13 Nisan 1950 Tarihli Yeni İstanbul Gazetesi Sayfa 6

Türk Milleti, kahraman bir askerini kaybeti Mareşal Fevzi Çakmak 'MAREŞALIN VEFATI KARŞISINDA TÜRK MATBUATI Büyük Türk Mareşalı Fevzi Çak- mak'ın vefatı memlekette derin bir teessüir ve boşluk husule getirmiş bu- dunuyor. Bu acı hâdisenin memleket- te derin akisleri oldu ve olacak. YENİ İSTANBUL gazetesi dün toprağa verdiğimiz bu tarihi şahsiyetin bü- yük hâtırası etrafında Türk Basının- da intişar eden yazıları bir araya top- tamayı terih müvacehesinde yerine getirilmesi Jazım gelen bir. vazife saymıştır. Aşağıda mühtelif gazetelerin — bu acı kayıp etrafında neşrolunan yazı larından parçalar bulacaksınız. Cumhuriyet gazetesi diyor ki MAREŞALIN ÖLÜMÜ Mareşal Fevzi Çakmak, bütün bm- Tünü, savaş meydanlarında ve ordu saflarında millet ve memlekete hiz- met etmekle geçirmiş olan bu ihti- yar asker, hayli uzun süren bir has- falık ve ıstırap devresinden sonra dün sabah hayata gözlerini kapadı. Mareşal Fevzi Çakmak, Gazi Os man Paşa, Gazi Ahmet Muhtar Paşa Bibi eski Türk serdarları tipinde, fa- Kat çok daha talihli bir askerdi. Cum- hüriyet ordusunun tek Mareşalı, va- tan ve millet uğrunda savasa savaşa yükselmiş, bütün rütbelerini büyük hizmetlerin mükâfatı olarak kazan- Miğ; Nihayet ordumuzun en yüksek ütbesini, en şerefli pâyesini de, İs- fiklal Harbinde ihraz etmiştir. l Gazete bundan sonra Maresal'ın as- kerlik hayatının safhalarını belirttik- ten sonra makalesini su şekilde niha- yete erdirmektedir. Mareşal Fevzi Çakmak'ın pek par Jak olan / askeri hayatından - sonra, 1946 da siyasi hayatı başlar. Rah- metlinin askerlikte gösterdiği başa- Tıyı siyasette de gösterdiğini iddin etmek mümkün ve kolay - değildir. Fakat onun büyük adına, kahraman Tuhuna ve memlekete ettiği hizmet dere hürmeten bu bahsi tarihe bırak: mak yerinde olur. Mareşal / Fevzi Çakmak, - yıllarca memlekete — büyük hizmetler - eden, zaferler kazandıran bir komutan o- Jlarak Türk ordusunun ve Türk Mil- letinin yüreğinde bir şeref, sevgi ve hürmet hâlesiyle taçlanmış olarak e- bediyete ve tarihe - intikal etmiştir. Milletimizin yetiştirdiği büyük asker- lerden biri olan Mareşal Fevzi Çak:- mak'a Allahtan rahmet, onun mate- miyle müteellim olan büyük milleti- mize, kahraman ordumuza ve sayın ailesine baş sağlığı dileriz. Son Saat gazetesinde Cihad Baban Mareşalla yaptığı son siyasi konuş- mayı belirttikten sonra diyor ki: Daha evvel, yine bir gün, bana: — Bilir misin demişti... İnsanları. hayvanlardan ayıran fark nedir? İn- sanlarda, beka hasreti vardır. Hay- nda ise bu yoktur. Miras, heykel, din, mezar taşı hepsi bu beka has- Hnresel DEr solrlet asamnın 'a hayata atıllıktan retinden doğar Türk ordusunun tek Mareşalı, be kaya ulaşmanın sirr. nâdir insanlardan biriydi. Ve bu sırra yak- laştığı nispette de milletin gözü ö- nünde büyüdü. Artık Rahmete kavuştu, ölüm; © bir kat daha yükseltti. Yarın cenaze Sine refakat ettiğimiz zaman, banı 'nun sesleri arasında, Arnavutluktan