30 Kasım 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
SEKîZiNCi SENE No. 2718 Sahht *e fcasmuharriri NADİ İDAREUANESİ. ttnmnuDamiy* kar$iKia4» taireı nahsosa Telgraft IsLanbuJ Cumhurive» Posta kutu»u: N* 246 : 22366, Tahrir mudOrO * 23239 müdürO 22363. MatbM '' »047» mhuri mühim kararlar verildi Ankara 29 (Telefonla) Millet Meclisi »aat 10 da Refet Bey (Bursa) nın riyasetinde toplandı ve iktisadî vaziyet etrafındaki müzakereye devam «tti. PAZARTESî 30 TEŞRiNiSANî 1931 /tBONE ŞERAİTİ MODOETJTORKİYEİCİM 144)0 Kr. Senelıgi 6 Ayhğı 750 Kr. 3 Ayhgı 400 Kr. Nfl§hası her HARİÇ İÇİN 1 2700 Kr. 1450Kr..j 800 Kr. . yerde « 5 Kurnştıır m Meclis HUkumete Mütlefikan Beyanı İlimat Etti Yeni bir millî misak İktisadî sahada Hükumetîn Mecliste rerdiği izahat vaziyeti tamamile tenvir edecek mahiyettedir: Dünya buhranınm memleketimizde dahi hergün biraz daha fazla tahakkuk eden aksi tesirlerile bir taraftan istihsal kâfi derecede para etmemeğe baslamif, diğer taraftan memleketin malî gidisinde zâf gorülmüstür. Bunlara ilâve olunan dikkati calip üçüncO bir nokta da ithalât ve ihracat arasındaki muvazenenin aleyhimize ola • rak gosterdiği farktır. tçinde bulundujumuz senenin dokuz ayinda it • halât ve ihracat geçen seneye nU • betle az çok azalmıs olmakla berab«r ithalât ihracata nisbetle mahsus bir fazlalık göstermekten hali kalmamıştır. Umnmî sekilde böyle gö • rünen vaziyet derhal ve hususî tedbirler almaği istilzam ederdi tabiî. Çünkü bu şekil ve cereyan icinde işleri kendi haline terketmek ibtimali olmazdı. Çünkü: 1 : Varidat noksan olunca 931 bütcenni tatbika imkân buiunmazdı. 2 : Ithalâtm ihracata faik olmakta devamı nibayet millî paranm kıymeti îizerinde müessir olarak kor kunc bir buhrana müntehi olabilirdi. Simdilik müstacelen alınan ted bîrlerin be'libaşlı ikî safhada tecelli ettiğini görüyoruz: lthalâtı tahdit eden hiikumet kararnamesinin tatbîkı, bütçenin bu suretle de artacak o!an acı|*mı karşılamak üzere ikti «»rlivatımızı koruma kanunu unvanı aitmda resmî ve hususî maaş ve Oeretlerden bir vergi alınması. Her iki tedbirin mahiyeten mu vakkat oldujhma süphe yoktur. Sebepleri zail olduğu zaman bu tedbirlerin idamesine mahal kalmazı Hîç o'mazsa çnların bu şekilde ve bu hal fle ilân'haye devamlan lâzım gel mez. Zaten tktisat Vekîii alınacak tedbirlerfn bu alınanlardan ibaret o]mıyaca*ını ve yenî tedbîrlerin peyderpey Meclise arzolunacafrım s5ylenvstir. Zamanla bu tedbhlerin bizde iktisadî ve malî muayyen hedefe yürüyen bir sistetn halini aimasmı beklemekte zaten hata voktur. 