25 Ağustos 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

Sabife 2 25 Ağustos 1937 Garabetler : Ne oluyoruz? Bir gürültü, bir kıyamet.. Iki gündenberi, bütün sabah refikleri- mizin koca koca sütunlarını işgal eden mühim bir mesele.. Mütte- hidülmeal, yekzeban ve yekâvaz, tehliğ şeklinde, özenli ve bezenli yazılar... Acaba ne oluyor?., Rüfekayı (o muhterememizi (o bu derece candan, bu kadar sinirden alâkadar eden mesele, acaba memleketin iktisadiyatına doku- © man, milletin refah ve saadetine © temas eden bir hadise midir? Hayır... Bu uzun makalelerin, bu feryadın, bu vaveylânın basit, küçük, zavallı sebebi şudur: Akşam gazetesi erken çıkıyor- muş... geç çıkmalı imiş!.. İşte bukadar... Bütün mesele bundan ibaret... f Peki, bu mesele, yani gazete- mizin erken veya geç çıkması bu derece mühim bir memleket meselesi midir ? Ne oluyoruz ?.. Birisi çıksa da, bu zevata dese ki: “ A efendiler, Akşam gazetesi erken çıkıyormuş, geç çıkıyor- - muş, size ne? Bu derece ehemmiyet verdiğiniz bu hadiseye niçin bu kadar ehemmiyet atfettiğinizin esbabını neden yazmıyorsunuz?..,, © Sadece, ve güya, kanunun sırf - kendi o muhayyilelerinden çıkan bir tefsirine istinaden ve kanun aşkı namına yapılan bu neşriyatın sebebini biz yazalım: Akşam gazetesi, karilerinden - gördüğü rağbet, sarfettiği mesai, - yaptığı fedakârlıklar sayesinde bu o gün bütün Türkiyenin en fazla satılan, en fazla okunan gazetesi — olmuştur. Sabah gazetelerine göre, — bunun sırrı, Akşam gazetesinin erken intişar etmesidir... “ Fakat, eğer öyle olsaydı, - yani, erken çıkmak, geç çıkmak - gibi basit.meseleler bir gazetenin muvaffakıyetinde »- refiklerimizin — vehmettikleri gibi - âmil olsaydı © bugün: “ Akşam gazetesi erken “ çıkıyor, çıkmasın! , diye feryat - eden sabah gazeteleri, her biri bir akşam gazetesi çıkardıkları devir- — lerde, ve bu akşam gazetelerini “sabahın saat dokuzunda çıkardıkları - vakit muvaffak olmaları lâzımdı. Halbuki, ne Vaktin çıkardığı © “SonSaat,, ne Milliyetin tecrübe ettiği “Politika,, , ne de Cumhuriyetin “Yeni Gün, ü, erken çıktıkları © halde © yaşayabildiler . < Erken o çıkan bu akşam gazetelerinin — hepsi battı... Rahmetullahü aleyhim ve rah- meten vasıd... © Bu izahatı verişimizin sebebi, sevgili, dost ve hayırhâh refikle- © rimizi yürek üzüntüsünden kur- tarmak, Oo kendilerini (o müsterih etmektir. Demek istiyoruz ki, Akşam gazetesinin çok satış sırrını ve ken- dilerinin az satış hikmetini bizim erken çıkmamızda arıyan bu rüfe- kayı muhtereme aldanıyorlar. Aldanıyorlar ve boşuna yoru- luyorlar: Çünkü kanunda bir gazeteyi, günün şu veya bu saatinde intişara mecbur eden bir kayıt yoktur. Ve çok şükür Cumhuriyet o devrinde (o kanun, şu veya müessesenin ticari men- faatine göre tefsir edilmiyor... Çok garip bir haleti ruhiye... Ellerinden gelse: “ kanunda bir madde var, akşam gazetesi intişa- rını menediyor.., diyecekler... Efendiler neredeyiz? Bir balıkçı gemisi battı, tayfası kurtarıldı Le Ferrol 25 (A.A.) — Santa- Rita ismindeki * balıkçı ogemisi Gaveiras o yukarılarında batmış ve fakat o havalide balık tutmak- ta olan diğer bir geminin acilen yetişmesi