13 Nisan 1950 Tarihli Yeni İstanbul Gazetesi Sayfa 1

Sayı 134 — 10 Kuruş Beyoğlu - Müellif Caddesi 6 - 8 Posta Kutusu 2100 Beyoğlu Abone: altı aylığı A7. Hariç memleketler iki Türkiye için seneliği 32, ç aylığı 9 Jiradır. mislidir. MÜSTAKİL GÜNLÜK GAZETE Tesis eden: HABİB EDİB TÖREHAN Mânları & Bir n POLiTiKA 12/WV/1950 Komünizme karşı 'en mükemmel müdafaa MERİKA Yardımcısı Dişişleri MeGhee, Tru- man'ın programındaki meşhur “d4üncü madde” nin müstakbel tatbikatı hakkında mühim bir beyanat vermiştir. Bakan Yar- dımcısı, hulâsa olarak Amerik: nın, milli hâkimiyetlerini tehli- keye düşüreceğinden korkan milletlere zorla iradesini kabul ettirmeye asla niyeti olmadığını ve işbirliğine dahil memleketle- rin mutlaka Amerikan usülü demokrasiyi tatbik etmelerini istemiyeceğini söylemiştir. Ay- ni zamanda MeGhee, Amerikan Hükümetinin, işlemesi mümkün olan her yerde serbest teşeb- büsü teşvik etmekle beraber, liberalizmi bütün dünyada ikti- sadi kötülüklere karşı şifalı bir ilâç olarak tanımadığını belirt- miştir. Nihayet Amerikanın fi derecede inkişaf etmemiş” milletlere yardım etmeye hazır olmasına rağmen, ne o memle- ketleri kendi nüfuzu altına al- mak, ne de onları herhangi bir | milletler blokuna girmeye zor- | lamak niyetinde bulunmadığını açıkça ifade etmiştir. | Bakan Böylece “4 üncü madde”, ko- | münizme karşı müdafaa siste- minde, en mükemmel unsurların başında görülüyor. Bu müda- faanın, Atlantik Paktı gibi as- keri ittifak plânlarının netice- lenmesi ve tatbik mevküne ko- nülmasiyle teşkilâtını tamamlı- yacağı tabildir. Fakat gayet iyi Sovyet Rusya, dünyayı fethetme teşebbüsüne kalkışırken, başlıca ümidini ken- | di ordusuna bağlamamıştır. O- nun stratejisi, totaliter bir ma- hiyet taşımakta ve her şeyden evvel komünizmi Nüfuz ettir- mek hususundaki müthiş taar- ruza güvenmektedir. Bu taar- ruz, gimdi herkesin gözü önün- de kendisi için uygun bir saha bulduğu Çinde inkişaf ediyor. Çinin birçok komşuları da ik- tisadi bakımdan “kâfi derece ilerlememiş” olması - sebebiy taarruz, bütün Asyaya taşabilir. Hattâ kötülük, halkının geçim şartları çok zor ve ümitsiz bir halde bulunan yakın, uzak bazı memleketlere de yayılabilir. O halde, batı ordularını takviye ederken, aynı zamanda ve hep- sinden evvel bu tehlikeli komü- nizm yayılmasına karşı mücade- le etmek lâzımdır. İşte, Birleşik Amerikada bu- nun zarüri oldüğunun - takdir edilmiş bulunması, en büyük bir teminattır. Acheson, Rusyaya karşı köymak için kuvvet setini tavsiye etmekte ve “k vet yoliyle sulh” / şiarını - güt- mektedir. Mükemmel bir şey Bunun kadar mükemmel olan diğer nokta da; onun en yakın mesai arkadaşının, komünizme karşı koymanın tek çaresi ola- rak, bu rejimin yerleşmesi se- beplerini ortadan kaldırmak lâ. zım geldiğini ilân etmiş bulun- masıdır. Dün MeGhee tarafın- dan 4 üncü maddenin maksadı ve hakiki şümulü hakkında ya- pılan açıklama, netice itibariyle bu mânayı taşımaktadır. iya- Artık şuna emin olabiliriz ki, mayısta toplanacak