16 Mart 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

ZER, . m İm N Sahife 2 16 Mart 1932 ——S Akşam Buğday meselesi ( Baş tarafı birinci sahifede ) dı. Bu nevi köylüler, kasabadaki manifaturacı tüccara, murababa- cıya, bankalara borçludur. Ikraz ve istikraz işlerile uğraşanlar ve köylüye ödünç mal veren tacirler, buğday idrak edilir edilmez, köy- lünün elindeki malı almışlardır. Yahut köylüler mallarını satarak borcunu vermeğe mecbur olmuş- lardır. Bu gün köylünün elinde tohum- luk ve kendi ihtiyacı için ayırdığı buğday vardır. Bunun için bu mevsimde köylüyü himayeye kak kışmanın hiç bir manası yoktur. Himaye ancak gelecek buğday mevsimi için düşünülebilir. Buğday eken köylüyü himaye © edelim diye gazetelerde bir cere- - yan var. Buğday eken ber köy- lünün ziyan ettiğini kabul etmek doğru değildir. Eskişehirde, trak- tör, harman makinesi kullanan büyük çiflik sahipleri vardır. Bunların ziyan ettiğini, iddia etmek doğru değildir. Fakat öyle fakir - köylüler de vardır ki, istihsal vası- taları pek iptidaidir. Bunlar cidden himayeye mühtaçdırlar. Fakat bu himayenin tarzı da tetkik edile- BL meka Bu çiftlik sahibinin sözleri de © köylüyü bimaye etmenin ekmek fiatine zam yapmaktan ziyade istihsalâtı tanzim etmekle olaca- © ğını göstermektedir. Mali vaziyet (Baş tarafı birinci sahifede) ei edildikten sonra böyle “ tevhit edilmiş bir halde kısa bir man çalışacaklardır. Çünkü tevhit yeni bir şekil vü- e getiriyor. O, yeni şekil Istanbulda çalışmadan evvel An- © kara'ya gelirse iki değişiklik te bir arada yapılmış olur. “ İnhisarların tevhidile tabii kadrolar daralacaktır. Ve bir kı- sım memurlar açıkta kalacaktır. Memurlara verilerek tazminat Meclise tevdi edilen bir kanun lâyihasile derpiş olunmuştur. , Devlet bankası Devlet bankası, hisse senetleri bedeli olarak hissedarlardan bir martta alacağı taksitleri haziranın birine tehir etmiştir. Bankanın altın mevcudu 17,447,000 liraya baliğ olmuştur. Bundan başka Avrupada bankaya ait 751 kilo Şark altını vardır. Bankanın Istanbul şubesine son zamanlarda külliyetli (miktarda altın arzedilmiştir. Bu altınların mühim mıktar köylüye aittir. Bankanın 15 milyon liralık ser- | mayesinden 7 milyon 697 bin lirası henüz tahsil edilmemiştir. Banka bütün işlerini altınla evrakı nakdiye arasındaki kıymetin sabit bir miktarda tutulmasını temin gayesine göre tanzim et- miştir. Elyevm tedavülde bulunan evrakı nakdiye 170,976,000 liradır. Iki aylık bir mukayese Ihracat Ofisi 1932 senesi kânu- sani ve şubat ayları zarfında ithal ve ihraç olunan eşyanın kıymet- lerini gösteren şayanı dikkat bir istatistik neşretmiştir. Bu istatis- tikte son iki senenin ithalât ve ihracatı da mukayeseli bir surette zikrolunmaktadır. 1931 senesi kânunusani ve şubat ayları zarfında (22,496,118) liralık ithalâta mukabil 1932 senesinin aynı aylarında kontenjan tatbikata hasebile (9,864,427) liralık ithalât olmuştur. Keza 1931 senesi ilk iki ayında ( (20,345,938 ) liralık ihracata mukabil 1932 senesi ilk iki ayı zarfında (17,629,634) liralık ihracat yapılmıştır. Bu Sabahki Telgraflar Yeni mahsulün geçen sene fazla olacağı anlaşılıyor Ankara, 16 (Telefon) — Son bahar ekinlerini yapmış ve ilkbahar ekinlerine