15 Aralık 1940 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 1

İÇKİSİZ SAZ BORSA - KIRAATHANESİNDE Nezih bir aile salonu olan kıraatha- nömizde her PAZAR saat 2 - 8 ya ka- dar memleketimizin tanınmış Bay ve Bayan san'atkârlarından müteşekkil mükemmel SAZ heyetini dinlemek fırsatını kaçırmayınız Harb gayelerinin ilânı Harb gayelerinin ilâmı bu bakımdan ehemmiyetli ve fay- dah olabilirse de bazı çok büyük mahzurlar arzettiği de muhakkaktır. Hattâ biz bu mahzarları o kadar kuvvetli buluyoruz ki harb gayelerinin gimdiki halde sarih ve müfre- datlı bir surette ilân edilmesi imkânsız olduğuna — inanıyo- raz. | Yazan: Hüseyin Cahid YALÇIN 5 ngilterede harb gayeleri- Ü — Sin ilân edilmesi tarafta- rı olan kimselere Avam Kama- rasında bile tesadüf edildi. Dün- yanın ötesinde berisinde bazı Mmütefekkirlerin ve siyaset adam larının da müstakbel dünya ni- zamından bahsettikleri ve bu harbin gayesi hakkında müta - lea yürüttükleri görülüyor. Bu- na mukabil mesul İngiliz ma - kamlarının harb gayeleri bah ne temas ederken daima umumi hatlar dahilinde kalmaları ve prensiplerden başka bir şey söy-| lememeleri dikkate şayandır. İngiliz nazırlarından biri de müs takbel dünya milletleri arasın- daki sulh ve sükünu muhafaza | için yüksek bir tayyare kuvve- | tinedüzum -gösterdi ve bunun masrafını zenginlerin vermesi | icab edeceğini anlattı. Bütün bu bahislerin şu sıra- da her günkü yeknasak veya mütehavvil muharebe haberle - rinden ziyade insanlar için e - hemmiyeti haiz oldukları şüb - hesizdir. Şimdiden bu noktalar üzerinde ne kadar di ne kadar fikir teati edilse mev-| simsiz ve fazla bir şey nddedi—i ği aşikârdır. Çünkü ne bin bir gün nihayet bulması za- ruridir. İstikbalde bizi bekliyen | sulhün mahiyeti hakkında bir fikrimiz olursa ve tee: edecek sulh bizim ideallerimizi | tatmin eder bir şekil arzederse | harbi bir an evvel bitirmek için garfedilesek gayretler o kadar kat'i ve müessir olabilir. Harb gayelerinin ilânı bu ba- kımdan ehemmiyetli ve faydalı | olabilirse de bazı çok büyük | mahzurlar arzettiği de muhak- kaktır. Hattâ biz bu mahzurla- rı o kadar. küvvetli buluyoruz ki harb gayelerinin şimdiki hal- de sarih ve müfredatli bir su - rette ilân edilmesi imkânsız ol- duğuna inanıyoruz. Ufak bir misal: Bugünkü har | bin İngiltereye ne kadar pahalı- ya mal olduğunu hep biliyoruz. Bunun vüsatini ölçebilmek için | bütün mahvolan hayatları, bun- ların eksilmesi yüzünden fikir, mesal, icad ve terakki sahaların- da hissedilecek — yoksuzlukları bile hesaba katmak lâzımdır. Fakat hemen hemen imkânsız addedilebilecek bu kadar ince bir hesabı bir tarafa bırakarak yalnız her günkü harb masraf- ları, yıkılan binalar, batan ge- r vesaire gibi gözönündeki i başlı zararların bir yekü- nunu yaparsak İngilterenin göze aldığı fedakârlığın dehşeti hak- kında te”ribi bir fikir edinmiş oluruz. İngiltere bu harbi yalnız ken- di vatanı için deruhte etmiş ol- saydı burada söylenecek bir şey olamazdı. Fakat İngiltere ben küçük devletlerin hayat ve