23 Ağustos 1940 Tarihli Vatan Gazetesi Sayfa 1

Vekiller Heyeti Toplandı Ankara, 22 (Hususi) — İcra Vekilleri He- yeti bugün saat 9.30 da Başvekilin riyasetin- de toplanarak saat 13 e kadar ruznamesin- deki işleri müzakere eylemiştir. Sayı: 5S Fiyatı: 5 Ruruş Vatan Matbaası: İstanbul, Cağaloğlu VATAN SİYASİ SABAH GAZETESİ BAŞMUHARRİRİ: AHMET EMİN YALMAN TTT A Fiyat Murakabe Teşkilâtı Ankara, 22 (Vatan Muhabirinden) — Fi- yat mürakabe teşkilâtı için 51 kişilik memur kadrosu kabul edildi. Memurlara senede 73 bin 560 lira ücret verilecektir. Telgraf: Vatan, İst. - Telefon: 24136 Toprak Hırsı Yazan: Ahmet Emin YALMAN Yakın komsumuz Romanya- nın haline acımamak güçtür. Romanya son zamanlarda sar- sıntıdan sarsıntıya gidiyor. Cihan harbinden sonra Fran- sa, ÂAvrupada bir yardakçı şe- beke yaratmıya kalkıştı. Gözü- ne y kestirdiği memleketlere "mağlüpların kesesinden bol top- rak, bol yabancı nüfus dağıttı. Bu milletler, kendilerine uza- tılan büyük lokmayı iştiha ile, ihtirasla kaptılar ve sevindi_le!'- Tecartüsten uzaklaşmanın, im- paratorluk yükü taşımanın ne demek olduğunu, bunun için günün birinde ağır bir bedel ö- demek lâzımgeleceğini kavrıya- madılar. t Ben öyle zannediyorum ki, bugün dünyada yabancı topra- Za karşı bizden başka tok zbş- lülük edecek millet yoktur. Bız' bu noktada dersimizi çok iyi öğrendik. Haritanın bir parça- sını kendi rengimizle boyalı görmek hırsile Yemene gömdü- ğümüz Anadolu çocuklarının a- c hikâyesini hiçbir zaman u- nutmadık. «Girit bizim canımız> diyerek, Suda limanında duran bir manevi bayrak kaldırılma- sın diye Yunanistarlı diğer Bal- kan memleketlerile zorla bir- leştirdiğimiz ve! Balkan harbi- ne ve Rümelinin gitmesine meydan bıraktığımız zamanlar da küpe gibi kulağımızda kal- mıştır. Kendimize ait olan bu acı tecrübelerimiz dolayısile vakit vakit dostumuz Romanyanın kulağını bükmekten geri dur- madık. Romanya, vakit ve za- Mmanile Bulgaristanla ve Maca- ristanla anlaşsaydı işlerin şekli çok değişirdi. Bu iki memleket, Triyanon » Ve Nöyyi muahedelerinde uğ- kları muameleye yanmakla “ beraber hiçbir zaman büsbütün Raflete düşmemişlerdi. Büyük >-devletlerin yardımı ile gayeleri- ,Re ermenin ne d old DT M n Te &y Yunan Kralı bir manevrada mevzideki efradı teftiş ediyor Bir İtalyan Gazetesi Yunanistandan Arazi Talebini İleri Sürüyor Metaksas Ordu Erkânı İle Görüşmeğe Başladı Româa, 22 (A.A.) — D, N. B. a- jansı bildiriyor: Yunan idaresindeki Arnavut ekal- liyetinin vaziyeti ile iştigal eden Gi- ornale. d'İtalia gazetesi diyor ki: Arnavutluk ve bu sebeple İtalya vaziyetin kati surette hallini iste- mek hakkma maliktirler. Yalnız Ça- <Nu pekâlâ biliyorlardı. “Bedel diye ödedikten sonra bi- Taz fazla toprağın ne hükmü var? Başkaları tarafından yu- tulmak üzere semizletilen — bir kuzunun bu semizlemeden isti- fadesi nerededir?. Bulgaristan da, — Macaristan da eski günlerde bu hakikati kavradıklarına göre Romanya, bugün kabul etmiye hazır ol- duğu fedakârlığı o zaman yap- savdı Macaristandan başlıyarak bütün Balkan sahası, istiklâl ve bitaraflık fikri etrafında sıkı ve toplu bir kuvvet manzarasını alabilir ve dünyanın en