20 Eylül 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3

- — * e Avrupada harp vaziyeti SİYASİ VAZİYET — Bövyet Rusyanın, Polonyanın Beyaz Ruslar ve Ukraynalılarla mes. kün kısımlarını işgal Bi, bu devletin, İagiltere ve Fran, sâya karşı Almahyaya İltihakı münasınâ Alınlıaması 18âzım. göldiği mütaleasında bulun- muştuk. Hüdiseler, bu görüşü- Diüzü teyit etmiştir. Polonyada Rus işgali, zayif ve şekli mu. kâvomoete rağmen, ürizasıt |- lerlemektedir. Rus işgalinin Polonyadaki hüduüdu ne ola s&klır? Böyyet ve Alman kuv vötleri temasa gelecekler mt dir? Temasa gelmeleri halin, de, iki zıt ideolojiyi temsil eden bü ikl ordunun münasebetleri ne olacaktir? Sövyet — Alman münascbot. leri müstakbel inkişafı üzerine tösir yapmaktan hâli kalmıya: cük bütün bu suallere şimdi den katf bir cevap vermek mümkün olamaz. Bununla be: rüber Poloüyada, Rub işgalinin muhtemel bududünü takribi bir sıhhatle çizmek kabildir. Bizce, Rus işgal sahaşı, şimal, de Şarki Prusya ve Litvanya hudutlarının birleştiği nok! dan cenuba, Brost — Litovak'a doğru uzanan bir hattı takip- ten sonra Buğg boyunca cenubüu doğru Lemberge varacak ve bu şehirden sonra Dinyester boyu- nu takip öderok Romanya hü- dudünda nihayet — bulacaktır. Her halde, Rusların Dinyester ve Buz şehirlerinin garp tarafı- na geçmeleri pek muhtemel sa- yılamaz. şimdiye kadar Sovyetlerin Baltık Gdevletlerinden yalnız Litvanya ile müşterek hudüt- darı yoktu. Bu işgal neticesin. de Ruslar bu devletle de kom: şu olacaklardır. Diğer cihetten Sovyetlerin şimalde Estonya ve Letonya hudutlarında da askeri hazır- | liklar yaptıkları aber verili- yor. Rusların, yakın zamanla. ra kadar Besarabyanın — İto- manya tarafından ilhakını La- madığı ve bu yüzden iki dev- let arasında siyasi münasebe- tin tesis olunamadığı herkesçe malümdür. Maamafih, Rusxya- nın, Romanyaya, tamhmiyeti- he riayet edeceğine dair temi- Hat verdiği bildiriliyor. Buna göre, Rusyanın, şimdilik, Be sarabya meselesini kurcala- mak istemiyeceği kabul oluna- bilir. Batonya ve Letonya işi böyle değildir. Baltık denizinin mühim sa, hil ve llmanlarını ellerinde tu- Ruslara kapa- tan ve bura yan, Rus çarlı bu küçük devletleri, mel bir Rus taarruznuna kar- şı müdafaa eden hiç bir kuv. vet yoktur. Soövyet Rusyanın, Avrupanın bu karışık vaziye- tindon istifade ederek bu saha- larda faaliyete geçmesi, bugün değllse bile yarın için uzak bir ihtimal sayılamaz. Bovyetlerle Almanlar ara- sında doğrudan doğruya bir temasın önüne geçmek maksa- diyle Varşova etrafında, Bug ve Vistül gşehirleri arasında Slovakya gibi Almanya hima. yesinde küçük bir Polonya vü- cuda getirilmesi do akla yakın bir ihtimaldir. Soövyetlerin, cenupta Galiç- yayı işgal ederek Macaristan hududuna kadar ilerledikler! anlaşılıyor. Bu ilerleme., AL 18 Eylül 1939 manya İle Romanyamın da doğrudan doğruya muvasala ve irtibatını. Kokmiş bulunu- yor. Romanyaya karşı Rus bi, taraflığı devam edörse, bu va: ziyoet Romanya hesabına müsa- it sayılmak İâzım gelir, Bu