başlamış olan bir çok vilâyetler bu seneki ekin vaziyeti hakkında Ziraat vekâletine mufassal malümat göndermişlerdir. Bu raporlardan alınan neticelere timizedeki umumi olmamakla (beraber son göre memleke- ekin miktarı bahar ilkbahar hesabına yapılmakta olan ekinler mem- mektedir. nüz belli ve henüz ekinleri şılmaktadır. nuniyet verecek derecededir. Yeni sene mahsulü- nun geçen senekinden fazla olacağı tahmin edik Buğday meselesinin nasıl halledilemiyeceği he- malüm değildir. müteşekkil bir sendikaya verildiği takdirde senede beş milyon lira Diğer yapılması fikri de kuvvet buluyor. Bunun milli bankalardan sarfolunması lâzım geleceği anla- taraftan etraflı bir proğram Mançuride vaziyet karışık Rus toprağı üzerinde uçan bir japon tayyaresi yere inmeğe mecbur edildi Londra, 15 ( Hususi) — Şang- hayda Çin ve Japon murahhasları arasında temaslar devam ediyor. Fakat henüz kat'i bir netice elde edilememiş, asıl sulh müzakeresine girişilmemiştir. Şanghayda sükün hüküm sürüyor. Ecnebi askerleri ve gemileri yavaş yavaş çekilmek- tedir. Hapon askerlerinin de mü- him bir kısmı Japonyaya avdet için hazırlık yapıyor. Bu hazırlık tedir. tikçe karışıyor. o Mançurinin her tarafında ibtilâller, yağmalar vuku bulmaktadır. e Nankin hükümeti şimdilik seyirci Uvaziyetindedir. Japonya Mançuri hükümetini he- nüz tanımamakla beraber sabık Moskova sefiri Tanakayı Mançı- riye göndermiştir. Bu zatin yeni bükümetin tensiki için çalışacağı ve Mançuride hakiki hâkim ola- cağı anlaşılıyor. Mançuri — Rus hududunda iki tayyaresi havalanmış ve Japon tayyaresini karaya inmeğe mecbur etmiştir. Tokyo 15 — Japonya dahiliye nazırı istifa etmiştir. İstifaya sebep, Kânunusanide imperatora yapılan suikastı menedememesi olduğu söyleniyor. Kantonda bir infilâk Kanton 15 (A.A) — Dört mü- himmat deposu iştial etmiştir. şulh ümitlerini kuvvetlendirmek- | taraf ta tayyare (faaliyetinde | Şehir bir zelzeleye uğramış gibi E 8g bulunmaktadır. Dün bir japon | sarsılmıştır. Bu iştialin komünistler Şanghaydaki iyi alâmetlere | tayyaresi Rus toprağı üzerinde | tarafından tertip ve ika edildiği mukabil Mançuride vaziyet git- İ uçtuğundan derhal sekiz Rus | zannolunmaktadır. Yunan borçları Kaçakçılık Posta paketleri Yunanistan şartlı tecil kararını kabul etmiyor Atina, 15 (Hususi) — Paristen gelen telgrafnamelere göre Cemi- yeti akvam iktisat komisyonu, taksitlerin Yunan ihraç bankasına tevdi edilmesi şartile, beş sene müddetle Yunan borçlarının teci- lini kabul etmiştir. Komisyonun bu kararına cevap veren Yunan maliye nazırı beyanı teşekkür ettikten sonra Yunanis- tanın bu şartı, kabul etmediğini ve tecili istemekten maksadı, taksitleri (o ödeyebilecek (parası bulunmamasından ileri geldiğini söylemiştir. Türkiye cumhuriyeti arması Ankara, 16 Kişi) — Ismet paşa kız enstitüsü müdürü Münür “ Hayri bey Başvekil Ismet paşanın izhar ettiği arzu üzerine Türkiye cumhuriyeti armasi projesini tan- zim ederek kendilerine takdim etmiştir. Hudutlarda asayiş Bağdatta bir konferans içtima edecek Ankara 15 — 16 Nisanda Bağ- datta bir konferans toplanacaktır. Bu konferansa Türkiye , Iran, Irak ve Suriye hükümetleri iştirak ede- ceklerdir. Müşterek bir hudut zabıtası ile seyyar bir halde bulunan