mMmü- kemmel bir emniyet sahası ha- line gelirlerdi. Romanyâ, bizim Girit mesele- sindeki yanlış görüşümüzden ayrılamadı. Elindeki topraktan en küçük parçayı bile vermiye Tazı olmadı. Netice olarak da nüfusunun yüzde otuzuna Yya- kın bir 'kısmı, milli bünye için- de yabancı cisim gibi kaldı. Beş milyondan fazla yabancı, Omanya vatandaşlığını eğreti olarak taşıyor ve başka mem- leketlerin tebaası olmıya can atıyordu. İmparatorluk yükünün zara- rını kavrıyamamak Romanya- ya çok pahalıya mal olmustur. Milli yurt haricindeki arazisi kısmen elinden 'çıkmıştır, — kıs- Mmen çıkmak üzeredir. Fazla ©- larak da istiklâli, bir takım ec- nebi müdahalelerine maruz bu- lunuyor. Balkan tesanüdü bugün harici kasırgaların tesiri — altındadır. Bununla, beraber geçmis sene: lerin tecrübesi şunu isbat et- mistir ki, Balkan birliği siyasi vesikalarda değil, Balkan mil- letlerinin ruhunda yasıvan bir hakikattir. Romanyanın karsı- lastığı milli felâketlerden dola: vı teesşür duvmamak elde de- ğildir. Bunun teselli veren bir tarafı, Bulgarların itidal Yolunu tutmaları ve zori> “azla bir şey koparmaktan zi - © gönül rı- zasile ve dostcn tercih 'etmeleridir Macarlara geli->e hak arıva- cak verde üc burnx milyon Ru- meni idarelerine #eçirmek ve yeni bir haksızlığa doğru git- mek istiyorlar. Eğer Romanya- nin - bugünkü halinden ihrot dersi alamıyorlarsa ve ”nrak hırsı gözlerini tamamile bağlı- vorsa onlar da günün birinde bu hırslarının bedelini ödemiye M N ge mura arazisi hakkında değil, ayni luğu. da ÂArı in - ekseriyette İstiklâli dukları bütün - top: yani Yanyanın büyük bir kısmı hakkında da muhakkak bir sureti tesviye bul- 1 Ak meselesi mevzuüuubahstir. , METAKSA. ORDU ERKÂNİ- LE GÖRÜŞÜYOR Atina, 22 (ALA.) — D. N. B. jansı bildiriyor: Heli kruvazörünün — torpillenmesi hakkında Başvekil Metaksas ile or- du lleri d k görüsmeler vuku bulmuştur. Buü gö- rüşmeler esnasında Yunanistan diş siyasetinin prensipleri tesbit edilmiş ve almması zaruri görüleçek tedbir- ler hakkında mutabık tır, General Vavell Yakın Şarkta Mühim Hâdiseler Beklemeli, Diyor. General, Gizli Bir Vazife İle Gittiği Londradar: Döndü Kahire, 22 (A.A.) — Orta Şarktaki İngiliz kuvvetleri baş- kumandanı General Wavell dün akşam matbuat mümessil- lerine aşağıdaki beyanatta bu. lunmuştur: Gizli bir vazife için gittiğim Londra'dan döndüm. Pek ya- kinda - 'çok mü him hâdiselere intizar edilmek icabeder. dönüm noktasında bulunduğu- muzu ve zafer saatinin çala. cağını ilâve etmiştir.r_ 5O Amerika Torpido Muhribi İngiltereye Gönderilecek Vaşington, 22 (A.A.) — BStefani ajansından: Jackson Başvekil bü görüşmelerde alman neticeyi derhal krala âarzetmiş, kral | Şi Hari- |ciye Müsteşarı Welles ve Amiral Stark, torpido muhriplerinin İngilte- kanuna muvafık olup olmadığı: meselesini tetkik et- mek üzere adliye nezaretinde toplan- da bu kararlarla reye ter bildirmiştir. İtimada lâyık bir kaynaktan öğ- r göre, Yi bita- <- raflığını idame etmek istiyor, fakat toprak bütünlüğünü — ve istiklâlini müdafaaya azmetmiş — bulunmakta- dir. (Devamı Sa: 4, Sü: 5) Siyasi mahafilde komisyonun mü- talâası 'muvafık olduğu takdirde bu gemilerin koöngrenin