzellik kri sandalları önümüzden geçiyordu. Janet Gaynor onları tema; yuldu. — Güzellik müsabakaları hak: lerinin. lanmasını muvafık bulurum. — Güzellik hakkında fikriniz nedir? — Bir kadının güzel olmak için çalışmasını takdir ederim, fakat €sprisiz, zekâsız bir güzel kadı na güzel bir heykel diye bakarım. il bir insanda, bir hayvanı zekâ aranır, ve daima zeki hayvanlar sevilir, insanlarda bu zekâ meselesi daha mühimdir. Her ne kadar güzel olursa olsun zeki olmıyan bir erkek hiç man benim teveccühümü kazana mamıştır. Bazı kadınlar vardır, yalnız gü- zel erkekleri severler, ben kadın olsun, erkek olsun zeki olanla, verim, güzelliğin ömrü çiçekten daha geçicidir. Nitekim ki güzel olsun çirkin olsun, vücut ihtiyar- lar, halbuki ruh, zekâ hiç bir z- iyarlamaz, bilâk yaşını aldıkça zekâsı inkişaf eder, gençleşir, güzelleşir, vücut solar, zekâ neşvünema bulur, tekâmül eder, zelliğe tercih ederim. — Müsaade ederseniz bir sual soracağım. Bir kaç sene evvel ben Hollivutta iken Charles Farrel ile nişanlandığınıza ve sonra ayrıldı- Zınıza dair bazı havadisler işit miştim, doğru mudur? O zamanlar Charles ile çok filim yapmıştık, ve filimlerde de daima öşik maşuk rolleri oynadı- ğımızdan hakiki hayatta da bize bu rolü isnat etrsekte gazeteler ve inema muhipleri biraz ileriye git- mişlerdi. Hakikaten filimlerde Charles ve ben pek iyi anlaşıyor. duk ve sair zamanlarda da pek iyi arkadaşlık ediyorduk. Fakat aramızdaki münasebet bütün bundan ibaretti. Herkesin tahmini aksine olarak ben San- oda evlendiğim avukatı seviyordum. Charles ise Vircin Valliyi seviyordu. Sinema öyledir. Bir erkek ile bir beraber gördüler mi hemen niş larlar, evlendirirler. Biraz va geçer geçmez de hemen çifilerin boşanmalarile iştigal eder ve bu- na zemin ararlar manevi güzelliği maddi gü- fransi mi kadını vakit geçire- cek hakiki vakalar bulamazlarsa icat ederler, Tabii bu icat edilen hiki dızları içinden intihap ederler, Si- nema &lemi bu gibi zeminlere ga- yet müsaittir. Bu yüzden bazan mühim dedikodular meydan alıp Janet Saynorun son resimli gok rahatsız olduğumuz vakidir. — Sex apel, cinsi cazibe hak- kında. fileriniz nedir? — Bu cinsi cazibe yüzünden bir gok artistler, hattâ büyük yıldızlar mevkilerini kaybettiler, ve bazi- ları kaybetmek üzere idiler, son zamanlarda cinsi cazibe meselesi. Hollivutta öyle artık cinsi cazibesi olmıyanlar ve yahut öyle zannedilenler sanatla- rını terketmeğe mecbur oluyor- lardı. İnsanm hilkatinde her şeyi mü- balâğa etmek vardır, Hollivut ta bu cinsi cazibe meselesini ifrata! vardırdı, Nihayet bu mesele kar- dinal Hayelin nazarı dikk celbetti ve bunun aleyhinde müt- hiş bir propaganda başladı. Şimdi sinema âleminin vaziyeti aksine döndü. Sinemada oynıyan ne kadar artist varsa cinsi cazibe- ye malik olmadıklarını nasıl ai İatacaklarını şaşırdılar. Cinsi c: zibe noktasından şöhret kazanan- ler şöhretlerini kaybettiler. Emin olunuz ki bu sinemanin aleyhine değil, bilâkis lehine oldu, bunun cesi olarak sinema lâyık oldu- mertebeye yükselecektir. Cid- yük eserler oynanacaktır. ma sanatı öyle bir sanattır ki iyi cihete de fena cihete de is timal olunur. Pek fena bir propa- gandaya da alet olabilir, pek ve faydah propagandaya da kul anılabilir, sinema dünyayı biribi- rine yaklaştıran ve tanıtan en bi yüke bir vasıtadır. — Nasıl roller temsil etmeği se- versiniz? — Dram severim. Ciddi ve hissi yeller beni cezbeder, temsil etti #im bir rolün pek derin manelari olmasını ve pek güç olmasını ter- cih