23 Ağustos 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

ELGRAF: TAN, TELEFON: 24310, 24318, 24319 ALTINCI YIL — No. 1820 N BV İ Röul, Ankara Caddesi 102 İSTANBUL 5 KURUŞ GÜNLÜK SİYASI HALK GAZETESİ VEKİLLER HEYETİ TOPLANDI Başvekil, Dün Gece Karab% ke Gitti Faaliyet halinde bulunan Karabük fabrikalarınm umumi görünüşü ALTINCI KOL Uyanık ve Faaliyettedir Beşinci Kol köylü ve halk a- rasında değil, münevver ve h!.l. Ankara, 22 (A.A.) — İcra Ve. killeri Heyeti, bugün saat 9,30 da Başvekâlette Başvekil doktor Refik Saydamın riyasetinde top- lanarak saat 13 e kadar ruzna. mesindeki işleri müzakere eyle. miştir. BAŞVEKİLİN SEYAHATİ Ankara, 22 (Tan muhabirin- den) — Başvekil doktor Refik Saydam; yanında Hariciye ve İk. tısat Vekillerile Kalemi Mahsus müdürü olduğu halde hususi hassa yarı münevverler lişır. Binaenaleyh, Beşinci Kola k.ırşı uyanık ve faal olması lâzım gelen vatandaşlar zümresi, mü- nevverler ve yarım münevverler- dir. —Bilhassa gençler, propagan- da neşriyatına karşı Altıncı Kolun lideri olacak surette mücehhez ve uyanık bulunmalıdırlar. M. Zekeriya SERTEL eşinci Kola karşı vatandaş. w» Jarın altıncı kol halinde nasıl çalışacakları hakkında yaz. diğım yazıları okuyan bir arka- daş, dün matbaaya uğradı ve bu heşriyattan bahsederek: — Altıncı kol uyanık ve faali. yettedir, dedi. — Sonra izah etti: — Beş on ğün evyel Samsuna gitmiştim. Orada İstiklâl Harbi esnasında tanıdığım 've büyük kahnmnnhklarmı şahit oldu. ğum bir köylü âşina ile buluş- tum. Şuradan buradan bahseder. ken söz harbe intikal etti. Muha. tabım sordu: — Bayım, dedi, askerleri hava- dan tayyare ile cephe arkalarına, köylere indmyorlarmış, doğru u? — Doğru! — Bunlar yere inince öldürül. tüyorlar mı? — Bazıları öldürülüyor, fakat bir kısmı kalıyor. Çünkü bunla. tın üzerinde hertürlü silâh var, kendilerini müdafaa edebilirler. Köylü muhatabım guldü: — Büyük sözüme tövbe, dedi, buraya inecek olsalar, hunhm tadmlarımız balta ile temizler, bize sıra bırakmazlar. * * Filhakîka Anadoludan para. şütçülere ve Beşincı Kola hensup olması muhtemel insan. âra karşı yanlklığı gösteren birçok hikâyeler işitiyoruz. Bir yerde, bir sporcu kıyafeti. te giren bir Nafıta mühendisinin uldan çevrilerek tevkif edildiği. , bir diğer köyde bisikletle ge. ten bir şehirliye köylünün vesi. 'a sorduğunu, bir üçüncü köyde arlalar arasında görünen bir ya- sancının derhal köylü tarafın. “an jandarma karakoluna sev. (edildiğ'mi öğreniyoruz. Bütün dunlar halkın uyanık ve faaliyet lalinde bulunduğunu gösteren hisallerdir. Ve M'Wler bizim $in memnuni&ete Ş trenle saat 17 de Karabüke ha- reket etmiştir. Başvekil, Kara- bükte tetkiklerde bulunacak ve cumartesiye şehrimize dönecek. e E MECLİS REİSİ GELİYOR Büyük Millet Meclisi Reisi Abdülhalik Renda, bugün saat 17 trenine bağlanan hususi bir va. gonla İstanbula gitmiştir. Sıhhat ve Maliye Vekilleri de bu akşamki muhtelit trenle İs. taribula hareket :tmışlerdlr Nafıa Vekili, dün şehrimize gelmiştir. Pazertesiye kadar bu. rada kalacaktır. Nİ | MANŞTAKİ | GEMİLERE ATEŞ AÇILDI Almanlar, Dün Fransa Sahiline Yerleştirilen Topları Kullandılar Üç Ay İçinde İngiliz Tayyareleri Almanyaya 160,000 Bomba Attılar Londra, 22 (A.A.) — Bugün, muharebenin ilânındanberi ilk defa olmak üzere Fransa sahiline yerleştirilmiş olan uzun menzilli Alman topları, Manş denizinden geçmekte olan bir gemi kafilesi. ne ateş açmıştır.