24 Ağustos 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2
mA e Sahife 2 24 Ağustos 1932 Almanyada ihtilâl Türkçe kelimeler olur mu? Bu hususta tetkikata (Baş tarafı birinci sahifede) bir nizam istiyen alman milleti, bugünkü siyasi, içtimai, iktisadi Dizamın tamamen haricinde olan fırkalardan (ister müfrit milliyet- perverler olsun, ister komünistler olsun.. ) halâs çaresi bekliyor. Bundan ötesi yani Almanyanın Avrupa ortasında infilâka mü- beyya bir dinamit fıçısı gibi tehlike (| teşkil (etmesi, obazı devletlerin çok işine O yarayan ve muvaffak olan bir propagan- dadır: Almanya teslihatta müsavat istiyor, Almanya üç yüz bin kişilik ordu yapıyor, Almanya müstem- leke istiyor, (o Almanya tekrar Kayzeri tahtına getirmek istiyor.. Derhal başlıyorlar: Efendim, Almanyanın bu karışık ve tehlikeli vaziyeti devam ederken teslihatın tenzilinden bahsetmek deliliktir! Almanyanın bugünkü vaziyeti maalesef sırf bu işe yarıyor... Necmeddin Sadık Yunus Nadi - Burhan Cahit beyler davası Cumhuriyet (o gazetesi ( sahibi Yunus Nadi beyin Köroğlu gaze- tesi sahibi ve neşriyat müdürü Burhan Cahit bey aleyhine ikame ettiği davaya dün üçüncü ceza mahkeminde devam edilmiştir. Muhakeme saat 19,30a kadar devam etmiş, iddia ve müdafaa yapılmıştır. Müddeiumumi muavini cürmü sabit görmüş ve suçun ceza kanununun 480 inci maddesine uygunu (olduğunu (o söyliyerek suçun işlenmesine sebebiyet veril- me nazarı dikkate alınmak ve bu sebebiyet vermede haksızlık vaki olup olmadığı takdir edilmek üzere tayini ceza talebinde bulun- muştur. Muhakeme karar tefhimi için pazartesi gününe talik edilmiştir. 40 tayyare Tayyare cemiyetinin ordumuza hediyesi Ankara, 24 — Tayyare cemi- yeti reisi Fuat bey hava faaliye- timiz hakkında şu beyanatta bu- lunmuştur: — 30 ağustosta ordumuzun bava filosuna tayyare cemiyeti tarafından hediye edilen kırktan fazla tayyare iltihak edecektir. 30 ağustosta tayyarelerine isim ko- yacak olan şehir ve kasabalar şunlardı; Çatalca, Burdur, Babaeski, Sa- ven, Bitlis, (Pınarbaşı, (Balya, Mudanya, Nevşehir, Çorum, Kızılca hamam, Konya, Ankara, ikinci Balıkesir, Uşak, ikinci ve üçüncü Bursa, ikinci Edirne, ikinci Manisa, Akhisar, üçüncü Adana, üçüncü İstanbul, Boğaziçi, Emin- yedinci ve sekizinci Edremit, ikinciKaraburun, Foça.. Geri kalan tayyarelerin isimleri bazı sebeplerden 30 ağustosta konulamıyacaktır. Bunların arasın- da altıncı, yedinci, sekizinci, dokuzuncu tayyarelerini alan Iz- mirle, Giresun, Görele, Fatsa, Bartın, Zonguldak vardır. Kontenjan ve iptidai maddeler Sanayi erbabı dün, sanayi birliğinde toplanmışlardır. Bu içti- mada, yeni kontenjan kararna- mesi mucibince, fabrikalara ipti- dai madde celbi meselesi görü- şülmüştür. Şimdiye kadar (fabrikatörler mevadı e ibtidaiyeyi (o kontenjan harici olarak celbediyordu. Mavadı ibtidaiyenin kontenjana dahil ol- ması, fabrikaların az mal işleme- gine sebebiyet verecektir. Sanayi erbabi, bugün iktisat vekili Şeref beyi ziyaret edecek- lerdir. Gayet küçük bir tayyare ile