53zün doğrusu budur ki cîhan buhranile beraber icine girdîğîmiz va ziyet bizi bu defa iktisadî sahada tahakkuk ettirilecek yeni bir milli misaka sevkedecektir. Bu ihtiyaç çoktan hissolunmustu. Simdi onun bir zaruret olduğu görülmektedir. H«kumetle milleti elele yürütecek millî bir misak. Böyle bir misakı belki çok daha müskül bir is olmak üzere • siyasî sahada tahakkuk et • tirmis olan Türk milleti onu şimdi iktisadî sahada da tahakkuk ettirmekten âciz kalmaz. tktisadî deyip malî demiyoruz. Çünkü bir memleketin iktisadiyatını ıslah etmek, onun maliyesini dahi düzeltmeğe kâfidir. Bu son vazi yetle d » meydanda bir hakikat oldu> ğu vechile maliyenin müskülâtı ancak iktisadiyatın bozuklupundan ileri gelebilir. Bu noktada dikkat olunacak yegâne nokta malî kanunlarımızın ikt^adî vaziyetleri zorlatmamasından ibaret olur. İktisadî sahada tahakkuk ettiri • lecek millî misakı tesbit etmek için hepimiz düsünmeli ve düşündüklerimizi soylemeliyiz. Ta ki onlarm bizi hakikaten iktisadî felâha götürecek esas'arını eksîksiz olarak tayin edebilelim. Meselâ bizim hatırımıza gelir ki: 1 : Tasarruf ve iktisat bu misakm ruhunu teskil edecek bir asıldır. 2 : tthalât ve ihracat arasındaki muvazeneyi ihracatın artınlması şekillerinde miisbet ve faal bir sahada ySrutmeJre ihtivac vard'r Yaînız basina ithalâtın tahdidi kâfi bir tedbir deeiidir. 3 : Türk halkımn her ferdi ken di«ine ve cemiyete mvfit olacak surette calısmah ve çalıştırılmahdır. 4 : Memlekette sanayün t^dricî, yaii esash stırette inkişafı bellibaşlı bir maksat olacakttr. 5 : Bir ziraat memleketi olan Türkîye ziraatin her subesine en büyük ehemmiyeti atfedecektir. Hariçte vaziyet düzeünciye kadar bUhassa buğday mes'elesini kendi haline bırakamayız. 6 : Üzüm, incir, tütün, fmdik, afyan ve pamuk gibi memleketimizde hususî mevkileri olan ziraat kalemlerinin gerek istihsal, gerek ihzar ve ihraç noktalarından hususî itinalara mazhariyeti lüzumu bîr hakikat ve bir zaruret olarak kabul ve tatbik edilmek lâzımdır. Ziraat Bankası Tahvilât çıkarıyor Heyeti umumiye içtimaı dün yapıldı, Ankara 29 (Telefonla) Ziraat Bankası heyeti umumiyesi bugvm saat üçte Ziraat Bankası bi • nasında toplan • dı. Riyasete Meclis Reisi K&zıra Pasa Hz. mti • hap edildi. Blânço, murakip ra poru, meclui 1 • dare raporu o kundu. Murakıp raporu üzerin de, raporun çok kısa olmaaı yü • ziinden bazı münakasalar cere • yan etti. Sıvas meb'usu Rahmi Bey bankayı idare edenlerden öç sual sordut 1 Banka memurlarının tekaüdiyesi mes'elesi, 2 Zirat ikrazat faizlerinin tenzil edilip e dilmediği, Ankara'ia Ziraat Bankan merkeOnde mvamtUt ( Mabftdl'4 flncü »ahlfede ) Banka umum tnudürü Jflfcrl B. iktisadî buhranla mücadele B. Millet Meclisi, hükumetin aldığı tedbirleri miittefikan tasvjp etti Başvekilimiz, Meclisin itimadına teşekkür ederek bu mücadelede de muvaffak olacağız, dedi verilmesi lâzım geldiğini, kontenjan listelerinin tanziminde dolaplar dönmekte olduğunun duyulduğunu soy • ledi. Bu son iddia için misal getire rek tzmîr'in çok muhtaç olduğu bazı eşyanın tzmir'e verilmiyerek tstan bul'a çok miktarda verildiğini anlattı. Hükumetin ehemmiyetli tetkikat yapmasnu temenni etti. Bundan sott( Mabadi 6 tnci aahifede ) Turgut Bey (izmir) in sözleri tlk evvel Turgut Bey (İzmir) s6z