17 Mart 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 1

Kontenjan usulünün değiştirileceği hakkında- ki haber doğru değildir. Sene 14 — No: 4826 — Fiatı her yerde: 5 kuruş PERŞEMBE — 17 Mart 1932 hükümetini Amerika, yeni Mançurl tanımıyacü- ğını resmen bildirdi. Cenevrede Akşam Maksat, Çini değil, Cemi- yeti Akvamı kurtarmaktı.. Son karar ile buna muvakkaten muvaffak oldular Cenevre 12 (Başmuharririmiz- den) — Kalabalık yerlerde dedi- kodu eksik olmaz derler. Cemiyeti Akvam mahafilinin de kendine göre dedikoduları var. Bunlar, zamana, vukuata, eşhasa, devlet- lere nazaran değişiyor. Son gün- lerin dedikoduları içinde, en fazla kayda şayan olanı, Japon hükü- metinin, kendi noktai nazarını müaafaa etmek ve ettirmek için, maddi ve manevi bir çok gayret- ler sarfetmiş, fedakârlıklara kat- lanmış olmasıdır. Esasen, Cemiyeti Akvam, Çin- Japon meselesile meş- gul olmağa başladığındanberi, bir kısım Avrapa matbuatının garip neşriyatını takip etmek, dediko- d.nun asılsız !olmadığını göster- meğe kâfidir. Bunlar içinde, hâlâ Çiri haksız gösterenler var! — Japonya Çine hücum ederek bir kısım Çin arazisini ansızın işgal etti ise, kabahat Japonlarda mı? Bu tarzda mülâhazalar eksik değil, Japonlar, belli ki, propa- ganda silâhını da, işgal ordula- rının toplarından daha az maha- retle kullanmıyorlar. Bu hakikati, Cemiyeti akvam heyeti umumiyesinde, Çin murah- hası Dr. Yen kürside söyledi, biraz da imalı söyledi: “— Propağanda vasıtalarımız Japonlarınki kadar kuvvetli ve asri değildir. Gazetelere varıncaya kadar elde ettiler!,, dedi. Japon murahhası “hemen kür- süye çıktı: — Ispat ediniz! cevabını verdi. Bu gibi şeylerin delil, ispat çareleri henüz keşfedilmediği için, bu davete herkes gülüştü, Fakat, ne her gün çıkarılan cilt cilt kitaplar, ne matbuatın makaleleri (o efkârı (o umumiyeyi kandırabildi. Bilhassa, Jurnal de Cenev'in başmuharriri M. William Martin, dünya efkârını yalan ve (entrika içinde (o boğmak teşebbüslerine karşı şiddetli ve o derece dürüst ve mantıki bir kaç makale yazdı. Cemiyeti Akvam, büyük dev- letler ve Japonya aleyhine bu gazetede intişar eden bu yazılar Cenevre ve Cemiyeti akvam muhitinde derin tesirler yapmak- tan hâli kalmamıştır. Eğer, cemi- yeti akvam, Çin- Japon ibtilâfında, nihayet, dürüst bir tavır almak mecburiyetinde kalır ise bunda, M. William Martin'in şiddetli, cessurane (o hücumlarnın (tesiri olduğu da inkâr edilemez. Efkârı umumiyenin, bütün pro- pagandalara rağmen icra ettiği tazyiktir ki, Cemiyeti akvami küçük devletlerin gayrı melhuz müdahalesi sayesinde, az çok müsbet bir karara sevkedebildi. Eğer iş eskisi gibi büyük devletlerin perde arkası siyasetine kalsaydı Çin gene kurtulmıyacaktı, fakat Mançuri ile birlikte Cemiyeti akvam müessesi de Japonyaya kurban gidecekti. Bunun içindir ki, büyük devletlerin hâkim oldukları Cemiyeti akvam meclisi (on ikiler ) biç bir karar alama- dılar. Bu on ikiler meclisinde herkes, korkudan ağzını açmaya cesaret (edemiyordu. Aksayı Şarkta, Çin gibi bir devletin davası için Japonya ile bozuşmaya değer mi? Bazen ağzını açıp Japon menfaati aleyhine söz söylemek tedbirsizliğinde bulunan murahhasların devletleri gizlice İaponyaya tarziye veriyorlardı!.. Pp: Necmeddin Sadık (Devamı 4 üncü sahifede) Kontenjan değişmiyor Iktisat vekili bu üsulden büyük lemiştir yapılması ihtimalinden bahsedil- mişti. İktisat vekili Mustafa Şeref bey bu mesele etrafında Milliyet refikimize beyanatında kontenjan usulünün değiştirilmesi mevzubahıs olmadığı, bunun şimdiye kadar büyük (o faydaları (görüldüğünü söylemiş, eşya fiatlerinin yüksel- tilmesi için hiç bir sebep olma- dığını, beyan etmiştir. Mustafa Şeref bey diyor ki: — Fakat eşya fiatlerinin yük- selebilmemesi için