17 Haziran 1941 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 1

4 üncü Yıl - No. 1120 Venedık Merasimi Mühverin muvaffak ola- bitmesi ve harbi kazanması için en Birinci şart, askeri muvaffakıyetlere bile te- kaddüm eden şart, Avrupa- nn gönlünü kazanmaktır. İşte Avrupa Mihverin elin. de. Fakat bundan ne fayda çıkıyor ? 'azan: Hüsey saraylarından bi- Mihverin ruhani birleştiler, müs- enedik rinde şefleri takil ve hür Hırvatistan krallı- | Şinin vaftiz resmini yaparak içler Misakı etabı arasına bir yeni arkadaşın daha karıştığı- Di ilân eylediler. Şimdiye ka- dar Avrunada Üçler Misa- kının tesbit ettiği nizama bo- yun iğmiş başka memleketler | de vardır. Fakat onlar Berline giderek oradaki bir kâğıda im- zalarını atmışlardı. Şimdiki Hır- | vatistanın kayıt Tmuamelesi a- caba niçin İtalyan şehirlerinden birinde yapılıyor? Bu suale cevap vermek için üzun uzün düşünmeğe hacet | yoktur sanırız. Malüm olduğu Üzere, Avrupanın yeni niza- minı Almanya ile İtalya kur: caklardır ve her millete siyasi kudutlarını, iktısadi.. ve sosyal | vazifelerini onlar tayin ve irse edeceklerdir. Anlaşılıyor. ki Av- iki hâkimi kendi ara - larında bu sevk ve idare - işihi| © paylaşmışlar ve Avrupayı ken-| dilerine göre muhtelif kısımla- | ra ayırmışlardır. Şimdiye ka- dar Üçler Misakının tesis etti- Fi düzeni kabul edenler doğ-| rudan doğruya — Almanyanın peykleri olacaklardır. Hırvatis- | tan ise İtalyanın hissesine -ay-| rılmıştır. Bundan dolayı sicilli nüfusa kayıt muamelesi İtalya- da yapılmıştır. çler Misakını takiben bir takım devletlerden bu yeni Av- rupa düzenini kabul ettiklerine dair alman imzaların hiç bir hükmü ve ehemmiyeti olmadığı- ni herkes kadar Berlin ve Roma devlet adamlarının da bildikle- rinde hiç şüphe edilemez. dolayı lar? Slovakyadan, yahut - bil- mem hangi bir devletten sonra Hırvatistanın Üçler Misakına | girmesi ne ifade eder ve Mih-| ver devletleri için ne fayda ve- rir? Bizim kanaatimize göre, | bu merasim bilâkis " Mihver Devletleri aleyhine çıkar. Çü kü uğraşa uğraşa yaptıkları iş bundan ibaret midir? sualini zihinlerde bizzat kendileri tahrik etmiş oluyorlar. Bu suali mü- teakip dudaklarda husule gelen istihfaf kıvrımları hiç de ken- dilerinin lehinde bir tesir yap- miyor. Mihver devletleri şimdiye ka- dar dünyaya hakikaten müsta- kil bir devletin isteyerek ve be- ğenerek Üçler Misakına ilti - hak ettiğine dair bir misal arze- debildiler mi? Hırvatistan kral- lığı nedir, bu krallığı kim — ta- nımıştır, ne kadar hayat kabi- liyeti vardır ve Avrupa nizamı bakımından ne ehemmiyeti ola- bilir ki onun Üçler Misakı- na iltihakı Mihver Devlet - için —bir muvaffakiyet ve kazanç teşkil etsin? Bari bu Hırvat krallığının bir - istiklâli olsaydı! O da yok. Paveliç'e şu kâğıdı imzala ©o da geldi ve imzaladı. ne çıkar? Hiç bir şey çıkmasa gene ehemmiyeti yok, Venediğe gel, dedile: Diplomatlar ufak bir seyahat yaptılar, biraz dinlendiler ve nefes aldılar, denilebilir. Fakat beklediklerinin bütün — bütün zıddı neticeler hasıl oluyor ve Mihverin