bir hamlede Bahri muhiti Atlasiyi geçerek Avrupadan Amerikaya gitmeğe muvaffak olan ingiliz tayyarecisi M. Mollison Amerikada Pemfield'de karaya indiği vakit telefonla Deyli Ekspress gazete- sinin Londradaki idarehanesine sergüzeştini şu suretle anlatmıştır: —Azıcık daha petrolum olsaydı Nevyorkun tam burnuna kona- caktım: Irlanda'da Partmorvok'dan ha- reket (oederken bili o tevakkuf Nevyork'a gideceğime kani idim. Gündüzün denizin sathına çok Dün gece Unkapanında bir cinayet olmuştur. Unkapanında Esat ve Veli çavuş isimlerinde iki kişi geçenlerde bir alışveriş meselesinden kavga ederek biri- birlerine darılmışlardır. Aradan bir kaç gün geçtikten Banyo kıyafeti Almanyada bir emirnadme neşredildi Berlin 23 (A.A.) — Almanyanın Prusyadaki komiser muavini M. Brachtın banyolara girecek olan- ların kıyafetlerine müteallik bir emirnamesi neşredilmiştir: Bu emirname, “Âdaba mugayir, banyo elbiselerinin (o giyilmesini menetmekte ve fakat bu âdaba mugayir tabirini sarih surette tarif etmemektedir. Yüzücülerin gerek deniz kıyı- sında ve gerek su içinde takbih ve tayibi davet edecek vazı ve tavır almaları da menedilmiştir. Nihayet, banyo elbiselerile kahve ve lokantalara gidilmesi de memnudur. Çok açık, saçık olan veya çok serbestane ve lâubaliyane hareket eden kimse- lerden 30 mark nakti ceza alına- caktır. Emirname, mahalli zabıta me- murlarına şiddetli ahkâm vazetmek salâhiyetini vermektedir. Italya ile müzakere yeni esaslar dahilinde devam ediyor Ankara 24 (Telefon) — Romada murahhaslarımızla Italyan maliye- cileri arasında cereyan eden mali müzakeratın yeni esaslar daire- sinde devam etmekte olduğu söylenmektedir. Kizameddin Âli bey Ankara 24 (Telefon) — Istanbul ticaret borsası kâtibi umumisi Nizameddin Âli beye iktisat ve- kâletinde mühim vazife teklif olunduğu haber verilmektedir. Ordu terfi listesi Ankara, 23 — Ordu terfi listesi hazırlanmış ve tasdiki âliye arze- dilmek üzere Yalovaya gönderil- | miştir. tesadüf ettiği mü Eski kavga y Unkapanında bir cinayet oldu, bir kişi ağır surette cerhedildi yakın uçtum ve yol aldım. Fakat Amerika sevahiline geldiğim vakit kesif sis ve dumanla karşılaştım. Bunun için 6,000 kadem yük- selmeğe mecbur oldum. Sis beni fena halde yordu. Önümü biç görmiyordum. Kör körüne sis içinde mücadele ettim. Ilk gördüğüm sahilin neresi olduğunu tayin edemedira. Mahaza burasını Hârbavur Grace olacağını zannediyorum. Arzı cedit yolunu tuttum. Ha- lifax şehri üzerine geldim ve şehrin üzerinde bir devir yaptım. Artık Nev Yorka gidebilece- sonra ikisi tekrar karşılaşmışlar ve kavga yeniden başlamıştır. Bu kavgada Esat büyük bir bıçak çekerek - Veli çavuşun sol memesinin altına saplamıştır. Vakaya polisler yetişerek bay- gın bir halde kanlar içinde Bu sene kadrolarda mühim değişiklik yok Ankara 24 (Telefon) — Maarif vekâleti daireleri yeni ders senesi için kadrolarını hazırlamıştır. Yeni kadrolara göre yapılacak tahviller yakında ilân edilecektir. Bu sene kadrolarda geçen seneye nisbetle esaslı