7 Mayıs 1950 Tarihli Yeni İstanbul Gazetesi Sayfa 1

7 Mayıs 1950 — Pazar © D yanamn .- - 8. B. Ö. Kütüphanesi | v MiT Beyoğlu - Müellif Caddesi 6 - 8 Posta Kutusu 2100 Beyoğlu Hariç memleketler Üç Aaylığı 9 iradır. iki mislidir. MÜSTAKİL GÜNLUK GAZETE 'eden: HABİB EDİB TÖREHAN e'uliyet kabul edilmez. Telefon: 44756-44757 Santral Telgraf Adresi: Hetlo. İstanbul POLiTiKA 6/V/1950 Halk Partisi ve Devletçiliği Tömayis tarihli nüshamızda C.H.P. nin beyannamesinde devletçilikten ayrıldığını söyle- miş ve bundan büyük bir sevinç duyduğumuzu — saklamamıştık. Ertesi günü çıkan Ulus refikı- mızda bizim bu sözlerimizin be- yannameyi biraz da yanlış ve- ya kendi noktai nazarımıza gö- Te anlamış olduğumuzdan bah- sedilmekte ve C.H.P. nin dev. letçi olduğu, altı oktan dördün- cü okun değişmiyeceği yazıl- maktadır. Bizi en çok memnun eden mokta, bu yazının nihayetinde devletçiliğin mutedil bir devlet- çilik olduğunun bildirilmesidir. Her halde koyu bir devletçiliği müteakıp itidale gidileceği itiraf edildikten sonra zamanın icabı, bir gün devletçiliğin büsbütün kalkacağını ümit etmek pek yersiz olmaz. Biz burada parti- İerin programlarını takdir veya tenkid etmek ve bu —hususta —münakaşa yolları açmak fikrin- de değiliz. Partilerin program- ları ve seçim esnasında beyan- nameleri muhakkak ki nazari ve ameli sahada bir çok tecrübe ve bilgileri olduğunu zan ve ümit ettiğimiz şahsiyetler tarafından yyapılmaktadır. Bunların mem- İeket menfaati namına bir çok kanaatleri de olduğunda şüphe etmiyoruz. Bu bilgi ve kanaat- lere hürmet etmeği ve hepsini bitâaraf bir gazete olarak tetkik eylemeği de bir vazife biliriz. Biz burada şunu sarsılmaz bir kanaat olarak izhar etmek isteriz ki, devlet ve hükümetin iktisadi sahadaki vazife, gayret ve faaliyeti yalnız bayındırlık ve mümasili işlerle diğer demokra- gi sistemine malik memleketler- de devletin yapmış olduğu işle- Te inhisar etmiş olsun ve geri kalanı şahsi teşebbüse bırakıl- sın. Bu işde kanaatimizi izhar etmiş olmak için daha ileriye giderek şunu da söyliyebiliriz i, devlet, şahsi teşebbüsü, hat- tâ teşvik etmese bile onun kar- gılaştığı engelleri ortadan kal- dırırsa, sermaye - azlığına rağ- men, bir çok işler vücude gele- bilecektir. Bizde devletçilik işi fabrika kurmak tarzında ortaya çıkmış- tır. Ve elân bu kanaat hâkim- dir. Kurulan bu fabrikaların hepsinin muazzam birer taaz- zuv olduğunu görmemek kabil değildir. Fakat bunların iktisa- Gi plânlara ve tecrübelere göre kurulmadığı veya çok pahalı Mmal istihsal eden, yahut da za- rar yapan birer müessese ol- duklarını itiraf etmek mecburi.- yeti vardır. Başbakanlık umumi murakâbe heyetinin raporları ve İktisadi Devlet Teşekkülleri U- mumi Heyetinin müzakerelerin- de bu noktayı teyit eden pek Çok misal ve vesikalar mevcut- tur. Memleketimizin esas ka- rakteri ziraattir. Sanayi diye kuracağımız şeyler mevaddı ip- tide memleketimizde bol ve ucuz çıkan ve yapılması fazla bir bilgi ve tecrübeye istinat et Miyen mallar olmalıdır. Bu nok- tadan gidilecek olursa işbu sı- nai teşebbüsler kâr getiren bi- Ter iştir ve bu işleri hususi te- şebbüs pekâlâ vücuda getirebi- lir. Böyle olmayıp da devletçi- lik