İngiltere sahilin. den seyredenler, dördü birden a. teş etmekte olan top bataryaları. nın şimşeklerini uzakan görmüş- lerdir. Calai'den Boulongne'ya kadar bütün sahildeki toplar bombardımana iştirak etmişler. dir. Kafile, ticaret vapurlarile onlara yardım için beraber giden harp, gemilerinden terekküp edi. yordu. Saat tam 11 de kafilenin başında bulunan ilk gemi, Manş sahilindeki bir limana yaklaşır. ken, Fransa sahilinden gelen şiddetli top sesleri işitilmiş ve denizden dört muazzam su ko- lonu havaya yükselmiştir. Top seslerile Manş sahilindeki İngi- liz şehirlerinin bütün camları sarsılmıştır. Toplardan çıkan a- levler, denizi kaplıyan sis ara- sında muntazam bir sıra halin- de görülmüştür. Ateş gittikçe kesafet peyda eyiemiştir. Harp gemileri der. hal kafilenin etrafında dolaşa. rak, duman vücüde getirmişler ve kııfile cesurane bir tarzdaâ yö- luna devam eylemiştir. Kafile Manş sahillerini takiben ilerle- dikçe, diğer bataryalar faaliye. (Sonu, Sa: 2, Sü: 1) Halifaks'ın Behçet Uz'a Bir Mesafjı Lord Halifax İzmir, 22 (A.A.) — Onuncu Enternasyonal İzmir Fuarı dola. yısile İngiltere Hariciye Nazırı Lord Halifaks'ın İzmir Belediye reisine gönderdiği mesajın metni şudur: Doktor Behçet Uz (İzmir Belediye Reisi) İzmir “Bu çetin saatlerde İzmir Fuarını açmak suretile başladığınız işin mü- kâfatını göreceğinizi samimiyetle ü- mit eder, tam muüvaffakıyetler te- menni ederiz.,, LORD HALİFAX * Fuar münasebetile şehrimize gelen İngiliz sefareti müsteşarı Morgen şerefine Belediye reisi tarafından bir ziyafet verilmiştir. Rumen - Macar Müzakereleri Yenileniyor Heyet Âzaları Bugün Turnu Severin'de Tekrar Buluşacaklar Bükreş, 22 (A.A.) — Macar- larla müzakereye memur Roman. yalı heyet reisi Pop, yarın akşam Turnu Severin'e hareket edecek. tir. Peşteden verilen habere göre Macar heyeti murahhasası reisi sefir Horty de cuma sabahı Peş. teden hareket edecektir. Peşte, 22 (A.A.) — Neşrolunan yarı resmi tebliğde, Romanya murahhasları tarafından gösteri. len nikbinliğe iştirak edilmemek- te, ve Romanyanın hiçbir. müs. pet teklifte bulunmadığı bildiril. mektedir.Macar tebliğine göre Ro manyalılar müzakereleri imkân. sız hale getirmek için uğraşmak. ta, vakit kazanmağa bakmakta. dır. Bundan başka Romanyanın itilâfgiriz mahfillerinde Sovyet- ler Birliğinin bir müzaheretinden gittikçe daha fazla bahsedilmek. te ise de Sovyetler Birliği böyle bir telkine icabet ediyor görün. memektedir..,, ROMANYA .- BULGARİSTAN Bükreş: 22 (AA.) — “D. N. B., Rumen hükümeti Bulgaristana terke. dilecek olan Cenubi Dobruca halkını evlerinden ayrılmamağa davet eden ilânlar yapıştırtmıştır. Halk mahsulü kaldırmağa ve hükümet tarafından tebliğ edilinciye kadar yurtlarında Japonya Bir Diplomatik Taarruza Hazırlanıyor 'Tokyo, 22 (A .A.) — Japonya Hari- cıye Nazırı, memleketin hariçteki 40 ü ilini hükü mer, kezine davet etmiştir. Bunlarım ara- sında beş büyük sefir vardır, Ve bun. lar Vichy, Vaşington, Ankara, Rio dö Janeyro ve Çin Nezareti emrindeki se firdir. 