1 Haziran 1941 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 1

1 Haziran 1941 ı PAZAR 4 üncü Yıl - No. 1104 İngiliz kuvvetleri gine adetçe aşağı bir vaziyette kaldı; kahramanca döğüş- tü. Fakat Alman kuvvetle- ri de hem adetçe faik idi- ler, hem kahramanlıkta ve fedakârlıkta — İngilizlerden geri kalmadılar. - Binaen. aleyh Girit pek tabii ola- rak düştü. e hid YALÇIN | | Hüseyin n n, ön iki gündür. devam| © eden Girid muharebesi nihayete ermiş demek- tir. Almanlar Giride hâkım ol-| dular. Şimdiye kadar sahid ol-| duğumuz muharebe - vak'aları- | nin en heyecanlısı ve en şiddet-| lilerinden biri olan bu mücade | lede her iki taraf da büyük bir Yeni Sabah ç_t_JNı._üı( SİYASİ HALK GAZETESİ Bir Avustralyalı kıt'ası bir geçit resminde Amerikanın Cesaret ve sebat gösterdi. Al- manlar hakikaten bir harika gösterdiler. Donanmadan mah- Fum olan bir devletin yalnız tayyarelere istinad ederek - bir| adayı ele geçirebilmesi düne ge- | A eli linceye kadar boş bir hülyadan | a ibaret telâkki edilebilirdi. " Fa- kat Almanlar bu harbin baş.*Londra ElçlSl langıcından itibaren, dünyayı| V * f y bütün hayallerin muntazam bir a KA ae" harekef etmek | e 2 YS CON şartile imkân sahasına çıkabi- leceğine inandırdılar. | n i Norveç darbesi vukua geldi-| B. Winant, Churehill'in ği zaman, bunu bir çılgmlık te-| mahrem bir mesajını lâkki ettik. Almanlar Norveçe i nereden kâfi derecede kuvvet hamil bulunuyormuş sevkedeceklerdi ve Norveç sa- | — Nevyork, 31 (a.a.( — B. W- hillerini nasıl elinde ceklerdi?. Hele Narvike asker gıkardıkları havadisi ilk daki- kada mutlaka bir telgraf yan- lışlığına — hamlolunmuştu. — Al-| man erkânı - harbiyesi hemen| hemen yalnız Almanlara mah- sus bir kılı kırk yarma ve her şeyi düşünme faaliyeti ile bu istilâyı belki de senelerden beri| hazırlamış idi. Hem yalnız as- | keri bakımdan değil siyasi ba-| kumdan da, Alman propaganda ve casus teşkilâtları hiç bir fir- satı kaybetmiyerek: bütün Nor- veç ha'nlerini kendi gizli hiz- metine almakta kusur etmemis- ti İşte -bn Norveç” darbesinin verdiği intibahtır ki Gizid “ma- cerası başlayınca, hefkesi ihti- yatlı davrafimağa ve bu muha- Tebeflin fili neticeleri göze çarp- Mağa başlamadan evvel tah -| minler yapmamağa Sevketti. Girid teşebbüsü birdenbire pek zor ve Almanlar aleyhinde gö-| rünüyordu. İngiliz kaynakları | iki Yuman fırkasının Giride vâ- sıl o'duğu havadisini yaymışlar- dı. Tabildir ki Giridde İngiliz kuvvetleri de bulunmak lâzım -h dı. Çünkü İngilizler Yunan -| İtalyan harbi başlayınca Giri- de çıkmışlar ve üsler teşkil et- meğe başlamışlardı. — İngilizler Giridin - ehemmiyetini — takdir etmemiş de değildiler. Bunu pek orlar ve Giridin şiddetle 'a Sedileceğini de daha evvelden temin eyliyorlardı. İn- gilizler gafil de avıanmndıım.i Giride Almanların hücum ede - ceklerine kat'iyetle vâkıf idiler. İşte Giritte bu kadar uyanık, bu kadar hazırlıklı olmasına hükmedilen İngiliz ve Yunan kuvvetlerine karşı paragütler ve plânörler vasıtasile - Almanların hücum kıt'aları sevketmeğe bafladıkları duyulunca dudak- larda bir istihza tebesstimünün kıvrılmaması — için hiçbir. se- bep yoktu. Paraşütçülerin bu kadar mebzul ve müessir su- rette — kullanılabilecekleri — de- demek ki tahmin olunmamıştı. Almanlar harp tarihinde yeni bir safha" açıyorlar ve başta geliyorlar. Harptenberi şimdi- ye kadar teşebbüsü daima el - İerinde tuttular ve tuttuklarını koparmağa muvaffak oldular. Bundan başka Girid adasın-| daki İngiliz ve Yunan askerle- rinin zannolunduğu kadar kuv vetli olmadığı da göze çarptı.