zihniyetiyle pahalı mal sat- masına rağmen zarar eden mü- esseseler vücuda getirilecek 0- lunursa bu zararları halkın öde- diği vergilerle tediye etmekten başka çare kalmaz ve teşebbüs- ler cılız ve mariz birer teşek külden daha ileriye gidemez. Her halde şimdiye kadar yapı: İan teerübeler ve bundan sonra da yapılması lâzımgelen tetkik- ler bu sözlerimizin hakikat ol- duğunu ortaya çıkarırsa o va kit bu memleket hayatında bü- Yük bir. rol oynamış - olan Ü. H. P. nin de programında 1s- rar etmiyeceği ve gimdi devlet- Çilikte itidale gittiğini söylediği Şibi yakında bundan da vazgeç- fiğini bildirmesini tesbit etmek, memleket iktisadiyatı namına iyi bir hâdise olacaktır. Çünkü memleketimizin zararlı teşeb- büslerin idamesine tahammülü yoktur ve hayatta en iyi pren- Sip zamanın icaplarına göre ha- talı olan işlerde ısrar etmiyerek lüzumu olan tadilâtı yapmaktır. Habib Edip TÖREHAN *kk Rusya, Suriyeyi hazır olduğunu bildirdi Sovyetlerin Suriye Elçisi, resmi makamlarla temasta bulunuyor Şam 6 (Hususi — muhabirimizden — telefonla) — Kardeşler Partisinin Başkanı olan Mustafa Sıbai'nin Şam Parlâ- irkaç gün evvel, Arap Devletlerinin Rusya ile ikti sadi ve siyasi sahalarda işbirliği yapmak hususunda hazır oldu ğunun açıklanmasını istemesi üzerine, Sosyalist İslâm cephesin- den Zeki Kâtip ve Devalibi tarafından desteklenen bu teklif esasen iği toplantılarında Suriye İktisat Bakanı ta- rafından ortaya atılmış ve Rusyanın İsrai mentosunda Kahirede Arap lemesi sebep gösterilmişti. Bu havanın Moskovada müsait bir şekilde karşılandı gün anlaşılmış bulunuyor. Şamdal makamlarla temasa geçerek Rusya Hükümetinin landırmaya hazır olduğunu ve istenildiği takdirde her türlü silâh, malzeme ve teçhizat verebileceğini söylemiştir. rında Müslümanlarla Hıristiyanlar ara- sında eski bir kin yüzünden çıkan iki taraftı iştirak ettiği kavgada ölü ve yaralıların sayısı 50 kişi, tur, Hâdiseye el koymak isteyen jandarma, mücadeleni: karşısında ordudan imdat istemiştir. Bir muharebe Dün gece Baalbek Dean Acheson Avrupaya hareket etti Amerika Dışbakanı, hayatının en mühim vazifesini yapacak Washington, 6 A.A. (United Press) Birleşik Amerika Dişisleri Bakanı Dean Acheson meslek hayatının ven Mühim vazifelerinden birini yerine ge- türmek Üzere bugün Avrupaya hareket edecektir. Bu vazife Sovyet Rusya ile Yapılan soğuk harpte hür “ dünyanın kuvvetlerini toplamak ve koordine et Acheson'un beyanatı Washington, 6 (YİRS) — Avrupaya hareketinden önce beyanatta bulunan Acheson ezcümle şöyle demiştir: 'Paris ve Londra toplantılarına ya- pılan hazırlıklara gerek Demokrat, ge S alkkadar eden'meseleler üzerinde 0 facaktır Atlantik Konseyi, Şimali / Atlantik İNi ilgilendiren meseleleri — gö Rusya ile anlaşma Washington, 6 (YİRS) — Buradaki Sovyetler Birliki, Amerika - İngiltere &i bir toplantı, Bi silahlandırmaya Müslüman daimi surette destek- bu- Sovyet Elçisi bugün resmi eyi silüâh- bin kadar silâhlının bulmuş- şiddeti halini alan Dört genç, Batı Tibete git Paristen ayrılmışlardır. Seyahate yü- rüyerek başlamalarına rağmen oto stop yardımiyle üç ay içinde “menzili Tibette — takriben - bir kalacak olan yolcuları