sayesinde tayfası kur- tarılmıştır, Bu Sabahki 'Telgraflar Almanyada şiddetli tedbirler Bir taraftan faşistler, diğer taraftan komünistler mahküm ediliyorlar Berlin, 24 (Hususi) — Beş fa- şistin idama mahküm edilmesi üzerine faşistler - arasında hasıl olan galeyan gittikçe artıyor. Bir çok şehirlerde nümayişler ol- muştur. Bugün Hitlerin erkânı harbiye reisi beş mahkümu ziyaret etmiş- tir. Bu münasebetle hapishane önünde binlerce halk toplanmıştır. Bunların (o aldıkları (o tehdidamiz vaziyet üzerine derhal yeni kuv- vetler gönderilmiştir. Hükümet asayişi muhafaza için son derece şiddetli tedbirler al- maktadır. Hitler baş vekile hita- ben bir mektup neşrederek Von Papeni şiddetle itham etmiştir. Beş mahküme ise teveccühkârane bir telgraf göndermiştir. Hitler kabine için “ Cellâtlar,, tabirini kullanmaktadır. o Başvekil buna şiddetli mukabelede bulunmuştur. Beş mahkümun cezalarının tah- fif edileceği ümit olunmaktadır. Bunlar hakkındaki dosyalar ayrı ayrı tetkik ediliyor. Rayıhştağ top- landığı zaman şiddetli gürültüler olacağı anlaşılmaktadır. Hükümet, memleketi (o ciddi tehlikeye sokan şiddet hareketle- rine artık müsaade etmiyeceğini ilân etmiştir. Iki komünist mahküm edildi Berlin 24 (Hususi) — Berlin fevkalâde mahkemesi bugün 20 yaşında genç bir komünisti on sene hapse mahküm etmiştir. Bu genç, faşistlere karşı taarruzda bulunmuştur. (OKiel O fevkalâde mahkemesi de aynı cürümden dolayı bir komünisti 15 sene hapse mahküm etmiştir. Der Anyriff ismindeki sosyalist gazetesi bir hafta müddetle tatil edilmiştir. Buna sebep başvekil hakkındaki tahkiramiz yazılarıdır. Balkan ittihadı lâzımdır Yunan hariciye nazırı M.Mihalakopulos bu hususta bir makale neşretti Atina, 24(A.A.) — Atina ajansı bildiriyor: Yunanistan hari- ciye nazırı M. Mihalakopulos (Balkan ittihadı ve Avrupa birliği) başlığını taşıyan bir makale neş- retmiştir. Makalede Balkan millet- lerinin mukareneti fikrinin on se- kizinci asrın son serelerinde doğ- duğunu ve ilk defa olarak o ta- rihlerde Yunan milli şairi Rigas tarafından bu fikrin ortaya atıl- dığı beyan edilmektedir. M. Mihalakopulos Balkan itti- hadının tahakkuk edinceye kadar tesadüf * edeceği müşkülâtı say- makta ve bunların içinde en çetini olarak, hepisi ziraat memleketi olan, Balkan devletlerinin müba- dele edebilecekleri maddelerin pek mahdut olmasını zikretmekte- Mi Mihalakopulos, evvelâ ma- halli itilâflar akdinin teminine dair olan plândan bahisle Yuna- nistanın bu politikayı kabul etmiş ve Türkiye, Romanya ve Yugos- lavya ile muahedeler imzalamış olduğunu hatırlatıyor ve şimdi de cenubu şarki Avrupasında sulhü idameye yarayacak her itilâfı imzalamağa hazır bulunduğunu ilâve ediyor. M. Venizelosun gazetecilere beyanatı Atina 24 (A.A. — M. Venizelos matbuata beyanatında demiştir ki: “Cumhuriyetçi iki Lider olan M. Kafandaris ve M. Papanastasiu gerek cumhuriyete karşı gerekse M. Çaldarisin ahali fırkasına karşı olan vazifelerini yapmadılar. Bu iki liderin mezkür fırka nezdinde manevi bir tazyik icra ederek rejimin tanınmasını, yahut 10 senelik bir mütareke aktını kabul ettirmeleri lâzımdır. Bu iki şıktan herhangi