| Paraşütçüler ezilemedi, hava| sevkiyatının önüne geçilemedi Donanma büyük iş göremedi Çünkü en mülessir rolü tayya- reler oynuyordu. Ve İngilizler- de kâfi tayyare yoktu. Ha ilk günlerde, Girid adasında kâfi tayyare meydanları bulun- madığını bile söylediler. Sonra kabahati tayyare meydanları- nın fıkdanma değil, levazımın | Park'ta hafta tatilini geçirmek- tin tarihçesi | mecbur 'te olan B: Roosevelt ile bir tele- fon muhaveresi — yapmıştır. B. Winant, Roosevelti &ah günü görecektir. B.- Winant, bü ikt günü raporunu tanzimle geçire- (Sonu sayfa & sütun 5 de) Bir hezime- 4 günlük hercümerç fasılası 1 Haziran (Dunkerk in tahliyesinden Al- manların (Somme) ve (Alsne) nehirleri — kıyılarında — yerleşmiş olan Fransızlara karşı yaptıkları (Sonu sayfa 5 sütun 6 da) CİHAN PEHL Hergeleci, Koca Yusufla BSami Karayel'in kaleminden € Yarın B kuvvetleri yine adetçe bir vaziyette kaldı; kahramanca döğüştü. Fakat Alman kuvvet- leri de hem adediçe falk idiler, hem kahramanlıkta ve fedakâr-| lıkta İngilizlerden geri kalma- dılar. Binaenaleyh Girid pek tabil olarak düştü. Giridin zaptedilebilmesine ba- kılarak İngiliz adalarının tah- likeye düşmüş olduğuna hük- metmek yanlış olur. Bunun en büyük delili Almanların şim- diye kadar böyle bir harekete teşebbüs etmemiş — >lmalarıdır. Harbi biran evvel bitirmeğe olan — Almanlar, İngiliz adalarını istilâ olduğuna — ihtimal versel bir dakika bile kaybetmezlei ve her taraftan karşılaştıkl: istihzaların intikamını alırlar- dı. Hattâ öyle zannederiz ki, Girid seferi Almanların bütün bütün ümit ve cesaretini kırmış olmak icap eder. Giritte bu ka- dar veren Almanlar İn giliz adalarına hücum macerası nın dehşeti hakkında sarih bi fikir edinmiş olacaklardır. B husus orada mile — hazır, vatan topraklarını adım a im Hergeleci İbrahim —— AHMEDİN USTASI — karşıya. Hergelecinin hayatı ve güreşlerini arkadaşımız M. eksikliğine hamlettiler. İngiliz| aşağı | IRAKTA Muhasamata nihayet verildi Raşit Ali Ile birlikte İtal- yan elçisi Tahrana kaçtı - Raşit Ali Geylânt Bağdad, 31 (a.a.) — Ofi: Ba- at 18 den itibaren mer'iyete gi- | ren bir mütareke imzalanmıştır. | Raşit Ali Tahranda | (Sonu sayfa 6 sütun 4 de) | Tahran, 31 (aa.) — D.N. B. | İVANI KARA Girit için Londra haya- le kapılmıyor Almanların bu uğurda uğradıkları zararlar kâr sayılıyor Londra, $1 (a.a.) — İngiliz matbuatı, hâlen kat'i Safhasına - Times gazetesi, ilk defa, Ab | man kayıplarının yarı resmi bir tahminini vermektedir. Alman- | lar, Girid harekâtında 12 bin kişi kaybetmişlerdir. Bunlardan yedi bini Girid üzerinde ölmüş- tür. Adaya cem'an 30 bin kişi BRTENLAR ilmiş asker olarak iki fır- | ka çıkmıştır. Hava yolu ile nak ledilen Bir fırka ve deniz yolu ile len iki hücum alayı mah- İngiliz - Yunan kayıpları, k- | General Freyberg Londra, 31 (a.a.) — (Sonu sayfa 5 sütun 3 de) e. . ... H ARP — İTEBLİĞLERİ| Zümrütten: ocaları, he Ölmek vatan uğrunda Tek mirastır hürriyet Bin kazza bedel yardun şarkısı gönlümüzde, Hergün yeni bir güneş doğugor önümüzde, Dünga bilir bu geri çiçekten bağları var. Bu toprakta mice er oğlua erler savaştı, Ataları hürriyet içün denizler aştı... Dönmek savaş yolunda kabil mi bizim için ? * Yaşamak için her er yaslandı süngüsüne Esomez gaflet yeli, geçemes ufkumuzdan, Nerede, hangi ceskttan dönmüşüz korkamuzdan 1 ybetten dağları