almıştı. tktisadî vaziyeti kendi görüfttna nazaraa anlattıktan sonra it f ^ m talonm Oe Iktisadl buhran hakktnda bepanatta buhman Strn Bey (Kocaeü) Mecıtsten mütteftkan ttimat reyl alar Başvekü Ismet Pafa MeclU kürsusunde halât kararnamesini çok muvafık bulduğunu, hükumeti takdir ettigini, aneak tatbikat mes'elesine ehemmiyet Kaçakçilığa fcorjt ftddettt bir mücadele Utiyın Suat Bey (Kastamoni) Altmlarla evrakı naktiye Gazi Hz. İran hududunda tashihat Dün hususî bir trenle Ankara'ya götürüldü Bîr Fransız muharrîrîne beyanatta bulundular Geçenlerde Ankara'yı ziyaret e den Fransız muharrirelerinden Nadya de Sausa Paris'te münteçir <Vu» gazetesinde bh makale nesretmistir. Tahran Elçimiz cereyan eden müzakerenin bugünkü safahatını anlatıyor L kası için Ame rika'dan celbedilmis olan 64 fıçı altın çubuk ile mülga Düyunu Umumiye binasmda Osmanlı Bankası emrinde mahfuz bir kaç milyon Iiralık ihtiyat ev rakı naktiye dün hususî bir trenle, jandarmaların mu hafazası altmda Ankara'ya gönde Etrakı naktiye araba vapurunun çüverteslne taşmvrken attm rilmiştir. fiçüan Ziraat Bankasmdan otomobüe yükleniyor Borsa Komiseri Adil Bey de HayNakil muamelesi muamelâtı naktiye müdürü Sım Beyin nezareti aldarpaşa'ya kadar gitmis ve altın tmda yapılmıştır. ların nakli için alınan tedbirleri Vagon bir heyet muvacehesinde gozden geçirmistir. temhir edilmistir. lemnır eaıımışıır. s» ~~ OT T „„ MiıııııııiMiııııııııııııı ııııııııııııııınıııııııııııııııııı ıııınıııımıımıııııııııııııı en ziyade her sene ıııriMiııııııııııııııımiMinıııınmıiHiınııııııııi! muvaffakiyet 7 : Maden ve orman gibi tabiî gösteren vatandaşların takdirat ile servetlerimizden varidat almak ikinci derecede ehemmiyeti haizdir. Bun ilânı ve mükâfatlarla taltifi lâzımdır. ların işliyebümesidir ki millet icin, Böyle bir çırpıda hatıra gelen bu memleket için ve devlet için en bümaddeler millî bir iktisat misakının yük servet manasını ifade eder. 8 : Hayvan yetiştirmede ve her satır baslarını teskil edecek fikir türlü hayvan mahsulât ve sanayünde lerden ibarettir. İlâve edelim ki biz millî iktisat müterakki usuller tayin ve tatbik misakını kabul ettikten sonra ma>î edilecektir. sistemimiz dahi daha ziyade iktisadî 9 : Meyva ve sebzenin ergec Türhedeflere yürüyen bir mahiyet al kiye için en büyük servet memba mış olacaktır. Çalısan ve kazanan lanndan birini teskil edeceğinde vatandaşların mecmuu en kuvvetli şimdiden ittifak olunarak bunun fimilleti, en mamur memleketi ve en liyatta tahakkuku esbabına tevessül kudretli devleti teskil eder. edilecektir. 