va- ziyette Romanya üzerine bir Alman tazyiki ancak Macarlis- tan üzşerine ve bu tarikle ya, pılabilir. Macâristanın da, Romanya ile aralarında muallâk ekalli- yetler meselesinin halli için te- #bbüslere giriştiği haber veri- Hyor. Bütün bu meselelerin silâh. la- vöya müzakerelerle halli, Versay muahüdesinin yarattı, ği Avrupa siyas&i haritabinin yeni büştan büşka bsaslara gü- ve değiştirilmesi demektir. Avusturya ve Çekoslovakya- nın ortadan kalkmâsı, Polon- yanın yenilerek Ruslarla Al- mahlar arasında paylaşılm le bu sahada oldukça ileri dilmiştir. Bizce, yukarda İşa- ret ettifimiz meseleler belki bu günün işi değlidir. Fakat, büsbütün de gayri varid sayı- lamaz. Türkiye Cumhuriyeti, geçen cihan harbindoen sonra, birçok müşkülâtla Türk milli hudutları dahi'nde milll bir. Hğini tahakkük ettirmiş ve i- leride komgulariyle münasaa mevzuu olabilecek hiç bir siya si hatada bulunmamıştır. Milli Türk ordusunun kazandığı bü- yük zaferden sonra garb*" dev- letlerine bütün arzularını dik. te ettirdiği devirde, Atâtürk ve arkadaşlarının ırki temele da- yanmıyan emperyallst bir gaye gütmemelerindeki isabeti bir daba takdir. etmemek müm- kün olamaz, Türkiyo Cumhu- riyetinin bugünkü milli hudut- ları dışında bir emtli yoktur. Komşularımızın da — böyle bir emelleri olmadığını kabul edi. yoruz. ASKERİ VAZİYET: Polon. ya devlet adamları ve Polonya başkumandanı -Romanyaya. si- gınmışlardır. Her memlekette, harbin idaresi hükümetin elin. de olduğuna göre bugün, artık, Polonya topraklarında bir hü- kümet maalesef kalmamış de- mektir, Bu halin, Posan, Var- şova, Brest Litovsk'un — Lem- berg ve Lublin'de devam et. mökte olan Polonya müdafaa- 81 Üzerine bir ölüm tesiri yapa- cağında şüphe yoktur. Polonya mukavemetinin ni, hayet bulması, artık bir gün meşelesidir. Birçok Polonya tayyarelerinin Romanyaya İl- Ucusi da bunu gösterir. Her halde, tarih, Polonyalı- ları, bu defa da, vatanları kanlarını akıtmaktan çekinmi- yen — kahramanlar urasında kaydedecektir. Polonya meselesinin - bu su- retle sona ermek Üzere olduğu bir zamanda Almanyanın şark. ta mesolâ Romanya üzerine bir askeri tazyik yapmağı dü- şünüp düşünmiyeceği meselesi de münakaşa olrnacak bir noktadır. Bisce, şimdilik böyle bir bareket mevzuu bahsola- maz. Almr . Polunyada ser- best kalan kuvvetlerini gilrat- le garbo nıklcdecek ye bütün tesind her ihtimale covap yerabilecek “aziyette * ” nmak istiyecek. ür. T. RİYETLNÖLU Fatıhdekı otomobıl kazası 1580 numaralı otomobil dün sabah Fatihten Şehzadebaşına ge- lirken Öönüne çıkan bir çocuğu çiğnememek için şoför direksiyo: mu süratle kıvırmış, ötomobil bu ünden yaya kaldır- mına çıkarak elektrik direğine çarpmıştır. Resimde görüldüğü Tanmıstır. bi otomobilin ön tarafı parça- | Tokyo, 19 (ALA.) — Bugün kü bülün Japon gı ponya ile Amodkı ıruındıkl münasebetlerden bahsetmekte, | dir. Resmi Japon mahafilinin mü. talcasına göre, bu münasebet . ler hiç te nikbinlik verecek ma hiyette değildir. Matbuat Amerikanın Ja) yaya