30 Kasım 1931 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

Sahife 2 (Baş tarafı birinci sahifede ) beş on kişinin cebine indirmesine razı olamayız. Harbi umumide harp zenginleri oçıktığı (o gibi şimdi de buhran zenginlerinin meydana gelmesinden korkuyo- rum. Bu korkuları izale edecek tek bir kuvvet vardır, bu kuvvet muhtekirleri bir anda sindirecek kuvvettir, Bu kuvvet vücude geti- rildiği zaman vaziyet düzelecektir. Bu kuvvet hükümlerini millet namına verecek olan istiklâl mahkemeleridir. Harbi umumide bir çok adamlar para kazanmış- lardır. Bu adamlar kazandıkları paraların kısmı azamını barice çıkardıklarından milleti fıkaralığa sevketmişlerdir. o Ayni vaziyetin tekerrürü muhtemel olabilir.,, Sırrı bey bu sözlerden sonra hükümetin bu kararı almadığı farzedildiği takdirde başka çare- lere başvurup vurmayacağını tah- lile girişti. Memur kadrosunda fazla maaşlar, makamlar bulun- duğunu söyledi. Bu meyanda umumi müfettişliği ele alarak bu teşkilâtın fayda vermediğini, kaçakçılığın orada yapıldığını anlattı. Bunu müteakıp “Gümrüklerin vaz'ı hazini karşı- sında gülelim mi ağlıyalım mı?,, dedi. Sonra ticaret muahedelerinin hini Otanziminde (o mahsulâtımızı satmak için kayıt konmamıştır. Halbuki Yunanlılar şarap memle- keti olan Fransaya şarap satmış- lardır. Turgut Bey (Izmir ) — Biz de sattık. Sırrı Bey ( Kocaeli) — Tebrik ederim... Sonra servet menbalarımızdan biri olan limanlarımızdan istifade edemedik. Bunları da erbabına aslaki ettirmelidir. Sonra masrafın çokluğundan bahseden: hükümetin bir hatasını söyliyeceğim. Memurlarda her gün tekaüt olanlar görülüyor. Bir ay evel takdirname verilen memur bir ay sonra aczinden tekaüt edi- iyor. Tekaüt kanununun şekli hazırı bir kısım memurları tamaa sevk- etmekte, bunlar kendiliklerinden tekaüt olmaktadırlar. Binnetice hükümet çok masraf ediyor. Dün gazetelerde gördüm". Bir Vekâlet hariçten dört memur istiyordu. Artık buna devam edilmemelidir. Sonra inbisarların iyi idare olunmadığı muhakkaktır. Bu işleri yürütmek ibtisas meselesidir. In- hisarlar varidatı hüsnü idare edi- lirse ihtiyacımızın yarısını tatmine kâfidir... M istihd 1 âsraflar fazladır. Evvelâ idare makinemizi kısmak lâzımdır. Saniyen ( ihtisas (o erbabından istifade etmek lâzım gelir. Rus Jar kendi müesseselerini yürüt- mek için Alman teknik adamla- rını çağırmışlardır. Bu mütehassız- İara bizde de ihtiyaç vardır. Biz neden bütçemizi düzeltmi- yoruz. Bir veremin ilâcını doktor bilir, Varidat membalarını müte- hassıs bilir. Ihtisastan istifade Aâzımdır. er Jüzumsuz gi ka- iyat, geniş ro vardır. Maamafih İsmet paşa ile arka- daşlarına milletin itimadı gu gibi benim de kuvvetli iti wardır. Hükümete tedbirlerinde muvaffakıyet tememni ederim.,, Bundan sonra söz alan mebus- dar, kaçakçılığa karşı şiddetli ted- birler alınmasını istediler. Iktisat vekili Mustafa Şeref bey mutalaalara cevap verdi. Devletlerle ticaret muahedele- rini, İkompansasyon listelerini, ve diğer devletlerin bize verecekleri mallara mukabil bizden satın alacakları eşyayı izah etti. Ken- dilerile ticaret muâhedesi olan devletlerle, muahedenin hitamına kadar bu şeraite-riayet edileceğivi söyledi. lustafa Millet Meclisi müzakeratı ! birlerin sima harpteki tedbirlerle | mukayese edilemiyeceğini bugünkü | kararın ithalâtı men değil tahdit | ettiğini ve bu tahdidin iptidai | maddeler, fabrikalar tesisine lâzım | olan makineler ve bunların ye- | dek aksamile ihracat eşyamız için lüzumlu ambalâj eşyası gibi mad- deler haricindekilere hasrolundu- ğunu kaydeylemiş ve her hangi | bir madde üzerinde yapılacak | ibtikâra karşı