olan çok mühim siyasi konferansın arife- sinde Amerika, çok geniş bir cephede hücuma geçebilmek için, kendi siyasetini inceden in- ceye gözden geçirmekte ve yeni vaziyetlere göre onu ayarlamak- tadır. Amerika, bir taraftan hakiki bir Atlantik birliğini ta- hakkuk ettirmek için, batı Av- rupayı takviye hususunda elin- | den geleni yapacak, henüz bir | ÇekleliRi Üzllmle DA paktı;'tam | bir siyasi, iktisadi ve askeri it- | tifak haline getirecektir. Öte | yandan, Sovyetlerin sözde sulh taarruzu dedikleri şekilde değil, ait oldukları milletlere refah, zenginlik ve saadet getiren bi yük bir sulh taarruzuna kalk- Mak üzere ileriye atılacaktır. Bütün — temennimiz, ihtiyar | panın limanlarına yağmaya Jayan silâh yardımı - gibi, 64 üncü madde"nin tatbikına da mümkün olan - süratle geçilme- sidir. * *kik K DT SF VA Sovyetler İtalyaya nota verdi Ruslar, barış anlaşma- sının ihlâl edildiği fikrinde Washington 12 (YİRS) Sövyet Rusya bügün İtalyaya bir nota vererek, barış. and- Jaşmasının ihİâ edildiğini ileri sürmüştür. Moskovadaki İtalyan Sefiri. he tevdi edilen notada, İtal- yanın, harp borçlarını ödemek hususunda ihmalkâr — davran- dığı belirtilmiş ve Bulgaristan, Rumanya ile — Macaristandaki İtalyan emvaline Sovyet Rusya tarafından el konulacağı bildi. rilmiştir. Notaya acele cevap verilme- diği takdirde Sov | | İtalya — münasebetlerinin neza: ket kesbedeceği, - hatırlatılı * L Ali Hanın beyanatı : Pakistan - Hint anlaşması tatbik edilecek Yanlış bir hareket ahengi bozabilir Karaşi 12 (A A) — Yeni Delhide Hindistan ve Bâkistan başbakanları arasındaki görüsmelerde Varılan an: İaşma hakkında 10 nisan, 1850 künü Pikistan Kurucular Meclisinde — yap- t beyanatta - Pâkistan Basbakânı Liyakat Al Han: “Uzun uzadıya ve dikkatle tetkik ve mütaldadan sonra. karşılıklı anlayış ” ve yardım. havamı içinde bir anlaşmaya varılmıştır. Bu: Dü tamamiyle “tatbik mevkilne koy- mak azmindeyim. Bu anlaşmaya Hin” distan ile Pâkistan arasında yeni bir Anlayışın müjdecisi nazariyle bakıyo- | 'Her 1ki hükümet de bütün bu'hak- Jarın bütün ekalliyetler. için” emniyet | derdir. Ve ekalliyet camialarına men.- | P kimselerin âmme hayatında ekse: A camiasına dabil kimselerle esit d hallara mâlik oldukları, siyasi ker vazifelerde istihdam edebilece keza diğer “mühim bir prensipi de takviye ve yenlden teyit ötmektedir. Bu da “ekalliyetlerin te- bgası bulundukları devlete - sadakat Börcu ile bağlı bulundukları ve dert lerinin izalesini kendi. hükümetlerin. den beklemeleri lâzım geldiği prensi | pidir. | Başbakan “Bu anlaşma hükümleri- | ne siki sürette riayetin fevkalâde « , hemmiyeti Halz olduğu - kanaatinde- yim, demiştir. Kaybolan Amerikan uçağı Acheson Rus protestosuna cevap vermek için tahkikat yapıyor Londra 12 (YİRS) — Bugün haf- talık basın toplantısında gazetecile- rin sorularına cevap veren Ameri- ka Dışişleri Bakanı Dean Acheson demiştir ki: “Bir Amerikan uçağının Litvanya/ Üzerinden — uçmasını pro- testo eden Sövyet — notasına