var.. * ancak, düşünmek niçip ? kalan dünden bu güne, Paik Salim Özyuri Milli Ş ef Dün Millt K. Maç- larını takibettiler Vergilere Yapılan Zamlar Hakkında Ankara, 34 — (Tel Mmmı bugün 19 Mayis stadma teşrif et- mişlerdir. Evvelâ tenis müsaba- külarını takip eden Cümhürrelsi- miz, bilâhare futbol stadım teşrif etmişler ve oynenmakta — olan milli küme maçlarını seyretmiş- ordu takımlarile Ankaratın Mas- kespor ve Harbiye takimları ara- mında yapılan maçlarda Maske- Bir coğrafya konferansı toplanıyor Coğrafya programı ve kitapları hakkında kararlar alınacak Alman resmi tebliği Türkiyede ve Pariste karşı okuyacaksınız. aşlıyoruz &a müdafaaya azmetmiş koskoca bir ordu ve bütün bir millet ile karşılaşacaklardır. İngilizler i- | gin Girit elden gitti, fakat Al- manlar için de İngiliz adaları- na çıkabilmek ümidi bitti Girit Tİngilizler için çok mü- himdi. Fakat Giridi kaybet- mek onlar için öldürücü bir ya- ra açmaz. Eğer Almanlar hezi- mete uğrasalardı bu onlar için belki mühlik olabilirdi. Girid zaferinin Almanlar için bu ba- kımdan ehemmiyeti çoktur. Çok büyük bir tehlike atlattılar. Giridin zaptı Almanları zafe- re götüremez. Almanlar bu kış başlangıcına kadar | kat'i darbeyi vurmağa muvaf- fak olamadıkları takdirde harbi kaybetmişlerdir. İngilizlerin is- tediği düsmanı oyalamak ve va> | kit kazanmaktır. Giritte çok büyük fedakârlık yapmadan bu maksadı temin edebildiler. Bi- naenaleyh Girid müdafaası men fi neticesine rağmen İngilizler için boşa gitmiş bir fedakârlık değildir, asıl İngiliz kudreti hiç sarsılmamıştır. Nihaf İngilizlerde kalacağı Ümidi da- ha ziyade kuyvetlenmiştir. Hüseyin Cahid YALÇIN | İngilizlere | zaferin | Berlin, 31 (a.a.) — Alman 1 Baş kumandanlığının tebliği | — Girid adasında, Alman kıt'a- ları, mağlüp edilmiş düşmanı | garka doğru takibe devam ey- lemiş ve Kandiya civarında bu- hlunan Alman paraşütçüleri ile birleşmiştir. Şarktan İlerliyen ' İtalyan — kıt'aları ile birleşme, yalnız bir zaman meselesidir. (Sonu sayfa 5 sütun 7 de) J—HARP —. | VAZiYETİi Harbin aldığı yeni seyir YAZAN: Emekli General Kemal Koçer | Giritte çarpışmaların deva- mı, takviye ve ikmalin akıp | gitmesine vabestedir. Bir ta- | rafın burada zâfı, çökmesini intaç eder. ) Almanlar, emin iniş yerleri elde ettikten sonra, hava se- ferleri intizamla yapılmıştır. İngilizlerin de itiraf ettikleri gibi, artık Bayı Üstünlüğü A manlara geçmiştir. İtalyan kuvvetlerinin de Almanlara peyrev oluşundan, Almanlar hesabına vaziyette emniyet sezmek mümkündür. (Sonu sayfa 4 sütun 4 da) Ankara, 31 (a.a.) — Coğraf- ya program ve kitapları ile coğrafya terimleri ve Türkiye coğrafyasının tetkikinde esas tutulacak taksimat ve prensip- ler Üzerinde çalışmak — üzere Maarif Vekilliğince bir “coğ -| rafya kongresi,, nin toplanma- sına karar verilmiştir, Kongre içtimalarına 6 Hazi- ran 1941 Cuma günü saat on | dörtte başlıyacak, dil ve tarih - coğrafya Fakültesinde toplana- caktır. | — Kongrenin tetkik ve müza | (Sonu sayfa 5 sütun 2 de) |aI AAA ASA ' Ulunay "Yeni Sabah, da | | | eli şe? | Değerli muharrirlerimiz. | den Ulunay “ Yeni Sabah ,, | tahrir ailesine intisap etmiş- tir. Bugünden itibaren her dün — “nci sayfamızda “Tak- mde bir yaprak,, sütunun- yezralarını ve haftanın | muayyen günlerinde habelerini hikâyelerini okuyacağınıza musa- ve | zevkle emin W bulunuyoruz. | Bugüu üstaaın ikinci sa- | hifemizdeki fıkrasını ve ü- sahifemizdeki | çüncü pi | sohbetini