is - tiklâl hakları için harb ediyo - rum, diyor. Bu iddia mutlak gu- rette doğru olmasa bile İngilte-” renin göze aldığı harbden mu- zaffer çıkması birçok küçük milletleri yeniden dirilteceği mu | hakkaktır. İngiltere mağlüb o . lursa Lehistan, Çekoslovakya, Danimarka, Norveç, Holanda, Belçika, hattâ, Fransa bir daha | müstakil devlet sıfatile dirilmi- | yeceklerdir. Ya tamamen orta- dan kalkacaklardır, ya malfil ve meflüç bir halde sürüklenip gi- deceklerdir. İngilterenin galebe- idir ki bunları istiklâl ve hürri- yetlerine kavuşturacaktır. İngil- terenin galebesinden bu kadar esaslı surette fayda görecek bu memleketler neden İngilterenin fedakârlığına iştirak etmesin?. Neden İngilterenin fabrikaları yıkılsın, gemileri batsın, servet kaynakları kurusun da faraza Danimarka rahat rahat otursun ve İngilterenin galebesi sayesin- | Hüseyin Cahld YALÇIN 1Sonu sayfa 8 sütun 3 de) 8 ah=uîu Her yerde 5 kuruştur Yunanlılar Avlonya Fena havalara rağ- men Yunan ileri ha- rekâtı devam ediyor Londra, 4 (a.a.) zeteleri Y ordusunun boş dür madığını ve parlak bir şekilde baş. ladığı seri ileri ettiğini Londra ga: tebarüz ettirmektedir Yunanlılar şimdi İtalyanlar ta rafından tahliye edilmekte olan Av- Diğer cihetten Arnavutluk ve Ayasaranda'ya 15 millik mesafe- de bulunan Palermo limanı düşmi na rağmen Premeti mektedir (Sonu sayfa 3 sütun 4 de) |Esir edilen İtalyanla- rın sayısı 30 bini buldu Kahire: 14 (a. a.) — Garbi Çölden gelen haberler, bu mın- takadaki harekâtın derpiş edi- len proğram mucibince çok mem nuniyet verici bir tarzda inki- şaf etmekte olduğunu göster- mektedir. Bütün gece İngiliz kuvvetlerinin taarruzları gevşe miyen bir şiddetle devam ede- rek İtalyanları Libya'ya-doğru tardetmiştir. Şimdiye kadar çev rilmeden kaçabilmiş olan İtal - yan fırkaları müşkül vaziyete düşmüşlerdir. Bunların İtalyan- ların son zamanlarda asfaltla- miş oldukları yol boyunca ri - catleri arazinin darlaşması yü - zünden gecikmektedir. İki İtalyan Generali Daha Esir Düştü Londra: 14, (a. a.) — Müs- takil Fransız-ajansı bildiriyor: Londra gazeteleri, — İtalyan. mağlubiyetini tebarüz ettirerek bunun şimdi bir hezimete dön- düğünü yazarak diyorlar ki: Müttefik ordular düşmanın dümdarlarile daimt temas halin- de bulunuyorlar ve bu kuvvetle- ri fasılasız hırpalıyorlar. Yeni- den binlerce esir alınmıştır. E- sirlerin arasında iki de general vardır. İngiliz hava kuvvetleri yolları, düşman tayyare meydanlarını ve nakliye vasıtalarını bombala maktadır. Birçok düşman tay- yaresi düşürülmüştür. Esirlerin yeni sayısı hakkında beyanat yapılmamış ise de bil- dirilmiş olan 30 binden daha fazla olduğunu ve mütemadiyen arttığını zannetmek için bir çok sebepler vardır. İngiliz taarruzunun diğer mü (Sonu sayfa 3 sütun 6da) kapılarında areketine devam lonya kapılarında bulunmaktadırlar. sahilinde tür. Müşkülüta ve havanın fenalığı- mıntakasında harekât normal şekilde devam et - iNGiLİZLER LiBYA dunda ni Sabah Giride çıkarılan bir İngiliz hava dafif topu İngiliz ve