25 Haziran 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 7

Müonya arasında bir harp patlaması tehlikesi zail olmuş de. Şark meselesini mütalea ederken de yine bir Avrupa harbi düşündüğümüz gibi devletleri ikiye ayırmak icap eder. Avrupada gerekse Uzak Şarkta demokrasilerle totaliter iki muarız parti vaziyetindedir. S1 takdirde, bu ki deniz kuvve 4 daha yakmdır? # Iül—ler mihvere yardım etin Japonyadan istemişti. Ja. 'V esasen antikomintern pakt dolayısİle totaliter devletlerler. Nıbv.'ı'çiiı',. Ancak gerek Çin fütuhatı, getekse hemen yanı ba. gaya İştirâk edecek devletlerin Uzak eri neden ibarettir? Kazanmak gans: hangi ıv“'Wî.lx iki rakip bulunması Japonyanın doğrudan doğruya & işlerine müdahalesine mani oluyordu.. P h. Fakat bu kere Japonya hâdiselerde rol oynamak Üüzere A_':. 4 ’_l kadar gelmeğe mecbur kalmamış, bilâkis Avrıma gergin. SK Uzak Şarka kadar uzanarak Japonyanın da demokrasilere *N cephe almasını mümkün kılmıştır. Okyonun Berlin ve Roma ile söz birliği etmiş olduğunu tak. Plen İngiltere hükümeti, son aylar zarfında Uzak Şarktaki Ülmasını takviye ederek yeni tedbirler almı h Bu şekilde Çin denizindeki İngiliz deniz kuvvetleri - takviye ak Şarktaki kuvvetler yalnız İngiliz gemi. da, memleketlerinin coğrafi vaziyeti —dolayısile büyük “Usta deniz kuvvtlerine malik oldukları malüâmdur. Almanla. lyanların da Çin denizlerinde ehemmiyetsiz bir kuvvet. DEMOKRASİLERİN BÜYÜK OKYANUSTAKİ DENİZ KUVVETLERİ meoln'ı.ıHcrl—: Uzak Şarkta bir çok bahri üsleri vardır. An. 3 bugün burada bu üslerin kıymetinden, stratejik ehemmi. “den bahsetmiyecek, yalnız Bü: '&ilerinin rakamları ve kıymetleri Üzerinde duracağız. yük Okyanusta altı muhtelif filosu vardır. Şöyle ki: Çin filasu, Şarki Hindistan filosu (Bengale körfezi).. Avus. 'üse mecmuunun arzettiği kuvvetleri bir arada gözden geçi. Yedi tane ağır kruvazör, 21,6 lık toplarla mücehhez olan bu er ceman 70.000 ton ağırlığındadır. Üğ hafif kruvazör.. 16,2 lik toplarla mücehhez olan bu gemi. . ceman 45.000 ton ağırlığmdadır!ar. Bunlardan maada yirmi iki bin ton ağırlığında bir tayyare i, ağırlıkları ceman yirmi beş bir. beş yüz ton tulan on yedi muhribi. Ayrıca on yedi torpito, on beş denizaltı gemisi ve on sekiz gambotu Uzak Şarktaki İngiliz filosunun kuvvetlerini teş. Etmektedir.. Bu yeküna dahil olmiyan ve "Speed Baats” tesmiye olunan * Bori gemiler de büyük zırhlılar için biaman birer düşman. * İngilizlerin Uzak Şark - filolarmda bu gemilerden büyük ta bulunmaktadır. |. Pransanın Uzak Şarktaki filoları Wplarla mücehhez iki hafif kruv, "gemisi (burlardan biri batmıştr Vyetlerini teşkil etmektedir. Hollanda büyük Okyanustaki müstemlekelerini korumak için Şarkta ceman 12.000 ton tutan İki hafif kruvazör, sekiz tor. Muhribi, on denizaltı gemisi ve on tane “Speed Bosts,, bulun. tadır. Sovyet Rusya Vladivostoku bahri üs ittihaz ederek Japan Hizinde on torpito muhribi, altmış denizaltı gemisi ve çok bü. Miktarda “Speed Boats” bulundurmalktadır. Bu gemilerin to. _'*'1 bu harp gemilerinin nakliyat zorlukları dolayısile daha a. Yapılmalarına imkân görülememiştir. / Amerika Birleşik devletlerine gelinc; Japonyayi en yakın fehlike olarak gören Amerikalıların Uzak Şarka tahsis ettik. donanmalart şu gemilerden müteşekkildir: On bin ton sıkletinde ve 28 lik toplarla mücehhez bir ağır Wazör, Ağırlıkları yekünu altmış beş bin tonu bulan ve her bi. &.6 lik toplarla mücehhez olan dokuz tane hafif kruvazör,, Ağırlıkları ceman on altı bin ton olan on üç parça torplto ibi., Altı tane denizaltı gemisi ve on bir tane gambot.. Ru:;;;ık olmalarıa rağmen çok büyük tesirler yaratacak ma. Hte bulunan “Spesd Boats” ve diğer küçük gemiler hesaba ka, nak şartile, Uzak Şarkta patlıyacak bir harp halinde bir. Beleri ihtimali çok kuvvetli olan bütün bu kuvvetlerin mec . H 245 parçadır. Ağırlıkları mecmuu ise üğ yüz bin ton ka: ir. pek kuvvatli değildir. 