26 Ağustos 1934 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 1

TÜREKDİLİ CUMARTESİDEN MAADA HERGÜN SABAHLARI ÇIKAR. I Türkdili ABUNA SAYI: 4288 EERUMA TU T 26 AĞUSTOS — 1934 Porr> NMT GU Dokuruncu Seno B a Sahig ve başmuharriri: Bilecik mebusu Hayratlin Umum Kaşriyat Müdürü: Kenan Emin mahsusa TELGAF: Bahkesir Türkdili, TELEFON: ŞERAİTİ:Seneliği 1000, altıaylığı em.kuııı;ıur.Nüslıuı S,geçmiş nüshaları 2Skuruştı BUT VÖRKÜKERARANED M RRERE KDNŞNT KSK D TAADEREREM F İA DA TESEMESRE Z EMAS N GRRNEER AMAD GA RAAAD Ergani İstikrazı. Üçüncü tertibi de çıkmış olan Ergani istikrazı kendi poramızla ve kendi emeğimizle yeni başlan yapmak me eburiyetinde olduğumuz güzel yurdumuzun başarılmak üzere bulunulan büyük bir işldir. Okuyucularımızın bu büyük işte dalma alâkalanmalarını isleriz Üçüncü tertip Ergani istikrazı, Müatakil bir devlet kurar kurmaz karşılaştığımız mü- him vazifelerin biri — de demiryolu inşasıydı. Avrupa neml;kellı ri 19 üncüas- rın ikinci yarımında demir- yolları inşa etmişlerdi. Osmanlı imparatoluğu bunu ihmal etti ve demiryolu in- gası vazifesile bizim — nosil karşılaştı. - Bu, evvelâ me mleketin müdafaası bakimı- ndan mühim bir vazife idi. Sonra memleketin idaresi- nde yekneuilık temini nokt- asından ı-hı—mmiyı-tlı vazifo idi. Manevi birlik yaratmak noktasından, iktısadi inkişaf noktasından mühimdi.Hulâsa bizim için bir hayat me- mat meselesi lılı.. T Şimendiferlerimizi yapmak için bir takım yollar vardı: Akla gelen en kolay yol ya- bancı memleketlerin serma- yesini temin etmekti. Fakat dünyanın vaziyeti hiçte bu- na müsait değildi. Binaena. leyh ya şimendifer inşasını muayyen olmıyan bir âtiye bırakmak, yabut ta — kendi vasajitimizle bu hayeti işi başarmak yollarından birini tercih etmek mecburiyetinde idik. Cümhuriyet hükümeti ik inci şıkkı tercih ı—n_ı. Ve peşin para ile bü işıv başar- mıya başladık Gerçi 0 za man bu yol birçokları - tar afından tenkit edildi. Fa kat harpten sonraki iktısat âlemi içinde bundan başka bir çare yohu_. Hâ- diseler göstermiştir ki şim- endifer inşasına derhal h_a şlamakla Cümhuriyet hü kümeti çok isabetli bir .vıııl takip etmiştir. Ün senelik çalışmamızın — blânçosu her Türkün koltuklarını kabart- acak derecede müvaffakıye- tlidir. Şimdiye kadar şimendfer- yeşk- | lerimizi peşin para ile rıyorduk. Hükümet geçen s0- ne küçük fakat cnkelıem_mı- yetli bir hattın yap: lması için | yeni bir yol takip — etmeğe karar vermiştir.Bu yol da .!n_ hili istikraz yoludur. Dahili | istikraz ile yapılacak ?ı." | yeol Bgani damiryoludur. Ze- ngin bir bakır mıntakası olan | Erganiyi şimendifer şebeke- | mize ve denize bağlamık | için on iki milyon İiralık 3s. tikraz yapmak İâzım ge Imı. ştir. Bu istikraz A.B. ve C. | olmak üzere üç tertibe ayrı- lmıştır. Dört milyon hrulı.k birinej tertip geçen senenin Nisanında ikinci tertip te ge- | gil, gabsi çen kış piyasaya - çıkarılımış ye tahviller derhal tasarruf erbabı ve milli bankalarımız | tarafından alınmıştır Ağns- tosun otuzuncu — gününden itibaren geri kalan dört mi Iyon liralık üçüncü seri piy asaya çıkarılacaktır Ergani istikrozı mamleket menfsaatini şahsi menfast ile telif eden bir istikraz mun- melesidir. Ergani mıntakası ziraat noktasından memlek- etin en mümbit toprağı old uğu gihi, dünyanın en zen- gin bakır cevheri do bu top- rakların altındadır Yapılan tahliller göstermiştir ki Erga ni bakır madeninin cevheri yüzde on beşten yüzde on sekize kadar çıkıyor. Nakil vasıtası olmadığı için bu sorvetten istifade edilemiyor. Yapılan hesaplar göstermiş- tir ki demiryolu karadan na- kliyatın en ucuzudur. Demir- yolu nakil masrafını yirmide bire