asayiş işlerinin otanzimi hakkında, bu konferansta bazı kararlar ittihaz edilecektir. Mübadillere ait altı bin bono Ankara 16 (Telefon) — Imza edilmek üzere maliye vekâletine verilmiş olan mübadillere ait altı bin bononun bir kısmı imzalan- mıştır. Bir tramvay arabaya çarptı Vatman Reşidin idaresindeki tramvay dün Ortaköyde Ahmedin yük arabasına çarpmış, araba » o beygirler de yara lanmıştır. Cenup hududunda yakalanan kaçak mallar Gaziayintap, 10 — Martın do- kuzuncu çarşamba günü gümrük muhafaza takım kumandan vekili Ali Kemal efendi ve altı muha- faza memuru tarafından Taşlıca rum evlek köyünden kel Osmana ait 9 sandık içinde 125 kilo çay, iki çuvalda 85 kilo kına, 7 kilo tarçın, 17 kilo kara biber, 15 kilo kahve iki buçuk kilo iplik ve 14 kilo cam bilezik yakalan- mıştır. Kaçakçı kaçmıştır. Rüstemiye vapuru Vapurda bir çok kaçak eşya bulundu Dünkü nüshamızda Batumdan limana gelen Rüstemiye vapurundaki kaçak havyar ihbarı ile, vapur süvarisi Sabri kaptan ve oğlu Reşat ve kamarot Halif efendiler hakkında vapur sahibi Ali beyin mukabil ihbarını yazmıştık. Polis beşinci şubesi derhal tahkikata başlamış, Sabri kaptan ile arka- daşlarının bavulları açılmış bavul içinde şeyh Esadın resimleri, dini bir takım kitaplar, kaçak olarak dört yüz çakmak taşı, bir kaç çakmak makinesi, rus tütün ve sigaraları, sigara kâğıtları bulun- muş, bunlar müsadere edilmiştir. Ali bey, şeyh Esadın resimleri ile kitapların Batuma pasaportsuz olarak çıkan Sabri kaptanın oğlu Reşat tarafından bir takım insan- lara dağıtıldığını iddia etmiştir. Bunlar, tahkikat yapılmak üzere ihtisas müddei umumiliğine tevdi edilmiştir. Diğer taraftan kaptanın gemi sahipleri aleyhindeki kaçak hav- yar ihbarı hakkındaki tahkikat da İzmirde yapılacaktır. Vapur ha- mulesi İzmire çıkarılacağı için, Izmir gümrük ve polisi vapuru muayene edeceklerdir. Ambarlar Istanbulda mühürlenmiştir. Vapur başka bir kaptanın idaresinde İzmire gidecektir. Heyeti vekile yeni bir kararname kabul etti Ankara 15 — Vekiller heyeti, posta paketleri hakkında yeni bir kararname kabul etmiştir. Bu kararname evvelce gelen veya posta paketi ithali yasağından evvel yola çıkarılan paketlerin sa- hiplerine (o teslimi Ohakkındadır. Bundan başka kontenjana tabi olmayan maddelerin posta paketi halinde memlekete (girebilmesi için de kararnamede maddeler vardır. Kararname mucibince 15 şubata kadar postahanelere verilmiş pa- ketlerin hepsi girebilecektir. Yal- nız kontenjan listesinde vekâletin müsaadesile girmesi kabul edilen maddeler için müsaade istene- cektir. 15 şubat tarihine kadar gelen tohum, fide ve fidanlar da kontenjana tabi tutulmadan mem- lekete girebilecektir. Tuna devletleri Beş devlet aralarında müzakereye başlıyorlar Paris, 15 — Ingiltere, Fransa, Almanya ve ltalya, beş Tuna devletini aralarında bir iktisadi anlaşma tesisi için müzakereye davet etmiştir. Bu beş devlet Avusturya, Macaristan, Çekoslo- vakya Romanya ve Yugoslavyadır. Beş devlet aralarında müzake- rede bulunarak esasları kararlaş- tırdıktan sonra diğer dört büyük devlet ile birlikte verilen karar- ların tatbiki çarelerini arıyacaktır. Tahdidi teslihat konferansında ki heyetimiz Ankara, 16 (Telefon) — Ha- riciye vekili