10 : Muhtelif iktUadî şubelerde Mezunen tstanbul'da bulonan Tahran büyük elçisi Husrev Bey kendisile görüsen «Türkise Post» gazetestnin bir muNadya de Sausa makalesinde An harrirtne Türkiye İran münasebau kara seyahatine ait intibalarını anlat hakkında beyanatta bulunmuştur. Muharrir flk sual olarak Ağn hâditıktan sonra Gazi Hz. nin kendisine disatmdan sonra mevzuu bahsolan tasvuku bulan beyanatını şu suretle hihi hudut mes'elesini sormuştur. nakletmekted ir: Husrev Bey demiştir ki: « Bizde ilk tesire kapılmamak « Dostumuz olan İran devleti Oe lâzımdır. Vaktile sizin seyyahlarınız, Türkiye Cumhuriyeti arasındaki tas hihi hudut mes'elesi, sekavetin izalesi, sizin büyük muharrirleriniz, tstan hudutlarda umumî emniyetin takviyesi bul, İzmir ve Bursa sehirlerindeki ve vilâyab şarkiyemlzîn muhafazası gimüsahedelerine göre Türk ruhuna bi zarurî ve muhik ihtiyaçtan neş'et etdair bir hüküm vermislerdir. mistir. Fakat onlar Türkiyey'i de&il, Ayni hissiyah dostane ile mütehassis Şark'ın şehirlerîri görmüslerdir. Türk bulunan ve bizim gibi hudutlann üzemilletinin ruhu, Anadolu'nun sehhar rinde umumî emniyet ve asayifin takfakat sert yaylalarında anlaşılabilir. viyesini istiyen komsumuz tran hüku Türk milleti, besiçine avdet et meti eskiya yuvası olan: Ağndağı ha dbdi 3 üncü sahıfede) mekle teceddüt etmis ve gördüğünüz tahavvülâtı vapabilmistir. Vaktile vergileY altmda ezilmis, fazla çalısmaktan usanmıs Türk köylüsü, Balkan'lar ve sair yerlerdeki harp meydanlarında kanmı ve faaliyetini dökmpçe gidivordu. Anadolu gayrrmevcut farzediliyordu. Bugün ise Türk köylüsü, faaliyetini, emeğinî ana toprağma sarfedîyor, neler ya rattığını da kendiniz görüyorsunuz. Kuvvet ve kudret milletin enerjisinde mündemiçtir. Ben bir rehberden, bir hâmiden başka bir sey değilim. Gerek dahilî ve gerek haricî siya sette gayem, Türk miüetine sulh ve sükun dairesinde çalışmağı temin eylemektir. Kendilerini guya bahtiyar kılmak bahanesile, insanları yekdiğerini boğazlamağa *evk ve teşvik etmek gayriinsanî bir sistemdir. İnsanları bahtiyar edebilecek yegâne tedbir, onları birbirine yaklaş tıracak, sevkedecek ve sulh ve müsalemet dairesinde ihtiyaçlarını temin edecek bir faaliyet sarfetmek tir.» Tahran Btiyük tlçimiz HÛsrev Bulgar Başvekıh Yarın İstanbuTa geliyor Yarm akşam hususî trenle Ankara Va gidecektîr Bul?ar Basvekili M. Musanof yann öğleyin şehrimize gelecek ve akşam ü«tü hususî trenle Ankara'ya gidecektir. M. Musanofa refakat eden Bulgar ricali arasında Bu'gar Ciftçi Fırkasınm umumî kâtibi M. Virgil Dimoff ta bulunmaktadır. M. Muşanof un ziyaret prooramı 26 ıncı cevap Kıymetli romancımız Reşat Nari Beyin anketimize verdiği sayani dikkat cevaplan 3 üncü nahifemizde bulacaktınız! YUNUS NADİ Bulgar Basvekili ve Hariciye Na zırı M. Musanof zevcesi ve maiyeti erkânile tesrinisaninin 30 uncu günü aksamüstü Sofya'dan hareketle er tesi sabahı saat 41S te Karaağac'a vâsıl olacak ve orada Porotokol U. müdür muavini Kudret Beyle hususî kalemden Selim Rauf Bey tarafm dan karşılanacaktır. Kudret Bey hükumet namına ve Selim Rauf Bey Hariciye Vekili Beyefendi namına bevanı hosamedi edecekler ve kendilerile seyahat edeceklerdir. M. Virgü Dtmoff I121931 sah: Misafirler saat 12 de Sirkeci is (Lutfen sahlfeyi çeviriniz)