tahviller yoktur. Ancak sıhhi ve ailevi mazeretlerle idari zaruretlerden dolayı bazı mual- limlerin yerleri değiştirilmektedir. Diğer vilâyetlerden Istanbula nakledilen muallimlerin adedi pek cüzi olduğu halde Istanbuldan diğer o vilâyetlere (nakledilecek muallimlerin adedi nisbeten faz- ladır. Münhal muallimliklere taliplere tercihan maarif vekâleti namına Avrupada tahsilini ikmal etmiş olup avdet eden gençler tayin olunmaktadır. Darülfünun Islahat lâyihası teşrinisa- nide Meclise verilecek Ankara, 24 (Telefonla) — Da- rülfünun ıslahat lâyihası ile pro- fesör Malchenin raporu heyeti vekile âzalarından müteşekkil bir encümeni vükelâda tetkik olun- maktadır. Lâyiha ve merbutu proje teşrinisani bidayetinde Millet meclisine tevdi olunacaktir. Boğulanlar Adanada iki kadın ve bir çocuk nehirde boğuldu Adana, 23 (Hususi) — Burada sıcaklar devam ediyor. Bu sebeple nehre girenler çoğalmıştır. Bunlardan bir kısmı akıntılı ve tehlikeli oyerlerde nehre girdik- lerinden kazaya uğrıyorlar. Dün bu suretle nehre giren iki kadın İ ve bir çocuk boğulmuştur. üzünden.. Avrupadan Amerikaya.. Mollison bir uçuşta nasıl gittiğini, yolda külâtı anlatıyor ğime kanaat hasıl etmiştim. Fakat tekrar sise tesadüf ettim. Sis bitmiyordu. Daha ziyade yoluma devam edemiyeceğimi anladım. Bulunduğum yer Sen Con hava- lisi idi. Arazi kayalık olduğundan burada yere inmek tehlikeli idi. Diger taraftan petrolum biti- yordu. Nevyorka gitmekten ümidi kestim. lnecek münasip bir yer bulmak için karanın odahiline girdim. Münasip bir yer buluncıya kadar tam bir saat geçti. Pemfield tayyara karargâhıma indim. Gayet yorgunum. Fakat muvaffakıyetim- den dolayı çok mesudum. ,* yatmakta olan Veli hastaneye kaldırmışlardır . Veli çavuşun yarası ağır ol- duğundan hayatı tehlikededir. Carıh Esat vakayı müteakıp kaçmışsa da bir müddet sonra yakalanmıştır. çavuşu Yeni ders senesi | Idam mahkümları Almanyada faşistler arasında galeyan Berlin 23 (Hususi) — Alman- yada yeni hadiseler vukubulmuş- tur. Beş faşitin idama mahk- üm edilmesi üzerine faşistler bu kararı veren mahkemenin etra- fında toplanmış, mahkümları ka- çırtmak istemişlerdir. Polis nüma- yişçilerin üzerine ateş etmeğe mecbur olmuştur. Idam kararı faşistler arasında büyük bir heyecan uyandırmıştır. Faşist rüesaı baş vekille görüş- müşlerdir. Maamafih kabinenin bunları affetmiyeceği zannediliyor. Rayiştag açılınca faşistlerle ko- münistler arasında mühim hadi- seler olacağı zannediliyor. Hükü- metir birçok memurları değiş- tirmeğe karar verdiği söyleniyor. Gazi Hiz.nin tel yazısına Kâzım paşa Hz. nin cevabı Yalova 23 — Gazi Hz. nin gönderdikleri tel yazısına Kâzım paşa Hz. saygılı bir cevap ver- mişlerdir. Bütünün Kurultay baş- buğu kendilerinin, Balıkesirdeki büyük yüksek kumandanımızın, kumandanlarımızın, zabitlerimizin askerlerimizin, Cumhuriyetin bü- yük idarecilerinin Gazi Hz.ne sarsılmaz saygılarını çok duygulu bağlılıklarını bildirmişlerdir. Samsun-Sıvas hattı Ankara 24 (Telefon) — Sam- son-Sıvas hattı