14 Eylül 1934 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5
14 Eylül 1934 AKŞAM Ispanya yeniden yumurta alıyor Ispanyaya ickrar sefer yapılması düşünülmektedir İspanyaden alâkadar müesse- selere gelen haberlere göre İspan- ya hükümeti, yumurta ithalötun- deki zorlukları kaldırmıştır. fs- panya yeni yaptığı kontenjen cet- yellerinde Suriye, Misir işin yur murla itlbalâtma mühim bir yer ayırmıştır. Alâkadar tacirler, İspanyanın Türkiye. piyasasına alacağı vazi- yet hakkında Türkofise müracaat etmişlerdir. Diğer taraftan öğrendiğimize göre, Yelkencizadeler vapur mür essesesi, yeni aldıkları Yelkenci silebile İspanyaya seferler yap- mak tasavvurundadırlar. Bu ta- savvurları, pratik bir hale koy- mak için, Türkiye - İspanya arı sındaki ticari münasebetlerin da. Ba müssit bir hale girmesini bek- Fiyorlar. İspanya. ile aramızdaki Hicari münasebetler arttığı takdir. de, Türkiye imanlarile, fpanya imanları arasında muntazam se- Serler başlıyacaktı Tamir edilecek sokaklar Belediye 934 bütçesile büyük cadde ve sokaklar inşa ettireme- iğinden daimi tamirat için her belediye şubesine birer miktar tahsisat vormiş ve hu sokakların mümkün mertebe süratle ikmal edilmesini bildirmiştir. Son zamanlardı. yapılan tetki- kak neticesinde bazı belediye şur belerinin kendi mıntakaları da- ilindeki tamir işlerini bitirmedile Teri görülmüştür. Belediye reisliği, havalar kışlamadan sokak, vesair tsmirlerin süratle bitiril mesini alâkadarları, bildirmişt Iş kanunu Amerikadaki yeni nizam- mameler gözden geçiriliyor iş kanunu lâyihası, iktisat ve- Kâleti iş bürosunda. tetkik edik mektedir. Amezikadaki son iş kar munları, devletin patron ve ams- le ihtilaflarına olan müdahalesi Hakkında çıkan nizamnameler de tetkik ediliyor. Bu kanun ve ni- zamnameler. arasında. Türkiye deki iktisadi: şernite uygun. mad- deler, iş kanunu Tâyihasma ilâve edilecektir. İş bürosu, Türkiyede amele me- seleleri ve smele birlikleri hak- kında da tetkikat yapmaktadır. Yapılan tetkikat neticesinde, muh- telif iş mıntakalarındaki emele ücretleri hakkındar bir. istatistik tertip ediliyor. Arnavutköyünde Mecidiye suyu Arnavutköyü ve: Bebek: ehalisi içilecek sularım Kuru çeşmedeki Hamidiye suyu çeşmesinden te» darik etmektedirler. Halbuki Kurüçeşmeden Anr- mavut köyüne doğru üzalılacaki bir boru ile Amavut ihtiybemi temin etmek mümkün alacâi ılmıştır. Belediye Fen beyeti: müdür muavini Necati bey tetkikat yapmış ve az bir mas- rafla Hamidiye suyunu Arnavut köyüne getirmek mümkün oldu- Zunu anlamıştır. Halkın da; yardımile yalanda inşaata başlanacak ve Hamidiye suyu Arnavut köyüne getirildikten sonra Bebeğe kadar uzatılacaktır. Bu tesisat sayesinde bu iki köy halkı başlıca su ihtiyaçlarını ko- Jayca temin edebileceklerdir. Son sistem #ayyareler Amerika Çine 22 avcı tayyaresi sattı 'Nev York 13 (A.A.) — Herald Tribün, bir Kaliforniya kumpan- yasının Çine. fevkalâde modern 22 avcı tayyaresi sattığını ve te- sir sahaları bütün Amerika tay- yarelerinden fazla olan bu tayy: zelerin 450 kilogram bomba ve tralyöz ve 3200 kilometre kâfi miktarda benzin taşıyabildik- lerini yazmaktadır. Kumpanya bu yeni tipi Ame- | rikaya satmak için boş yere gay- yete bulunduktan sonradır ki, €c- | nebi memleketlere müracaat et | miş Baltık misakı imza ediliyor Varşova 12 (A.A.) — Gazete lerin Cenevredeki Kususü | muha- birleri tarafından bildirildiğine gör Letonya, Litvanya ve Estonya arasında Baltık misakının imzası na intizar edilmektedir. Misakta, Bu devletlerin şark misakı ve mü- tekabil muavenet meseleleri mu: vacehesindeki! — vaziyetlerindeni Bahsedilmemektedir. Almanyada tahliye edilenler Berlin 12 (A.A.) — Reisicum- Kur, fon Hindanburgun vefatın. 