zâfı hakkındaki kana- atler kuvvet buluyor. Bugün Mihver hakikaten çok zor bir vaziyettedir. Asker- lik meselesini mevzuu bahset- miyoruz. —Mihverin o sahada karşılaştığı büyük zorlukları ve imkânsızlıkları zahiri bir ga'şaa arasında gizlemek belki kabildir. Bizim işaret ettiğimiz cihet siyasi vaziyettir. Mihve- rin muvaffak olabilmesi ve harbi kazanması için en birinci şart, hattâ askeri muvaffakiyetlere bile tekaddüm eden şart, Avru- panın gönlünü kazanmaktır. İş- te Avruna Mihverin elinde. Fa- kat bundan ne fayda çıkıyor? Böy-| le olduğu halde acaba neden | Tüzumsuz , ve - faydasız| merasim ile vakit kaybediyör - | Ingılızler Beyrut önünde |Şamın 24 saat zar meda düşeceği mu- | hakkak sayılıyor İngiliz ve Fransız deniz kuvvetleri çarpıştı mı ? Londra, 16 (2 .) — Bu sa- bah Londrada öğrenildiğine gö re, müttefikler Beyruta 12 mil mesafede bulunmaktadır. Müt - | tefik kuvvetlerin ileri hareketi, | general Dentz'in Saydadan geri çekilmekte olan esas ordusunu ikiye bölmek tehdidini göster - mektedir. (Sonu sayfa 5 sütun 5 de) Amerikada Al- iman Konsolos- Meksikada Almanya ile muhabere eden gizli bir radyo istasyonu bulundu Vaşington, 16 (a.a.) — Ame- rika birleşik devletleri Ameri - kadaki bütün Alman konsolos- |Ouklarının kapatılmasını emret- Miş ve bu konsolosluklar man - | takaları dahilindeki Alman te- | baasının seyahatini menetmiş - tir. Meksikada Nazi tahrikâtı Meksiko, 16 (a.a.) — Müsta- kil Fransız ajansının bildirdi - ğine göre, Meksiko polisi pazar akşamı şehrin merkezinde doj rudan doğruya Berlinle muha - | âleti yakalamıştır. Telsizi kul- if edilmiştir. e göre, Amerika hükümeti, Amerika hududu ci- varında bulunan Acuna şehrin- deki radyo istasyonunun Alman lar lehinde faaliyette bulundu- ğunu ihbar etmesi üzerine Mek sika reisicümhur B. Camacho bu istasyona vaz'ıyed ettirmiş - tir. Amerikayı tehdit Londra, 16 (a.a.) — Alman amirali Lüzow, şimali Ameri kaya hitaben radyoda söylediği bir nutukta, B. Rooseveltin dev riye sistemi yüzünden Alman-| yanın maruz bırakıldığı çık - (Sonu sayfa 5 sütun 3 de) Şişli Çocuk hastahanesinde çalışan gönüllü Hastab: ekipini görmek için ha: ye gittim kün olduğu kadar sevimli bir hal vermeğe çalışmış ve buna muvaffak olmuş olan hastaha - nenin çiçekli ve aydınlık bah- çesinde kız ve erkek küçücük çocuklar oynüyor. Saat 12 ye gelmekte ğundan küçük bir paviyonun kapısı açılır. açılmaz üçer be- şer genç ve neş'eli gönüllü has- tabakıcılar — göründü. — Ön- den gelen üç kişilik bir grupa | yaklaştım ve konuşmağa başlı ane - oldu- Mihver Avrupayı zorla hükmü altına alırsa değil, Avrupayı ka- zanırsa, Avrupanın kalbini fethe der muzaffer ol ktır. Hal- buki bütün Avrupa Mihvere düşmandır. İşte Mihveri mu- zaffer olmaktan meneden kudret budur, imal burnundan Mataban burnuna, Sovyetler — hududun- dan Atlântiğe varıncıya kadar her tarafta Mihvere $ giddetli bir kin ve husumet fı- | 1 en! kır. fikir kaynıyor. Bu umumi düşmanlığın bir volkan - gidde- tivle patlak vermesine Gesta - lukları kapatıldı. bere eden-kuvvetli