halkın müte- yakkız olması lâzımdır. Mükemmel bir Oibtikâr kanunu yaptık. Fransada halk beş santımlık hak- kını aramık için mahkemeye gider. Maksat, beş santımı kazan- mak değildir. Esasen on paralık şahsi menafiini aramak ta bazen menafii umumiye mes'elesi olur. Kontenjan usulü ticaret muahe- ye. e. e faydalar görüldüğünü sö Kontenjan usulünde bazı tadilât -——- ,Iktisat vekili Mustafa Şeref B. delerine mugayir değildir. Bizden başka İsviçre, Holanda, Macaris- tan ve diğer bevletler de bu usulü tatbik ediyorlar. Ma AKŞAM Bugün Sahifedir 16 mart Dün Eyipte ihtifal yapıldı Istanbulun işgalinin yıl dönümü olan 16 mart münasebetile dün Eyipte, şehitliklerde bir ihtifal yapılmıştır. Vali muavini Fazlı, fırka idare heyeti reisi Cevdet Kerim B. ve müftü efendinin dahil olduğu bir heyet Eyip şehitlikle- rine gitmiştir. Şehitlik ihtifale iş- tirak için gelen halkla dolmuştur. Müftü efendi şehitlerin mezarı başında bir dua okumuş, darülfü- nun müderislerinden Muzaffer B. bir hitabe irat etmiştir. Muzaffer beyden sonra belediye encümen azasından Avni bey bir hitabe irat etmiş, Suzi Can bey isminde bir gencin yazdığı bir şiir okun- muştur. İhtifalden sonra bir geçit resmi yapılmıştır. Vapurculuk Hükümet anonim şirket fikrine taraftar Vapurcuların Ankaraya bir heyet göndererek iktisat vekâletile te- mas ettikleri yazılmıştı. Bu mesele etrafında iktisat vekili Mustafa Şeref bey diyor ki: — Bir heyet geldi, görüştük kendilerine fikrimi söyledim: Hü- kümet isterse daha ileri gider ve vapur inhisarını otamamile tatbik eder. Bu mesele, müzakere edildikten sonra taayyün edecek- tir, | Benim kanaatim şudur: Mevcut gemileri (o seyrüsefere kabiliyeti itibarile tetkik ve muayene ettir- mek, bunların hepsini aksiyonlara ayırmak, o Seyrisefainin ve gemi sahiplerinin dahil (Oolduğu bir anonim şirket vücüde getirmek ve kabotajı buna devretmek. , Buğday Çin - Japon meselesini bir defa daha müzakere etmek zahmetine katlanan Cemiyeti Akvam meclisi son içtimaı esnasında meselesi İktisat vekili de bizim fikrimize taraftar “Buğday meselesi için evvelâ sistem: kurmak lâzımdır,, diyor Buğday meselesi (etrafındaki münakaşalar devam ediyor. Emek fiatinin 12 kuruşa çıkarılmasını isteyenler şimdi “ortalığı telâşa vermeğe Çalışıyorlar: “ Bu sene köylü geçen seneye nisbetle az buğday ekti, buğday fiati çok yükselecek, ihtimal hariçten buğ- day almağa mecbur olacağız! ,, diyorlar. Bir defa bu sene köylünün az buğday ektiği doğru değildir. Ankaradan gelen haberler bilâkis bu seneki zeriyatın daha fazla olduğunu, hava müsait giderse daha bereketli mahsul alınacağını bildiriyor. Maamafih zeriyatın bir miktar noksan olduğunu kabul etsek bile ortada telâş edecek bir şey yoktur. Çünkü son senelerin buğday zeriyatı ihtiyaçtan fazladır ve bunu tahdit tahdit müş, bir kısım köylü buğdav ye- tirmeğe başlamışsa bundan mem- nün olmalıdır. zamandanberi müdafaa ettiğimiz bir fikir vardır. Köylümüz hima- yeye mühtaç bir vaziyettedir. Fakat bu himaye ekmeği 12 kuruşa” çıkarmakla temin edile- mez. Bundan çiftçi (odeğil, buğday £ tacirleri, değirmenciler ve bir takım mutavassıtlar isti- fade ederler. Hele bu sene çifci buğdayını kâmilen sattığı için ekmek fiatinin arttırılması bunla- ra kâr temininden başka bir şeye yaramaz. Köylüyü himaye etmek için esaslı bir sistem kür- mak lâzımdır. ( Devamı 4 üncü sahifede ) — Bütün ev halkı doktora muayene olunduk: “Et, tereyağı, kaymak, reçel, balık havyar yemeyin!,, dedi... — Amman birder, çabuk şu hâzik dokturum adresini ver, bir diz muayene olalım! —— Telefonlar: Tahrir 21686 — Idare 21434 — Klişe 20113 — kendiliğinden vuku bük - rine kendisine daha fazla istifade İ temin edecek başka mahsul yetiş- Buğday münakaşası başladığı * aa