5 Ağustos 1941 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 1

5 Ağustos 1941 SALI l 4 üncü Yıl - No. 116 9 Yeni Sabah Ü"LÜK leAsl HALK GAZETES Bır sulh teşkilâtı beklenirken | Milletlerin rahana emniyet hissini vermeli, itimat ver- mel?. Hiç bir millet kendisini esaret altında görmemeli; Bir taarruza düçar olmayaca- ğını bilmelidir B Hüseyin Cahid YALÇIN arbin tevlid ettiği ıstırap ve felâketlerden teessür duyarken — bu çekilen derdlerin nihayet bütün dünya milletleri arasında belki bir sulh teşkilâtı doğuracağını düşüne- | rek müteselli olmağa çalışıyor- | duk. Halbuki İngiltere Avam | (Kamarasında Hariciye Nazırı| Mr, Eden'in irad ettiği nutku| müteakip İngilterenin en ağır| başlı ve ehemmiyetli gazeteleri- nin birinde, “The Times,, de in- tişar eden makale dünyayı bü- tün bütün başka bir manzara ile karşılaştırmıştır. Makaleden, sanki Avrupanın bütün dertleri, bütün bu harpler ve stıraplar, küçük şark dev- letlerinin başı altından çıkıyor- muş mânası anlaşılıyor. İngil- tere ile Amerika Avrupanın şarkında bir sevk ve idare faa- liyeti göstermek istemediklerin- den bu faaliyeti Almanyadan alıp Rusyaya vereceklermiş. Böyle bir tasavvur İngiltere ile Amerikanın devletler arasında müsavat tesis etmek ve her milletin istiklââ ve hürriyete hakkı olduğunu tanımak pren- sipinden uzaklaşarak dünyayı büyük devletler arasında pay - laşmak hırsına doğru temayül ettiklerinden başka bir mâna ifade etmez. Bir kere, meselenin esası kmda sarih Ve doğru bir' yörüş sahibi olmak ister. Dünyanın rahatini bozanlar küçük devlet- ler midir, büyük devletler mi? Küçük devletler arasında da harpler çıkar. Fakat onlar hiç bir zaman bir dünya harbi ihdas edemezler. Bildiğimiz yeni dün- ya harbi de büyük devletler a- rasındaki rekabetlerden, —mü- naferetlerden, menfaat tezad- larından ileri geliyor. Binaena- leyh bütün beşeriyeti sarsan, medeniyeti tehdit eden Büyük cihan harpleri felâketinden dün- yayı kurtarmak isteniyorsa her Şeyden evvel büyük devletlerin tahakküm ve istilâ hırslarının önüne geçilmek iktıza eder. Bu- nun önüne geçmek için büyük devletler şimdi çok garip bir çare düşünüyor - gibidirler. Ma- dem ki büyük devletler bazı kü- çük milletleri yutmak için bi Moskovaya göre Sovyetler yeniden taarruza geçtiler Baltık denizinde bir Alman denizaltısı batırıldı Üç haftalık Alman zayiatı bir milyonu geçti Londra, 4 (a.a.) — Afi: Çenber içine alınmış olan cü- zütamları kurtarmak üzere Sov yet kıtaatının Kiyefin garbinde | Mukabil bir taarruza geçmiş ol- dukları Berlinde söylenilmekte- dir, Sovyet tebliği Moskova, 4 (a.a.) — BBc. Sovyet tebliği: 3 Ağustosta Smolensk, Koros tien, Boylai Teserkov istikame- tinde ve Estonya cephesinde harp devam etmiştir. Diğer mıntakalarda mühim bir tebeddül yoktur. Kızıl ordu tayyareleri, kara kuvvetleri ile mesai birliği ya- parak düşmanın motörlü ve, makineli cüzütamlarına piyade ve topçu kuvvetlerine darbeler indirmişlerdir. Alman tayyareleri ile yapılan hava muharebeleri esnasında Kızılordu hava kuvvetleri 19 tayyare kaybetmişlerdi. Alman lar ise 31 tayyare zayi etmiş - lerdir. Cumartesi günü Alman- Sonu sayfa 3 sütün 3 de)) v 4 BK Rus mukavemetinln âmilleri Hazarda