birisi kabul edil- diği takdirde askeri birlik derhal fesholunacaktır. Idam talebi Ispanyada yeni hadiseler oldu Paris 24 (Hususi) — Ispanyada yeni hadiseler olmuştur. Sevil şehrinde yeniden tevkifat yapıl- mıştır. Tutulanların arasında libe- ral bir mebus da vardır. Mevkuf ceneralların muhakeme- sine devam edilmiştir. Müddei- umumi çeneral San Jurjiyo için ölüm, diğer cenerallar içi müebbet cezasını istemiştir. Avukatlar mü- dafaada bulunmuşlardır. Bunlar müddeiumuminin talekini reddet- mişter, idam cezası mevzuubahis olamıyacağını söylemişlerdir. Karar yakında bildirilecektir. Habeşistanda Bir çete ile italyan asker- leri arasında müsademe Roma, 25 (A.A.) — Hüküme - tin Asmaradan haber aldığına göre, şakilerden mürekkep ve Merraga isminde bir şahsın ku- mandasında bulunan bir çete Habeşistanda Eritre (o hudutları üzerinde faaliyet göstermektedir. Mezkür çete ile Italyan zabıtası arasında vuku bulan müsademede şakilerden sekizi ölmüş ve yaralı olan Merraga kaçmağa muvaffak olabilmişse de biraz sonra yaka- lanmıştı. Merkum şiddetli bir mu- kavemet gösterdikten (o sonra öldürülmüştür. | Ceneral Mac Arthur | Kavgalar çoğaldı! Amerika erkânı harbiye reisi geliyor Ankara, 24 (A.A.) — İstihba- ratımıza nazaran Cemahiri Mütte- hide erkânı harbiyei umumiye reisi ceneral Mac Arthur 25 eylülde Ankarayı ziyaret ede- cektir. Müşarünileyh 26 eylülde Ankara- dan müfarekat edecek ve27eylülde Reisicumhur hazretleri tarafından kabul buyurulacaktır. Rus mütehassısları Izmir 24 (A.A.) — Şehrimizde bulunmakta olan Türk ve Rus mütehassısları tetkikatlarına baş- lamışlar ve bazı fabrikaları ve ticaret odasını ziyaret etmişlerdir. Bu akşama kadar tetkikatlarına devam edecek olan mütehassıslar şerefine şehrimiz Rus konsolosu tarafından İzmir Palasta bir çay ziyafeti verilecektir. Ziyafete vilâyet ve belediye erkânı ile iktisat vekâletine mer- but devair müdüranı ve gazeteciler davet edilmişlerdir. Mütehassıslar heyeti pamuk ve mensucat mıntakalarında tetki- katta bulunmak üzere yarın şeh- rimizden hareket edeceklerdir. Yunanistanda döviz meselesi Atina, 23 (A.A. ) — Hariciye nazırı M. Mihalokopulos banka- larda bulunan ecnebi döviz mev- duatının drahmiye tahvili hakkın- daki kanundan müteessir bulun- duklarını iddia eden ecnebilerin bir listesini istemiştir. Acaba sıcakların tesiri midir? Son günler zarfında şehrimizde kavgalar ve bu yüzden cerh vakaları . çoğalmıştır. £ Buhusta sıcakların tesiri olduğu söyleniyor. Sıcaklar herkesi fazla asabileşti- rerek çabuk kavgaya sevketmek- tedir. Dün bu kavgalar yüzünden iki cerh vakası olmuştur: Tophanede Abdullah ve Asım isimlerinde iki kişi kavga etmiş- lerdir. Kavgaya Feyzullah da karış- mış, Asımla bir olup Abdullahı fena halde dövmüşlerdir. Feyzullah hırsını yenememiş bir demirle Abdullahın başına vurarak tehli- keli surette yaralamıştır . Abdullah hastaneye kaldırılmış, diğerleri yakalanmışlardır. 