okuyunuz. “| Ben de (Kanbersiz Ankara, 31 (AA.) — Mali- ye Vekâletinden tebliğ edilmiş- tür; | — Fevkalâde vaziyet dola- | yastle bazı vergilere zam yapıl- masına dair olan 3828 numaralı kanuna ek olarak Büyük Millet Meclisince kabul buyurulmuş o- | Tan 4040 numasalı kanun 31 ma- | yas 1941 tarihinde neşrolunmuz- | Bur. Bu kanunla muhtelif vergi ve resimlere zam yapılmakta ve ba- | zi vergiler ihdas olunmaktadır. LFıKRrA | Bâlâ'nın Köseli'si Yazan: Aka Gi Geçen gün bizim Bâlâ kaza- sının Köseli köyüne gittim. Çif- te köy düğününe davetliydim. Onbir çocuğu sünnet, iki genci başgöz ettiler. Çocukları meşhur, diplomalı | lâz Üsta sünnet etti. Ak sakallı lâz usta bir yenikel sünnetçidir. Hoş sohbetlidir. İhtiyacı olan- lara tavsiye ederim. Nutuk ver- meden, boş vaidlerde bulunma- dan, rey toplamadan şıp diye | sünnet eder. | — Gençlere de Kaymakam Na- | mi Ünal'ın allesi dünürtük etti. düğün ol- | maz.) #özünü yerine getirmek | tzere Kanber oldum Alaca fistanlı, tertemiz, süslü | köylüler ciridli, genç atlılar. * Renkli gelin alayı, çalıgğlar, or- ndüz ta oyunları, karagöz, davullar, zurnalar. Seyirciler, davetliler | vesaire, | — Bunları sonra fotoğrafh ola- | rak yazacağım | — Bugün için başka şeyler söy- | lemek istiyorum | , Bâlâyı geçen seneden daha iyi, daha temiz, daha dinamik | buldum. Devlet ekipi halka çok / yakın ve birbirinin öz kardeşi halinde. | — Bu dikim mevsiminde otuz | binden fazla çeşitli ağaç dikil- miş. Asıl Üstünde durduğum nokta sıhhat işleridir. Köseli bölgesi bir givrisinek ve batak hk bölgesidir. İki bataklıktan biri kurutulmuş; öteki de kuru- tulmak üzerre, Maliye Vekâleti tarafından neşredilen mufassal tebliğ Yapılan zamlarla yeni vergi- ler gunlardır: 2 — Kazanç vergisine yapilan zamlar: a— Beyannameye tâbi mükel- leflerin, beyanname usulünü ter- cih etmiş olanlârın kazanç vergi- lerine geçen sene yarplmış 'olân yüzde 50 zam bir misli arttırıl- mış, yâni yüzde yüze çıkarılmış- ur. Bunların 25 lira olan ruhsat (Sonu sayfa 5 sütun 1 de) sıtmanın ve kininin ne olduğu- 'nu iyice öğrenmiş. Eski sıtmalı- lar tedavide, yeni sıtmalılar yok gibi. Bâlâlnın mektebi bir park içine alınmış. Parkı çocuklar ye- tiştiriyor. Babaları da birer Cümhuriyet çocuğu olsalardı bütün Bâlâ kasabası bugün bir park içinde bulunurdu. Neyse, Çocukları yetişiyor, bu da bir saadet. Geniş ufuklu bir plâto üstünde bulunan bu güzel ve sulu memleket az himmetle ça- buk ilerler. Tabii sanatoryum. Fakat göz değmesin diye bir az tenkit edeyim: Köylerinin sa- yısına göre mektebi az. Halbuki çeşit unsurlu, davarcı bir böl- gedir. Bu bakımdan mektebe muhtaçtır, Hattâ Ankaradan önce. Mutlaka göze çarpan yer- lerde mektep yapılmaz ya. Biraz da Bâlâ gibi sapa, yerlerde de yapılmal. Bu bölgenin arazisi paraşüt talimleri için bir haylice müsa- ittir. Hava kurumu burada bir- takım tedbirler alırsa yaptığı güzel işlere en güzelini katmış olur. Bâlânın Köselisinden mem- nun ve ferahlı döndüm Akdenizde harp oluyormuş, sonunu İngilizlerin kazanaca- ğını bildikten sonra istediği ka- dar olsun. Nevyorkta parlak veriliyormuş, bana ne? Martiniğin Filipine hâsılı zar- bi Groenlandın Dakara taksimi- ne müsavidir. O kadar derin matematikten anlamam. Romada bir balkon yıkılmış ve birkaç nutuk, ankaz altında kalmış. Kime ne? Hiç, hiç biri umurumda değil, Bana Türkiye gerek. Bana Bâlâ da, Keskinde, Vanda, her taraf- apılan güzel işler yeter. E- goizma mı? Evet! Milli nutuklar