gelmek için listele- rin iki aylık olarak tesbit edildi- | ğini söyliyerek demiştir ki: Her hangi bir tüccar getirttiği mal üzerinden bir ihtikâr ve in- hisara tevessül ettiği takdirde | kontenjan listelerinde tadilât ya- pılacaktır. Şunu da arzdeyim ki yapılan tahdidat yüzde 20/25 nisbetidedir. Ihtikâra karşı yeni ceza kanunumuzda maddeler var- dır. Bu maddeler bugünkü vazi- yeti korumağa kâfidir. Maamafih | yeni kararnamenin tatbiki nokta- | sından bir müşkülâta tesadüf edildiği otakdirde ayrıca bir maddei kanuniye meclise tevdi | edilecektir. ,, Bundan sonra maliye vekili de söz almış, gümrüklere ve antrepo müddetlerinin temdidi ve ücret- lerinin tenkisi hakkında ileri sürü- len mütalâaya karşı gümrük ka- nununun 35 ve 24ğüncü madde- lerile hükümete salâhiyet verilmiş olduğunu, bu salâhiyetin istimal | edileceğini söylemiş, ithalâtı tah- | dit ediyoruz, demiştir. | Müddetleri temdit ve ücretleri tenkis etmek de lâzımdır, demiş- tir. Bir takım masrafları tenkis etmek bahs'na gelince: (Bir takımı vardır ki, yüzde 50 tenkisi kabildir. Bir kısmından hiç değil- dir. Bizim için her halde vaziyeti maliyi tesbit etmek esastır. Gayri mütevazin bir bütçe cıkmamak için ne yapmak lâzımsa yapaca- gız ve evvelâ muvazeneyi nazarı | itibara alacağız. Meclisin kuvvetli müzaheretiyle kaçakçılık hakkında | daha çok şiddetli tedbirler almak | niyetindeyiz. Bu tedbirleri heyeti | celileniz müzâkere edecektir. Maliye vekilinin verdiği diğer izahattan sonra müzakere kâfi görülerek 247 reyle hükümete itimat beyan edilmiş Ismet Paşa kürsüye çıkarak meclise teşekkür etmiştir. Ihtikârla mücadele Şimdiki halde belediyece imkânsız addediliyor B. M. Meclisinin geçen günkü | içtimaında Ordu mebusu Ahmet Ihsan bey, ibtikâr meşelesine te- mas ederken ihtikârla mücadele etmek vazifesinin bilhassa belediye- lere ait olduğundan, Istanbul bele- diyesinin ihtikâr mücadelesi için hiç bir tedbir almadığından şikâyet etmiş ve İstanbulda bir belediye olup olmadığından haberdar bu- | lunmadığını söylemiştir. Ahmet Ihsan beyin bu husus- | taki tenkit ve muahazaları hak- | kında belediyenin erkânından bir | zat diyor ki: | — Het ak yade hava- ici zaruriye ihtikârile mücadele Gielie mükelleftir. Ötedenberi nark koymakla halkın başlıca ihtiyacı olan ekmek fiatlerini tayin ve tanzim ediyor. Şimdi et meselesile de yakın- dan alâkadar olmağa ve tetkikata başlamıştır. Yakında et fiatleri de halkın menfaatine olarak hal - | ledilecektir. Belediye kanununda ihtikârla mücadele etmek için belediyece bulundurulacak stok malı lüzu- | mu takdirinde piyasaya çıkarmak, | fiatleri tanzim etmek gibi tedbir- ler almak, sermaye tahsisine mütevakkıf olduğu için belediye- | nin umumi hizmetleri temin edile- | meden bu şekilde teşkilât yapı- lamaz. Şimdi belediye, kanalizasyona tiğinden bugünkü bütçesile, su ve kanalizasyon işini bitirmeden ihti- | cenup hudutların- | mandanı Kenan, umum jandarma | halinde kurulan bir tak etrafında | zamları icrasını | ayrıca memleket iktisadiyatı hesa- senede 700 bin lira para sarfet- | Dahiliye vekili Kaçakçılığa karşı da tedbirler alıyor Urfa 29 (Hususi) — Dahiliye vekili Şükrü Kaya bey refakatın- da bulunan zevatle dün akşam Urfaya gelmişler, vilâye hudu- dunda vilâyet erkânı askeri ümera cemiyet mümessilleri tarafından karşılanmışlardır. Şükrü Kaya beyle umumi mü- fettiş Ibrahim Tali, kolordu ku- kumandanı Kâzım paşalarla mebus Ahmet bey ile sair zevat vardır. Vaktın geç olmasından ve şid- detli soğuğa rağmen şehrin met- kalabalık bir kitle birikmişti. Vekil bey, cenup hudutlarında vuku bulan kaçakçılık hakkında