16,2 Ör, sekiz avizD Ve iki deniz. ) Fransızların Uzak Şarkta. t JAPON KUVVETLERİ Coğrafi vaziyetleri icabı topraklarını müdafaa etmek için Utam deniz kuvvetlerine malik olmaları itap eden Japonla. €niz harp filoları şu gemilerden mülteşekkildir. Dokuz tane osas gemi (Capital . Ships).. Bunlar topları 38 Çin sularında bir harp koparsa ak Şarkta demokrasilerin deniz kuvvetlerine kısd bir bakı , ”'lk Şarktaki gerginlik son haddini bulmuş vaziyettedir. &İ imtiyazlı mıntakalar sahipleri ile Çinde fütuhatta bulu. * Bilâkis gerginlik her gün biraz daha artmaktadır. ' t B'lîu.iytle göre Uzak Şarkta, pasifik Okyanusunda bir harp Sövyet Rusya ve diğer tarafta Birleşik Amerika devletleri | Okyanusta bulunan harp | Avrupa devletleri arasında olduğu gibi Uzak Şarkta da en | mu ağırlıkları yetmiş beş bin tondur — Japon harp filosunu ta. Çik kuvvet İngilizlerdedir. İngilizlerin Uzak Şark filoları bü. | mamlamaktadır. Japonların Pnııık_mışurdn “Speed Boats,, la. Okyanusta en mülessir rolü oynuyadak vaziyettedir. İngilizle. | vı da vardır. Ancak bu küçük gemilerin miktarı Japon bahriye. filosu, Yeni Zelânda filosu, Persik körfezi filosu, Kanada | Yakam diğer devletlerin Uzak Şarktaki deniz harp kuv » Bu filoların her birinin kuvvtelerini ayrı ayrı mütalea et. | nin ağırlık mecmularmın iki mislinden ziyaded! Ingiliz kuvvet- leri Ja- pon kuv- vetlerin den üs- tün mü? Japonların maksadı, İngilterenin emeli nedir? | | ve 22 lik toplarla mücehhez on iki tane ağır kruvazör.. Ağırm;_; & ları mecmuu yüz yedi bin ton olan ve her biri 16,2 lik toplarla | mücehhez bulunan yirmi bir tane hafif kruvazör., Ayrıca ağırlıkları mecmuu 130 bin tonu bulan yüz beş tane torpito muhdribi.. Elli dokuz denizaltı gemisi — ki bunların mec. rdimile Japon glebileceklerdir. | sitin bir sırrı halinde tutulmaktadır. Japön filosunun mecmu ağırlığı yedi yüz elli bin tondur. Bu . Bir harp ha. de linde Uzak Şarktaki donanmaların kuvvetleri bugünkü şekil kalırsa Japonların açık faikiyetleri muhakkaktır. Eğer WFransa ve İngiltere Uzak Şarktaki kuvvetlerini arttı. rırlar ve İngiltere de Uzak Şarkta muhtelif yerlere dağıtmış ol. duğu harp gemilerin! Çin denizine toplarsa ve bilhassa Amerika Büyük Okyanustaki tekmil filosunu Uzak Şarka yollarsa bu tak. dirde demokrasilerin Çin denizindeki kuvvetleri azim bir rakam ifade edecektir. Amerikanm deniz kuvvetleri çok büyük bir varlık ifade e. | der. Yukarıda bahsettiğimiz Amerikan kuvvetleri Guam'da Fi. | lipin adalarında ve Şanghay'da bulunan parçalardır. Halbuki ı | NU N |bunların dışında kalan Amerikan deniz harp kuvvetleri yenil. y mez azim bir kuvvettir. Donanmayı teşkil eden gemiler şunlar . dan mürekkeptir: On iki tane esas gemi (Capital . Shipa).. On beş ltane ağır kruvazör., Üç lane tayyare gemisi.. Altmış sekiz tane torpito muh' Yirmi iki tane denizaltı gemisi.. Şayet Amerixa bu kuvyetlerini Uzak Şarka yollarsa bu tak. dirde demokrasilerin kuvvetleri mecmuu bir milyon tonu bul. muş olacaktır, Ancak Amerika Büyük Okyanusta bulunan bu kuvvetleri. vin hepsini Uzak Şarka