başlıyarak, Sakaryada — düğümlenen, İnsan onun için ya: FMi k Fevzi hayatını - tamamladıktan n bir hastalık onu ara- zdan ayırmış bülünüyor. — Bugün ütün millet kendisine Tanrıdan rah: met dilemektedir. Hüseyin Cahit Yal Ulus gazetesind MARE$ALI KAYBETTİK Mareşal Fevzi Çakmak ebediyete intikal etti. Bu, Türk Milleti için bir acı teşkli eder. Memleket — Mareşal Fevzi Çakmak'ı Mi Atatlrk'üin yanı sıra ifa etmiş oldu. Bu hizmetleri dolayısiyle — bilhassa kendisine hürme hürmet hiçbir. zaman geçmiyecek, vatanın kurtuluş. tari- hi içinde dalma Yaşayacaktır Mareşal Fevzi Çakmak — Manas tır'da bir inkilâp kurşuniyle — yere düşen Şemsi Paşanın Erkânı Harbi: ye Reisi sıfatiyle hürriyet mücâde- Jemizin tarihine girdi. İttihat ve Te- rakki devrinin pek dağdağalı müca deleleri arasında, yetişti. — Tecrübe gördü ve Milil — Mücadelede — Ata: türk'ün irşatları altında çok yüksek hizmetler ifa. etti. Muvaffakıyetten sonra Türk — Or- düsunün sevk . ve İdaresini tanzim hususunda ağır mesuliyetli bir. va- zifenin başında yorulmak bilmez bir gebat ve ikdam ile senelerce çal ©. Atatürk, İsmet İnönü, — Mareşal Fevzi Çakmak Türk Milletinin üç büyük milli kahramanı halinde bü- tün kalblere hâkim olarak yaşadı lar. Burdan dolayıdır. ki, vefatı ha berinin memleketin her — tarafında Mareşal Fevzi Çakmak, Atatürk'ün son gü bir mücadele silsilesinin, minnettar Jarı olan bizler, şükranlarımızı ifade edeceğiz. Onun son zamanlardaki takip ettiği siyaseti tasvip etmiyen- derin tenkidleri, ki o arasında ben de vard mek Jâzımdır ki, bu. bü rin yanında kaale alırmıyacak kadar küçüktür. Onu huşü ile ebedi istira- hatgâhina — tevdi. e Vatanın kurtulmasında âmil olan ” sayılı iki insandan biri olan, bu aziletli kahramanı anarken, tarih sesini duyar gibi oluyorum. İhtiyar Günlük politikalar ne olursa ol un, ölüm Binirleri yatıştırında, — or sese külak verm de şunları düyüyorüz: Mülletler kadirşinastırlar * leti, kendi uğrunda, cephelerden c 'helere- koşan.“ve beka hasretini nadet mertebesinde arıyan büyül Jâdının cenazesini takip ederken ölü mün ve ölünün mehabetini — hissede Tek;”onu, minnettarlık ve muhabb miş Bulünüyor. Allah gani gani rah Akşam *gazetesinde şunları yazmaktadır; FEVZİ ÇAKMAK Bugün toprağa — biraktığımız. Ma: Sevket Rado MAREŞA! yeşal Fevzi Çakmak'ın / şahsiyetinde Türk İstiklâl Mücedelesnin en ünlü “rinde el sikişirlarken. çok derin bir hüzün ve teemsüirle kar- Sılandığı. muhakkaktır. Mareşal Fevzi Çakmak — ordunun Mar zal Mareşal'in vefatı karşısınd | Türk basınının neşriyatı daima diri, genç ve faal bir halde kalması gayesiyle lüzum gösterdiği Tahdidi Sin Kanunu hükmüne büyük bir ruh asaletiyle boyun eğerek nel Kurmay Başkanlığından — ayrıl- dıktan sonra bir müddet tetebbu ve istirahat hayatı. içi türü fanliyetten uzak durdu. O bütün mi letin malı olmuş yüksek bir kahra- man askerdi. Her Türk onun vatana ifa ettiği — hizmetlerin — hâtırasiyle kendisine karşı sonsuz bir sevgi bes: liyordu. Bu gibi şahsiyetlerin