resimde Pari: Henüz herkesin bilmediği 'tın şeflerinden Walter HAGEN Pazartesi gününden itibaren İkinci - Cihan Harbi Sır perdesini kaldıracak YENİ İSTANBUL Sık sık memleketimizin de bahis AD CTABÜLZ berlidi 6 Rilare Ko gnnn salkaan SRLEMEİ a) pnl GÇ & HlmgalrliN Kşsesinerk S RRLİRİN İi kabi bülgerlr * Yunn Rolch'ın haber mem VELA KD L R v:n*'şî'iıımhg_ SEÇİM PROPAGANDASI, Partilerin siyasi nutuk KESİF BİR HAL ALDI düellosu devam ediyor Bayar, Elâzığda; İnönü, propaganda nutuklarını söylediler Çanakkalede D.P.nin beyannamesi, tenkide vakit bırakmamak için geciktiriliyor diriyor) Yurdun dört bir yanında seçim mü-| cadelesi bir nutuklar dücllosü haline| gelmiş bulunuyor. Partiler bir yandan| Ankara ve İstanbul — Radyoların millete kidlerini açıkça ortaya koyup diledik- leri şekilde sert ve hatlâ zaman zar man itidal hudutlarını aşan. hüci Jarda- bulünürlarken, — yalnız — H Partisi ve Demokrat Partinin batl Ti ileriye ait programlardan. bal Mektedirler. Mület Partisinin program Olarak ortaya koyduğu, Hasan Dinç: Srin, bu partiye ait din politikasından | İbaret kalmakta gibi görünür. 'CHP. Genel Başkanı İsmet İnönü dün Çanakkalede konuşurken, Demok- Fat Farti Genel Başkanı Elâzığda konuşma yapmış bulunuyor. Böyle iki büyük partinin liderlerinden biri Ege bölgesini fethe çalışırken dikeri doğuyü “ kendi partisi adına, Kazan ak üzere çalışmaktadır. Bundan baş- ka Rize milletvekili Fahri Kurtul #ün Demokrat Parti Genel Başkanıı Şektiği tolgraf dikkate sayandır. Rize Milletvekili bu telgrafında demokrat- Jarın din politikasiyle ©y toplama yo-| kunda yürüdüğüne işaret etmektedii Şu anda, memlekette en genis bir, Bütün par- bir seçim hitap eder Ve fikirlerini, ten- kendini halkka, Büyük bir gayret sarfediyorlar. 'Simdi bütün dikkatler - Demokrat Partinin seçim beyannamesi üzerine toplanmış bulunuyor. O kadar ki C. HP. Genel Baskanı İsmet İnönü da- hi Manisada D.P. Genel merkezinin Biyanameye dördüncü rötuşünü yap Bi isart ederek? “Geç kalmadılar Mi öçyannameleri bütda halkan oku.| Ması İçin vakit kalmıyacak diye üzü-| Tüyorum" demişlerdi 'İsmet inönünün İstanbula geleceği haberi de burada ehemmiyetle karır janmıstır. İnönünün Tstanbulda da bir. nutuk söyliyeceği ileri sürülmektedir. 'Diğer taraftan ileri sürülen tahmin- ler gü merkezdedir ki Demokrat Par. 4'Genel Merkezi, propaganda faaliyeti Ti mayısta nihayete erecekinden, Çim beyannamesini tenkld ve hücum- farla hırpalanmağa arzetmemek üze- Te geciktirmektedir 'Halk Partisinin devlet adamları da| konuşmalarına devam, ediyorlar. Ni- kad Erim Tuzla ve Herekede, Cemil Salt Barlas Gazlantepte aynı istike Mette konuşmalar yapmışlardır. Fuchs meselesini gizli tutuyorlar Washington, 6 (A.P.) — Bildiril- diğine göre, İngiltere, Amerikan Fe- deral Araştırma Bürosu — (FBI) na, Sovyetlerin atom casusu olduğu te- beyyün ettikten sonra 14 sene hi se mahküm edilmiş bulunan ve hâlen cezasını çeken Dr. Karl Fucha' ile mahdut temas imkânı vermeyi tek- Jf etmiştir. Fakat, atom casusluğu| meselesinin iç yüzünü bütün çır hğiyle öğrenmek istiyen Amerikanın bu mahdut salâhiyete razı olup mıyacağı bilnmemektedir. tam bir. beye içinde geçti. - Hattâ secim mühteşem manzaraya bakılarak, de Mokratlara meylettiği leri sürülebilir. Halkevi önünde binlerce Elâzığlının iştirakiyle yapılan secim. toplantısın. da Ti Başkanı Ömer Sanaç demokra: Sinin bu topluluğunu hürmetle selâm- hyarak sözü Bayara Bıraktı. Sözleri. 