'dam biraz sonra il ş olan Bir Köprü yürütüldü Viyana 13 (A.A)— Tuna üze- rindeki: büyük. köprü yerinden "kaldırılarak 26 metre öteye ko- nalmuştur. 340 metre uzunluğunda ve 2430 tan ağırlığında olan bu köprünün nakli ancak beş saat sürmüştür Garip düşünce Sovyet Rusyanın Milletler cemiyetine girmesini beğenmiyenler Londrm 15 (A.A:) — Mili eke seriyet ile liberal ve işçiler Sovyet Rusyanın Milletler cemiyetine gir- mesini: tasvip: etmektedirler. Fax kat muhafazakâr fırkanın. müf gitleri: bunun şidiletle aleyhinde- | dirler. Morning Post gazetesi di yor Rusya Milletler cemiyetine gik riyorsa: bu Japonyadan korktuğu öşindir. Binaensleyh Milletler cez miyeti Sovyet Rusyanın münazaas sına iştirak edecele demektir. Sow yetler Çin: şark demiryolları Findeki hukulünu. müdafaa: için eski müttefikimizle — ihtilâfa mı sürükleneceğiz? Romanyada örfi idare uzatiliyor Bükreş 12 (A.A.) —M. Dukanın katli üzerine ilân-edilen ve müd. deti 16/9 tarihinde bitecek olan örfi idarenin altı ay uzatılması muhtemeldir, Balkan ve Baltık hava konferansı Varşova — 13 (A.A.) Balkan ve Baltık devletlerinin daimi hava Konferansı Estonya, Bulgaristan, Letonya, Yunanistan, Romanya ve Lehistanın iştirakile dün içti. malarına başlamıştır. Lehistanın teşebbüsü üzerine das edilmiş olun bu konferans, iştirak eden memleketlerden geçen hava hatlarının teknik mükemme- liyetlerinin ve emniyetlerinin art. tir GUNUN MESELELERİ Haşmetlü tenbellik Hz. Fransiz mauharrrlerinden M. Paul Rebonx, Parite çıkan. Le Jour gazete- sinde hir kaç gün evvel «Haşmet teme ellik Him başlildle bir yazı meşreti. Fransiz rauharrr, san zamanlarda bütün dünyayı bir tembellik salgını kapladı. Zindan bahsederek: bundam acı en gir diyet ediyor. Muharrir. kli olarak diyor «Bir zamanlar herken galışmayi, para kazanmayı, cemiyet işim faydalı bir zur olmağı düşünüyordu. Dünyan me tarafına gitseniz herkesi çalışır görür. dümüz, Zengin olmak. içim kiman çalıp makta Başka yal Bilmez Bugün vasiyet tamamen değiş... Ça- mak. ortadan. kaldı, haşmetli. erme Belli Hiz. bütün kuvvetle hülüm süre eğe: başladı. Şimdi büyüle bir ekseri: yet. çalışmağı aklıma. bile getirmiyor. Herkein düşüncesi yur: Ya bir dala vere çevirerek birden zengin olmak, yahut muayyen maaşli bir işe geçerek Bütün gün havyar kesmeki.. Bir zamanın gençleri maaşı işlere rağ ett. çalışarak para: kazanmayı, bunun için icap ederse dünyanın bir ucuna kadar gitmeyi düz şünürlerdi. Bugün bu düşünce ortadan kalmıştır. Gençler en ar çalışlabile- eek işi arıyorlar. Bi, yalniz. Franıada göze batmıyor, “dünyanın her tarafında görülüyor. Tem Bellik bütüm dünyayı kaplamış Halbuki yaşamak demek: çalışmalı, H reket etmek, didinmek demelitir. İnsan tembelleştikçe yaşadığını bile anlıyamaz: Tembellik insanin yaradılışı muhalife ir Fakat bütün bunlara rağmen haşmet. lü tembellik Hz, her tarafta hüküm sü” Füyor... Acaba bu hâkimiyet ne kadar zaman devam