indiriyor. Ergani diğer demiryolu şebekamize bağl. | andığı zaman, şimdiye kad- ar nakledemediğimiz için ti. ecari bir kıymet ilade etmi- , için | yen bakır, memleket mühim bir servet teşkil ed. ecektir. A Ergani şimendeferinin j şası, memleket için yalnız bu noktadan faydalı olmakla kalmıyor. Cenup - hudatları- mızın müdafaası bakımından da çok kiymetli bir hat ol- acaktır. Bundan maada ma mleketin manevi birliği ku- vvet bulacaktır. Demiryolla- rının manevi birlik yaratın ak noktasından büyük roll DDeri vardır. Bina vnaleyh Biy- asi, idari, iktisadi ve içtimsi bakımlardan Ergani şimen- diferinin inşas) lâzımdır. ve bu hayırlı teşebbüste hükü- mete yardım etmek — bir vatan borcudur. Ancak Ergani — istikrazı yalnız memleket namına de- menfant namına da çok cazip bir palâaman- dır. Herhangi bir plâsmanda Daranan iki şart vardır: I| — Evvelâ sağlamlık. 2 Sonra verim. Her iki bakımdan da Er. gani istikrazı bu şartları haizdir. Sağlamdır; çünkü Cümhuriyetin öz borcudur Cumhuriyet hüküneti borçla rına nederece sadik olduğu- nu Osmanlı — imparatorluğu tarafından — yapılan — dahili istikrazı benimsemesile de anlatmıştır. Dahili — jatikroz cümhuriyet hükümeti tarafı- ( Devamı — ikinci sayfede ) Kurultay Çalışmasını bitirdi, dağıldı / Türk dili telkik cemiyeli umu- mi merkoz hayeti Saflel bey Dürk Dili Kurultayı per- şembe günü Gazi Hazretle- rinin huzurlarile son topla- ntısını yapmıştır. Bu toplan- tıda encümenlerin mazbataları| ve yeni çalışma — proğramı kabul edilmiş. ve — umumi merkez heyeti seçilmiştir. Heyet şudür: Başkan: Sa- Het bey (Erzincan mebusu), umumi kâtip: İbrahim Nec- mi bey, muhasebeci: Besim, Atalay bey (Aksaray mebu- suj, azalar: Ahmet Cevat boy (Çanakkale — mebusu); Ali Canip bey (Ordu)j, Celal Sahir bey (Zongu'dak), Ha- san Reşit bey (Muş mebusuj, İzzet Ulvi bey (|Afyon meb- usu), Naim Hâzım bey (Kön- | ya mebusu), Refet hoy (Orfa mebusu), Yakup Kadri be: (Mardin mebusu| « Soövyet “Rusyanın milletler cemiya- tine girmesi ve ısıiçm_ Londre, 24 (ALA )— — So yet Rusyanın Milletler Cemi- yetine “girmesine İsviçrenin itiraz Hlevl'ğı haherler en salâhiyettar me. | hafilde tokzip edilmektedir. lsviçre bu işte müstenkif kalacaktır. (Milfeller Gemiyeti ve Bulgaristan | Sofya, 24 (A A.)—Milletler | Cemiyeti meclisinin önümüz- deki içtimaında Bulgaristanı hariciye nazırı jile maliye * hazırı temsil edeceklerdir Bir milyon dolarlık allın! Novyork, 24 (A.A.)—Yarın Fransaya bir milyon dolarlık altın gönderilecektir. Gümüş ihratatı Londra, 24 (A A.| — Son içinde İn Amerikaya | on beş gün gilteredan bin tondan fazla gümüş gö nderilmiştir. | Sporcularımız Harkofta Harsof, 24 (AA.) — Tü- rk sporcuları Kiyoften bur. raya gelmişlerdir. En eyi bır tasarruf, en kârlı bir iş yapmak istersen koş bir ergani tahvili al! hokkındaki | da zevk duyuyoruz, Buğday Konteransı dağıldı. Bizli tutulan bir Tapor alâka- dar hükümllere verilecektir. Londra, 24 (AMA — Bu- gday konferansı 20 teşrini- sanide tekrar Poştede topl- anmak üzere dağılmıştır. Konferans gizli — tutulan bir raporu alâkadar hükü- metlere vermeği kararlaştı- rTmıştır. Hayrabolu ve Malkara rıım— yırları Tekirdeğ, 24 (A.LA.) — Eylülün on beşinde Malkara- Hayrabolu karalarında hay- van ve eşya panayırları ku. rulacaktır. Karsta Ziraat işleri Kars, 24 (ALA.) — Mınta- kanın hoer tarafında bu — se- seneki umumi ziraat işleri her senekinden çok fayda- hdır. Çiftçiler vaziyetten çok memnundurlar, Kars Halkevinin tarihi tetkikatı Kars, 24 (AA.) — Hal- kevi dil, tarih ve edebiyat komitesi azaları 70 kilome- tre meraledeki — harabol- erde — tetkikatta bulunmak üzere buradan hareket etm işlerdir. Edirnede büyük bir arcılar bayramı yapılıyor. Edirne, 24 (AA.) rada yapılacak ola1r büyük avcılar bayramına — iştirak etmok üzere Tekirdağ avcı- larından mürekkep — büyük bir kafile şehrimize gelmiş- Çin Şark demiryoları meselesi Sovyet Rusya Japonyayı - şid- dötle protosto elti Moskova, 24 (A.A.)