tasvibine hacet kalmadan bir hafta sonra İngiltere- ye gönderileceği teyit edilmektedir. Muallim Mektebi - Yeni Mezunları Tayin Edildiler Ankara, 22 (Vâatan - Muhabi- rinden) — İstanbul erkek Öğ- retmen okulundan mezun, olan Nuri, Hayri, Tahsin, ,Salâhad. din, Sabahaddin Çoruha, Nadir, Hulüsi Urfaya, ya Hataya, Nezihi, Fuat Erzin- cana, Ali Karsa, Refik Yozgada, Mustafa Zeki Seyhana, Muzaf- fer Samsuna, Nüzhet Zongulda. ğa, Bürhan, Sürüri Ağrıya, Na- il Mardine, Bürhan Tekirdağı- na, Zülfikar, Necdet, Rifat Gi- resuna, Semih Kırklareline, Ad. nan, Enis, Behzat Antalyaya_ Mithat Vana, Nuri Aydına, tanbul kız öğretmen okulundan mezün olan, Semiha, Fazilet, Avniye, Mürüvvet Sinoba, Hu- riye, Fazilet, Ferhunde, Emine, Muazzez Orduya, Şükriye, Sa- bahat, Münevver, Habibe, Huri- ser, Nezihe Samsuna, Hatiçe, Mualla, Müşerref, — Mihriban, Sevinç, Lütfiye Antalyaya, Be- tdia, Feriha, Nevim, Enis, Muallâ, a, Abdülhakim, Muzaffer, Sami, Eşref, - Zekeri- | 'Muallâ Zonguldağa, Muzaffer, Asüman, Melâhat, İkbal, Nilü- fer, Müşerref, Fikret, Beria, WMelâhat. Atiye, Gülsüm, Hik- met, Kastamoniye, Meliha, Fat. ma, Bileciğe, Semahat, Havrive Çoruha, Leman, Perihan Toka. da, Mes'ude, Şükran, Tevhide, Ruhiye Trabzona, Mürüvvet Eskihisara, Samime, Adile, Fat- ma, Neriman, Giresuna, Lütfiye, Reşade, Fevziye, Rühat, Hani- fe Rizeye Fatma Çankırıya, Ne- zahat Kırklareline, Nezihe, Ül- ker, Perihan Afyona, Vecihe, Mehlika, Muzaffer, Muallâ, Be- ria, Manisaya, Gülsüm, Cemile, Müberra, Meliha Gümüşhane- ye, Beria, Nihade, Fatma Coru. ha, Fehime, Şerife İstanbula. Vesile Aydına, Sanevber Malat- 1yaya. Vahide Giresuna, Mezi- vet Gü_müshaneve. Sabahat, İsmet, Sivasa, Güzin Seyhana, Saade.t. Mücevher Canakkale- ıve, Fikret Gaziantebe tayin o- lunmuşlardır. General Wavell, tarihin bir İtalya Mısıra Tecavüz Ederse Mısır Derhal Harbe Girecek Mısır Başvekili Böyle Söyledi Kahire, 22 (A.A.) Miısır meclisi tarafından dün akşam aktedilen gizli celsetle Başvekil Hasan Sabri Paşa, İtalyan kıta- atı Mısır”a tecavüz ettiği tak- ; |dirde Mısırm İtalyaya harp ilân edeceğini bildirmiştir. KARAR HARARETLE KARŞILANDI Kahire, 22 (AA) — İHalva Mısırı istilâ ettiği takdirde Mı- sırın harbe gireceği hakkında Başvekil tarafından yapılan ha. yanat, bütün Mısır matbuatı ftarafından hararetle karşılan- Mıştır. ' Mısırin müsalemetperver bir memleket olduğu, fakat laarru- za karşı mukavemete yalnız kendisini himaye için değil, ay- nı zamanda İngiliz . Mısır dost- (ikkrene Gt n Rumen - Maca_ır Müzakereleri Çetin Bir Safhaya Doğru Gidiyor Budapeşte, 22 (A.A,) — Yarı res- mi bir surette tebliğ edilmiştir: Peşte diplomasi mahfilleri, Tur- nuüseverin müzakerelerinin — neticesi hakkında Rumen delegeleri tarafın- dan gösterilen büyük nikbinliğe işti- rak etmemektedirler, Macaristan yeni hudutlar hakkın- da müsbet tekliflerde — bulunduğu halde Romanya tarafından hiçbir müsbet mukabil teklif yapılmamış- tır. » Rumen beyanatları ideolojik plân- da kalmış, Macar teklifleri hakkında Hiçbir şey söylenmemiştir. Diğer taraftan şurası kaydedil- mektedir ki, Transilvanya için nüfus mübadelesi imkân dahilinde değildir. Macaristan