gönderebilecek midir?. Bir umumi barp patlak verdiği takdirde Vaşington hükümetinin böyle bir hare. k kete sapmasına imkân verilememektedir.. Bilâkis Amerika at. lantik Okyanusundaki diğer filosunu takviye etmek ve çok ge. niş olan sahillerini müdafaa etmek mecburfyetinde kalacaktır.. Bu sebeplerle Amerikanın büyük Okyanustaki bütün donanma. rlere göre Holivuttaki sinema yıldız . ları sık sık toplantılar yaparak totaliter devletlerin harekâtını tenkit etmektedir. Bu münaso . betle gece klür , barlar umu. yetle tenha olmakladır. Çün . Ü artistler artık siy lara gitmeğe başlamışlardır. Totaliter devletlerin harekâtı . nr ciddi bir şekilde protosto et. Meğe karar vermiş olan Ameri, kan artistleri geçen gün büyük bir toplantt daha yapmışlardır. Bu toplantıya bi : Jan Krav . ford, Mirna Loy, Miriam Hop . kins, Bet Davis, Pol Müni, James Cagney, Henry Fonda, Clatd Ra. * |yus, olmak üzere bir çok meşhur idız ve rejisörler iştirâk etmiş, yapılmıştır. Söz alan rejisör Herbert Bi . berman şunları söylemiştir: — 4 temmuz 1776 senesinde Amerikan halkr mümessilleri, Fi. lâdelfiyada istiklâl meydanında |toplanârak zulümle - hikimiyete artık nihayel verildiğini ilân et. mişlerdi. Şimdi de biz 1939 se - nesinde tipkı evvelkiler gibi top. lanarak, bütün dünyaya hükim olmak emelinde bulunan nazi bo. | -Amerikadan gelen habe ırk iktiktir. Meomu ağırlıkları iki yüz altmış iki bin ytadardır. Bundın,m.udıı ceman altmış sekiz bin ton ağırlı. © dört tane'tayyare gemisi, ceman 108.000 ton ağırlığında | yunduruğuna isyan ediyoruz. Bu $ n görülememektedir. Ancak Çindeki men. faatlerini ve şarklaki müstemleki ve Fransa hükümetleri Uzak Şarktaki filolarını bir kat daha tak. viye etlmek mecburiyetinde kalacaklar ve Amerika ile Rusyanın kesinin önün egeçebilecek bir vaziyete ini muhafaza için İngiltere Sinema yıldızları Totaliter devletler ile mücadeleye başladı ortadan kaldırılması için Ameri. kan Birleşik devletleri Reisicum. huruna yazmış olduğu bir teklif. nameyi okumuştur.. Bu arizada Almanyanm milletleri bir aile o. larak kabul etmedikleri, bütün insant düşünüş ve beynelmilel ka. nunları ayak altma aldıkları ile. ri sürülüyor, Almanya ile iktısa. di münasebetlerin kesilmesi tek. £ olunuyordu. 1776 senesindeki ariza gibi bu da tam 58 imza taşımakta idi, Fakat bu kere bu elli altı imza bütün dünyaca tanınmış yıldız . lara aittir. Vaziyetin kendi menfaatlerini sarsacağını düşünen film üâmille. ri biraz endişeye kapılmışsalar da, Ruzvelte takdim olunacak arizanın kaleme çekilmemesine karar vermişlerdir. Böylece bu derdin de önüne geçilmiştir. Maamafih Holivutta totaliter devletler, ve bilhassa — Japonya aleyhine şahsan büyük tezahürat yapmak artistlerde mevcuttur. Bir çok kimseler Almanlar ve diğer totaliler devletler aleyhine propaganda yapmak için büyük masraflara katlanmaktadırlar. Bu seneki tatilinden islifade e. derek bütün Amerikayı dolağmış olan rejisör Biberman da bu hu. susta halk arasmda hir anket yapmış ve milyonlarca imza top. lamıştır. Kim bilir bir çok kimse. ler belki de güzel yıldız ile aynı kanaati ifade etmek, aynı kâğıdı imzalamak kaprisi ile bu hareke, te iştirük etmişlerdir. Matma . |fik Amerikada bilhassa &inema |âleminde nazi aleyhtarlığı pro . 'pfıgxndur büyük bir şiddetle de. vam etmektedir. Japon ve İtal . yan aleyhtarlıkları da Alman a. leyhtarlığından aşağı değildir.. Rejisör Biberman bütün gay 5 |retine rağmen tahmin olunduğu gibi yirmi milyon imza toplaya. mamıştır,