26 Ocak 1930 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 6

Korkunç bir hastalık:- Tetanos... Tetanos afleler arasında hiç ehemmiyet verilmiyen, bilinmiyen bir hastalıktır. Gördüğümüz, tesa- düf ettiğimiz vakalar hastalığın ihmale değer bir şekilde olmadı ni gösteriyor... Aile — reisleri Tetanos,, bastalığını iyi bilmeli, mühlik ve öldürücü olan hasta- hığın zuhurundan evel yapılması İzam — gelen — tedabire — rinyet etmelidir. Bu hastalığın meydana çıkma- | sından evel çaresi vardır. Bunun in biz burada “Tetanos,, hasta- hığımı, esbabını, mikrobunun, nere- lerde bulunduğunu, insana nasıl Beçliini, korunma çarelerini her- çesin bilmesi lâzım geldiği kadar yazacağız ... Tetanos (Kazıklı humma) eski- den beri bilinen bir hastalıktır ve ekseriya ölümle neticelenir. Mikrobunu 1884 (Nicolaier) bul- muştur. Mikrobun bir nihayetinde ( spo- re) e vardır. (Spore ) ler harici tesirata karşı pek fazla mukavim- dir. Bunuu için mikroplar tarla- larda, bahçelerde, sokak toprak- larında, suda, deniz çamurlarında, bilhassa Beygir gübresinde hemen ilelebet yaşar ve fevkalâde mün- teşir bir baldedir. Bu ( spore) ler ciltteki hir yaradan, sıyrıktan içeri girince müsait ve muayyen şarait tahtında basil haline geçerler. Sporeler kaynar su bubarında beş dakikada ölür. Toprakta (4-5) sene mukavemeti bhayatiyesini mu-| hafaza eder. Duvarlarda, odalarda tozlar içinde, —tahta parçaları Üzerinde kurumuş olarak uzun zaman yaşar. Hastalığıa az görün-| mesi insanların ve hayvanların vücudunda bu mikrobun güç Üzviyet bunları kolay-| çıkması için bu mikrobların vücuda çok miktarda girmesi, yahutta mikrobun üremesine yardımi eden diğer mikropların da - birlikte bulunması lâzımdır. Mikroplar en ziyade pis yaralar- dan, derince batan tahta kıymık- larından, çivi batarak hasıl olan yaralardan girer. İyi takim edilme- miş ilâç şırmgalarından da mikro- bun girdiği vakidir. Bundan başka İçdeik düşürmede ve doğumda mesile hasıl olan Tetanos vardır.. Bir de bazı müellifler nezleden mütevelli bir Tetanos yazıyor- lar ki burada mikrop burun gışai mubatisinden vücuda girermiş. Tetanos mikrobu çok kuvvetli bir zehir çıkarır ve hastalıkta bütün fenalığı yapan bu zehirdir. Zehir, kana karışır. Tekmil cüm- lei asabiyeyi istilâ eder. Vücudun etlerinde nöbetlerle artan bir ta- kım tekallüsat, gerginlik yapar. Mikrobun vücuda girmesile has- talığın meydana çıkması için geçen zaman Tetanosta bir - iki haftadan kırk güne kadar uzayabilir. Mikroplar ne kadar kuvvetli ise bu müddet o kadar kısadır. Hastanın ilk duyacağı his alt çene ve ense etlerinde sertlik ve gerginliktir. Ağız pek az açılır, hastaya bir sırıtma gelir. Vücu- dun etleri takallüs etmeğe başlar. Etler şiddetli ağrılarla - gerilir. Ağır vakalarda| hastalık bir kaç günde ölümlej nihayet bulur. Bu hastalar son zamana kadar ken- dilerin bilirler. Tetanos gayet mühlik ve ağır bir hastalıktır. Ölüm yüzde (80-90) kadardır. Yaradan mikrobun vü- cuda girmesile hastalığın meydana çıkması Aarasındaki müddet ne kadar urün olursa hastanın iyi olması ümidi o kadar ziyadedir. Tedavisinde şafi olarak tesiri | kâr ülmüştür. Su ilen suya kat'i olmuyan bir serom var Bu serom ancak kan içinde do- Taşan mikrobun zehirlerini zararsız bir hale sokabilir. Yoksa muhiti | rak, gübre ilcvldrlenmîı çamurlu asap tarafından alınarak merkezi hüceratı asabiyeye kadar gidip jorada yerleşen zehirlere bir tesiri yoktur.. Bu intişar ve yerleşme çok süratli oluyor. Bundan dolayı tedavide —seromdan büyük bir fayda olmuyor. Muvaffakıyet azab la beraber hiç Faidesiz de değildir. Çünkü serom yapılalıdan beri ölümün azaldığı muhakkaktır. Hastalık meydana çıkınca vakit geşirmeden serom / yapmalıdır. onra mikrobun girdiği yara da güzelce temizlenmelidir. Tetanosda en ehemmivet veri- Amerikada kadınlar arasında tayyareciliğe rağbet gittikçe artıyor. Bilhassa genç kızlar tayyareciliğe çok meyil gösteriyorlar. Bunların içinde erkeklerden daha mahir bir çok tayyareciler vardır. Son günler zarfında kadın tayyareciler bir mukavemet yarışı tertibine karar vermişlerdir. Resmimiz bu Bu korunma tedavisinde mikro- bun