cevap vermek için tahkikatımızın. bitme Jazımdır. Ruslar tarafından iddin e âilen bu itham, enerjik 'bir. şekilde | lenmektedir. Bu. hususta — bizi tatmin eden bilgi almadıkça, cevap yeri, Savyet müdafan. hattının içinde Stockholm 12, A.A. (United Pret — Rusya ile Âmerika arasındaki u- N Amerikan Hava Kuvvetleri Kor n Vandenbere (or- tada), Gen. Bradley ve bir Fransız generaliyle beraber Tarihi ve muazzam bir cenaze merasimiyle resi 2 liradır. üliyet” kabul edilmez. 'ner sahifede İlânlardan hice MARESALI DÜN TOPRAĞA VERDİK Cenazenin geçtiği her sokak, her cadde ve her yer, ayrı bir alay halinde kafileye TATRMET TT YS İngilterede bozı solcular, Sovyet Rusya lehine nümayişler yaptılar çak hâdisesi, Finlândiya ve — Riga körfezlerini tamamen kapatmak t Birliğinin — harpten beri - hazirlamış.bulunduğu yeni bü- yük müdafaa hattının İleri bir kıs Mminda vükua gelmiştir. Ruslar bütün bu bölgeyi, yeni aa. hil kalelerini, yeraltı hangarları bu. dunan. hava alanlarını radar teşki. Jâtı ve silâh depolarını havi büyük bir; askeri ü haline getirmişlerdir. Bornholm — açıkla- rında bir sandal zörülati Berlin'12 (YIRS| Amerikan ve lakandinav tahlisi. e gemiler ak tahlisi afından aber üzerine Born tlm adasınız e hareket et nişlerdir Fena hava arama- 1 zorlaştırıyor. Londra 12 (Yire) Kaybolan Ame- yam etmektedin. iştirak ediyordu. silâhsız olduğu anlaşıldı Cenaze ile me: Bazı İngilizler Rusları destekliyor. Londra, 12 (AP) — Sovyet pro- testo notasını destekleyen nümayiş- çiler dün akşam Londradaki Ame- rika - Büyük Elçilik binasında kuv- vetle uzaklaştırılmıştır. Altı erkek ve bir kadın, protestoda — bulunacaklarını — söyle- Mişler, nöbetçiler — bunlardan — bir tanesini içeri almışlardır. Bunun res. mi bir kimse ile görüştüğü bilinme. mektedir. Nümayişçilerin, hiç — bir siyasi teşekkli ile alâkalı olmadık- Jarı söylenmektedir. şahar İsveç Hükümeti de Amerikayı protesto etti Stockholm 12 (AP) — İsveç: Hü- İ kümeti bügün, Stockholm'daki Ame- | zikan elciliğine veralği bir “notada, kayıp bir Amerikan devriye bombar: | diman uçağını arastıran diğer Ame- rikan uçaklarının İsveç — toprakları | | üzerinde dolasmalarını — protesto et- | | Ömiştir.. Notanın mütedil. bir — tisanla | | yazıldığı kaydedilmektedir. aikan Amerikan uçakları bazı haller de, İsveç'in Baltık Üzerindeki en bü- yük deniz Üssü olan Karlakrona etra fındaki memnu mintaka — Üüzerinden | geçmişlerdir. Ruslarda teliş Lohdra, 12 (YİRS) — Moskdvü: rad. İlamaştır.; Haber, bir vçakın. kayibı * olmiştin. düklarını İ zara gidenlerin yekünu iki yüz bine yaklaşmıştı A Mülli kahramı Fevzi Çakmak Beyazıt Camlinden tarihe geçecek —muazzamı bir cenaze narak Eyübe böyle götürüldü. MEMLEKETİN BÜYÜK KAYBI Büyük asker Mareşal Fevzi Çakmak'ı dün toprağa vermiş Bütün memleket bu kaybın derin acısı Millet dün, en sıkıntılı zamanlı bolmayan iman ve cesaretiyle, haz bor mişt Nu, dünyanın ender kaydettiği bi Gerçekten dü bin kişiye yakı , İstanbül tarihi gü da bile; bilgi: meydanlarında memleketi büyük zafere lere ulaştıranlar arasında mühim bir mevkil olan dunuyoruz. içindedir. görüşü, zekâsı ve kaya reşaline karşı son tazlm cenaze merasimi ile ödemek — istes, lerinden birini d şadı. İKi yüz şan bir halk ve gençlik kütlesinin Iştirak ettiği cenaze me- rasiminin haşmeti yazı ile ifade edilemer. Mareşal Çakmak'ın eller üzerinde taşınan ve hiçbir nâşi 7 saatlik bir yürüyüşten sonra Eyüpteki ebedi istirahatgt edilmiştir. a verilmeyen una — tevdi Dün bütün şehir, her sokağı ve her caddesi İle'cenaze merasimine iştirak etti. Alay, semt semt İlerledikçe yeni kafilelerin katılmasiyle bir çığ gibi büyüyor ve bazan halk Izdiham yüzünden durduğu halde, tabut ellerin üze- rinde kayarak ilerliyordu. Cumhuriyet ordularının tek Mareşali Fevzi Çakmak, ölümü ile bütün memleketi derin bir m tem havası k de birakmıştır. Sayın Mareşale yapılan cenaze merasiminin bütün tafslâtını Ikinci say- famızda vermiş bulunuyoruz. irtek İngiliz gazetelerinin neşriyatı Londra, 12 - AA (LPS) — İngl Va gazettlerinin ekserlsi bu. sabaliki. makâlelerini büyük Kemal Atatürk'ün en yakın memal arkadamlarından biri Maresal Fevzi- Çakmakın. ölü- Hasretmişlir. Bütün gazeteler Mareşalın meziyetiorini ve askeri de Liberal Mancheüter lan gn zeteni ezcümle - göyle demektedir: dalma “Türkiye ile İngil da miki bir İttifaka tarat: Üğan d Siyaset hayatına: atık ekinmiştir. Harp esnasın: | 'da Mareşal, — Churehili ve Başkan Roosevelt ila yaptıkı görüşmelerde nönü'ye refakat etmistir. 'Son Osmanlı sultanının hâkimiyeti devrinde Harbiye Nazırı olan Mare zal, memleketin yezâne ümidinin bü. ük “Kamal Atatürk'te bulunduğunu İarâk etmiş ve - hattâ söylendiğine göre, sultanın silâh depolarından Ar İntürk'e gizlice silâh “göndermiştir. Türk İhtllâlinden sonra mili düva: sin kazanılmasını. müteakip / Hükür et merkezinin İatanbuldan Ankkar Ya nakledilmesi fikrini de bizzat M: Atlantik Paktı konseyi toplanıyor Montreal, 12 (YİRS) Atlantik Paktı Koni Amerika tarihin, Konseye Dişişleri, Bakanı- Mr, Acheson, Şimal inin Londrada 15 mayıstan 17 mayısa kadar toplana» iştirak edecek olan Atlantik. Paktı 'na menşup memleketlerin Dışişleri Bakanları tarafından tenatbini beklediği- toplantı akdedeceğini teyid etmiştin. xm,'8 mayısta Pariste, ile görüşeceğini ve bilâhare Londrada, Sehuman ve: Bevinle birlilete bir Fransız Dişişleri Bakanı Sehie Telefon: 44756-44757 Santral Telgraf Adresi: Hetlo. İstanbu! İÇ SAYFALARDA İKİNCİ Truman'ın dördüncü yenle eati Ali Canib Yöntem DÖRDÜNCÜ İnşaatçı İzzeddin (Hikâye) BEŞİNCİ Ziraatte iyi tohum meselesi Prof. Dr. K. Ö. Çağlar ALTINCI Mareşalın vefatı karşısında SEKİZİNCİ Cenaze töreni — Valinin beyanatı “Mareşal'ın vefatı, hepinizin bildiği üzere memlekette de> rin bir teessür uyandırmış- tır. En kara günlerimizde Atatürk ve İnönü'nün isim- lerinin yanı başında — Fevzi Paşa olarak tanıdığımız ve bağlanıp saydığımız Müşir'in vefatı, kadir bilir Türk mil- detinin kalbinde acı bir Tetanbul 12 (Türk