Yunan Avrupada Harb hiçtlizler hava- 'dan Kiel kana- lına hücum etti Londra, 14 (a.a.) — Hava nezare- tinin tebliği: Dün gece müşkül hava şartları i- çinde harekâtta bulunan tayyareleri- miz Kiel deniz inşaat — tezgühlarile Bremendeki fabrikalara ve diğer hes deflere taarruzlarda bulunmuşlar - dir. Holandadaki tayyare — meydanları da bambardıman edilmiştir. Sahi) müdafaa tayyarelerimiz Bor- dodaki denizaltı gemileri üssüne ta- arruz. etmişlerdir. Bütün bu harekâtta hiçbir tayyare kaybetmedik. Alman Resmi Teobliği Berlin, 14 (aa.) — Resmi tebliğ: Evvelce de bildirildiği gibi muha- rebe tayyarelerinden mürekkeb kuv vetli filolar 12/13 kânunuevvel ge- cesi Sheffieldde bulunan ağır sa - nayi müesseselerine büyük bir mu- vatfakiyetle hücum etmişlerdir. Hü- €um güzel bir hava ve yukardan a- Bağı İyi rüyet — şartları altında ya - pılmıştır. Bu süretle tayin edilen he defler katiyetle teşhis ve atılan bom baların hedefe isabet ettiği müşahe- (Sonu sayfa 3 sütun 6 de) hediye teberrülerine ha-| Askerlerimize Niğdede hammiyetli bayanlar erlere kışlık hedtyesi hazırtarken derece hararetli olmaktadır. ÜÇÜNCÜ YIL No, 943 TGÜNLÜK SİYASİ HALK LAVAL azledildi : Mareşal Petain ka- rarını halka radyo ile bildirdi Flandin Fransız Ha- riciye nazırı oldu baş Bi z Cenevre, 14 (a.a.) — Fransız rad yosunun verdiği bir habere göre B, Laval kabineden çekilmiştir. Başve- kâlet muavinliği lâğvedilmiştir. B. Flandin bariciye — nazırlığına tayin Mareşal Petain'in Nütku 'in Nut “Londra, 14 (âa.) — B eaWalin ni kümetlen çekilişi Fransız halkına | radyoda Mareşal Petain'in gu be -| yannamesile bildirilmiştir: Mareşalin okunan beyannamesi gudür: Fransızlar, Meinleketin menfaatlerine uygun olacağına hükmettiğim bir karar verdim. B, Pierre Laval artık hükü- mete dahil değildir. B. Pierre Etienne Flandin hariciye nezaretini deruhte etmiştir; Kanunu — esasinin halefimi ftayin eden dördüncü maddesi iptal (Sonu sayfa 3 sütun 5 de) Koordinasyon he- yeti toplandı Ankara: 14 (a. a.) — Ko- ordinasyon heyeti bu sabah sa- at 9.30 da Başevkil Doktor Re- fik Saydam'ın riyaseti altında toplanmış ve ruznamesine dahil meseleleri müzakere etmiştir. ec—HArb— Vaziyeti Afrika harbi Yazan HİKMET ILGAZ 9 Birincikânunda başlıyan İn- Biliz taarruzu bir hafta mühim inkişaflar gösterdi Yurdun her tarafında almak-| raretle dev ni göster- İ| & !cin harb maksadına uygun de- || ta olduğumuz mektup - ve tel-| mektedir ) ğgde, Si- İf tüdir. Binnenaleyh — İtalyanların İ| , 8 Bi gük, Ada- İ| #stitade edec ancak sahil yo- kahraman — erlerimize| Vas, Sinop, Bursa, Üşak, Ada- B #t çi | © na Mersinde teberrilat son (Bonu sayfa 2 sütun &8 de) GAZETESİ || generallerin sayısına bakılırsa as gari bir İtalyan kolordusunun bo- ış hediyesi (:40uz diği anlaşılıyor. li Cat İ , sisi Barranın zaptından / sonra İl l . Zaten bu neticeye intazar olunabi “ÜĞML e ai || ürdi, Çünkü taarruz - bidayetinde ? Mi ” ğ || yazdığımız gibi bu mevki ttalyan 4 |)| ordusuna bir üs olmak üzere hazır- || |) tanmış ve fazla