ederim, basit şeyleri sevmem, günkü basit rollerin artistlik ile alâkasi yotkur, herkes temsil ede- bilir, halbuki ben ancak güç rok İ ir şekil aldı ki | leri temsil edebilen a: tist derim. Kendim de bi v külâtına rağmen böyle roller yap- mak isterim ve ancak pek müşkül gollerde muvaffak olabilirsem ma- nevi zevk duyarım, Oynadığım zollerden şikâyetim yoktur, şimdi- ye kadar bu hususta talihim yar- dım etti ve daima sevdiğim rolleri oynadım. Bundan sonra da ümit ederim ki böyle devam edecektir. — Projeleriniz nedir — Daima filim çevirmek... Sa- atımı çok severim, o kadar ki ba- zan bana temin ettiği maddi men- faat unutarak meslekimi yak niz sanat cihetinden muhake- me ederim. Maddi noktanın chem- miyeti inkâr kabul etmez, fakat cidden sanatını seven ve bir artist ruhu taşıyan yıldız için en büyük zevk temsil etmek ve muvaffak olmaktır. Para için değil, sanat için çalışirım, Hollivutta bir çok yıldızlar da benim filrimdedirler. Vakit gecikmeğe başlamıştı, se- vimli yıldıza teşekkür ederek ay- rıldığım zaman Türk sinema ar- #stlerine muvaffakıyelter temen- ni ettiğini ve Türk sinemasının da sinemanın yükselmesine çalışma- sının çok faydalı olacağını ve bir Türk gazetecisi ile görüştüğüne çok memnun olduğunu söyledi B.O. e Sessiz filim zamanında çok meşhur bir artist olan Florance Vidor meşhur kemancı Jascha Heifetz ile evlendikten sonra fi lim hayatından çekilmişti, Artist şimdi kocasile beraber cenubi Amerikada Buenos Ayresete bu- lunuyor. Kendisile görüşen gaze- tecilere artık filim hayatından surette çekildiğini söylemiş” tir, Florence Vidoru İstanbulda son defa Emil Yannines ile bera- ber (Taçlı canavar) filminde göre müştük, Tefrika No. 88 LoydCorcun harphatıratı Umumi harbin esrarı İngiliz şarki Afril ceneral Smuts İni nin başkumandası zaman fevkalâde ında da kuvvetleri- ıda bulunduğu muktedir ve gayyur ve müdebbir bir yüksek kumandan olduğunu ti. Eğer ceneral Filistin seferinin idaresini eline almağa muvafakat etseydi mumaileyhin kumanda ve ödaresinde bu sefer İngiliz ordu- #unun en muvaffakiyetli himmet ve gayretlerinden birini, hiç şüp- hem yok ki, teşkil edecekti. İngiliz imparatorluğu harp ka- binesi içtimalarına 2 mayısta ni hayet verdi. Bu kabineye iştirak için Londraya gelmiş bulunan ce- neral Smutsa bir müddet İngilte- rede kalmasını rica ettim. Cene- ralın elden kaçırılmıyacak kadar faydalı bir adam olduğunu iyice hissediyordum. Harbiye nezaretinin çıkardığı müşkilât Harp kabinesinde mevzuu bah- solma.ı dolayısile ceneral Smuts- tan Filistin o başkumandanlığını 'deruhde edip edemiyeceği, dum. Ceneral ünmek için mü- sande istedi. Lâl nihayet 30 mayısta bana yazdığı mektupta mezkür başkumandanlık teklifini kabul edemiyeceğini bildirdi, Bu meselenin nasıl cereyan eylediği- ni kendi ağzından işitilmesi için bu meselyee dair yazdığı yazıları aynen naklediyorum: «Meseleyi münasip zamanında kemali itina ile derpiş ve tetkik ettim. Bana, yapılan teklif hak- kında İngiliz imparatorluğu erkâ- nı harbiyei umumiye reisi sir Wil Yiam Robertson ile de istişarede bulundum. Ceneraldan mesele hakkında mütaleasını sordum. Sir William “bana açık olarak dedi hi: «Eğer birinci derecede fevki şey yapılacağı zan ve intiba ile bu teklifi kabul edecek olursanız. büyük bir hata yapmış olursunuz. ve böyle bi mandanlığını deruhde etmemeni- Zi tavsiye ederim.» Sir Wi lediği sözlerin bana bıraktığı in- #ibalardan Filistinde birinci sımf bir taarruz yapmak için icap edeni asker ve eslihayı almakta İngiliz