Verici telsiz| ıcılar Yeni sabah GÜNLÜK sIYAs! HALK GAZETES ” Mareşal Pötain merasimde B. CHURCHİLL Ingılız Başveki- li Amerikalılara hitap etti “Birleşmiş olarak hare- ket edersek dünyayı kurtarmağa ve ona yol göstermeğe muvaffak Japonyadan yükselen yeni bir tehdit “Amerika Avrupa harbi- ne girerse Japonya da derhal müdahale edecek,, 'Tokyo, 16 (â.a.) — Başvekil ve “Milli hizmetler - Birliği,, a- dındaki cemiyet reisi Prens Ko- nöye mezkür * birliğin merkezi konmitesinin küşat celsesinde irad ettiği bir nutukta beynel- milel vaziyetin Japonya etra - fında günden gühe daha ziya- de karışmakta olduğunu söy - lemiş ve şunları ilâve etmiştir: — Avrupa harbi durmadan genişliyor. Bütün dünyanın ga- yet büyük bir atl- ması her zaman mümkündür. Pröns'Konoyeden sohra bir - lik ikinci reisi amiral Süetsugu- da bugünkü vaziyetin vâhame- tini kaydetmiş ve Japön gençle- rinin daha iyi bir tarzda yetiş- tirilmesi noktasında ısrar etmiş- tir. Amiral, Çin işine bir nihayet vermenin japonya için en müs- olacağız,, tacel meselelerden biri olduğunu Londra, 16 (2:8.) — B. Chur:| 'Göylediklel «sonra sözlerine #öy chill Amerikadaki Rochester| !© devam etmiştir: üniversitesi tarafından kendisi- ne fahri hukuk doktoru pâyesi- nin tevcihi münasebetile mezkür üniversiteye teşekkür etmek maksadile bugün Ameri- kalılara hitaben radyoda irad Hastahaneye müm-| (Sonu sayfa 5 sütun 4 de) Gönüllü hastabakı- cılar ile bir konuşma (Muhtelif hastahanelere dağılan genç Türk kızları büyük bir gayretle çalışıyorlar dik: — Bayanlar, dedim, bana söy- ler misizini, niçin gönüllü has - ıcı olmak isi Sanki evvelce kara lar gibi hep bir ağı: verdiler: — Vatanımız için... Memleket bir ihtiyaç hissettiği zam; a derhal bizim de ve küçücük de olsa bir yardımımız olabilece- ğini düşünerek vazife saatini huzür içinde — bekleyebilmek için... O esnada yanımıza birer iki- ger gelmekte olan diğer gönül- (Sonu yfa po ve Alman işgal kuv Mâni oluyor. yumruk dir? Bütün Avru; ile tutmak kabil Çünkü yalnız ist ahakküm kâfi değildi mi , Bir ve emniyet lâzımdır. Hüküm altına alınan insanların muvafakat ve rızası temin e- dilmelidir. Mihver Devletleri işte bunu yapamıyorlar. Yapmış görünmek için arada sırada bir devletin Üçler Misakına iltiha- kını ilân etmeleri kendilerinin bilâkis acizle: cuda getiriyor. Hüseyin Cahid YALÇIN ne bir delil vü-| ve — Üçlü pakt, milletin arzü- larına terceman olmak maksa - diyle imza edilmiştir. Bu pakt dünyada yeni bir nizam kurul- (Sonu sayfa 5 sütun 4 de) RESMİ ——HARP— TEBLİĞLERİ| İngiliz Resmi Tebliği Kahire 16 (a.a.) — Orta şark İngiliz umumi — karargâhının tebliği: Libyada, çöldeki kıtalarımız Sollumun cenub ve cenubu şar- ki mıntakasında mevzi - tutmuş olan düşmana karşı dün taarruz hareketine girişmişlerdir. Ha. reket devam etmektedir. Habeşistanda, Soddu mınta kasında general Pralormo - ile (Sonu sayfa 5 sütun 6 da) YAAAAAAAAAARANAARAARARAAA HARP. VAZİiYETİi Suriye meselesi YAZAN: Emekli General Kemal Koçer “Manda, -yunduruk davası güden yurd: vakit vakit mübarc danlarına atılmaları netice- sini doğurmuş, müstevli, b zı azlıklar ve sıkıntılar mü 1 veril sistemi, | tesna, hiç bir tarafta ve hiç kimse tarafından da - sevil- memiştir. Bu suretle Suriyede kanlı tezahür devam edip gitmiş- tir. eu sexla Sapltun. 