tam bir tâdilden ve isteklerinde tarihi ciheti esas olmak- tan vazgeçmekle büyük bir fedakâr- liık yapmıştır. Romanya yalnız za- man kazanmak istemekle kalmıyor, ayni zamanda hiçbir sureti hal vâ- (Devamı Sa: 4, Sü: 5) NOTLAR: HABERSİZCE... * Güzel güzel çalışırken aşçınız gelip: j — Ben hastalandım. Gidiyo- rum... diyor ve önlüğünü mut- fağa asıp gidiyor. Orta hizmetçiniz, bahçıvanı- niz, kâtibiniz, hattâ muharriri- niz üç gün evvel olsun haber vermeden çıkıp gidiyor. Buna mukabil siz de aşçınızı, işçinizi, hizmetçinizi, kâtibinizi ve muharririnizi dünden bugü- ne kapıdışarı ediyorsunuz. Dünyanın hiç bir medeni memleketinde <iş» bu derece hırpani değildir. En az on beş gün <evvel haber» verirler. «Preavi>» denilen bu usule alı- şalım. Hem pratiktir, hem ter- biyelidir. Mısır ordusu zabitanı bir. talim esnasında — Başvekil Dün Karabük'e Gitti Hariciye Ankara, 22 (AA.) — Başve- kil Doktor Refik Saydam Tefa- katlerinde Hariciye Vekili Şük- tü Saracoğlu, İktısat Vekili Hüsnü CÇakır olduğu halde hu- susi trenle bugün saat 17,05 de Karabük'e gitmiştir. Başvekil garda vekiller, Bü- yük Millet Meclisi parti grupu |ve müstakil grup reis vekilleri, parti genel sekreteri ile parti umumi idare heyeti âzaları, ne. buslar, vekâletler müsteşar ve ve İktısat Vekilleri Başvekile Refakat Ediyorlar İmüdürü umumileri, Ankara va- li ve belediye reisi, merkez ko- mutanı ve emniyet müdürü ta- rafından uğurlanmıslaı:dır, CLİS REİSİ, MALİYE VE D SIHHİYE VEKİLLERİ GELİYORLAR Arikara, 22 (Vatan Muha*b_i. rinden) — Sıhhiye Vekili Hulü- si Alataş, Maliye Vekili Fuat Ağralı've Meclis Reisi Abdülha- lik Renda İstanbula hareket et- tiler, Cuma 23 Ağustos 1940 ll"n" Sahili | Boyunca — Yerleştirilen Uzun Menzilli Alman Topları İngiliz. Gemilerine Ateş Açtılar Londra, 22 (A.A.) — Bahriye ve Hava Nezaretleri müşterek tebliği: Bügün öğleden “az evvel Pas de Calis boğazından geçmekte olan bir deniz nakliye kolumuz, Fransız sa- hillerine konulan uzun menzilli top- ların ateşine maruz kalmıştır. Nakli- 4 ye kolunu düşmana karşı setretmek maksadile refakat harp gemilerimiz derhal dumandan suni bulut yapmış- lardır. Her ne kadar bazı obüsler ge- milere yakm düşmüşlerse de kafile gemileri'nden ve refakat harp gemi- lerinden hiçbirine isabet ve hasar olmamıştır. Bilâhare ayni kafileye — düşman tayyareleri hücum etmişler- dir. Bu hücum neticesinde de hiçbir , . V hasar olmamıştır. Açtığımız muükâa- —— | bil ateş ve avcı tayyarelerimizin mukabil hücumları karşısında düş- man tayyareleri püskürtülmüştür. (Devamı Sa: 4, Sü: 6) », de tedavül etmiyecektir. Romanya Dobruceyi Terke Hazırlanıyor Rumen Hükümeti Değişecek Bükreş, 22 (A.A.) — Stefani a- jansından: Dahiliye Nazırı, Cenubi Dobruca köylülerine hıtaben bir beyanname neşrederek ziraatle iştigal eden halkı sükünetlerini muhafaza etmeğe ve evlerini, — tarlalarını bırakmamağ : davet etmiştir. Beyannamede şöyle denilmektedir: «Komşumuz Bulgarlarla yapılmak- ta olan müzakereler, iyi bir zemin üzerinde ilerlemektedir. Kasabaları, evleri ve emval ve emlâki terketmek için hiçbir sebep yoktur. Elde bulu- nan her şeyi tahliye etmek için kâfi zaman vardır. «Hükümet memurları ile ordu, yerlerinde bulunmaktadır. Yalnız, memurların ve ordunun hareketi ha- linde Rumen çiftçileri de hareket e- deceklerdir...