13 orta elçi ile bir çok başkon. los ta davet olunmuştur. Bu dave- n büyük bir diplomatik taarruz mu. caddimesi olduğu söyleniyor. kalmağa davet edilmek Esasen Rumence yazılmış olan bu ilânlar yal, nız Rumen halka hrtap etmektedir, Be- yannamede deniliyor ki: “Komşumuz Bulgarlarla yapılmakta olan müzakereler, iyi bir zemin üze, rinde ilerlemektedir. Kasabaları, ev. leri ve emval ve emlâki terketmek için hiç bir sebep yoktur, Elde bulunan her şeyi tahliye etmek için kâfi za- man vardır. Hükümet mmurları ile ordu, yerle. rinde bulunmaktadır. Yalnız memur. ların ve ordunun hareketi halinde Rumen çiftçileri de hareket edecek. ' lerdir. Trotsky'nin Öldüğü Bıldırılıyor Trotsky Meksiko, 22 (A.A.) — Troçki, dün ölmüştür. Katili, Fransız Ya. hudisi Frank Jonson'dur. Katil, izcilerin kullandığı bir kazmayı, Troçkinin başına indirmiş, bun. dan başka Troçkiyi sağ omuzun- dan ve sağ dizinden yaralamış. tır. Troçkiye iki ay evvel de bir suikasd hazırlanmış, fakat sui. kasd boşa gitmişti. Troçkiyi bu son suikasddan kurtarmak için uğraşılmış, fakal bütün teşeb. büsler bir netice vermemiştir. TAAMMT UDO A İngiliz Başvekili Mister Çörçilin son teftişleri sırasın da alınmış bir resmi AŞKIN Satış Yeri: Milli, Hisst ve Aşkt Roman fazan: AKA GÜNDÜZ y TAN — İstanbul TEMİZİ İ SÜZEĞRLİDEĞİE | Fiyatı: 100 Kre, İtalyanlar Yanyayı da İstiyorlar Bir Roma Gazetesi Şimdi de Bu Meseleyi Ortaya Attı Atina, 22 (A.A.) — “D.N.B.,, Helli kruvazörünün torpillenmesi hakkında Başvekil Metaksasla ordu mümessilleri arasında mü- teaddit görüşmeler vuku bulmuş. tur. Bu görüşmeler esnasında Yunanistan dış siyasetinin pren. sipleri tespit edilmiş ve alınması zaruri görülecek tedbirler üze. rinde mutabakat hasıl olmuüuştur. Başvekil alınan neticeyi derhal Krala arzetmiş, Kral da bu ka. rarlarla mutabık olduğunu bil. dirmiştir. İtimada lâyık bir kaynaktan öğrenildiğine göre, Yunanistan bitaraflığını idame etmek iste. yor, fakat toprak bütünlüğünü ve istiklâlini müdafaaya - azmet. miş bulunuyor. Yunan ordusunda mezuniyetle. rin kaldırıldığı hakkında yabancı memleketlerde çıkan haberler tekzip olunuyor. Roma, 22 (A.A.) — D.N.B. bildiriyor: Yunan idaresindeki Arnavud ekalliyetinin vaziyetile iştigal eden Giornale d'İtalia ga- zetesi diyor ki: “Arnavutluk ve bu sebeple İ. talya, vaziyetin kati surette halli. ni istemek hakkına maliktirler. Yalnız Çamura arâzisi hakkında değil, aynı zamanda Arnavutla- rım ekseriyette bulundukları bü. tün topraklar, yani Yanyanın bü. yük bir kısmı hakkında da mu- hakkak bir sureti tesviye bulmak meselesi mevzuüubahistir.., ZULÜM YAPILDIĞI İDDİALA. RI TEKZİP EDİLİYOR 'Tirana, 22 (A.A ) — Tomor gazete, si, yüzbaşı Stavridis serlâvhası altında yazdığı bir makalede bu jandarma yüz başısınm Çamura Arnavutlarınm vahşi bir cellâdı olduğunu, onun mahkemeye sevkettiği Sakı isminde bir Müslüma. nın beraet kazanması üzerine şu söz- leri söylediğini kaydediyor: “Deli Çamura Müslümanları, siz İ. talya ile Arnavutluğun buraya gelme. sini bekleyiniz. Size haber veriyo- (Sonu, Sa: 2, Sü: 3) Katil şu sözleri söylemiştir: “— Bir Belçika diplomatının oğluyum. TTahranda doğdum. Troçkinin ülkülerine hayran o. larak Paristen Meksikaya gel- dim, fakat kendisinin itimadını kazandıktan sonra inkisara uğra. dım ve o zaman dünyanın selâ. meti için kendisini ortadan kal.