miktarda — malze me, mahrukat ve mühimmat de |P edilmişti. tngilizlerin bir h: İ| sici Barraniyi ele gecirmeleri bu- || radan çekilen kıt'aları ikmal bakı- mından pek fena vaziyete düşür- | | Mmüştür. Çi e kilometreden ricat eden kı! yüzler- / yiyecek — ve küldür cephane dermek Misir ile Libya ikı yol vardı ahil yoludur İngiliz. filc dur. Cenubu lan ikinci hareklit 15 İLKKÂNUN kerleri tarafından müştereken kullanılırken İTALYADA neler oluyor? Almanyanın İtalyayı işgale hazırlandığı iddia ediliyor ğ Atina, 14 (a.a.) — Atina ajansı bildiriyor: Giornale d'talla, Tribuna ve Massa gero gazetelerinde bu ayın 13 ünde çıkan makaleler halihazırda İtalya - da hüküm süren şaşkınlık ve bed- binliği ifade etmeleri bakımından pek mâünidar addedilmektedir. Giornale d'italia'nın daha nahoş haberlere intizar edilmesi lâzımgel- diğini söylemesi, Tribuna'nin har - bin kolay bir iş olmadığını büyük tedakârlıklara ve - gayretlere lüzum gösterdiğini — kaydetmesi, — nihayet Messagero'nun mücüdelenin yakında İtalya için daha müdhiş bir şekil a- lacağını keşfetmesi İtalyan milletini yeni hezimetlere ve bütün faşist ü- mitlerinin yıkılmasına kazırlamak - tan başka bir şey değildir. Diğer cihetten Rögime Fascistanın İtalyanların Duçenin etrafında top - lanmaları lâzımgeldiğini — söylemesi ve Farinacci'nin Badoglio'ya sid - detli hücumlarda bulunması ve bu- na mümasil heyecanlı neşriyat 1 - talyada nifak hüküm sürdüğünü gös termektedir. Muhtelif İtalyan ceb- helerinde biribirini takib eden hâ- diseler İtalyayı daha derin uçurum- lara sürükliyecektir. Bir Hitler - Mussolini Mülâkatı mı? Vaşington, 14 (aa.) — Vaşington da zannedildiğine göre, — Hitlerle Ribbentropun Berlinden hareketle - rine dair olâan haber teeyyüd ettiği takdirde bu seyahat İtalya vaziyeti ile alâkadar olacaktır. Avrupadan hususi kaynaklardan gelen haber- ler İtalyanıı bir dahili buh- ran tehlikesine maruz bulunduğunu edir. Mihverin iyi malümat alan bir kaynağından bir — Amerikalıya dün göyle denilmiştir: «Galiba bütün İtalyayı Işgal et - mekliğimiz icabedecek, Bütün mem bildirmek Windsor dükü Rooseveltle görüştü Miami, 14 (a.a,) — Dük dö Wind- sor, reisicümhur Rooseveltle yaptığı mülâkat hakkında gazetecilere de - miştir Bütün Antille'lere şamil olmak üzere deniz Üsleri meselesini tex ettik. Keza Antille adalarının ik sadi istikbalinden ve bu adaların ik- giltere ile nasıl iş birliği yapabilece - den de bahsettik eisicümhüur bu — adalara büyük alâka göstermekte ve adaların ında derin bir - vukufa bulunmaktadır icümhurla enternasyonal va ziy hdaki mülâkatım umu mi mahiyette olmuştur Windsor, relsicümburdan hama adolarını ziyaret ettiği s ralarda kendisile görüşmek İstedi - Eini ve şimdi de Miami'de bulun “- | düğü için bu seyahati yaptığını söy- | lemiştir l4 1940 PATAR Büyük alârm Mr. V. Teknik Öğretmen mmecmuast Sayır 1 Fiyâtı 15 kuri Devlet kitapları Mo, 'Teknik okullarımızdaki öğretmenlerle yetişkin talebeyi yurd içinde ve dışında muhtelif endüstri ve teknik sahalarındaki faaliyet