bir ordunun maddi varlığı hakkında kârar vermek güç değildir. Hiç de kolay olmıyan bir şey orduların ma'neviyatına nüfuz etmektedir. Emekli Genera, Bir ordunun muvaffakıyetin- deen büyük âmil, ruhi kuv»l vetidir. Yirmi iki aydır devam eden muharebeler, bu . realiteyi| canlandırdı. Ordular biliyoruz ki, yıldırım darbeleri önünde ağır zayinta — uğramadıkları halde, bozgun kafilelerine katıl- dılar. Gene 200 bin kişilik aşri YAZAN : l Kemal Koçer bir ordu, şimdi tahakkuk etti; ne göre, 20 bin kişilik bir zırh- h ve motörlü kuvvetin — birbiri ardınca gelen hamleleri karşı- sında bin kilometre geriye tıldı. Ve mevcutlarının Ü sini elden çıkardı. Yakiın bu hakikatlere temas ik ce, (Sonu sayfa 2 sütün 2 ge) ——SIS BerIlııe göre a nai Smolensk- de Ruslar imha ediliyor Yeniden on bin esir alındı ve harp malzemesi iğti- nam olundu Kiyet'e doğru ileri hare- kât süratle devam - ediyor Berlin, 4 (a.a.) — Alman baş kumandanlığının tebliği: - Ukravnadaki çevirme bare- ketini yapmakta olan seri Al- man ve Macar teşekkülleri düş- | man için hayati ehemmiyeti| haiz demiryollarının muvasalâ- sını kesmişlerdir. Smolenskin şarkında ihata - dilmiş olan Sovyet kuvvetleri- nin kısmı küllisi şimdi imha e- dilmiştir. Bu mıntakadaki Sov- yet kuvvetlerinden geri kalan kısmın dağılması bundan sonra iaşe ve mühimmat - tesisatını ve Duna nehrinin menbar mın- takasında münakalât yollarının mühim - bir noktasını bombalamışlardır. Peipous gölünün garbinde| düşman teşekkülleri imha edil- sırada Alman kıtaları 10 bin esir ve büyük miktarda tank, top ve sair âlet igğtinam etmişlerdir. Şark cephesinin diğer kısım- larında harekât muvaffakiyetle devam etmektedir. İDARE YERİ Nuruosmaniye, No. 84 Tatanbul Telgraf: YENİ SABAH İstanbul Ankara, 4 (a.a.) tır . melerini bilhassa rica ederim, Yeni ekmek yarın piyasaya çıkıyor. Yarından itibaren piyasaya yeni ekmek çeşnisi çıkarılacak- tır. Malüm olduğu üzere bu hu- sustaki karar, geçen hafta için- de verilmiş ve derhal tatbikat hazırlıklarına başlanmıştır. Şeh rimize 'Toprak Mahsulleri Ofisi, yeni ekmeğin un halitasını, pa- Zar gününden itibaren değirmen cilere vermiştir. Değirmencile - rin bir kışmı pazar günü akşa- mı, diğer bir kısmı dünkü pa - zartesi sabahı bazıları da dün akşam yeni ekmek ununu hazır lamağa başlamıştır. Muhtelif değirmenlerin muhtelif zaman- Jarda yeni ekmeklik halitayı hazırlamağa başlamalarının se- bebi, ellerinde mevcut bugünkü i idi. Binaenaleyh, bu - baren gehrimizdeki bütün değirmenler, yeni e) halitasına tahsis edilen buği ayı kırınağa başlıyacaklar ve yarın (Sonu sayfa 3 sütun 5& de) sabahtan itibaren de bütün fı- | Her yerde 5 Kı.ın_ş_ TELEFON: 20195 **i — Yenıtıp ekme Şehrimizde yarın rı- yasaya çıkarılıyr Başvekâlet bir tebliğ neşrederek ekmeklerde görülecek kusurların derhal belediyelere ihbarını bildirdi e— — — — — Başvekâletten tebliğ edilmiştir; Toprak mahsulleri Ofisi tarafından imal edilen ekmek!'t unların çavdar ve arpa katılmaksızın yalnız buğdaydan imali t- karrür etmiştir. Bu yeni tip unlar yüzde 90 randımanlı olacak , Muhterem halkımızın fırınlardan - satın aldıkları ekmekler de görecekleri her kusuru, derha) mahalli belediyeye haber ven j ! rınlar