Tevfik Rüştü bey istasyonda merasim mahsusa ilo karşılanacaktır. Cenevre de kalan heyetimizin mütebaki kısmı ayın on dokuzunda Isviçreden hareket edecektir. Konferanstaki mesaiyi hükümetimiz namına Cemal Hüsnü bey takip eyleyecektir. “Şeker davası Dün şeker tüccarı dinlendi Şeker ibtikârı muhakemesine den dün de Sultan Ahmet sulk birinci ceza mahkemesinde devam edil- miştir. Dünkü celsede 13 şeker tüccarı ve bayii odinlenmiştir. Bunlardan hemen hepsi buhran- dan kendilerinin zarar ettiklerini söylemişlerdir. Bayilerden Dimit- rakopulu efendi : — 10 Şubatta Alpullu şeker fabrikası müdürü Hayri beyin delâletile Uşak fabrikasından 40 lira fiatle bir vagon toz şeker aldım. Bu şeker için 200 kuruş ta nakliye masrafı verdim. Pu şekerlerden ancak elli çuvalını 40 lira yetmiş kuruştan satabil- dim. Sonra Alpullu 34 lira 49 kuruşa şeker satmağa başlayınca, ben de piyasaya uymak mecbu- riyetinde kaldım. 40 liraya aldı- ğım şekeri 34 lira elli kuruşa sattım.. demiştir. Şeker tüccarlarından Hayreddin beyde gene bü suretle zarara uğradığını: uzun uzun anlatmış : — Altını bakır fiatine sattım !. Demiştir. Bazı defter ve fatura- ların mahkemeye getirilmesi için muhakeme 22 marta bırakılmıştır. Otobüs, stadyom Muhiddin beyin Ankara- daki teşebbüsleri İstanbul valisi ve belediye reisi Muhiddin beyin şehrimize avdeti cumartesiye kalmıştır. Verilen ha- berlere göre, Muhiddin beyin ta- kip ettiği işlerden bir kısmı müs- bet netice ile ikmal edilmiştir. Bu meyanda Istanbul otobüs im- tiyazının belediyeye verilmesi ta- karrür etmiştir. Bazı sevahili mü- tecavire vapurlarının işletilmesinin belediyeye verilmesi de esas iti- barile kabul edilmiştir. Vapurların belediye tarafından işletilmesi be- lediyeye senede 300 bin lira kâr getirecektir. Diğer taraftan stadyom inşa- sına şehir meclisince verilen ka- rar da Ankarada tetkik edilmek- tedir. Istanbulun umumi ihtiyacını nazarı dikkate almak, mevzii stadyomdan evvel, asri ve fenni büyük mikyasta bir şehir stad- yomu inşası fikri Ankara'da daha muvafık bulunmaktadır. Bu tak- dirde yarım milyon lira sarfedi- lecektir. Bu paranın sureti temini de tetkik edilmektedir. Anadolu hattı Tasfiye işine yakında başlanacak Anadolu - Mersin, Tarsus - Adana demir yolu şirketlerinin heyetiumu- miye içtimaları martın yirmi do- kuzuncu Ogünü aktolunacaktır. Bu hatlara ait hisse senetlerinin mühim bir Okısmı bükümetçe satın alınmış ve devlet bankasına devredilmiştir. Devlet (bankası 24 milyon liralık bir hissedar sıfatile şirketlerin heyetiumumiye içtimama iştirak edecektir. Ban- kayı içtimada kimin temsil ede- ceği henüz malüm değildir. Bu içtimada zaten hukuki bir mevcudiyeti kalmıyan şirketlerin tasfiyesi ve feshi kararlaştırıla- caktır. Şirketlerin feshinden sonra bu hatlara ait muameleler kupon ve amortisman işleri, temettü tevziatı devlet bankasile, Doyçe- bank tarafından © yapılacaktır. Doyçebankın Berlin müdürlerin- | den M. Wangenhard dün Berlin- den gelmiştir. Bu zatın seyabati şirketlerin tasfiyesile alâkadardır. Bundan başka gene banka müdürlerinden doktor Weigelt te Istanbula gelmiştir. Dr. Weigelt bankanın ( Istanbul müdürile beraher Ankaraya gidecek Maliye vekili ile bu (hususta temas edecektir.