2 — Fenerde Koço isminde bir çocukla Aram isminde biri kavga etmişler, Aram hiddetini yenemiyerek çocuğu fena halde dövdükten sonra başından da yaralamıştır. Çocuk hastaneye Aram yakalanmıştır. kaldırılmış, Darülfünun heyeti Kayseri, 24 (A.A.) — Darülfü- nun heyeti dün Bünyan kazasına gelerek iplik ve elektrik fabrika- larını gezmişler ve halkla temas etmişlerdir. £ Bünyan belediyesi darülfünunlular şerefine bir kır ziyafeti tertip etmiş ve ziyafette nutuklar teati edilmiştir. Darülfünun heyeti dün geçe Sıvasa hareket etmiştir. Kavun, karpuz (Baş tarafı birinci sahifede) veriyorlar ve etleri, yağları ne olduğu belli olmayan bir takım yemekler yiyerek çok'defa hayat- larını tehlikeye koyuyorlar. Bu suret- le de çocuklarının nafakaları hesz;» larından kendi hesaplarına mühirs bir kısım geçiriyorlar. Halbuki memurlar pek âlâ öğle yemeklerini biraz fındık, üzüm, şeftali, *incir veya zeytinle gayet iktisadi bir surette geçirebilirler. Bu suretle lokanta yemeklerinden alacakları gıdadan daha fazla gıda almış olurlar.. Bundan maada bir kaç kahve içmek sıhhati bozar. Halbuki bizde her gittiğimiz yerde insana kahve ikram ederler. Bunun yerine yaş meyva, şeftali, armut, fındık, üzüm, incir, ikram etmek usulle- rinin moda olması çok şayanı temennidir. Sırf meyva ile beslen- mek te iyi bir gıda usulüdür. Size bir de meyva ile beslenmek için bir yemek listesi yapalım, bu ay için: Üzüm, şeftali, armut.. Öğle yemeği: Üzüm, şeftali, armut bir bardak süt veya az tuzlu beyaz peynir. Akşam yemeği: Süt ve yahut tereyağı, muhtelif meyvalar. Vapurculuk Vapur kumpanyaları tetkikat yapıyorlar Bu sene vapurculuğunun devlet inhisarına ( alınması hakkındaki kanun eylülun on yedisinde meri- yet mevkiine geçecektir. Bu mü- nasebetle milli vapurcular birliği ikinci oreisi Hakkı bey hususi vapurculuk edenlerin (| vaziyeti hakkında şu izahatı vermiştir: — Vapurculuğa dair kanunda şilepcilik serbest ( bırakılmıştır. Vapurlarda yapılacak hususi ter- tibat ile koyun nakli de kanunen serbest bırakılmıştır. Binaenaleyh koyun nakletmek ve şilepcilik yapmak isteyenler için mesele yoktur. Hususi vapurlara gelince, vapur sahipleri hükümet iyi fiat verirse vapurlarını o satacaklardır. Eğer verilen fiat vapurcuları tatmin etmezse büyük hususi vapur kumpanyalarımız hariç batlar- da çalışmağı düşünüyorlar . Diğerleri de vapurlarını harice Satacaklar yabut Suriye gibi civar memleket limanları arasında çalı- şacaklardır. Ecnebi limanlar ara- sında vapur işletmek isteyen hususi vapurcular bu hususta etüt yapmaktadırlar. ,, Bundan başka bazı büyük vapur kumpanyaları da Yunan vapur kumpanyalarile anlaşmak için tetkikat yapmaktadırlar. Eğer bu anlaşma olursa vapurcularımız Trabzondan oHamburga okadar yük alacaklardır. Bu yükler Pire- de Yunan vapurlarına aktarma olacaktır. Vapurlarımız Trabzondan Ham- burga kadar aldıkları navlun üc- retlerinin bir kısmını yunan vapur- larına vereceklerdir. Keza Ham- burgtan Türkiyeye gelecek olan emtiayı yunan vapurları Pireye getirecekler) ve oradan bizim va- purlara vereceklerdir. Bunun için | de vapurcularımız navlün ücretinin Yarısını alacaklardır. Büyük Britanya hazinesine verilen krediler Nev York, 23 (A.A.) — Büyük Britanya hazinesine verilmiş olan 200 milyon dolar kredinin bakiyesi olup önümüzdeki cumartesi günü vadesi hitam bulan 50 milyon dolar tecdit edilmiyecektir.