yeni ekmeği çıkaracaklar dir. Bu münasebetle bugün, şeh « rimize yeni ekmek etrafında tecrübe pişirişleri yapılacak - tır. Yeni ekmeğin renk itibari ileesmer fakat gıdai kıymet bakımından yüksek olacağı laşılmaktadır. Zira, yeni ekmi balitası yüzde yüz buğdayı terekküp etmektedir. Bugün sa- tılan ekmek, ise yüzde altmış buğday, mütebakisi arpa, bun- dan evvelkiler ise büğday, arpa, ve Çavdar y esası Üzerine hazırlanmakta idi. Şu hale ya- rından itibaren satışa çıkarıla- cak yeni ekmek, kalite itibarile harpten evvel satılan ekmeğin ayni olacaktır. Yeni ekmek renginin esmer çıkarılmasına sebep de buğdaylar üzerinde mevcut ince kabukların hususi tertibat soyulmasından sarfına- zar edilmesidir. Bu yeni ekmek narhınin ne olacağı etrafında ıımdılık bir karar venlmunış- Ankara,, 4 (a.2.) — Maarif Vekilliğinden tebliğ edilmiştir: 1941 - 42 ders yılının başlıya- cağı ve talebe kaydının, bütün leme imtihanlariyle talebe ka-| bulü imtihanlarının — yapılacağı | tarihler hakkında alâkadar ma- Birleriyle boğazlaşıyorlar, kü-| arif müceseselerine şu esasları| Ççük memleketleri bari payla-| Pavi bir tamim gönderilmiş - tir: galım, nüfuz mıntakalarını ayı- ralım ve büyük devletlerin hep- sini doyuralım ve memnun ede- lim de kavgaya mahal kalmasın | demek istedikleri — anlaşılıyor. | Şarki Avrupayı Rusyanın “sevk | ve idarı altına vermek de-| menin bundan başka bir mânası 1 — İlkokullar: Vilâyet ilk tedrisat meclislerinin kararlaş - | tırdığı tarihlerde faaliyele baş- | hyacaklardır. | 2 — a) Sınıf bütünleme imti hanları ile talebe kayıt ve kabu- lü Ağustosta başlıyacaktır. | yoktur. Çünkü bu prensip ka-| lme zN ae ll gaK Olursa | — b) Üçüncü sınıf " bütünleme Avrupanın ortasındaki, garbin- | iMtihanları 2 eylülde bitecek-| deki ve cenubundaki küçük dev- | Tir. | letlerin de İngilterenin ve A-|- e) Devlet orta okul imtihan-| şMerikanın sevk ve idaresi altı- na alınacaklayy muhakkaktır. Yalnız, ortada Alman; ka- d) Devlet orta okul imtiha liyor ve buna ne yapılacağı he-| nin sözlü kısmına 9 c nüz kararlaşmamış - gibi görü- | ——— larının eleme kısmı 4, 5, ve 8 eylül tarihlerinde yapılacaktır. nüyor. Anlaşılıyor ki Almanya parçalanacaktır. — Almanyanın vücudunu izale etmek imkânı ziyete göre ortada hiç olı İngiltere, Amerika, Rusya, Ja- ponya gibi dört büyük devlete olmadığına göre, düşünülen ca- | bir vk ve idare - faaliyeli,, re.budur. Almanyayı askerlik | hakkı tanımak lâzım gelecek bakımından daimi surette zayıf | tir. Bunların mukadderat tutmak için de İngiliz ve Ame-| rından memnun bir halde daimi rikan kuvvetleri jandarma va-| bir sulh içinde — yaşamalarına zilesini göreceklerdir. Ayni za-| imkân var mıdır? Bir kere bu manda, bu teyakkuzan ve bu| yol tutulduktan sonra, fenn iş- şiddetin zaman ile hafiflememm si için çareler aranacaktır. K, bineler ve şahıslar değişse - bile | tihalar, hayvani sevkitabiiler daha ziyade inkişaf edecektir Dünyanın başın, m olmak ayni politikanın takik! temin e- | ktir. Bü- dilmek istenecektir. | tün dünyada iki devlet kalsa| - The Times'in müdafaa ve| bile harp ihtimali mevcut de- izah ettiği bu maksat ne dere -, mektir. Binaenaleyh, küçükle- ceye kadar kabili tatbiktir. ve| ri