1 de) — AAA a İDARE YERİ Nuruosmaniye, No. 84 İstanbul Telgraf: YENİ ünıuı İstanbul TELFFON : 20795 Her yerde 5 Kuruş Meclıste Münaka a şalar Ankara, 16 (a.a.) — Büyük| Millet Meclisi bugün doktor Mazhar Germenin başkanlığın- da toplanarak çiftçi mallarının korunmasına ait kanunu müza- kere eylemiştir. Kanunun heyeti umumiyesi üzerinde müzakerenin açılması- ni takiben söz alan Refik İnce mevzuu bahs kanun lâyihasında takip ve istihdaf edilen maksta- lar etrafında izahat verilmesi ni istemiş. Ziya Gevher Etili de lâyihanın muhtelif encümenler tarafından inceden inceye tet- kik edilmiş bulunduğunu söyli- yerek müstaceliyet kararile mü Lğbyada İngiliz taarruzu Büyük kuvvetler Sollum mıtakasınalj; bir hücum yaptılar gâziyede bir hava | akını yapıldı Londra, 16 (a.a.) — Öğrenil-| diğine göre, şimali — Afrikada Sollum — mıntakasında yapılan “mahalli ileri hareket,, 'Nil or- gdusunün ileri müfrezeleri tara-| fından icra edilmiştir. Şimdiyı kadar hangi noktaya varıldığı | malüm değilse de ileri hareketin umumi olmayıp mevzi olduğu- na “işaret edilmektedir. 18 - 14 Haziran gecesi Bar- dianm 60 kilometre kadar ga-r | bında Gambut mıntakasında | İngiliz kuvvetleri bir - İtalyan nakliye koluna baskın yaparak | 12 nakil vasıtası tahrip etmiş-| lerdir. Bingaziye hücum Kahire, 16 (a.a.) — Orta| gark hava kuüvvetleri - umümi| karargâhının tebliği: 14 - 15 haziran gecesi Binga- ziye mesut netice veren bir hü- (Sonu sayfa 5 sütun 6 da) ......... ... Muğlada Yeniden şiddetli zelzeleler oldu Muğla, 16 (a.a.) Bugün yeniden dört yersarsıntısı ol- Muştur. Bunlardan 12 de olanı iddetli ve saat 14,30 da duyu- ikinci yer sarsıntısı ise ga- yet şiddetli idi. Halk, evlerinden Bokaklara fırlamıştır. Sarsıntı neticesi Hisartepesinden bazı kayalar düşmüşse de yeni bir hasar olmamıştır. | Zincirleme tel ihtikârı tahkikatı Be ee A Mamen | | | abe komis- - -au vaziyeti | tetkik ediyor Fiyat mürakabe komisyonu dünkü toplantısında muhtelif T üzerinde meşgul olmuş, bu arada büyük bir - tel ihtikârını da tedkik etmiştir. Pazar günkü nüshamızda yaz- dığımız - gibi, bir takım kimse- ler, geniş bir şebeke halinde A- (Sonu sayfa 2 aütün 6 zakere olunmasını tkelif eyle-! Çiftçi mallarının korunması lâyihası görüşülürken muhtelif mütalealar ileri sürüldü Ziraat Vekili Izahat Verdi runmasından ibaret bulundugu miş ve bu maksatla bir de tak-| nu ve büyük bir ihtiyaca karşı- rir vermeitir. Refik İnce (Manisa) müsta- celiyet teklifinin dahili nizam- hik teşkil eylediğini işaret etmiş ve demiştir ki “Kanunuhn maksat ve gayesi- name mucibince hükümet veya| ni iki esasta toplıyabilirim. Bun encümen tarafından yapılabile- ceği mütaleasında bulunmuş ve takrir reye konularak redde - dilmiştir. Kanunun heyeti - umumiyesi üzerinde izahat verilmesi