karşı aldığı vaziyetin eg mane olduğunu yazarak şü İza. hatı vermektedir: Amerika Uzak şarktaki vaziyeti tanımamakta ve Çin deki hak ve menfaatlerini 9 dev let muahedesi esası üzerine mü dafa —aetmekle lsrar — edi. yür. Amerika şimdiye kadar Çindeki menfaatlerinin zarar gördüğü iddin&ile 600 hüdiseyi protesto etmiğtir. Avrupa har. binin başındanberi — ki İngiliz ve Fransız nüfuzu gerilemiş ol- duğundan — Amerika Cindeki faaliyetini bir kat daha artırdı. Öyle ki Japonva ile Amerika arasımdaki gertinlik artmıştır. Assahi Şimbun gazetesi Ameri. kanın girişmiş olduğu muax . zam deniz teslihat programının Japonyava müteveccih olduğu . nu vazıyor. Kokumin Şimbun gazetesi A- merikanm Javonya alevhinde aldığı bütün İktıadi, siyasi ve aakeri tedbirleri sayarak bu ted bitlerin ilki devlet arasında bir harn tehlikesi varatıp varat . madığım sorüvor ve diyor ki: Eğer Amerika şimdiki siya - setine devam edecek olursa Ja. ponva havatf menfaatlerini mü. dafanaya mecbur kalacaktır. Ankaraya giden İzmir heyeti döndü Ankara, 19 (Hususi) — İhra- cat, piyasa ve kredi işleri için An aya giden heyet döndü. Hü. kümet bütün kolaylıkları göster- miştir. Banka ve kooperatiflere emtea Üzerine avans yapmaları için geniş yardım temin edilmiş, hükümet mahsulün değerinden aşağı satılmamasımnı, icabında biz- zat piyasaya gireceğini bildirmiş, halkımızın harp heyecanı göste* Tip tMmâlını rastgele elden çıkar- mamasını istemiştir. Kredi, harp sigortası meselele- Ti halledilmiştir. Alınan tedbir. ler Ege piyasasının ihracatında faydalı tesir edecektir. Ziraat Bankası Çukuro- vada pamuk alıyor Adana, 19 (ALA.) — Beynel- | milel vaziyet dolayısiyle Çukurc- va pamuk rekoltesinin satışında çiftçinin karşılaştığı güçlükleri gözönüne alan hükürmetimiz, çift- çi elindeki pamukların Ziraat Bankası tarafından normal bir |. yatla mübayaasına karar vermiş mek üzere Ziraat Bankası umum müdür muavini Hulki Alıabah A- danaya gel Ziraat Ban ren mübayaaya başlamış — ve 'nı harmlede 82 bin kilo pamuk mü- bayaa eylemiştir. Muhtelif kali- telerden olmak üzere pamuklar otuz bir ile otuz beş kurüş ara- gında mübayaa edilmektedir. Çiftçimiz, hükümetimizin bu büyük yardımından dolayr mir nettardır. — Ticaret Vekilimiz hasta Ankara, 19 (TıMoıılı) —- Ti cavet Vekili Cezmi Erçin, rahat- sız olduğundan makamına gele- memiştir. İstanbuldan gelen bazı maruf doktorlarımız, — kendisine bir konsültasyon yapmışlardır. —e Profesör Sadri Maksudi Ankara, 19 (Telefonla) — Ar. kara fakültesi hukuk tarihi pro- fesörlüğüne Sadri Maksudi tayin edildi. e enüğeni Adliye harç tarifesi değişecek Ankara, 19 (Telefonla) — Ad- liye Vekâleti, hare tarifesi kanu- nunu tadil eden bir kanun lüyi- hası hazırlamaktadır. ı | ve mübayaa vaziyetini tesbit et- | Amerika - Japon gerginliği dJapon gazeteleri yazıyor: Eğer Amerika şimdiki siyasetine devam edecek olursa Japonya hayati menfaatlorini müdafaaya mecbur kalacaktır £| Ortaokul muallimleri arasında nakiller Kendi arzularile muallimlere ait