ve yenilikler- den haberdar etmek n rile Maarif Ve- killiği tarafından neşredilmektedir. Yayır evle- rim'zden, kitapçılar ve gazete bayilerinden istey (11818) tecrübeleri yapılacak Bir defa gece, bir defa da gündüz yapılacak olan tec- rübelerde bütün yardım ekipleri vazife görecek Şehrimizde, hava — taarruzlarına karşı pasif ve aktif müdafan ter- tibatının hep birlikte iştirak edece- ii büyük bir alârm tecrübesi yapıl - ması kararlaştırılmıştı. Bu hususta Ankaradan şehrimize lâzımgelen di- rektifler verilmiştir. Tecrübenin kat'i tarıhi henüz malüm olmamakla be- raber alârm tecrübesinin çok ya- kında yapılacağı zannolunmaktadır. Pasif ve aktif bütün müdafan te- sisatının harekete geleceği alârm e nasında şehrin üzerinden tayyare « ler uçacak ve İstanbul aktif korum ma tertibatı ava dâfi topları manevra mermilerile tayya - relere ateş açacaklardır. Diğer taraf tan şehir dahiline düşman tayyarele- ri tarafından birçok yangın, tahrib ve zehirli gaz bombaları atıldığı fara olunarak uzun müddettenberi büyük (Sonu sayfa 3 sütun 3 de) leşkil eden BULGARLAR NE İSTER? İhtirâ; arkasından feryadlar, devletler taralın- dan resmt müracaatlar derken, ayyuka çıkan tezahürat, nihâyet en mükemmel neticeyi vermekte gecikmedi ! Ai VB YAZAN : A, N. K. Bulgar komitecilerini 1903 is- yanına, bu isyanın en geniş mik jyasta gerçekleştirilen müthiş tahribatına sevkeden siyasi â- mil, hareket Osmanlı hükümeti tarafından basılsa bile, Makedon jyanın emniyet ve asayişten kül- liyen mahrum bir mıntaka ola- rak cihanca tanınması ve böy- le bir bilgiden doğacak neticele- rin Bulgarlık hesabına istisma- riydi. Makedonyada asayış ol- madığı bir taktm kanlı hareket- ler içinde meydana çıkınca, esa- sen Osmanlı devletinin her işi- ne burunlarını sokmak itiyadın- da olan devletler Babıâliye ge- lecekler ve “Makedonyada asa- yiş. yoktur. Tab'amızın hukuku tehlikeye marudzur. Binanae - leyh müdahale ediyoruz!” diye- ceklerdi. Bu müracaat ve müda haleler neticesinde ise Osmanlı hükümeti Makedonyadan kapı dışarı edilecek, onun yerine de yavaş yavaş Bulgar hükümeti yerleşecekti. Filvaki bu gayeye yarmak için daha geçilecek mer haleler vardı ve bunları atlat- T açi Bir çete voyvodası mak kolay değildi. Fakat Bulgar komitecisi hilekârlığı ve bome (Sonu sayfa 4 sütun 2 de) SABAHTAN SABAHA: italyanlar Beş ayda aldıklarını beş günde fazlasile geri verdiler Havalarda Adalarını müdafaa, Alman topraklarına akın eden ve Yunan- hlara geniş yardımda bulunan İngilizlerin Afrika havalarına hâkim alabilmeleri hayrete şayandır İngilterenin Girid adasmdaki üslerinden bir taraftan Yuna- nistana yardım ederken, nakalesine mâni olmak taarruz. sahasını gösterir. h: © nçiltere bir tarafdan kendi ada: Jarım geniş Alman hâva hücüm-| arına karşı müdafaa eder ve” | an topraklarına sık sık, bol bol r taraftan Afrikaya İtalyan mü- in takib ettiği yolu ve Afrikadaki mukabelede bulunurken diğer tarafdan Yunünle- tanın galebesini temin Eden tayyare (Sonu sayfa2 sütun 2 de) istamatik — hücümlarl