- dırmağa karar verdim.,, Troçkinin evinden neşrolunan bir bültende katilin G. P. O. ya (Çekaya) mensup olduğu bildiri. liyor. Yerli Sınat Mamulâta Marka Konulacak Ankara, 22 (TAN) — Yerli sınaf mamülâtın işaretlenmesine dair o- lan nizamnameye bir fıkra eklenmesi hakkındaki kararname resmi ceride ile neşredilmiştir. Yarin tatbikine ge. çilecektir. Bu kararnameye göre, ku- maş kenarlarında dokuma veya işle- me suretile konulacak olan “Türk malı,, kelimeleri, ayni büyüklükte harflerle ve çerçeve olmaksızın ya- ' zılabileeektir. Amerika, En Geç İki Ay İçinde Harbe Girecekmiş! Londra, 22 (A.A.) — Amerikanın meşhur Matbuat Kralı Hearst, Ame- rikanın teşrinisaniden evvel harbe Bi- receğini yazıyor. Hearst diyor ki: “Harp havası bütün memleketi gaplâmaktadır. Ve pek yakında har- be karışacağımızdan emin olabiliriz.,, Bir Vaşington telgrafina göre, as. keri ittifak akdi için İngiltere ile A- merika arasında görüşmeler başladı- Bi hakkındaki haber asılsızdır. Amerika müddeiumumisi, Hariciye Müsteşarı Welles ve Amiral Stark, Amerika mühriplerinin İngiltereye devri kanun bak d tetkik ediyorlar. Devir muamelesinin kanuni olduğu tahakkuk ettikten son- ra, kongreye müracaata lüzum olma- dan, müuhripler bir hafta sonra İngil- Biltereye gönderilecektir. G. WAVELL, LONDRADAN Avdet Etti Yakın Şarkta Mühim Hâdiselere İntizar Edilmelidir, Diyor General Wavel Kahire, 22 (A.A.) — Orta Şarktaki İngiliz kuvvetleri baş. kumandanı Generat Wavell dün akşam matbuat mümessillerine aşağıdaki beyanatta bulunmuş- tur: “—, Gizli. bir vazife. için gitti. ğim Londradan döndüm. Pek ya. kında Yakın Doğuda çok mühim hâdiselere intizar edilmek icab eder.,, General Wavell, tarihin bir dö- nüm noktasımda bulunduğumu (Sonu, Sa;: 2, Sü: 5) k Ai İnviliz sahillerine yerleştirilen hava dafi topları Mısır, Her Ihtimale Karşı Hazır İtalya, Bir Tecavüze Kalkarsa Derhal Harp İlân Edilecek Kahire, 22 (A.A.) — Mısır par.. lâmentosunun dünkü gizli celı, sesinde Başvekil Hasan Sabri Pa. şa, İtalyan kıtaatı, Mısıra tecâ: vüz ettiği takdirde Mısırın İt yaya harp ilân edeceğini bildir- | miştir. Meecliste Harbiye Nazırmdauîîî Mısırın Sudan müdafaasına işti! rak edip etmiyeceği sorulmuş,| Nazır: “Kıtaatımız oraya Bgötüs rülmüştür. Tecavüze maruz kal dıklari takdirde tabii olarak mu | harebe edeceklerdir,, demiştir. © Başvekilin beyanatı, bütün MiÇ sır matbuatı tarafından hamretle» karsılanmıştır. Mısıriın müsalemetperver bir. meml'eket olduğu, fakat taarruza | karsı mukavemete valnız kendi-. sini himaye için değil, aynı Zaş manda İngiliz — Mısır dostluk ğj ve ittifak muahedesine tamamen ğ riayet sureti ile şerefini de mü- hafaza icin mecbur bulunduğu beyan edilmektedir. t HİNT MİLLİ KONGRESİ | İNGİLTERENİN SON j TEKLİFİNİ REDDETTİ | Wardha, 22 (A.A.) — Mill Kongrenin İcra Komitesi, İngil | terenin son teklifini reddeden bil takriri kabul etmitşir. Karar su retinde, mevzuubahis teklifir hür ve müttehit bir Hindistanım | inkisafma engel teskil edeceğ bildirilmekte ve Hind milletin den İngiliz hükümetinin ittihaz ettiği bu hattı hareketin umuümü | tezahürat ve diğer vasıtalarla tak | bihi istenmektedir. Gandhi, kosl mite müzakerelerine sık sık işti, rak etmiştir.