Azkara, 19 (Hususi) Maarif Vekületi lise ve ortaokul üğretmen, lerinden kendi arzolariyle nakille. rini İstiyenlerden mümkün olanla. vının nakillerini yapmış ve alâka, darlara bildirmiştlir. Listeyi aynen bildiriyorum ; Mersin orta okulundan — Medihu Rona Adana orta okuluna, İsparla orta okulundan Şükrü Sayalı Cağal. oğlu orta okuluna, Sililfke orla oku. Tandan Türgul Pöğün İzmir Tilkilik | örta okuluna, Edirne orta okulun, dan Hamdi Üncel İzmir — Kacalaş orta okuluna, Gelibolu örta okülüne | dan Leman Üskü İzmir orta okulu. na, Karaman orla okülünden Mük, rime Emiroğlu Gemlik or naç Ödemlş orta okulun Evren Bursa sorla okuluna, Mersin orta okulundan Mesut Aktaş Yalvaç orta okuluna, Kirşehir orta okulun. dan Zeki Taner İzmir Gazi orta o, kuluna, Edirne erkek öğretmen o. kulundan Rıza Berker — Bursa orta okuluna, Adaparzarı orta okulundan Türgut Aktansel İstanbul Vofu lise. sine, Develi orta okulundan Galip Arkan Bandırma orta — okuluna, Trabzon Hisesinden — Şaban Vehbi Edirne orta okuluta, Vaf orla oku. dundan İbrahim Özkan Maraş orla okuluna, Akhisar — orla okulundan Zekeriya Tunalı Aydın orta okülü- na, Gazlantep İisesinden Halll Şahı- | verdi Üsküdar birinci orta okulu- | aa, Gazinntep Tisesitden Necmiye Hiçdurmaz Koralaş örta okuluna, | Rize örta ökulundun Müsip Mürgüz Kadıköy — üçüneli orta — okuluğa, Kayseri lisesinden Yusuf Ziya Öner İzmit orta okuluna, Adapazarı orla okulundan Rofat Tigaz Kavagümrük orta okuluna, Elbezistan — orta oku lundan Rizn Cürüklü Adapazarı or. ta okuluna, Bahikesir lisesinden Hilmi Erözden Bürsa ikinci orta ©- kuluna, Kastamonu lisesinden İs- mtürk Ankara — ikinci örta okuluna, Biyx orla okuülundan Kâ. mil Ülkümen Bolü orla - okulüna, Bergama orta okulundan Tarık İşit. man İzmir Tilkilik —arta okuluna Bilecik orta okulundan Hüsameltin Ege Gemlik orta okuluna, Manisa orta okulundan İhya Cobansoy Bursa kıt öğretmen okulüna, Aksa- ray orta okulündan — Cemil Üngüt Uşak orta okuluna, Yalvaç orla o- kulundan Binzet Yula İzmir ikinci erkek lisesine, Giresun orta okulun. don İdris Çakır Trabzon Tlsesine, Muş orta okulundan Şevki Tan Zon- guldak Jisesine, Samsun orta okü. luadan Hüseyin Ergin Balıkesir li. Rus — Japon anlaşması Berlin, 19 (Hususi) — Japon resmi ajansı Domci yapılan an- laşmayı mütcakıp Sovyet ve Ja pon delegelerinin ilk defa olarak Mongol »- Mançu hudut ihtilâfı- nn halli için buluştuklarını, mü- tekabilen esirleri mübadeleyi ki rarlaştırdıklarını ve yeni kuvvet- ler göndermiyeceklerini bildir- mektedir. Japon matbuatı, Sovyet Rusya ile Nazi Almanyanın teşriki me- saisinin beynelmilel vaziyette bir dönüm noktası teşkil ettiğini, Ja- ponya ile de anlaşmasından son- Ta Soövyet kuvvetlerinin garp hu- dudunda serbestçe tahşit edileb'. leceğini yarmaktadır. — İngilizlerin ticaret yap- mıyacakları - firmalar Londra, 19 (A.A.) — Luve- ning News gazetesinin yazdığına göre, düşmanla ticaret kanunu hük'imlerine giren ve 278 şahıs ve firma isimlerine ait neşredilen kara listede