icap eden müessir tedbirler al- mağa derhal başladı. Hududun diğer taraflırında da müessir tedbirler alınmıştır. Şükrü Kaya B. bir haftaya kadar dönüyor Ankara 29 — Dahiliye vekili Şükrü Kaya bey bir haftaya kadar Ankaraya dönecektir. Vekil beyin avdetinden sonra muhtelit bir komisyon faaliyete geçerek kaçak- çılığa karşı cezri tedbirler almağa başlıyacaktır. Fındık fiatleri Trabzonda düşkünlük devam ediyor Trabzon 29 (Hususi) — Fındık piyasasındaki (o düşkünlük devam ediyor. Kabuklu fındığın fiati 32 kuruştur. Kabuksuz üzerine mua- mele yapılmıyor. Fiatlardeki düş- künlüğün daha da devam edeceği tahmin ediliyor. Yunanistanda gümrük Zamları Atina, (A.A)— Yunan hükü- meti mühim miktarda gümrük istihdaf eyleyen bir kanun mebusan meclisine tevdi eylemiştir. projesini Hayırlı bir (Baş tarafı birinci sahifede) kıymetsiz bir mevcut gibi duran Bu Sabahki Teleraflar M. Muşanof Yarın öğleyin Istanbula | geliyor | Bulgar başvekili M. Muşanof, ! yarın saat on ikide Istanbula geliyor. Muhterem misafir, istas- yonda, vali, merkez kumandanı, polis müdürü, Bulgar sefiri ve sefaret erkânı tarafından karşıla- nacak, bir müfreze asker resmi selâmi ifa edecek, Perapalas otelinde vali tarafından şerefine bir öğle ziyafeti verilecek, akşam üstü saat 7de hususi trenle Anka- raya hareket edecektir. Hususi tren Çarşamba sabahı saat 9 buçukta Ankaraya vasıl olacak, o istasyonda, (Başvekil, Hariciye vekili ve müsteşarı tara- fından parlak merasimle istikbal edilecektir. O gün hariciye vekili tarafın- dan Ankara palasta misafirler şerefine bir öğle ziyafeti gece- leyin Ismet paşa tarafından bir ziyafet ve bunu müteakip bir suvare verilecektir. Perşembe günü, meclis reisi tarafından, cuma günü hariciye vekili tarafından birer öğle yemeği ve Marmara köşkünde Riyaseti- cumhur kâtibi umumisi Tevfik bey tarafından bir çay ziyafeti verilecektir. Misafirler o akşam Ankaradan hareketle, cumartesi günü İstanbula dönecekler ve o akşam Sofyaya hareket edecek- lerdir. Fırtına ve kar Trabzon 29 ( Hususi ) — Son günlerde havaların bozmasından şehrimizde (o sürekli (o yağmurlar yağmıştır. Hararet (omutedildir. Dahilde fırtına şiddetli olmuş, Ziganaya beş karış, Bayburt - Erzurum yolu üzerindeki dağlara daha fazla kar yağmıştır. Yollar kapanmıştır. Vapurların bir kısmı açıklarda bir kısmı limanlardadır. Fırtınaya tutulan bir motör hamı- lesini denize boşaltmak suretile kurtulabilmiştir. Mesai saati Trabzon 29 ( Hususi ) — Vali Rifat bey şehre büyük bir saat takmağa karar vermiştir. Mesai ayarı bu saate göre olacaktır. teşebbüs olacaktır. Heyeti umumiyeye sene- lik mürakip maaşlarının 1200 liraya tenzili hakkında idare mec- ve işletilmemeleri yüzünden de bına akim menbalar olarak kay- dedilmeleri lâzım gelen araziyi hareketli kıymetler haline getire- cek ve aynı zamanda bu akim membaları işletip gerek ferdi, gerek milli hesaba bir gelir teşkil eden faal membalar haline getir- mek için Ziraat bankasının kendi imzasını havi ve hükümetin halk için itimat bahşolacak her hangi bir alâkası ile müeyyet münasip bir ipka plânı esası dahilinde arazi mübayaasına tahsis edilmek üzere altı milyon liralık tahvilât ihracı için hükümet nezdinde teşebbü- satta bulunulması tekarrür ederek bu hususta heyeti oumumiyece idare meclisine salâhiyet verilmiş- tir. Tahvilâta verilece faizle arazi satışı arasındaki fark yüzde yarım olacaktır. Köylünün mübayaa edeceği bu arazi bedelinin uzun taksitlerle ödenmesi de şartı esasidir. Ihracat çiftçilerimizin dahi hususi alacak- larına olan alâkalarını borçlarını bu tahvilât ile ödeyerek kesmek ve bu suretle bu sınıf