edecektir?.. Simdiki alâ- metlere bakılrsa tembelliğin yakında or- tadan kalkacağı ümit edilemez. Her halle temeni edelim. hi temelli salgı. ni bir an evvel bitsin; insanlar çalişma ğa başlasınlar. Çünkü haşmetli tem Bellik Hz. uzun müddet hüküm. sürer. se insanların” çalişmdağı ürütialarnear korkaulabiliri> Fransız. muliarririnim. makalesi, Biraz mübeliğali" olsa da, doğrudur. Halis katen insanlar tembelleşmişlerdir, hattâ © derecede ki çok galan bir insana g- vibe mazarile balilıyor. Bu adamı aptal addeelenler bile vardir. Tembellik salşmmın. sebepleri © çok smulitelitir. Burada. Bunları, araştırmak uzum sürer, Fransız mulririnin dediği gibi, bu salgının: bir an, evvel. ortadan kalkmasını temenni etmek ve yeni mesle çalişma zevkini aşılamak en muvafik yolilür. Ressam Halit bir italyan mecmuasında çıkan resimlerinden Biri sindis çalışan kiymetli ressamları» mızdan Halit bey, diplomasını alınış ve memleketine: dönmüştür. Istanbulda. ve Ankaradaki ser gilerde kendini tanıtmış, eserlerini beğendirmiş olân: Halit bey, Ofort ve Puaulseş sanatında sakdirmame ile birinci çıkmış, yağlı boyada ikinci derece diploma: almıştır, Halit bey, başka janrlarda çar lışmak. üzere, tekrar Milânoya gidecektir. Kendisine muvaffakıyet temenni eder , CIHAN IKTISADIYATI Sahife 8 terlin neden düşlü?- Mütebassıs Rist para muharebesini bekliyor - Kıbrıs portakal istihsal merkezi oluyor - Irakta yeni petrol madenleri İngiliz Hrasinin altını franga ve altın dolara nazaran ahiren ehem- miyetli derecede düşmüş bütün cihom iktisadiyatını düşün- düren bir mesele olmuştur. ingil- tere devleti 1931 senesinde altın mileyasını: terketmeğe mecbur ol duğundanberi sterlinin bu kadar düştüğü vaki değildir. Son fiat bir sterlin ancak 74,78 franktır. Halbuki bir sene evvel bir ster- lin 80;19-32 frank idi. 1933 misa- nında Amerika devleti kasten do- ların kıymetini ziyade istifade edenler altın müs- tehsilleridir. Çünkü kâğıt ve altın sterlin arasındaki fark gittikçe artıyor. İngiliz Tir » geçen on iki ay | içinde kambiyo kıymetinin yüzde yedisini kaybetmiş — bulunuyor. Bütçesi tevzin edilen ve harici careti düzelen İngilterenin: parasi dü gesi tevzin edil: miyen ve harici ticareti bozuk olan Fransa ile Amerikanın para- ları yüksek olması Kerkesi bay Tette bırakan bir muamma teşkil eylemiştir Gariptir ki İngiliz lirasının düş- ediyorlar. Son alınan sterlin İngiltere” ilindeki âmillerden ziya harici Kadiselerden müteessir ol- muştur. Bilhassa “Amrikadaki il #isadi hadiselerin sonu meçhul ve korkunç olması dolardan ziyade sterline tesir etmiştir. İngilterenin beynelmilel mali şlerde derin alâkası bu- lunduğundan İngiliz lirası daima harici vakalardan müteessir maktadir. Bundan başka İngiltere bu sene Hariğten gayet azim miktarda Kam. madde celbederek iddihar eyle: miştir. Amerikan pamuğunun İngilte- re fabrikaları tarafindan satin alinması mevsimi de şimdidir. Bunlar de sterlini düşürmekte ikinci derevede: Birer âmil ok muştur. begiliz. Tirasinin. kambiyosunu ikrar ettirmeğe tahsis olunan İn- giliz hazinesinn. yüz elli milyon İngiliz liralık hususü sermayesi idaresi şimdiki sukutur alelâde ti cari.ve mali sebeplerden ileri: gör- düğünden fazla müdahaleye lür zum görmemektedir. Çünkü bunur tabii sebeplere ve Kariçteki asabiyete atfediyor. Bi- maenaleyh