girmesi muhtemel olan top- ve girintili pis yaralar hemen güzelce temizlenmeli, bu insan- lara az mıktarda Tetanos seromu yapılmalıdır... Hastalık zuhur etmeden yapılan bu korunma serom tedavisinde muvaffakıyyet pek müsbet, fay- dasi kat' Bu hastalık — bahçevanlarda, bahçe ile oğraşanlarda Toprak ve gübre ile ellerindeki yaralar- dan mikrop almak dolayısile çok göl Toprakla, bahçe ile meşgul olanlar Tetanostan korunmak içi, ellerine eski bir eldiven giymelidir.. batmaktadır. Cezair sahillerinde Oran limanı yakınında bir kayaya çarpan Edgar Kine zırhlı krovazörü ikiye ayrılmış ve kâmilen parçalanmıştır. Resmimiz krovazörün suyun üstünde kalan yarısını gösteriyor. Diğer yarısı indeki parça da yavaş pis yaralarda Tetanos seromu, hastalığın zuhur ve intişarına mani olmuştur. Burada aile reislerini ikaz etmek isterim: Büyüklerin ve bilhassa çocukların bahçelerde, sokaklarda düşüp vücutlarını yaralamalarına ve topraklarla, çamurlarla kirletme- lerine mani olmağa çalışmalıdır. Pis ve topraklı, tozlu yaralarda mutlaka kendi doktorlarına bir defa gösterilmelidir. Bir de çocuklarda ve büyüklerde yanık ve kesik gibi yaraları tozlu örümcek aglarile kanlarını dindir- meğe çalışmak, yanıklara çamur sürmek gibi gayet vahim, fena âdetlerden, pisliklerden, cahili tavsiyelerden kaçınmalıdır .. Teb- Hindistanda istiklâl günü istiklâline karar veren Hind milli kongresi bu gayenin istihsali için bir faal komite teşkil etmişti. Allahabat şehrinde toplanan komite bu ayın yirmi altısının — “Purna Suarz,, yani istiklâl günü olduğunu ilân etmiş ve o gün Hindistanın her tarafında akdolunacak mitinglerde Hindistanın İngiltre ile her türlü şinı kesmesini ve tam istiklâl istemesi lâzım olduğu beyan olunuyor. Hindistanın istiklâl mücadelesine ciddi surette devam etmeğe az- metmiş olması büyük ekemmiyeti haizdir. Pazar günü Hindistanda mü- him hâdiseler vuku bulması çok muhtemeldir. İki iyar açık Bulgaristanın 929 senesi ithalât ve ihracatına ait bir istatistik tanzim edimiştir. Bu istatistiğe göre ihracatla ithalât arasında 2 milyar Jevalık açık vardır. 929 ihracatı 928 den 202 milyon leva daha azdır. Bu büyük açığın sebebi yalnız ihracatın az olması de; . Bunu 7 milyar 566 milyon levalık fev- kalâde büyük ithalâtta aramalıdır. Bu ithalât, 1928 senesi ithalâtı dan bir milyar leva daha ziyadedir. Verem hastalığı Verem hakkında mühim bir keşif Amerikalı Dr. White vern B Haan kz Kİ bulunduğunu ve bu hastalığın amilini bulduğunu Amerikan fen cemiyetine haber vermiştir. Ve- rem hakkında cn mükemmel tet- kikatta — bulunmakla — meşhur bir ——— dokfor verem cersüme (gerin) leri taratından tevlit olunan ve basil hoceyrei / beşeriye “arasında irtibat vazifesini gören bir mad- dei sükkeriye bulmuştur. Dr. White verem hastalığının doğrudan dogruya amili bu şe- ker maddesinin olduğu zannında- dir. Mümaileyhe göre verem ane cak bu maddenin faaliyeti kimye- viyesi men ve ihlal edilmesile verem tecavi edilebilecekti. Dr. Wihte Amerika milli verem cemiyetinin tabbi tahriyat kumi- tesi reisidir. İngiliz doktorlarma göre Amerikalı doktorun keşfeya lediği madde halinemada bulunan verem / cersüm- (germe) lerinin hasıl eylediği zehirin tahlili esmar sında keşfolunan bir madde ol- malıdır. w Bu zehrin höceyrel beşeriyeyi ; afetzede edebilmesi — için bir (ambo cepter ) a ihtiyaç vardır. İşte verem zehirinin höceyrei beşeriyeye geçebilip tahribatta bulunabilmesini teshil eden bu ambo cepter şimdi folunamayıp bir faraziye olarak kalmış idi. Dr. Wehite tarafından imdi bu ambo cepterin meydana çikarıldığı zannolunuyor. Muahaz bu keşfin ehemmiyeti vücudu beşer üzerinde icra olunacak tecrübeler ve tetkikat neticesir den anlşılacaktır. likesiz, temiz yaraları kendi elimizle kirletiriz Tetanos hastalığının kurbanları on dokuzuncu asra kadar pek çoktu. Fakat son otuz sene zare fında tatbik edilen koruma çare- lerile hastalık çok azalmıştır... Tetanos nadir görülen bir hasta- lıktır. Lâkin gördüğümüz ve işitti- böylece ğimiz vakalar hastalığın ihmalo değer bir halde olmadığıdır.. Bu- 'nun için Tetanos he 1 bile mek ve korunmak lâzımdır. Ekrem Emin