Mevcudiyetleri bile bir. kavim için manevt bir kuvvet teşkil eder. Demokratik hareket — başladıktan a Mareşal Favzi Çakmak iç po- litika sahasındaki faaliyetlere iştirak etmeyi münasip buldu. Bütün mille tin malı olan büyük Milli M kahramanının bu. müstesna —m feda ederek bir parti adamı olması kendisini mücadelelerin üstünde ma yüksek bir. mevkide tercih eden bir kısım vatandaşlarda bir mahzunlük tevlidetmişti. - Fakat hiç şüphe yoktur ki Mareşal bu ka- Farını verirken memleketin yüksek menfaatleri namına bunün lüzümlü bir fedakârlık olduğuna inanmış ola- caktır. Kendisini kaydetmiş olmak #a Fevzi Çakmak bir manevradan sonra askeri ümera ile resmi geçitte bir alay sancağını selâmlı 'Çalıslar, Mezerni Fevsi Çokmak, Örgecerai Fahreddin Günaltay, Öresmerel AU Seit İmsir Valiri Mâzım paşa, Mareşalın Türkiye Genelkurmay Başkanı olduku zamanlarda, Büyük M bir arada, arkada o zaman Dişişleri Bakanı olan Numan Menemeneloklu görünüyor. noktanın muhakemesini tarihe bıra- karak biz sadece duyduğumuz acıyı ifade etmek ve unutulmaz hizmetleri karşısında — hürmetle - eğilmek BU MİLLET İLE DEVLETİN BÜ YÜK HÂDİMLERİNDEN BİRİ FEVZİ ÇAKMAK Mareşal Fevzi Çakmak'ı kaybetmiş bulunüyoruz. İçimizden bazıları, onu Müllet Par- tisinin fahri genel başkanı - olarak tebcil edecekler ve bu partide birak tağı boşlukta, aradıkları - haclegâhi bulacaklardır. Bazıları da, ailelerinin, nâdir aile- ye nasip olur bir temel direğini kay- bettikleri için derin bir hieran duya- caklardır. Fakat çoğumuz, daha doğrumü he- pimiz, Mareşalın millet ve devlet çer- çevesi içindeki tarifine hağlı bulun: maktayız. Merhumün, — zaten büyük tarifi budür. -Buna göre, aramızdan ayrılmış bulunan insan, bu millet ile devletin büyük hâdimlerinden biridir. Çünkü Milli Mücadele - Türkiyesinin Ve Türkiye Büyük Millet Meclisi HU kümetinin. E W Türkteki vasıfların başında kadirşinaslık gelir let Meclisi Başkanı Abdülhalik Renda ile Reisidir. Bu ne demektir fatı ile bu memlekete metlerde bulunmuştur, bunu, gazete. Jerden - birinde bilâhare — neşredilmiş yahut neşredilmekte olan hâtıralar dan takip etmeye lüzum yoktur zi Mustafa Kemalin büyük nutkunu okumuş olmak kâfidir. Sicilini şu yahut bu vekâletin “Zat İşleri Dairesi, nden değil de müllet ve Türk tarihi adına doğrudan doğ- ruya Atatürk'ten almak hem nâdir bir pâye hem de küçük politika ihti- slarının erişemiyeceği bir noktada ebedenişin olmak demektir. Bizim — bildiğimiz; — sevdiğimiz ve büyük / kahramanlıklar — destanının başlıca şahsiyetlerinden biri - olarak tanıdığımız Mareşal Fevzi Çakmak, bu idi. Nasıl ki, aramızda münakaşa mevzuu olmasına imkân bulunmuyan İnsan da, budur. Bu güzel insanı yarın — son tstiner hatgâhina tevdi ederken, elbette li 30 Ağustos günü Dumlupınar sahra- Jarını düşmana cehennem eden Türk ordularının sevk ve idaresini üzerle- Fine almış Üç büyük isimden bir ta- 'nesi olarak yüdedeceğiz. Acımız bundan dolayı büyüktür. 'ken. Soldan sağa Örgeneral Asım Gündüz, Orgene-