Danimarka, Belçika, Holanda, İsviçre ve Bulgaristana ait 18, Rominya, Yugoslavya ve Litvanyaya altışar, Norveçe Sit 14, Finlandiya, Portekize ait 10, İsveçe ait 8 ve Japonyaya ait 15 isim vardır. nakillerini isteyen yeni tayin İistesi sesint, Bafra öcta — ekülündün Zi nür Balıkesir lisesine Samsua Tise, sinden Salim Dündar Bursa Tisesi. ne, Kayseri Tsesinden Ömer Lütfi Baykan Bursa - lisesime, — Trabron orta Ukulundan Mebrüke Aksel Es- kişebir Hsesine, Kayseri Hisesinden Muhtar Etdemer — Malntya lsesine, Mersin otta ökulundan Avni Mütlü | Ankara üçüncü orta okuluna, Ada. na İkinel orla — okulundan — Edibe Aktağ Ankara üçüneü otla okulu. na, Antalya lisesinden Turgut Kös | müreğoğlu İzmir ikinci erkek Hise. sine, Antalya lisesinden Salim Re. Ökoğlu Bursa lisesine, Uşak orta | okulundan Lütfi Erlek Kayseri ll. sesine, Simav orta okulundan Ruhi Alper Eskişehir lisesine, - Ödemiş orta okulundan Bekir Erel Balıkesir Nisesime, Düzce orta okulundan Mü- veddet Sanüy Balikese — İsesine, Kumkapı orta okulundan Mevhibe Süsr Ankara üçüneü orta okuluna, Bilecik orta okulundun — Mansür Purs Buürsa birinel orta ökuluna, Samsun — oörta okülündan — Lülfiye Dündar Bursa ikinci orta okuluna, İzmir kız )isesinden Aliye Güven Bursa ikincl orta okuluna, Berga. ma orta okulundan Rahmiye Kaf. tan İzmir Karşıyaka orta okuluna, Netşehir orta okulundan — Osman Nahil Üzden Buca orta — okulüna, Balıkesir lisesinden Davudiye Gü. ney Bursa - birinel örta — okuluna, 'Tarsus orta okulundan Salih Zeki Maraç Urfa orta okulüna, — Konya listsinden Hatice Yazteıöğlü Anka. ra Üçüneti ortu okulana, —Antalya üsesinden Feride Bergin Konya or. ta okulüna, ElAzığ orla okulundan Hasan Yeğin Niğde — orta okuluna, Samsun Hisesinden Rıza Ülgen Ber. gama orta okuluna, Çankırı orta o. kulundan Şaban Taşkın Edirme or. ta okuluna, Rize orta okulundan lamdi Peker Burdur orta okuluna, Giresun orta okulundan — Nobahat Niyan Bayburt orta okuluna, Sinop orta okulundan Zekeriya Cokoy Bi lecik orla okuluna, Ünye orta oku. lundan Hüsnü Dikmen Samsun or. fa okuluna, Kırklareli orta okülün- dan İbrahim Gürtünca Edirne orta okuluna, Bergama orta okulundan Cahit Tuncel Bakırköy birinci örta okuluna. Siirt — örün — okulundan Muslih Say Nevşebir orla okuluna, Van orta okulundün Hasan Praygen Manisa orta okuluna, Elâziğ orta o. | kulundan Fehmi — Erginol Manisa orta oküluna, Maraş orla okulün. dün Sait Toraman Adana ikinci or. ta okuluna nakledilmi şlerdi Kont Ciano üç sefirle görüştü Roma, 19 (Hususi) — Harici- ye Nazırı Kont Ciano, İngiliz, Fransız ve Rumen sefirlerini kze bul etmiştir. — Belçikada işsizlik Berlin, 19 (Husust) — Belçi- ka hükümeti toplanarak, Belçika- da aztmış olan işsizlik vaziyetini tetkik etmiştir. üŞ İngiliz askerlerinin ta- şıdıkları İncil Londra, 19 (Hususi) — Küçük nüshalar halinde İncilin yeni tee bıları bazılarak İngiliz askeri ef- radına tevzi edilmiştir. Bitinci sayfasında Kralım bütün askerle- re bu kitabr okumaların: tavsiye eden bir hitabesi bulunmaktadır. AT Amerikanın koyacağı ambargo Vaşington, 19 (AA.) — D. N B. — Hariciye Nazırı B. Hull, bugünkü matbuat toplantısında demiştir ki: Amertika bükümeti, Sovyet kı- taatınım Polonyaya — girmesine kargı Jakayt kalamaz, Amrbors'a nun Rusva hakkında da tatbiki Nazarı itibara alınmıştır. 