— Sov- yet Rusya, Çin şark demir- yollarında çalışan Sovyet memurlarının — tevkifini Ja- ponya nezdinde şiddetle pro-| | testo etmiştir. Sovyat Rusya ile Çin arasın- da gizli bir İtilâfmı? Moskova, 24 (AA.) — İz. vestiya — gazetesi Tokyada çıkan Nitsiniste gaz- etesinin Rusya ile Çin arasında şinkiyong ve EMogolistan hakkında gizli bir itilâf aktettiklerine da ir verdiği haberi tekzip et- mektedir. imizin bir başlarığıcı olarak sonra memlekete daha nice zaferler hazırlamışlır. Büyük taarruzun yıldönümünü mübeccel bir vesile bilerek ordumuzu, ordumu- zun yüksek kumanda heyelini ve tarihin en parlak dehası Gazimizi tekrar anmak AOA OA LAR A 2GAGUSTOS. 26 Ağuslos on iki sene evel büyük taarruzun başladığı Gün.. —Tarihimlzin ve parlak ve eşsiz zaferine hazırlıyan bu laarruz 1ürk milletinin her sahada gösterdiği canlı ve muasır milletler safının önüne geçmek hususundaki çalış- masile bugün de devam ediyor denebilir... Filhakika 26 - Ağusltosta başlıyan Türk laarruzu yani milli muvaffakıyet- düşünülürse bu mukaddes darbe 30 Ağuslostan İktisat Vekilimiz Yeni kontanjan kararnamesi / hakkında İzahat veriyor, Klici ve satıcı Tacirlerimiz yapılan. anlaşmaları birer birer gö- zden geçirerek işlerini ona göre yörütme idirler, Ankara, 24 (ALA.)— İktisat Vekili Celâl bey birinci teş- rin 934 mart 935 kontenjan kararnamesi — münasebetile Anadolu Ajansına vaki be- yanatında, buhranın doğurdu- ğu zaruretlerin bir - ifadesi olan kontenjanın memleketin hakiki ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde — çoğaltma sistemini ispat ve basitleş. tirmeğe hükümetimiz tara- fından — verilen ehemmiyeti kaydederek yeni kontenjanın momleketin satın alma kabi- liyetina göre normal addedi- lebileceiğini ve bu imkânın ge- çon senodenberi sıkı bir su- retla çalışılarak letlerle anlaştığımız - siste- minin vereceği ve bu sistem ile ödeme muvazonesi — ena- sına bağlı hakikf teadülü el- de etmiş olduğumuzu söy. lemiş ve demiştir ki: — Yaptığımız rın hepsinin esası birdir de- nilebilirse de her memleket. te — yapılmış anlaşmaların hususiyetleri vardır. — Alıcı ve satıcı tacirlerimizin GCelâl bey anlaşmaları birer birer göz- den geçirerek işlerini ona göre yürütmeleri monfaatle- ri iktizasındendir. Ba müna- sobetle tekrar ediyorum ki türk ofis alâkadarların em- tindedir. —ermammam —— Zaler bayramına hazırlık. Tekirdağ, 24 (AA.) — Otuz ağustos zafer bayramı için hazırlıklar yapılmaktadır. O günün şerefine fırka tarafın- dan ordu evinde bir. balo bu ! verilecektir. Futbol Oyunu. © v | Guma gönü idmangöcü ile idmanyurdu arasında yapılan maçı İdmangücü kazandı. Tdmangüçlüler Cuma günü İdmangücü ile İdmanyurdu arasında husus! bir maç yapılmıştır. Maç sa- mimi bir hava içinde core- yan etmiş ve heyecanlı ol. muştür. Birinci — devrede rüzgür üstüne düşen — İdmangücü üç sayı yapmış buna muka. bil Yurt ancak bir sayı ya- pabilmistir. Gücün sayıla- rından birini sağiç Ahmet kornerden diğerini Mahmut firikikten — yapmıştır. İkinci devrede — Yürt — Kâmilin ayağile iki sayı Güçte Şem. sinin ayağile bir sayı yap. mişlir. Bu süretle maç 3-4 Gücün galibiyetile neticelen- miştir. HUH GU HMA ME NU GKRRGENAE .80 Ağustos : B Yuridaş! g 30 Ağostos Zafer ve 5 2 Tayare bayramı yaklaşı. « yor. Bu büyük günde Türk a Tayare Cemiyeltine yardıma £ elmek en büyük bir yurt $ & borcundur. 4 'IIII_İI"