26 Ağustos 1934 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4

Sahife 4 GC AKŞAM 25 Ağustos 1934 Tetrika No. 289 Batar Şol Şakir beyin şiddetli ittihamları Merkezi umumi âzasından dok- tor Bahaeddin Şakir beyin vere- ceği ifadeye büyük bir ehemmi- yet veriliyordu, Çünkü Bahaeddin Şakir bey Yakup Cemil beyin (sulhü münferit) teşebbüsünün hariçte bir kuvvete istinat edip et- mediğini anlamak, hususile Hakkı beyin Romanyadaki faaliyetleri hakkında tahkikat yapmak üzere kâtibi mesullerden Ali beyle bera” ber Romanyaya gitmişti. Yakup Cemil beyin (sulhü mü ferit) teşebbüsünün hâlâ tamami le tavazzuh etmiyen menşeini a lamak ve Yakup Cemil beyin has reketlerile Sabancalı Hakkı be. yin hakiki münasebetlerini tar mile meydana çıkarabilmek için Bahaeddin Şakir beyin vaziyeti tenvir edeceği tahmin edilmiştir. Bahaeddin Şakir bey sorulan suale şu cevabı vermiş Yakup Cemil beyle arkadaşları | erkezi umumiye tahakküm etmek, kar da tülmak mankenle ötedenbeni ühülür İbr, meseleler çıkarırlar, fakar bunlar metkezi umumiye ahah maksatlarını hiç bir zaman tersiç etirememişler, mer kezi num onlare hâdim ve alet olmaz e İşte onlar bizlere husumet beri Temizler, mihayet intikam almak için harekete geçmilerdir. Kendileri iş başına gelmek işin yal. mz harbiye nazın Enver paşayı deği, merkezi, umumi zarını, ükümet er kânini da imha edeceklerdi! Bu mak salla Yakup Cemil bey ortaya atılmız er. Fakat bu hareketin asıl başında bu. lunan Yakup bey değil, Sabancalı Hak, ki beydir. İlakkı beyin Komanyadaki | iyetleri hakkımda muhterem heye pizin daha büyük ehemmiyet vermesi 25 Ağustos 1934 Yin iddialarını tevsik edebilmek üzere tahkik heyeti iki zatı daha davet etmeği münasip gördü: Re- fet ve Hüseyin Kadri beyler. Mahmut Şevket paşanın eski yaveri ve Karasi mebusu Hüseyin Kadri beye Hakkı beyin Roman- yada iken (sulhü münferit) için İngiliz ve Fransızlarla anlaştığına dair kendisine tafsilât verdiği hakkındaki rivayet üzerine ifadesi- ne müracaal edildi, Hüseyin Kad- Ti bey bumu şiddetle reddetti. Ve Hakkı beyin kendisine böyle bir şeyden bahsetmediğini söyledi. Tahkik heyeti Hakkı beyin Ro- manyadaki ikametinin mahiyetini anlamak için levazımat üçüncü şube müdürü binbaşı Refet beyi (sonra liva ve levazımat reisi ol. muştur) davet etti, iffet ve istikametile eden ve her hakikati olduğu gibi söylemekten çekinmiyen Refet bey ordu İevazımma ait işler için ara- Refet temayüz sıra Romanyaya giderdi. | bey Hakkı beyin Romanya seya- hatinden sonra Bükreşe gitmişti. (Devamı var) 12 diplomalı kadın (Bap tarafı 1 inci sahitede) Dr. Newton geçen sene rafında bir tetkik seyah: miş ve dönüşünde Amerikanın bü- yük şehirlerinde çok alâka uyan- dıran konferanslar vermişti. Dr. Newton bu kış Amerikanın büyük şehirlerinde vereceği kon- lüzum. Ben Romunyaya bilhassa bu mesel için gittim. Hakkı beyin oradaki meti esnasında kimlerle düşüp kalkti mi tahkik ettim, en küçük tefertünta ka dar vaziyeti öğrendim: Hakkı bey Re manyada İngilizlerle, Fransızlarla gö yüşmüstür. Ajanı Havas muhabirlerin. | el in e ileri ere al | sağı kafasında kurmuş ve dön- dükten sonra bu programını tatbik için Yakup beyi zehirliyerek öne atmıştır. Fakat Yakup bey ihtiyatsız olduğundan | Hakkı beyi dinlememin, önüne gelene bu fikii açmış, kendi başına Mesercet eli içtimaını tertip etmiştir. Bu hadi- ede asıl müsevvik ve mürettip Sabanca" hı Hakkı beydir. Binsenaleyh her ikisi in cürümleri arasında bir fark yaktır Bahaeddin Şakir bey bu şid. detli beyanatile daha ziyade Hak- kı beyi ittiham ediyor ve delil olarak