'ne yeni Seçim Kanununun vatandasa verdiki rey emniyetini tebarüz ettir Mekle başlıyan İlder kücücük akas fiklara rağmen kanunun - Demokrat Partinin eseri olduğunu, adli teminat Görüşlerinde isabet olduğunu, gerefii Bâkimlerin vazifelerini bihakkın yap: tıklarına ve bundan gurur duydul Tiha işaretle / sözlerine ” devam İdare ümirlerinin adil teşkilâttan ör- Bek (almadığmı, bunun, d memleket) Menfaatine zararlı olduğunu Başbaka- min. kendi Mminat ver leri hizayı göyledi:. Millet, icabında reyleriyle iktidarı dü. gürebilmelidir. Bize karsı yapılan çir: kin iftiralar geni İthamlar karsısında hakkımızı koruyoruz. Ferdi hürriyet kanun çerçeves hdır. Partimiz letle tatbik edilmelidir. diyen e doku ile ür ve toprak Teformlü. Üzerinde - partilerinin ehem: Miyelie dürdüklarını. doğüda ünivı Ste açılmasının "öz. ümdelerinden Sakunu belirerik mülkiyet otaslarınk Arruz. etmeden. çiftçiyi toprak sahi- Bikalma yolkdefedimlar etacakları. A söylretek partilerine Türk Milleli Smniyet ederse - bütün - vaatleri - bir Senet kabul ederek tatbik etmek bir Tim boreumuzdur.. — demiştir. 'Bayar büyük tezahüratla #at 25 ta Erauruma Bareket etmişti Dış Ticaret Reisi,dün basın toplantısı yaptı Munis Faik Ozansoy; kahve, mevzuundan sonra, anlaşmamız olmiyan memleketlerle ünülen anlaşmalar hakkında izahat verdi uhabirimiz. bil- 1130 da Eko. 'nomi ve Ticaret Bakanlığındaki basın toplant ng Ticaret Datresi Baş kanı Munis Falk Ozansoy gnzetecile Te beyanatta bulunarak son tahsisler. le getirllen ” kahvelerin “Rio menşeli olmadığı ve transit yoliyle gelen kah. Yelerin de yollarda ” çok Bekletildiği İçin Türk kahvesinin Çeşmisini verme-| diği ve bunun temini için " Brezliya kahvesine dolar tahsis edilmesi etra: diriyor) ünlet tahrikçiliki h tevkir in Ankaraya sevki ını evvelki gün bildirmiştik. Ankara imizin gönderdiği yukavkı resimde, İstanbuldan sevkedilen sanıkların Ankarada adliyeden tevkifhaneyo sevkleri görülmektedir. — İstanbul Polis Müdürü Mareşal Fevzi Çakmak'ın — ölümü 've onu takip eden günlerde tecem- Mmüat Kanununa aykırı ” toplantılar yapmak ve bu toplantıları dağıtmak lüks otomobil ve demir Mmobil ithali hakkında gunları söyle ne gazetelerde, lüks otomobiller ithaline Müsande edilmiyeceği söylen: diği balde sonradan buna izin verildi. Hi ifade ediliyor. Son zamanlarda oto: Mobil İthali için verdiğimiz müsaade- ler Avrupada anlaşmalı — bulunduğu muz memleketlere, aittir. - Bilhassa Fransız, Alman ve İngiliz arabalarına Piyasamızın alışık olduğu. nazara a İnarak bu memleketlerin mallarına geniş tahsis yapılmıstır. Bu otomobil Terin hepsi lüks olmuyan ucuz ve eko. nomik arabalardır. Hattâ İngiliz oto: Mobillerinden — fiyatı 600 eterlineten fazla olanlarının memleketimize ithal edilmesi için yapılan müracaatları ka- Bul etmdik Bilâhare demir ithalâtınn müsaade verilmediği h: . yazıları da Sevaplandırdıktan sonra anlaşmamız Olmıyan memleketlerle yapılması dür sünülen anlaşmalara temas eden Mu: Ri& Faik Ozansoy şunları söylemiştir. "Büdiğiniz gibi “umumi dış ticaret rejimimizin esası, ticari münasebette Bulunduğumuz memleketlerle — müba Gelelerimizin anlaşmalara İstinat ct Ürümesidir. 