çiftçilerin hususi borçlarını kendi lehlerine hafif faizli ve uzun vadeli banka kâr mücadelesine girişmeğe imkân lisi teklifini de kabul etmiştir. Ankara, 29 (A. A.) — Türkiye Ziraat bankasının bugünkü heyeti umumiye (oiçtimamda okunarak tasvip edilen idare heyeti rapo- runa nazarap kooperatif teşkilâtı vücude getirilmemiş olan yerlerde seyyar ikraz ajanlarından başka | kooperatif mahiyetinde köy san- dık birlikleri de vücude getirilmesi düşünülmekte ve bu meselelerin tetkiki ile iştigal edilmekledir. Mahsulâtımızın kredi ve ticaret hareketlerini son derece arttıra- cak olan barem usulü ve bu usulün esasını teşkil eden silolar ve umumi mağazalar teşkilâtı memeleketimizde hemen tatbika başlanabilecek pek faideli kredi sistemi halinde görülmüş ve bu hususta tetkikat ve ihzarat yapıl- mıştır. 1930 blânçosunu kararsız gös- terilmesi sene gayesindeki teminat kıymetlerinin tenezzülü yüzünden | âtiyen vukuu melhuz açıkları kar- | şılamak üzere şimdiden 1930 safi temettüü olan 701 bin 905 lirayı muhtemel zarar karşılıkları Hesa- bına nakletmek gibi ihtiyatlı bir tedbir ittihazından ileri gelmek- anla > öm | yalnız yerli malı 30 Teşrini sani 1931 i Yemin ettiler | Eskişehirliler kullanacaklar Eskişehir, 29 (Hususi) — Dün- Halk fırkası konferans salonunda milli tasarruf ocemiyetinin hazır- ladığı içtimaa yüzlerce vatandaş iştirak etmiştir. Söz zlan hatipler, hükümetimi- zin ithalatı tahdit eden kararları izah etmişler, bu günkü iktisadi zaruretlere göre Halktan her ferde tevccüh eden vazifeler hak- kında nutuk söylemişlerdir. Bu nutuklardan sonra Başvekil Ismet paşaya son mukarreratın ittihazı münasebetile tazim telgrafı çe- kilmiştir. Içtimada hazır bulunanlar, yerli malı kullanmağa aht etmişlerdir. Trabzonda belediye faaliyeti Trabzon, 29 ( Hususi ) — Bele- diye bir balıkhane yaptırmağa karar vermiştir. Kazino ve kiraat- hanelerde kahve ve çay ücreti üç kuruşa indirilmiştir. Lokantalar sınıflara tefrik edilmiştir. Danimarka'da gümrük himayesi Kopenhak 29 (A.A.) — Parlâ- mento hükümetin mühim güm- rük zamları yapılmasını darpiş eyleyen kanun projesini kabul etmiştir. Türk - Italyan Ticaret muahedesi yeni esaslar üzerine e Italya ile aramızdaki ticaret mukavelesi muvakkat bir mahiyeti ; haizdir. Bunun için Italya hükü- metimizle Otemas ve müza- kereye girişmek için Ankara sefirine talimat vermiştir. Yeni muahede, iktisadiyatımızı koru- mak için ittihaz ettiğimiz kararlar dairesinde tanzim edilecektir. Verilen haberlere göre İtalyan- lar daha sıkı iktisadi münasebet tesis etmek üzere yeniden sindikalar, tesis edecekler, bü sındıkalar bil hassa daha ziyade iptidai mevat satın alacaklardır. Bugün hava kapalı ve yağmurlu olacak Yeşilköy rasat omerkezinden verilen malümata göre bugün hava kapalı ve yağışlı olacaktır. Rüz- gâr şimal ve şark arasından ese- cektir. o Sıcaklık düne nazaran değişmiyecektir. Dün en fazla sıcaklık 8, gece 5, bu sabah saat | dokuzda 6 derece idi. Zehirli yemek Hem ev sahibi hem misafirler zehirlendiler Üsküdarda Nimet hanımın evine misafirler gelmiş, kendilerine ye- mek çıkarılmıştır. Yemekte makarn: ve elma kompostosu yenmiştir. Misafirlerden Kenan ve Mithat beylerle ev sahibi Nimet H. zehir- | lenmişlerdir. Çarpmamak için... Beyoğlunda Ali beyin idare ettiği motosiklet, Maçka Seferini yapan tramvaya çarpmamak için |. yolunu değiştirmiştir. Motosiklet bu esnada birden bire /yere düş- müştür. Motosikletin arkasındaki Şükrü efendi ağır surette yara- lanmıştır. “Sebzeci dükkânında yangın gece Balatta karakol karşısında sebzeci Ligorun dük- kânından ateş çıkmış, dükkân kısmen vanm a 4