husu- sunda ileri sürülen arzu üzeri« ne kürsüye gelen Ziraat Vekili Muhlis Erkmen kanunun mak. sat ve gayesinin isminin ifade ettiği gibi çiftçi mallarının ko - lardan birincisi ve başta geleni çiftçi mallarını korumak zararı önlemek ve meydan vermemek, ikincisi de zarar vaki olunca her hangi bir şikâyet ve müra- caati beklemeden hattâ zarar görenin isteyip istemediğine bakılmıyarak bu işe el koymak, bu zarara taallük eden işleri mümkün olduğu kadar süratle (Sonu sayfa 5 sütun 2 de) Rumanya harbe mi hazırlanıyor Yeni askeri tethir- ler alındı. Işiklar yeniden karartıldı Sovyet Elçisi Mos- kovaya gitti “Ankara radyo gazetesinin bil dirdiğine göre Rumanyada he- Men hemen seferberliğe yatın askeri hazırlıklar - yapılmakta- dır. Yeni neşredilen bir tebliğe (Sonu sayfa 5 sütun 5 3>) “Bakır,, Amerikaya gitmeğe hazırlanıyor 'Mal göndermek istiyen tüc carlar on gün içinde müracaata davet olundular Amerikaya gidecek ilk Türk' vapurunun bu seferi etrafında - ki hazırlıklara devam edilmek- tedir. Şimdiki halde, 1939 - bü- yük harbindenberi ilk defa ola- rak Türkiye - Amerika seferini yapacak vapurun Bakır şilebi olacağı etrafında bütün refikle- rimizden evvel verdiğimiz ha- ber tahakkuk etmiş gibidir. —| Ancak, deniz nakliyat komis-! FIKRA Sarı altın, Kara altın Ankaranın yetmiş kilometre bir dere ağzında bir gördüm. — Altın şu kadar bilmem neresinde ve kaç çadır Köylü bana dedi ki arayıcıların çadır- ları Yirmi yıl önceden biliyordum ve daha eskilerini duymuştum. Bu derelere kadınlar, kızl lirlermiş, kumları karış mış, bir nit zahmetten sonra bir çimcik, yarım çimcik altın yonu, Türk vapurlarının sefer- İerini tanzim salâhiyetini uhde- sinde muhafaza ettiğinden u- k bir ihtimalle Amerika se- 'erine başka bir Türk vapuru- nun tahsisi ihtimali de mevzuu bahsedilmektedir. Mıntaka Ticaret Müdürlü; Ticaret Vekâleti namına ihracat tacirlerine yaptığı bir tebliğde (Sonu sahife 3 sütun 7 de) cuma aldım. Kapkara, koyu, hamur gibi, parlak bir madde, Avucuma aldım, kapkara hamu- ru mıncıkladım. Elimi bulaştır- madı. Ateşte eriyor. Zift mi bitom mu, kara altın mt ne. Fenni adını bilmiyorum. Bu tarif ettiğim madde neyse işte o. Asfalta filân yaradığını söyle- diler. Kuyular henüz açık. Gaz tenekesini bir metre daldırınız, veya küreği daldırınız, kabınızı daldurunuz. Acaba bunun civarına da bir kaç tedkik çadırı kurulamaz mı? Mademki madenler şimdi devletimizin kontrolü altındadır. Bunu da kısa bir tedkikten ge- çirmesini rica etmek hakkımız- dır. Ankaraya yetmiş kilomet- re mesafede ve yeni şoseye pek yakındır. Petrol ehem şey, altın mühim tozu bulurlarmış. şey, kara altın sandığım bu ha- Bu belki bir masaldı. Fakat mur ise - sanırsam - pek kolay içinde her halde bir hakikat şey. M. T. A. nın oraya bir göz vardı. Sonraları bulunmaz 0- sını rica ediyorum. lunca bırakmışlar. - Galiba re Not: Bu kuyular benim ma- mi bir tedkik başlamış. hım değildir. Kimin olduğunu da Sarı altın Şöyle dursun, ben bilmiyorum. Belki de hiç kim. onun karasını da gördüm, avu- senin değildir.