1948 ortalarından iibaren takip ettiğimiz bu. pronsip Ye anlaşmaları Avrupada — henüz miyan ve yumurta, bakliyat gibi'mi delerimizin esaslı alcılarından bu anya'ile de b Tali ile yapılmakta olan Zakereleri ise son safhasına gelmiş ve esasta mutabakat hâsıl olmuştur. Bu Bir klerine anlasması olacaktır. siye 'I üğimiz buğday pro Tü Mmübadelelerimizi kasmen. bir Çerçevesi içine almış bulunuyor. — Bu Protokol ileride Suriye Te bir anla; hazırlamış olacaktır. nada ile ol de Şine almayı düsünüy Memleketlerle “buzün Bir ticaret v Tımız, iki tarafın da elinde " serbost kalıyor “ve pek mahdut olan husüsi Mmek İmkânını verecektir İÇ SAYFALARDA İKİNCİ Anadoluda Refik Halid : Balıkesire doğru ÜÇÜNCÜ “İn kultülmuhâle...” Fâzıl Ahmet Aykaç DÖRDÜNCÜ Mithat Paşa M. Şakir Ülkütaşır BEŞİNCİ “Tasarruf mevduatı” tâbiri Namık Zeki Aral ALTINCI İlimde infilâk SEKİZİNCİ Spor haberleri ve tahmin müsabakası dünkü duruşmada Radyoevi hâdisesinin dünkü duruşmasında İstanbul Polis Müdürü şahit olarak dinlenildi isteyen zabıta küvvetlerine karşı şid- det kullanmaktan sanık, 72 kişinin yargılanmasına dün 10 uncu Asliye Ceza Mahkemelerinde devam edilmiş- tir. Tik gahit olarak İstanbul Emniyet arudürü Cemal Güklan. dinlenmistir. Cemi 8 Evi önünde keki hâdiseleri anlatarak, kalabalıe ğa dağılmaları için ihtarda bulundu. ğunu ve bu ihtarın neticesiz kalma S1 karşısında manevra fişeği ile göz yaşartıcı gaz kullanmak mecburiye- tinde kalındığını söylemiştir. Bu arada, dâğılma ihtarının neden trampet ve borazanla yapılmadığını Soran yargıç'a, emniyet müdürü “Te- cemmüat - Kanununun — Meşrutiyet devrinde neşredildiğini, © zamanlar başvurulan - bu.gibi vasıtalara bu. gün Jüzüm / olmadığını, - kendilerine gereken ihtarın yapıldığını, — söyle- miştir. İstanbul Emniyet Müdüründen son- ra vilâyet Jandarma Komutanı Al- bay Siyami Sunkar ve müdafaa şa- hitleri dinlenmiştir. Mahkeme mevkuf bulunan 27 sa- 'nıktan 24 ünün tahliyesine karar ver- Miş ve duruşmayı 16 mayıs salı gü- nüne bırakmıştır. Yeni bir harp hazırlanıyor ld-Mareşal Montgomery, devrimizi böyle tarif etti La Haye, 6 A-A. (Reuter) — Dün gece Holândanın kurtuluş günü mü- nasebetiyle radyoda konuşan — Field- Mareşal Montgomery şöyle demiştir: Bugün içinde yaşadığımız — sulh devri çok huzursuz bir devirdir. Ve bu huzursuzluk yeni ve daha müthiş bir harbi. hazırlamaktadır. Montgomery'yi müteakıp, Birleşik Amerika Genelkurmay Başkanı Gene- ral Omar Bradley de redyoda konu. Hürriyete karşı yapılacak herhan” G bir tehülüde, allahlarımız ve kuv Sabar, olacaklarına, Atlantik . Paktı Süper modern avcı uçağı Washington 6 ALA/ (Afp) — Bir jaçik Azsrika Hava Müvyetlüri iler Kanlığı. en süratli tepkili avct uçak. darını, lşmanı. kmsin. olufui tüğlin darın İdüreel altında. — havalanacak, havalandıktan Sonra, mücehhez bu: Tanduğuı radan vastasiyle otomatik Topları e mitrayüzleri. kendilikle: rinden işlemeye başlayacaktır.