yutmak harbi izale bakımın- | ne dereceve kadar fayda vere-| dan hiç bir netice veremez. — | cektir? Dünyada beynelmilel — nâzun | Bir kere, dünyanın büyükler | bir kuvvete ihtiyaç vardır, Ri-| tarafından nüfuz mıntakala -| lâhları bırakmak Bir zaruret- rına ayrılarak küçüklerin tir. Fakat bunu üç dört dev. fi'len ortadan kaldırılmaları ka- bil olsa bile bunuzlu büyükler aratızdaki —münaferetlerin ve harplerin önüne geçilmesi kabil olamaz, Her hakle, bugünkü va- | letin hükimiyetini tesir tarzında aramak zehri ilâç yerine kullan maktan - farksızdır. Beynelmi- lel sahadaki jandarma kuvve tini milletlerden hiç bir Mekteplerde yeni sene talebe kabulü ve imtihan tarihleri Maarif Vekâleti tarafından tesbit olundu başlanacak ve 19 eylülde ni - hayet verilecektir. e) İlk sınıfların inleme imtihanları 17 eylülde bitecek tir. £) Talebe kayıt ve kabulüne 22 eylülde son verilecektir. 3 — Liseler: a) Sınıf bütünleme jmtihan- ları iletalebe kayıt ve kabulü 25 ağustosta başlıyacaktır. b) — Üçüncü sınıf bütünle- me imtihanları 1 eylülde bi cektir.. €) Lise bitirme imtihanlarına 2 eylülde başlanıp 15 eylülde son verilecektir. d) İlk sınıfların bütünleme imtihanları 27 eylülde bitecek- | tir. €) — Devlet olgunluk imti - hanları, 18, 20, 22 ve 23 eylül tarihlerinde yapılacaktır. e kayıt ve kabulüne 22 eylülde son verilecektir. (Bonu sayfa 3 sütun 6 da) | ikil etmek yolunu dü-| şünmeli Bugünkü a: kaldırılması için en birinci psikoloji caresinde aram Milletlerin ruhuna - emniyet his- sini vermeli, itimat vermeli. Hiç bir millet kendisini esaret altın- da görmemeli; bir taarruza du- çar olmıyacağını bilmeli ve iktı- Badi müsmir faaliyetlerle haya- tını temine imkân bulmalıdır. Böyle bir dünyada komşudan bir parça toprak koparmak hır-| sı yavaş yavaş söner. Çünkü | unun müddet metrük kalan faa- Hiyetlerin nıihayet körleşmeleri tabildir. Büyak devletler bu he- defi gözlerinin önünden kay- bettikleri gün riyakârlığa sap- mış demektirler Bu riyakârlığı | onların yüztme vurmak cesa! tini belki kimse hissedemez. Fa- vücud | kat bir kere bu kanaat bulunca beynelmilel münasel hıL lerde gene entri » gizli itti- | klar tsmadi Ghp gider. Hüseyin Cahtd YALÇIN Çirkin biy tecdâtvüz hadisesi Paşabahçede üç mütecavüz kadınlı erkekli bir gruba taarruz et 25 yaşlarında Selime ve He- diye adında iki kadın evvelki gece yanlarında bir kaç erkek | arkadaşları olduğu halde Paşa- | bahçede, Sazlıderede gıkmışlardır. gezintiye Grup, kırlarda gezerken bir aralık karşılarına — Mehmed, Mehmed Güleryüz ve Ömer adın da üç kişi çıkmış, erkeklere hi- taben; — Derhal kadınları bize bıra- kıp buradan gidin! demişlerdir. Erkekler bu cür'etkârane - hi ba hayret etmişler ve böyle bir şey yapamı klarını — söyle- mi: dir. Bunun Üüzerine Üüç mütecaviz erkeklerin üzerine a- tılmış, bir tanesi elindeki balta ile bir gencin başını r. Diğerleri bu vaziyet karşı- (Sonu sayfa 3 sütun 5 de) Fransız münasebatı Londraya göre Almanlar Vişiyi tazyike devam ediyorlar Londra, 4 (a.a.) — Reuter nın diplomatik muharriri yazıyor Alman askerleri Sovyet ordu- suna karşı harp etmekle meşgul olduğu bir sırada Alman diplo- matları, garbi Avrupada hum- malı bir surette