İngiliz: lirasının ahiren ehemmiyetli surette sukutu İngil- ok terenin mali ve iktisadi vaziyeti- nin Bozuk olmasından neşet etme- diği ve harici ve ticari sebepler. den ileri geldiği tahakkuk etmiş Bulunuyor. Ristin mutalâası Dünyanın en büyük mali müte- bassıslarından M. Şarl Rist İngi- liz lirasının bu kadar düşmesini İngiliz Kazinesi tevzim sermayesi idaresinin kasten müdahaleden imtina eylemesine yahut ademi kudretine atfediyor. Eğer kast var ise İngiltere külümetinin doların atisi malüm olmamasından ve düş- mesi muhtemel bulunduğundan hazirlik yaptığına delâlet eder. Binaenaleyh devletler arasında pi Fa muharebesi şiddetlenecektir. Eğer kast yoksa altın mikyasını terkeden bir memleketin suni ve- sait ile parasını muhafaza edemiz yeceğine Kükmedilmek icap eder. Şimdiki halin hakikatte İngiliz Hirasınm sukutu olmayıp bilâkis doların yükselmesinden ibaret bu Tunduğunu iddia eden İngiliz mar hafilinin telâkkisini' M. Rist hay- retle karşılamıştır. Kıbrıs adasının iktisadt hali" Gayet büyük yahudi şirketleri. nin ve zenginlerinin Kıbrıs ada- büyük portakal çiflik- leri vücuda getirmek üzere pek gok arazi satın almış olmaları ik- tsat âleminin bu adaya dikkatini celbetmiştir. Kıbrıs adasında ziraat iptidai halde ve makinesiz olduğundan yetiştirdiği hububat cihan piyasa- sında Avustralya hububatı ile re- kabet edemiyor. Köylünün geliri az ve borcu çoktur. Bakır ve os- best madenleri zengin olmakla be- raber adaya büyük refah getire- cek vaziyette değildir. İska terti- batı için sermaye yoktur. Şimdi ise her taraftan yahudi muhaceret akını başlamıştır. Hat- tü Filistinden de muhacir Kıbrıs adası portakal yetiştir- meğe Filistinden ve hattâ Yafa 'dan daha müsait olduğundan yı hudi şirketleri şimdiden yüz bin- Terce dönüm arazi almışlar ve bun- ları portakellik haline getirmeğe başlamışlardır. Kıbrısta arazinin ucuz ve amelenin bol olması ve istihsalâtı İngiliz imparatorluğu dahilinde rüçhani gümrük tarife lerinden istifade eylediği için ya- hudi teşebbüs erbabı kudsiyeti olmamasına rağmen Kıbrısa bü- yük rağbet gösteriyor. Kıbrısta al edik milyon portakallıklar tesisatı il dikten sonra: senede İki sandık portakal yetiştireceği, ve bütün dünya portakal piyasasın- da gayet mühim bir mevki tuta, bekleniyor. i Yeni: Musul petrolları: Iraktaki İngiliz petrol işletme şirketinin bedevilerin ihbarı üze- rine Gayyarenin 25 kilometre gar. binde Necmede yeni' petrol mem- buları: keşfettiği tahakkuk etmiş. tir; Bu yaz mezkür havalile bur- gu ameliyatı fevkalâde faaliyet göslermiştir. Bu ameliyata muhte- Nif Alman burgu mal leri ve burgu ustaları da iştirak etmiştir. Irak yeni bir petrol açıldığı ve cihan piyasasında bu memleketin bir kat daha ekemmi- yeti artacağı anlaşılıyor. Zaten eskiden keşfolunan petrol membaları ve bunları Akdenize isal edecek boru Hatlarının ikmal edilmiş olması Musul petrollarma cihan piyasasında gayet mühim bir mevki temin etmişti. Son piyasa haberleri İngilterede son fiatler şunlardır: Buğday yüz libresi Liverpol tes- limi 5 şilin 9 pens ve mısır Lon- dra teslimi 480 libresi 23 şilin 2 pens ve şeker Küba 112 libresi 4 gilin 2 pens ve bakır tonu 27,13-16 sterlin ve kalay tonu 228,1-4 ster- lin ve pamuk Amerikan libresi 7/20 pens ve yün libresi 261 pena ık esi 79-16 penstin ve kav