> ROMANYA KABİNESİNDE TÂDİLÂT Bükreş, 22 (A.A.) — Stefani a- jansından: Kral Karol, Rumen Ortodoks kili- (Devamı Sa: 4, Sü: 7) Ankara, 22 (A.A.) — İngilte- re hükümeti tatafından itti- haz edilen son karar mucibince cenubi memleketlerde bulunan İngiliz banknotları - çekler ve- Bu sebeple ellerinde İngiliz banknotları bulunanların aza- mi 24 ağustos cumartesi günü İsaat 11 e kadar Ankara veya di. Rer şehirlerde merkez bankası- |na mukabilleri tahsil edilmek üzere paralarını tevdi etmeleri JAPONYA | 40 Sefirini Geri Çağırdı Bunların Arasında Ankara Sefiri de Var Tokio, 22 (A.A.) — Japon Ha- riciyo Nazırı Matsuoka, bugün Japonyanın 40 diplomatik mü- || messiline telgraf çekerek Toklo- ya dönmelerini bildirmiştir. Domel ajansına göre, bu ted- bir yeni -İre hükü:tmetince ittihaz olunan icabettiği merkez bankasından bildirilmektedir. ? Diğer şehirlerde ne yolda mus amele yapılacağına dair bugün akşama kadar bir tedbir alın- ması muhtemeldir. Ankara, 22 (AA.) — ngi son karar mucibince ellerind bulunan İngiliz banknotlarının tedavülden kalkmasına - karşı bir tedbir olmak üzere bu bank- nü saat 11 e kadar merkez ban- — kası ve şubelerine tevdi et ğ ri hakkında mezkür | bir tebliğini bu sabah neşret- miştik. bu kararı şu suretle itmam et- mektedir:. olmıyan şehirlerde bulunanlar paralarını iş bankası şubelerine 2 — İş bankası şubesi dahi mevcut olmadığı takdirde ye- dinde İngiliz evrakı nakdiyı bulunan zevat bunların numa- mahalli noterine tescil ettirdik- ten sonra bu listenin bir sure- tini yedinde alıkoyacak ve d ğer sureti ile banknotları aza- — mi 24 ağustos cumartesi günü kıymeti mukaddereli mektupla - postaya tevdi ederek Ankara'da Cümhuriyet Merkez Bankasını ecektir. taarruzuna mukaddeme teşkil e- den geniş bir hareketle alâkadar bulunmaktadır. Geri çağırılan diplomatlar a- rasında beş büyük elçi: «Vlehy, Vaşington, Ankara, Rio - de - || Faneiro sefirleri le Çinde neza- ret emrinde bulunan sefir» le 10 orta elçi ve birçok başkonsolos bulunmaktadır. e United Press Amerikan ajansında, Saçrede, Sovyetlerle Türkiye ve Yu- arasında askert müzakere- — lerin başladığı veya devam etmekte — olduğu hakkında neşredilen haber- — lerin tamamile esassız ve uydurma — olduklarını beyana Tass ajansı m zundur. ——— 0——— Fşr Eski Fransız Nazırları Tevkif Ediliyor Ceneyre, 22 (A.A.) — D. N. B.a A jansı bildiriyor: | Fransız Tradyosunun verdiği bir — habere göre Blum kabinesinde Milli — Terbiye Nazırlığı yapmış ve âhiren Fas'a kaçmış olan Zay, Rabat'da dan tevkif Bi garlara terks-'lmek üzere olan rın isteti'tleri Tesasilyanya da Romanyadan Pusyanın aldığı Besarabya (xx) işaretlerile, Bul- Zay, kuvvetli bir muhafaza altı va b Dobruca kesik hatlarla, Macarla notları 24 ağustos cumartesi gü- — Son ittihaz olunan - tedbirler — 1 — Merkez bankası şubesi ' — tevdi edebileceklerdir. M ralarını bir listeye dercederek ğ Sunday Dispatch İngiliz gazetesinde, — | Ç Elinde İngili_z Lirası Bulunanlar İki Gün . İçinde Değiştirecek $i SA )