yakında işletmeye açılacaktır. Nafıa vekili Hilmi bey eylül bidayetinde yeni hattı tef- tişe gidecektir. Izmir üzüm piyasası Izmir, 33 (A. A.) — Bügün borsada 14 ile 31 kuruş arasında 3318 buçuk çuval üzüm satılmıştır. a devam ediliyor Öz türkçe kelimelerin menşe leri hakkında yapılan tetkikata devam edilmektedir. Bu tetkikat neticesinde beynelmilel olmuş bir çok kelimelerin Türk lisanından çıktığı anlaşılmıştır. Faraza her lisanda hazreti Ade- min ismi “Adam,,dır. Türk lisa- nında “Ata, baba demektir. Atam — babam manasına gelmek- tedir. Işte Adam kelimesi de bu Atamdan gelmektedir. Bundan başka eski çagatay lisanında toasmak şeklinde bir kelime vardır. Bu kelime aşka kadeh kaldırmak, mesrur ve şaduman olmak manasına gelmek- tedir. Kelimenin sonundaki mastar edatı olan mak atılırsa geriye asli kelime olan toas kalır. Garp lisanlarında toas kadeh tokuşturmak manasına gelir. Tarihlerde Atillanın sofra- sında Atilla şerefine kadeh kal- dırıldığı, toas yapıldığı kaydedil- mektedir. Bu suretle bu kelimenin de türkçeden geldiği anlaşıl- maktadır. Bundan başka pijama kelimesi de tetkik edilmiş ve şu netice alınmıştır : Pijama kelimesi iki kısımdan mürekkeptir. Pi kelime- sinin aslı bi dir. Bu, bey mana- sına gelir. Jame de giyinmek manasına gelir. Pijama beyin giydiği elbise demektir. Büyük bir vapur karaya oturdu Norveç bandıralı 8200 ton hac- mında benzin yüklü Bagland vapuru mevzii sis yüzünden dün sabah Çanakkale boğazı civarında Akbaş mevkiinde karaya otur- muştur. Dün sababtanberi kendi vesaitile kurtulmıya çalışan kazazede gemi- nin bu mesaisinden bir netice hasıl olamamıştır. Kazazede gemi kaptanı Türk gemi kurtarmâ şirketinin akabı vakada mahalli kazaya şitap eyliyerek muavenete âmâde bulunmakta clan (Lavalet) Türk tahlisiye vapurunu bu sabah ameliyatı tahlisiyeye davet eylemiş mezkür tahlisiye tarafından işe başlanmıştır. Kazazede gemi 1928 senesinde inşa edilmiş birinci.sınıf .sarnıçlı bir petrol gemisidir. j Rana bey Izmire'gitti Gümrük ve inhisarlar vekili Rana bey dün İzmire hareket etmiştir. Orada inbisarların bir- leştirilmesi işlerile meşgul olacak- tır. Yangın Dün gece bir fırın ve bir han kısmen yandı Ketencilerde Sabuncu hanının yanındaki fırının arkasındaki boş arsadan dün gece yangın çıkmış, fırın ve han tutuşmuşsa da derhal söndürülmüştür. Yapılan araştırmada yangın çıkan arsada çuval, yanmış kömür, talaş gibi şüpheyi davet edecek bazı şeyler bulunmuştur. Bir kasıt olması ihtimaline bi- naen tahkikat tevsi edilmiştir. Fransız talebe Şehrimizde bulunan fransız kız talebe bu sabah Lamartin vapurile Suriyeye hareket etmiştir. Kavga ve cerh Mahmutpaşada Rıza ve Hasan isimlerinde iki kişi kavga etmişler, Hasan bıçakla Rızayı başından yaralamıştır. Mecruh tedavi altına alınmış , Hasan yakalanmıştır. Hilâliahmer balosu 25 Ağnstos 1932 perşembe akşamı Büyükada Yat klübünde verilecek olan Hilâliahmer balo- sunun biletleri kapıda satılacaktır. Fiatleri erkekler için iki ve kas dınlar için bir liradır. ğ