entrikalar çe- virmekle meşgul bulunuyor. E- ğer Almanların ikna kabiliyeti Vichy hükümetinin son te dütlerini izale etmeğe muvaffak | (Sonu sayfa 3 sütun 4 de) Ankara, 4 (a.a.) — Büyük Millet Meclisi bir aylık bir ta- til devresinden sonra Şemsed- din Günaltayın başkanlığında toplantılarına başlamıştır. Bugünkü içtimada müzakere- ye başlanırken İktısad Veki” Hüsnü Çakırın bazi sebepler do layısile istifa eylediğini ve ye- rine Trabzon mebusu Sırrı Da- yın tayin edilmiş olduğuna da- ir Riyaseticümhur tezkeresi o- kunmuş ve bunu müteakip ruz- nameye geçilmiştir. Meclis Bü- yük Millet Meclisi ve müştemi: lâtı ile Milli Saraylar ve köşk- lerdeki eşyalar hakkındaki mec lis hesapları tetkik encümeni mazbatasını ıttıla peyda eyle - miş verilecek tazminat karşı lığının temin sureti ve hazine nin ortaklığı bulunan şirketle re ait hisse senedleri satm alın ması hakkındaki kanunun 2 in ci maddesile bütçe kanunlarını bu baptaki maddelerinin tefsiri ne dair bütçe encümeni mazbs tasile devlet memurları ilikleri- nin tenzil ve teadülüne dair kanununa b: ye Vekâletine ait kısmında de- klik yapılması hakkındaki nun lâyihasını müzakere ve kabul eylemiştir. Meclis ikinci içtimamı çar- şamba günü yapacaktır. Meclis 11 Ağustosda tatil kararı verecek Ankara 4 (Hususi) — Mec - lisin 11 Ağustosda bir ay tatil kararı vermesi muhtemeldir. Şükrü Saraçoğlu Parti gurupunda harici siyaset hakkında izahat verecek Ankara, 4 (Husust) — Cüm- huriyet Halk Partisi Meclis| grupu yarın (bugün) saat on | beşte toplanacaktır. Bu toplan- tıda Hariciye Vekili Şükrü Sa- | raçoğlunun son siyasi hâdiseler hakkında parti grupuna izahat Büyük Millet Mecl -— — İFIKRA | Şu ihtiyar dünyanın sünnet düğününe dairdir Aka G etecilikte, daha seteciliğin fıkracılı- gından -Ebüssuut Efendi veya Zembilli Ali Efendi ciddiliği ne hiç tahammülüm yok. En çetin mevzularda - bilerek bilmi- yerek - belki de insiyaki bir hareketle - mizaha kaçıyorum. Ve bu kaçış pek hosma gidi- yor. Hayat zati lüzumundan faz- la ciddi, ölçüden çok daha çetin, umulduğundan ziyade acı. Bu- na bir de ciddiyet karıştı mı, Hayye alelfelâh! Sabah olur olmaz - gözlerinle beraber gazeteyi ag - Sinirleri bozan bir sürü kara haber. Ta- ndüz Yazan: Bel doğrusu | vermesi muhtemeldir. B.MilletMeclisi Şemsettin Günaltayın rıyasetınde toplandı hammülü berha ciddi, vaizce sözler, mütalı Ne canda takat kalıyor, ne in- sanın benliğinde rahat. Vaktiyle bir edobiyat münek- kidi dostum, yazdığı kitapta, beni bu bakımdan cpeyce hir- palamıştı. Ses çıkaramadı! Ne diyebilirdim? Sosyoloji, sikoloji hakkında luğu, bir fil 'a eden bir dizi pi bir okumu: olmıyana karşı, . Ben yaptım. kat umarım ki bugün tahteşşuurunun bir dürtüşü ile beni ve tarzımı hoş görmeğe başlamı Biz — gazeteci ve muharrirler eğer mensup olduğumuz cemiye- te böyle afetli, bâdireli, sıkmtı- le biraz neş'e, biraz m vermezsek vazifemizi yapmıyoruz. demektir. — Dünya yanarken ben nasıl güleyim? — İnsanlık bakımından hak- hsın. Fakat sen ister somurt, ister kahkaha savur. Dünya ya- nacak ve yanmakta olduktan sonra senin iki halin de onu ön- leyemez.. Sana biraz neş'e, bi- raz tebessüm, biraz ferah — ve- (Sonu sayfa 3 sütun 6 da)