ta Romanyadaki tahkika- #ına istinat ediyordu. Ancak Ba- haeddin Şakir bey tahkik heyeti- ne bu iddiasını tevsik edecek mad- di bir delil gösterememişti, Gerek Bahacddin Şakir, gerek doktor Nazım ve Kara Kemal beylerin bu şekilde. şehadette bulunmaları, kendilerile Yakup Cemil ve Hak- kı beylerle arkadaşları arasındaki münafereli gösteriyordu. Binaenaleyh bu üç arkadaş, şa- hit mevkiinde bulunmaktan ziya- de - tâbir caizse - bir nevi davacı vaziyetinde bulunuyorlardı. Hal- buki Talât bey Yakup Cemil be- yin kendisine ne suretle müracaat ettiğini hikâye etmekle iktifa et- miş, garaz ve husumetine delâlet edecek bir şey söylememişti ki bu daha isabetli bir hareketti. » Refet bey Hakkı beyin Romanya seyahati hakkında ne diyor? | sis etmek istediği için © zı yakından görmek üzere Türki- feranslarını yeni Türkiyeye tah- yeye gelmiştir. Bu değerli ilim | kadını yakında Ankaraya gidecek ve tetkiklerini Amerikaya dönecekt Tepebaşı belediye stanbul Belediyesi e Şehir Tüyafrosu 210 «ci, İM Büyük operet Yazası Ekrem eşik Cena Reşit NN Tepeli bleciya bahçesinde her se sam Saat 18 den kibar almis en maruf mülki tartından klik msi kanserler Yazan: Maamafih Bahacddin Şakir be- Kıymetli bir MÜRSSESE (Baş tarafı 1 inci sahifede) Mektep Abdülhamit devrinde sıkı bir istibdat havası altında bo- ğulmasına ve saltanat idaresinin binbir tazyiki altında ezilmesine rağmen başta Gazi Hz. olduğu halde bugün memleketin ve or- dunun iftihar edeceği büyük ku- mandanları yetiştirmiştir. Meşrutiyetten sonra mektep tedrisatına daha ziyade ehemmi- ye verilmiş, fakat araya giren harplar sarfedilen mesainin ta- mamen semere vermesine imkân bırakmamıştı. Kurtuluş savaşından ve cum- huriyetin ilânından sonra mektep çok büyük inkişafa mazhar ol. muştur. Her sene mektepten çi- kan genç zabitlerin miktarı artı- yor. Bu, halkın orduya ne kadar timat ve muhabbet beslediğine gok büyük bir delildir. : Yüzüncü yıl merasiminin tesi- imdiden hazırlıklar başla” ır. Büyük kumandan — Gazi İH. nin talebe iken bulundukları dershaneleri, © zamanki va: tile ve mümkün olduğu kadar o zamanki eşya gösterilmek üzere hazırlanmaktadır. Merasime saat 15,5 ta Harbiye ile muzikasının ve bütün askeri mek- teplerin iştirakile ve istiklâl mar- şile başlanacaktır. Büyük erkânı harbiye reisi mü- şir Fevzi paşa Hz. mektebin si- pahi ocağına tesndüf eden mey- danlığında bir nutuk söyliyecek- ler ve bunu müteakip | meklep kumandanı miralay Rauf lümat verecektir. Bundan sonra tuklar söyliyecekler, askeri mi tekaitler namına Nafiz bey bir da mektebin mezunlarından ve en kıdemli askeri erkândan olan askeri şüra özasından Cevat pa- şa bir nutuk irat edecektir. Muvazzaflar içinde en kıdemli Cevat paşa olduğu halde, müte- kaitler içinde en kıdemli zat ta Büyükadada oturan müşir Kâzım paşadır. Nutuklardan sonra talebe mu zika ile beraber harbiye marşını söyliyecek ve mektebin önünde tramvay caddesinde bir geçit Her Türkün elinde bulunması lâzım bir kitâp İSTİKLÂL SAVAŞI NASIL OLDU M.ŞEVEİ Türkün en şanlı yıldönümü olan 30 AĞUSTOS Perşembe günü her yerde bulunacaktır Renkli haritalar - 14 büyük forma Fiyeti: 80 kuruş AKŞAM KİTAPHANESİ 121, Ankara caddesi - Istanbul gezilecektir. bey | mektebin tarihçesi hakkında ma- | her askeri mektebin talebesi mu- | nutuk söyliyecek, bundan sonra | resmi yapıldıktan sonra mektep | Buzlar üzerinde 60 gün Çelyuskin vapurunun heyecanlı sergüzeşti Buz üzerinde kurulan kulübe| Şimal burunundaki istasyon şe- fi Yoldaş Petrof, altmış kızak ha- zırlandığını, hattâ bunlardan bir kısmının Çelyuskinin