Ajanmı) Maresal akmaldn eller Üzerinde ebedi akına “götürülmesinden sone $e Belediye Reisi Orü Frof in Kerim Gökay aşağıda eyandlı vermiştir K faresal'ın vefati hepinizin bildği üzere Memlekelle derin “bir terssür yandırmığır. En kara günlerimiz. de*Auatürk Ve İnönünün “iimlerinin 9p saydıi Türk ge İbinde acı bir yaba açtı. haberini ilk defa, bildiraner, Hkkümet merkezini 'hâberdar eei Derhal " Hükümet adına taziyetlerin Gildirlimesine memur ceildim. |Ore dunün a teessürlerin bildtemek Ü Zere Örgeneral Asımr Tinaztepe ilebir İkde Öaretüfin — Bayata . gözlerini yamduku Tesvikiye Sağlık evine gite İlk ve orada allenin kederine ortal HK Güygülarımızı taziyetlerle birlile fe bildirdikten sonra aile resmi cex Haze töreninin yapılmasını Bizlere b Taktı. 'Cenaze töreninin programı aile görüsülerek orduca ” hazırlandı — ve Tatbikine Bir komutan tayin. edildi. Cenazenin Beyazıt Meydanına kadar Omuzlarda götürülmesini istediler, oe Dü da ailenin ve gençlikin arzusu ©. İarak tasvip ettik. Bün bize've Örgenerale müracantı de, Minet “Partisi kurucularının d Protokeldaki aile efradı arasında ver Klmanını istediler. Meratim talimab Bamesinin - Rükümlerine uymak zar Fareti kebdilerine büdirilak. Dün akı 'şam, cenaze Feçerken kapatılmasını “emrettim, Tak ettik, Çünlü Milletin kaymeti olarak tanıyoruz ve Seviyoruz. 'Bugün resmi tören tçin meydanında bütün şahsiyetler, tesek- Beyanıt küller ve Kordiplomatik hazır — bur Tundu. Cenaze mamazından sonra, ce> mazeyi almak Üzere hazır bulunan töz Ten Komutanına orada — bulunanlar Cenazeyi omuzlarında — götüreceklerie ni söyliyerek yola çıkmışlardır. Her. hangi bir huzursuzluğa meydan vem Memek İçin resmi merasimin Boya: Zit Meydanında sona erdiğini gelen. İere tebliğ ettim: Cumhurbaşkamı a dına Başyaver, Büyük Millet Meclisi adına Sivâs milletvekili Muttalip Ö- ker, Hükümet adına Müli Hüi Bakanı Tiğinin gösterdiği İçli hassasiyeti süke ranla Karşıladığımı — tebarüa ettirik Türkiye - Mısır Hava Anlaşması dün imza edi Ankara, 12 (AA.) — Hükümetlk mizle Misır Hükümeti arasında t bit olunan hava ulaştırması anlaşm , bugün Dişişleri Bakanlığında Hİ kümetimiz adına Umumt KAtip Zihal Akdur ile Misir Hükümeti adır meclislerinin iktiran ettikten sonra yü- Türlüğe girecektir. Bu anlaşma iki memleket arasında. muntazam hava seferlerinin kurulma. sınt sağlayacak Ve iki memleket ha vacılık teşebbüslerine zarar verebile- 'cek rekabetleri önliyecektir. Komşu memleketlerden — Yunanla- Ja İrek, Süriye, Lübnan, Haşimi Ür- düin ile de aramızda buna benzer ane Jaşmalar mevcuttun Dörtyolda sel Dörtyol, 12 (A.A.) — Gece sant 22 den itibaran başlayan yağmur sabaha karşı dolu ile şiddetini arttırmış ve bir âfet halini almıştır. Yağmurlardan hasıl olan sel kasabayı Ve civar köye leri Istilâ etmiştir. İki ev çökmüş, bir. kalım evler hasara uğramıştır. — Bir kadın sellerde boğulmuştur. Kayma» kam gel sahasını dolaşarak gereken tedbirlerin alınmasına nezaret — ete miştin. Katf hasar tesbit edilmekte din