harbiye nezaretinin bana müza- heret etmiyeceğini anladım ve oraya gittiğim zaman harbin 60- muna kadar kapanıp kalacağım- dan korktum. Mister Loyd Cor- cun Filistinde bana yardım et- Filistinde m Robertsonun söy- mek için yapacağı | gayretlerin harbiye nezareti lat poli. tikası karşısında akim kalacağı: nı ve nihayet beni şapa oturta- .caklarını anladım. Harbiye nezaretinin aldığı va- ziyetten dolayı Filistin başkuman- danlığı tekli 'detmeğe karar verdim. Sonra mis- ter Loyd Corç bana Filistin baş- kumandanlığını reddetmek ile bü- yük hata yaptığımı söyledi, Başvekilin bunda pek te hak- siz olmadığını zannederim. Çün- kü mister Loyd Corcun Filistin ini kati surette red. meselesinde sonradan müthiş su- rette ısrar eylediğini gördüm. Eğer bana yapılan teklifi ke- bul edip 1917 mayısında Filistin harekâtını idare etseydim, 1918 sonbaharında Allenbynin yapti Zindan çok zaman evvel muhte- gem bir muvaffakiyet kazanaca- ğım muhakkaktı, Daha o zaman Filistin cephesindeki o muhasım kuvvetler ezilerek harbin müdde- ti ehemmiyetli surette kısaltılmış olacaktı.» Ceneralın mektubu Ceneral. Smutsun. yukarıdaki yazılarını, Filistin kumandanlığı teklifini reddeylediğini bana bik diren şu mektubu da teyit etmek- tedir: «Kemali itina ile yaptığım tet- kikatın neticesi, hiç olmazsa Ku- düsün zaptını temin edecek suret- te her türlü takviye kıtaatı ve le- vazım gönderileceği emniyet altı- na alınmadıkça Filistinde yapıla cak bir seferin bir hata olacı na dair evvelce edinmiş olduğum intibaları teyit etti Kudüsün ele geçirilmesini intaç etmiyecek mahdut bir ileri hare- keti bir fayda temin etmiyecek ve efkârı umumiyeye inkisar verecek ve yeni bir muvaffakiyetsizlik olarak görülecektir.» Yukarıda izah ettiğim sebep lerden ceneral Smutsu Filistin başkumandanlığına getiremedim. Lâkin mumaileyhi imparatorluk harp kabinesi âzası tayin ederek İngilterede alakoymağa muvaffak oldum. Maahaza bu tayin de heyeti vü- kelâdaki arkadaşlarımın infial ve protestosunu celbetmekten hali kalmadı. Arkadaşlarım emsals olan bu tayinden tedehhü etmiş- leri Meselâ bunlardan mister Walter Long bana yazdığı mektupta dex di kiz 4 «Smutsun ancak askeri messt leleri görüşmek üzere kabineye alındığını zannederim. Lâkin bu cihetten de bir çok müşkülât çi kacağı anlaşılıyor. Ceneral Smutcu erkânı harbiyei umumiyesi âzas tayin etmek daha sade, daha ma- kul bir tedbir olmaz mıydı? Ora- da âza olduğu zaman ceneral Smutsu her ne zaman İsterseniz. harp kabinesi toplantılarına das vet edebilirdiniz. Şurası da izaha muhtaç değildir ki ceneral Smute cenubi Afrika ittihadı dominiye- nu mümessili olduğundan harp ka- binesinde Kanada, Avustralya ve yeni Zelânda dominiyonlarına ta- allük eden meselelerde mumailey- he rey vermek salâhiyetini vere mezsiniz.» Murrayın yerine Allenby Mısır kumandanı ceneral Mur- rayın Gazzeye yaptığı ikinci hü. cumun da akim kalması üzerine imparatorluk (erkânı | harbiyei umumiye reisi sir William Robert- son Mısır kumandanına evvelce verilen talimatın tadil edilmesine harp kabinesinin muvafakatini istihsal eyledi Yeni talimata göre ceneral Murray artık derhal Kudüz üze- rine yürümek için kendi kuvvet lerini zorlamıyacaktır. Belki kar- Şısında bulunan Türk kuvvet ni mağlüp etmek için müsait fır imparatorluk satı kollıyacak ve istihsal edece: “ Hi her hangi muvaffakiyet üze rine Türkleri Filistinden çikar mak zamanı geldiği vakit istifa de etmek maksadile Türkleri elin deki bütün vesaiti ile takibe çar aşacaktır. (Arkası var)