kazaya uğ. radiğı yere en yakın bulunan On- man istasyonuna harekel etmiş ol- duklarını haber veriyordu, Hattâ © civarda bir çamaşır ve erzak de- posu tesisine başlanmıştı. Pravda gazetesi, Wellen buru- nunda ve Providan: koyunda bir çok tayyarelerin kazazedelerin imdadına koşmak için harekete hazır bulunduklarını yazıyordu. Şayet hava müsait ve tayyare- lerin inecekleri yer de hazırlanmı ise kazazedelerin kurtarılma: ratle ve kolaylıkla kabil olacaktı. Şimdiki halde, tayyarelerin hava- lanması için bulundukları yerler etrafında yığılmış olan karlar te- mizlenmektedir. Havanın açık git- mesi bu hazırlıkları kolaylaştır- maktadır. inler, mütemadiyen uzamak- tadır. Tayyareleri idare eden Yol | daş Kakanot, Konkin, Palidepski kazazedelerin kurtarılmasına me- mur edilen tayyarelerin hüsnü mu- hafazasından şahsan mesuldüler. Kutupta bulunan bütün istas- yonlar, profesör Şmit tarafından gekilecek telsizleri derhal almak ve derhal mahalline göndermek için icap eden tertibatı almışlardır. Heyeti seferiye reisi profesör Şmit ile devamlı bir surette tek sizle muhabere edilmektedir. Profesör Şmit, Çelyuskii misinin kazaya uğradığı ertesi şu telsizi çekmiştir: Dün geceleyin, hava Yıldızların vaziyetine gö gâh kurduğumuz yerin vaziyetini şöyle tesbit ettik: 67 derece arzı şimali ve 172 derece tulü garbi Çelyuskin gemisi, kazaya uği mazdan evvel geminin üstünde bulunan malzemeyi kurtardık. Hamulenin bi ir kısmı, de- nizin üstüne çıkmıştır. Şimdi buz. parçaları arasından direk, tahta. lar çıkarıyoruz. Bu sayede elli ki- şiyi istiap edebliecek bir baraka. nın inşaatını bitirmek üzereyiz. Bir sandal da yapıyoruz. Bulundu- 130 ğumuz yerden sahile kadar millik bir mesafe vardır. He, Zin sıhhati yerindedir.» . Imza: Şmit > «Kutup denizi 15 şubat... Tek siz memuru Fenlandiyalı Hapola- inen iş başındadır. Gece ve gün- düz hiç bırakmiz! yor. İstasyonda yalnız bulunuyor.! al burnu, profesör Şmitin ilki ini aldı. Kabarofski istasyon ize aletler telsi telsiz memuru şimal burnu istas- yonunda bulunan Hapolainenin gönderilmiştir. Ka- barofeki istasyonu telsiz memuru, şimal istasyonuna vardığı sün yorgunluklar bitap bulunan Yol daş Hapolainen, düşüp bayıldı. Bu kaza hakkında fikri ve mi talcası sorulan profesör Samoilo- , demiştir kiz «— Kazazedeler, bugün biç bir tehlikeye maruz değillerdir. Bun- ların yiyeceği, içeceği ve giyece- ği vardır. Buz tabakaları da şim- diki halde bir tehlike teşkil et miyor.» Maamafih bütün bu teminata rağmen efkârı umumiye, kazaze- delerin akibeti hakkında endişe ler beslemekten hali değildi. Bis macnaleyh bir gün, hattâ bir saat bile fevletmeden kurtarma ame Tiyatını tacil etmek lâzumdi. Fakat kutbu şimali mıntakala Tında yapılacak her hangi iş, ah- vali havaiyenin daima mütehav- vil olması yüzünden güç ve yoru- cudur. Binaenaleyh bütün vasıta» ları seferber hale koymak ve hiç bir tedbiri ihmal etmemek dır. Bu maksatla kutup sabiler de Yoldaş Petrofun riyasetinde üç kişilik bir komisyon teşkil edil di. Bütün vesait seferber oldu, Mahalli nakil vasıtaları, erzak, zahire istasyonları teşkili hususun-' da kullanıldı. Kazazedelerin buzlar den karaya sapsağlam gelel leri için şu dört ihtimali nazari dikkate almak lözumdi: 1 — Kazazedeleri kendi vasıtas/ larile bangiz üzerinden karaya gelmeğe teşebbüs etmelerine das vet etmek, 2 — Sahilden bangize küpeli ler tarafından çekilen ve üz de kayıklar bulunan kızaklar dermek 3 işinde kullanmak, 4 — Buzkıran vapurlarından is? ifade etmek. Şimdi bu dört çareden hani ni tercih etmeli Tayyareleri, — kurtarma?