20 EYLÜL Hürmete lâyık Lehistan ön kete daha zayıf, ön kere daha güçsüz bir çocuğu dövdüğünü, venler artaya atılır. Fakat aynt hak daha ağırı, doha iğrencti, let arasında olunen bu hal durduracak beynelmilel müctar dar vücuda gelmedi. kü felâketin bir eşine daha uğra" miş, bir saltanat ortadan kalkvış, bir bayrak gömülmüş, bir (£ IıN yıkılmıştı. O zaman şairlerimizden hıriı Halkın nice sözler olunur güşare- En döğrusu aa bu, ki l | Rusun kılıcı, Avrupalının maşta, ten sonra bir gün Lehistanın yor- duğunu gördük. ölüm ilmühaberini başlarmış. var. Kendinden her cihetçe tün, bir düşmana karşı — kahra bile, cesur yürekleri ttit reden, ” ölümü büyük, şerefk bir yo; parak çarpışıyorlar. Hattâ Alwvan tebliğleri Lokizt> atlılarının kohramanlığımı övmrak kinmeyen, bomba çukurlariyie larını karış karış kanla tulayarak kilse bile, bu oncak kanlı bir gu- aydınlık bir vfukta yeniden dar ğar. Kimbilir belki de daha par- doğar. Ben, kendi payıma; facialarda Türkün wılı e fe almamasına seviniyorum. HAKKI SUHA GEZGIN Sümer ve Etibankın birleşmesi Ankara 19 (Telefonla) — Sümer ve Etibank nanse edecek bir banka kurul- ması bakkındaki kanun lüyihası- m hükümet yakında Mecdlise ve. recektir. Fransaz kabineei İevlekdi lâde toplanıyor Paris, 19 (Hususi) — Bugün — öğle üzeri Fransız kabinesi Rei- sicumhur Lebrunun riyasetinde fevkalâde bir toplantı yapacak: tır. eu lll Tayyare gemisinden kurtulanlar Londra, 19 (Hususi) — Batan tayyare gemisinin mürettebatın" dan kurtulan 583 er ve subay bu" gün İngiltereye getirilmiştir. Ba- tırılan Alman tahtelbahirinden hiç bir kimse kurtulmamıştır. GARRARIRRG VAKITa abone olunuz | ERARRARI v Sokakta bir adamın kendisden yere çarptığımı görcek — vicdanlar isyan eder, tokakta bu focanli gös bir teşekkül maaleszf şirdiye ea — Lehistan, geçen asırda !uguw *Biçare Lehin şimdi alayhinde, kehitde, n ıdüh, — atla leyor elhak, l aninden.” Kutasiyle bü raazlüm — kıtonın — alm yazısını, tarihin yüzüne yaz- Aradan bu kadar sene geçlik- Tuktan varlık âlemine tekrar değ- nin tariâten #ilinişini, yer) üzüzde — galiba yalnız biz kabul etmemiş, — aldanmayas — örmül Dermiş. Buna divan ofondisi, sefirlerin bir müddet iç'n gelemi- yeceği cevabını verir ve müzake- re, ancak bu meraşimden u:ır: Bugün, yine bir Polonya f:cııu. manca çarpışıyor. Hem bülün (» — İit kapıları kapındıktan scxra )ı- ten kendilerini alamadılar. Sınr » larırgla mertçe can vermekler ço delik deşik olmuş vatan tapsak- ölen bir millet, yeryüzürden çe rup olur. Bir gün o millet yize — lak ve daha aydınlık bir halde — lıuınıkl' lanmayışına, milletimin bu kanlı — nhılımuhnlıleyııvıvur idarelerinin birleş- tirilmesi ve ayrıca endüstriyi fi- — Ğ Ş Â